ΔΕΞΙΟΛΑΒΟΙ – ΑΔΡΟΙ
THE RIGHT HANDED – THE NOBLEMEN
Θεσσαλονίκη 30-3-2019
Η λέξη αδροί συναντάται στην Γραφή 8 φορές, και μόνο στην Παλιά Διαθήκη, και πάντα έτσι στον πληθυντικό αριθμό. Όλες τις φορές αυτές, έχει μόνο μια σημασία. Συγκεκριμένα συναντάται στα χωρία, Β΄ Βα 15,18, Γ΄ Βα 1,9, Δ΄ Βα 10,6 και 11, Ιωβ 29,9/34,19, Ησ 34,7, Ιερ 5,5.
Ο Σιαμάκης τώρα, για να συνδέσει τις παλαιστικές λαβές τύπου καράτε με τους δεξιολάβους των Πράξεων των Αποστόλων (Πρξ 23,23), ισχυρίζεται ότι η λέξη αδροί σημαίνει τους ρωμαλέους, τους μπρατσαράδες. Για να μπορέσει κατόπιν να τους συνδέσει με το καράτε, και να τους «βαφτίσει» έτσι καρατιέρηδες. Αναφέρουμε όλη την υπόθεση στην σελίδα μας, ΔΕΞΙΟΛΑΒΟΙ (ΜΕΡΟΣ Α΄) .
Συγκεκριμένα γράφει στο άρθρο του Δεξιολάβοι:
«τοὺς δεξιολάβους τοὺς βρῆκα στοὺς Ο' νὰ λέγωνται ἁδροὶ (= μπρατσαρᾶδες, ῥωμαλέοι). ὑπάρχουν δὲ ἐκτὸς ἀπὸ τὴν ἑλληνορρωμαϊκὴ πάλη, τὴν ἐλευθέρα πάλη (κάτς), καὶ τὴν πυγμαχία, καὶ πολλὰ συστήματα δεξιολάβων τῆς Ἄπω Ἀνατολῆς, ἀπὸ τὰ ὁποῖα τὰ ἓξ γνωστότερα εἶναι ζίου ζίτσου, τζοῦντο, κοὺγκ φού, καράτε, τάε κβὸν ντό, καὶ ἀικίντο.», Δεξιολάβοι (Μελέτες, τεύχος 7, 2010), βλέπε και την ιστοσελίδα του όπου το δημοσιεύει, http://www.philologus.gr/4/68-2010-01-01-01-22-30/243-2011-09-19-14-55-59.
Κι αφού ο Σιαμάκης μας δείχνει ότι εντρύφησε τόσο πολύ στο θέμα των παλαιστικών λαβών, έπρεπε να θυμάται από τότε που ήταν μικρός, τον λεπτό φαντάρο που κέρδιζε τους αγώνες πάλης στα πανηγύρια, και που θαύμασε την επιδέξια τέχνη του. Γι αυτό κι έπρεπε από τότε να γνωρίζει ότι οι λαβές και οι παρεμφερείς αυτές τέχνες της αυτοάμυνας, είναι γνώρισμα όχι τόσο των μπρατσαράδων και ρωμαλέων, αλλά αυτών που δεν έχουν ρωμαλέα σωματικά προσόντα, γι αυτό ακριβώς και μαθαίνουν αυτές τις τέχνες και λαβές όπως είδαμε.
Αλλά ο Σιαμάκης πονηρά σκεπτόμενος δεν αναφέρει πουθενά στο άρθρο του, ούτε την διήγηση με τον λεπτό φαντάρο στον οποίο πρωτοείδε τις παλαιστικές λαβές κι εντυπωσιάστηκε (παρόλο που έχει το ταλέντο να διηγείται πολύ γλαφυρά), ούτε για το ότι οι ασιάτες που δημιούργησαν αυτήν την τέχνη της αυτοάμυνας είναι κατά κανόνα λεπτοί και μικρόσωμοι, ούτε ότι η τέχνη αυτή χρησιμοποιεί κυρίως την δύναμη του αντιπάλου. Δεν λέει τίποτ’ απ’ αυτά. Γιατί;
Για τον λόγο που θα δούμε στη συνέχεια, ότι πρέπει σύμφωνα με την «πρωτότυπη» αλλ’ υποκριτική φαντασία του ο Σιαμάκης, να συνδέσει τις έντεχνες λαβές καράτε με το στρατιωτικό σώμα προσωπικής φρουράς που είχε ο βασιλιάς Δαβίδ, και το οποίο κατά τον Σιαμάκη λεγόταν αδροί (Β΄ Βα 15,18)! Γι αυτό και στην συνέχεια του άρθρου του γράφει:
«οἱ ἁδροὶ (= μπρατσαρᾶδες) εἶναι αὐτοὶ ποὺ μάχονται χωρὶς ὅπλα, οἱ ἀριστοτέχνες τῶν ἐντέχνων παλαιστικῶν λαβῶν καὶ χτυπημάτων, οἱ “καρατιέρηδες” θὰ λέγαμε σήμερα, οἱ δεξιολάβοι ὅπως ἔλεγαν στὸν καιρὸ τοῦ ἀποστόλου Παύλου. αὐτοὶ οἱ ἁδροὶ πρέπει νὰ ἦταν οἱ πλησιέστατοι πρὸς τὸ βασιλέα, ὅπως σήμερα οἱ λεγόμενοι “φουσκωτοὶ” ἢ “γορίλες” τῶν ὑψηλῶν προσώπων, ἀνάμεσα στοὺς ὁποίους καὶ στὸν προστατευόμενο δὲν παρεμβάλλεται κανείς.».
Οι αδροί λοιπόν που περιστοιχίζουν τον βασιλιά από κοντά, και ειδικότερα τον Δαβίδ, ήταν σύμφωνα με τον Σιαμάκη οι σωματοφύλακές του, οι «γορίλλες» του όπως θα λέγαμε σήμερα. Και είχαν μάλιστα κι εκπαιδευτή τους τον αρχηγό της σωματοφυλακής, τον Βαναΐα, που ήταν ο πρωτομάστορας της πολεμικής αυτής τέχνης! Για τον Βαναΐα και τις πλαστές ιστορίες που φτιάχνει γι αυτόν ο Σιαμάκης, βλέπε τη σελίδα μας, ΔΕΞΙΟΛΑΒΟΙ (ΜΕΡΟΣ Α΄ .
Όχι ότι ο Βαναΐας δεν ήταν άξιος και γενναίος πολεμιστής, απεναντίας. Ήταν γενναίος και περισσότερο απ’ όλους τους αξιωματικούς του Δαβίδ. Γι αυτό και ο Δαβίδ τον διόρισε αρχηγό της βασιλικής φρουράς του. Διότι φρουρά είχε ο βασιλιάς και όχι «γορίλλες». Και σίγουρα δεν ήταν καρατιέρηδες. Όσο για τους αδρούς, αυτοί όπως είναι εύκολο ν’ αποδειχτεί και θα το δούμε στη συνέχεια, ήταν κάτι άλλο, διότι οι αδροί στην Γραφή δεν είναι, 1) καρατιέρηδες, 2) ούτε μπρατσαράδες, και 3) ούτε καν στρατιωτικό ή πολεμικό σώμα ή κάποιο είδος φρουράς!
Και πρώτα απ’ όλα ας αναφέρουμε ότι η κύρια σημασία του αδρός είναι ισχυρός από κάθε άποψη, ανεπτυγμένος, άφθονος (λεξικό LSΚ). Και σήμερα χρησιμοποιούμε τις φράσεις: αδρή αμοιβή = μεγάλη αμοιβή, αδρόκοκκα υλικά = χονδρόκοκκα υλικά, αδρομερής κατανομή = χονδροειδής κατανομή. Ποιά είναι όμως η σημασία του αδροί στην Γραφή, που συνοδεύει πάντα μια συγκεκριμένη ομάδα ή κατηγορία ανδρών;
Στην συνέχεια παραθέτουμε φράσεις και αποσπάσματα εκκλησιαστικών συγγραφέων που έχουμε πάρει απ’ την ιστοσελίδα του TLG (Thesaurus Linguae Graecae®), http://stephanus.tlg.uci.edu/index.php => The Abridged TLG (τμήμα του TLG στ’ οποίο δίνεται πρόσβαση στον καθένα, ενώ στο full corpus δίνεται με συνδρομή).
Χωρία εκκλησιαστικών συγγραφέων
«Καὶ οὐχ οἱ πολλοὶ μὲν οὕτως, οἱ δὲ (25)
ἁδροὶ τοῦ λαοῦ καὶ προέχοντες ἐναντίως·», Γρηγόριος Ναζιανζηνός, Απολογητικά, PG 35,488.
Εδώ ο Γρηγόριος βάζει τις λέξεις αδροί και προέχοντες (= προύχοντες) του λαού ως συνώνυμες έννοιες.
« οἱ δὲ νομιζόμενοι
ἁδροὶ τοῦ νόμου, οἱ Φαρισαῖοι, οἱ τὰ κράσπεδα πλα-
τύνοντες, καὶ κομπάζοντες ὡς πλέον τι τῶν ἄλλων.», Μέγας Αθανάσιος, Σ’ αυτό που λέχθηκε για τον Υιό, Εξηγητικά, PG 26,665.
Εδώ ο Μέγας Αθανάσιος χαρακτηρίζει τους Φαρισαίους κατά παρόμοιο τρόπο με τον Χριστό, ότι πλαταίνουν τις άκρες των ρούχων τους και κομπάζουν σαν να έχουν κάτι περισσότερο απ’ τους άλλους. Άρα το αδροί του Νόμου το λέει σύμφωνα με την εντύπωση που είχαν για τον εαυτό τους. Κι επειδή ο λαός δεν κατείχε την υψηλή θεολογία του Νόμου, οι Φαρισαίοι θεωρούσαν ότι την κατέχουν αυτοί. Γι αυτό κι ο Αθανάσιος λέει ότι οι Φαρισαίοι περνιόνταν «ὡς πλέον τι τῶν ἄλλων». Θεωρούνταν δηλ. ως μεγάλοι γνώστες του Νόμου, ή τα μεγάλα κεφάλια του Νόμου. Και φυσικά θεωρούνταν και πιο άγιοι απ’ τον λαό. Γι αυτό και αντέδρασαν με θυμό και κομπασμό στον θεραπευμένο τυφλό εκ γενετής, λέγοντάς του:
«Εσύ γεννήθηκες ολόκληρος μέσα στην αμαρτία, και θα διδάξεις εμάς;», Ιω 9,34.
«Περὶ ἀρχομένων· ὅτι χρὴ αὐτοὺς
ὑποτάσσεσθαι τοῖς ἄρχουσι, καὶ εἴκειν, καὶ
παραχωρεῖν, καὶ τιμᾷν, καὶ μὴ ἀντιλέγειν.
“Θεοὺς οὐ κακολογήσεις, καὶ ἄρχοντα τοῦ λαοῦ
σου οὐκ ἐρεῖς κακῶς.”(Εξ22,28) (5)
“Ἀσεβὴς, ὃς οὐκ αἰσχυνθῇ πρόσωπον ἐντίμου, οὐδὲ
οἶδε τιμὴν θέσθαι τούτοις.”» (Ιώβ 34,18-19) «Φοβοῦ τὸν Θεὸν, υἱὲ, καὶ βασιλέα, καὶ μηδετέρῳ
αὐτῶν ἀπειθήσῃς.» (Πρ 24,21)», Ιωάννη Δαμασκηνού, Εις τα Ιερά Παράλληλα, PG 95,1208.
Εδώ ο Δαμασκηνός ανάμεσα στα παράλληλα χωρία της Γραφής που φέρνει (εξ ου και η ονομασία του έργου του Ιερά Παράλληλα) για την τιμή και υποταγή στους άρχοντες, φέρνει από μνήμης και το χωρίο του Ιώβ 34,19, τ’ οποίο όμως έχει ακριβώς ως εξής:
«ὃς οὐκ ἐπῃσχύνθη πρόσωπον ἐντίμου, οὐδὲ οἶδε τιμὴν θέσθαι ἁδροῖς θαυμασθῆναι πρόσωπα αὐτῶν.»
Επομένως ο Δαμασκηνός μεταφράζει την λέξη ἁδροῖς με το τούτοις => ἐντίμους (= τους εν τιμή όντες, τους έχοντες αξίωμα). Και όλα τα υπόλοιπα χωρία που προσθέτει πριν και μετά, αφορούν τους αρχομένους, δηλ. τους άρχοντες.
Ακολουθούν 3 αποσπάσματα ερμηνευτών πάνω στο χωρίο Ιερεμία 5,5 που περιέχει την λέξη αδρούς.
«“Πορεύσομαι πρὸς τοὺς ἁδρούς”. (5)
Ἀλλὰ καὶ οἱ πλούσιοι ἴσως· οὔτε γὰρ πλοῦτος,
οὔτε πενία πρὸς τοῦτο ἐμπόδιον. Ὅρα πῶς παντα-
χόθεν ἀναιρεῖ τὰς προφάσεις.
Τουτέστιν, Ἐξέκλινα πρὸς τοὺς μεγιστᾶνας καὶ
τοὺς βασιλεῖς, ἐννοήσας, ὡς ἴσως οὗτοι ἀκόλουθα τῷ (10)
νόμῳ διαπράττονται. Εὗρον δὲ πάντας ἀθρόον ἐπὶ
τὸ χεῖρον ἐκκλίναντας, καὶ τοῦ Θεοῦ τὴν δεσποτείαν
ἀπωσαμένους, καὶ τοῦ νόμου τὴν φυλακήν.», Ιωάννης Χρυσόστομος, Αποσπάσματα στον Ιερεμία, PG 64,812.
Εδώ ο Χρυσόστομος ερμηνεύει τους αδρούς με τις λέξεις: πλούσιους, μεγιστάνες, βασιλείς.
«”Πορεύσομαι πρὸς τοὺς
ἁδροὺς, καὶ λαλήσω αὐτοῖς· ὅτι αὐτοὶ ἔγνωσαν
ὁδὸν Κυρίου, καὶ κρίσιν Θεοῦ”.
Ἁδροὺς ἐκάλεσε (35)
τοὺς ἱερέας καὶ τοὺς νομοδιδασκάλους·», Θεοδώρητος, Ερμηνεία στον Ιερεμία, PG 81,536.
Εδώ ο Θεοδώρητος δίνει την σημασία για τους αδρούς => τους ιερείς και τους νομοδιδασκάλους, δηλ. την θρησκευτική ελίτ.
«“Πορεύσομαι πρὸς τοὺς ἁδροὺς, καὶ λαλήσω πρὸς
αὐτούς. Καὶ ἰδοὺ ὁμοθυμαδὸν συνέτριψαν ζυγὸν, (25)
διέῤῥηξαν δεσμούς”.
Τοιοῦτον καὶ τό· “Οὐαὶ ὑμῖν,
Γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί·” οἷς αἰτεῖ
προστεθῆναι κακά. Οὐ μόνον γὰρ τῆς Θεὸν
ἐξέπεσον οἰκειότητος, δι’ ὧν εἰς αὐτὸν ἐπαρῴνησαν,
ἀλλὰ καὶ ταῖς ἐκ τῶν πολεμίων ἀπώλοντο συμ- (30)
φοραῖς. Τοὺς δὲ ἄῤῥενας ῥηθέντας, καὶ ἐνδόξους
ἐκάλεσεν, ὡς τῶν λοιπῶν ὑπερέχοντας, ὥσπερ οὖν καὶ
κακὰ, τὰ κακωτικά.», Προκόπιος Γαζαίος, Υπόμνημα στον Ησαΐα, PG 87(2ος),2221.
Εδώ ο Προκόπιος (465-528 μ.Χ.) ερμηνεύει τους αδρούς ως ενδόξους που υπερέχουν των υπολοίπων.
Παρακάτω βάζουμε 2 αποσπάσματα απ’ την ερμηνεία του Κυρίλλου Αλεξανδρείας πάνω στον Ησαΐα.
1) «“Οὐαὶ οἱ ἰσχύοντες ὑμῶν, οἱ τὸν οἶνον πίνοντες,
καὶ οἱ δυνάσται οἱ κεραννύντες τὸ σίκερα· οἱ (20)
δικαιοῦντες τὸν ἀσεβῆ ἕνεκα δώρων, καὶ τὸ δί-
καιον τοῦ δικαίου αἴροντες” (Ησ 5,22). Οἱ τῆς Ἰουδαίων συναγωγῆς ἁδρότεροί τε καὶ εὐ-
κλεέστεροι, καὶ τὸ προὔχειν τῶν ἄλλων ἐν εἰδήσει τῶν
θείων ἔχοντες νόμων, καὶ τὰς παρ’ αὐτοῖς ποιούμε- (25)
νοι κρίσεις, διεβέβληντο λίαν, ὡς ἄπληστον εἰς δωρο-
δοκίαν ἐκτείνοντες χεῖρα, … », Υπόμνημα στον Ησαΐα, PG 70,160-161.
Εδώ ο Κύριλλος χαρακτηρίζει τους «ἰσχύοντες ὑμῶν» ως αυτούς που έχουν εξέχουσα θέση στην συναγωγή των Ιουδαίων, και είναι «ἁδρότεροί τε καὶ εὐ-
κλεέστεροι (= ενδοξότεροι) καὶ τὸ προὔχειν τῶν ἄλλων (= προέχουν, είναι προύχοντες)»
2) Ἡσαΐας πρὸς τὴν Ἱερουσαλὴμ, ἤτοι τὴν (40)
Σιών· “Οἱ ἄρχοντές σου ἀπειθοῦσιν, κοινωνοὶ κλεπτῶν, ἀγαπῶντες δῶρα, διώκοντες ἀνταπόδομα· ὀρφανοῖς οὐ κρίνοντες, καὶ κρίσει χήρας οὐ προσέχοντες.” (Ησ, 1,23). Ταῦτα δὲ ἔδρων αἰσχρῶν λημμάτων ἡττώ-
μενοι· καὶ τάχα που τὰ εἰς πότους καὶ τρυφὰς ἀνοσίως (45)
ἐρανιζόμενοι, καὶ ἐξ ἀδικιῶν συλλέγοντες.. Αἰτιᾶται
γὰρ αὐτοὺς διὰ φωνῆς προφήτου, λέγων· … “καὶ οἶνον ἐκ συκοφαντιῶν
ἔπινον ἐν τῷ οἴκῳ τοῦ Θεοῦ αὐτῶν” (Αμ 2,8). Οὐαὶ τοίνυν, φησὶ, (50)
τοῖς ἁδροῖς καὶ δυνατοῖς, τοῖς ἀρτίουσι περιέργως τὸ
σίκερα, τοῖς φιλοπόταις, καὶ ἀγαπῶσι μέθην, τοῖς τὸ
δίκαιον αἴρουσι τοῦ δικαίου,», Υπόμνημα στον Ησαΐα, PG 70,160-161.
Εδώ ο Κύριλλος ταυτίζει τους άρχοντες με τους αδρούς και δυνατούς, που αναμιγνύουν παράνομα τα μεθυστικά ποτά, είναι φιλοπότες και αγαπούν την μέθη, και αφαιρούν το δίκαιο του δικαίου.
1) «“Ὅτι θυσία Κυρίῳ ἐν Βοσὸρ, καὶ σφαγὴ μεγάλη (20)
ἐν τῇ Ἰδουμαίᾳ· καὶ συμπεσοῦνται οἱ ἁδροὶ μετ’
αὐτῶν, καὶ οἱ κριοὶ, καὶ οἱ ταῦροι, καὶ μεθυσθή-
σεται ἡ γῆ ἀπὸ τοῦ αἵματος, καὶ ἀπὸ τοῦ στέατος
αὐτῶν ἐμπλησθήσεται” (Ησ 34,7).
Ὅτι δὲ οὐχὶ ἐν μόνῃ τῇ Ἰδουμαίᾳ δαπανηθήσεται
πληθὺς, ἀλλὰ γὰρ καὶ τῶν ἐπισήμων ἐν αὐτοῖς,
πλείστη τε ὅση καὶ ἐλεεινὴ γενήσεται πτῶσις, αἰνι-
γματωδῶς ὑπεμφαίνει λέγων, τοὺς ἁδροὺς, καὶ τοὺς
κριοὺς, καὶ τοὺς ταύρους πεσεῖσθαι μετ’ αὐτῶν ... “Οἱ ἄρχοντες αὐτῆς οὐκ ἔσονται, οἱ γὰρ βασιλεῖς αὐτῆς, καὶ οἱ ἄρχοντες, καὶ οἱ μεγιστᾶνες
αὐτῆς, ἔσονται εἰς ἀπώλειαν” (Ησ 34,12).
Ἁδροὺς καὶ κριοὺς καὶ ταύρους ἐν τοῖς ἀνωτέρω
λέγων, τοὺς τῶν Ἰουδαίων καθηγητὰς, ἤγουν τοὺς (30)
τὴν περίοπτον λαχόντας δόξαν, ἢ κατὰ τὸν τῆς ἱερω-
σύνης τρόπον, ἢ διά τοι τὸ ἐν πλούτῳ καὶ περιφανείᾳ
γενέσθαι πολλῇ· ἄρχοντας ἐν τούτοις κατονομάζει,
σαφεστέραν τὴν ἐπ’ αὐτοῖς ἀποφαίνων δήλωσιν. Οἱ
τοίνυν ποτὲ βασιλεύοντες αὐτῶν, φησὶ, καὶ οἱ ἄρχον- (35)
τες καὶ οἱ μεγιστᾶνες οὐκ ἔσονται.», Υπόμνημα στον Ησαΐα, PG 70,744-745.
Μετάφραση των τελευταίων στίχων: «Αδρούς και κριούς και ταύρους που λέει στα παραπάνω, κατονομάζει μ’ αυτά τους καθηγητές των Ιουδαίων, αυτούς δηλ. που έτυχαν την περιφανή δόξα, ή αυτούς που έχουν την ιερωσύνη, ή αυτούς που έχουν τον πλούτο και την πολλή λάμψη, τους άρχοντες, κάνοντας σαφέστερη γι αυτούς την παρακάτω δήλωση: “Αυτοί λοιπόν που βασίλεψαν σ’ αυτούς κάποτε”, λέει, “και οι άρχοντες και οι μεγιστάνες δεν θα υπάρχουν”.»
Χωρία της Γραφής
«καὶ ἐκάλεσε πάντας τοὺς ἀδελφοὺς αὐτοῦ καὶ πάντας τοὺς ἁδροὺς ᾿Ιούδα παῖδας τοῦ βασιλέως·», Γ΄ Βα 1,9.
«καὶ οἱ υἱοὶ τοῦ βασιλέως ἦσαν ἑβδομήκοντα ἄνδρες· οὗτοι ἁδροὶ τῆς πόλεως ἐξέτρεφον αὐτούς.», Δ΄ Βα 10,6.
Το χωρίο του Γ΄ Βασιλειών αναφέρεται στους αδερφούς του Αδωνία, δεύτερου γιου του βασιλιά Δαβίδ, γι αυτό κι επαναλαμβάνει «τους παῖδας» (= τέκνα) του βασιλιά. Και αυτά τα τέκνα τα χαρακτηρίζει αδρούς. Επομένως κι εδώ φαίνεται η επίσημη ιδιότητα αφού τα τέκνα έχουν βασιλική καταγωγή.
Στο χωρίο του Δ΄ Βασιλειών συμβαίνει κάτι αντίστροφο απ’ το προηγούμενο. Δηλ. οι αδροί εδώ είναι οι προύχοντες και πλούσιοι της πόλεως, οι οποίοι χρηματοδοτούν το σιτηρέσιο των 70 γιων του βασιλέως[1]. Πρόκειται για την πόλη Σαμάρεια, την πρωτεύουσα του βορείου βασιλείου[2] όπου ζούσαν οι γιοι του βασιλιά Αχαάβ. Το συγκεκριμένο χωρίο ανήκει στην περικοπή Δ΄ Βα 10,1-17 η οποία αφηγείται την ιστορία του φονικού ξεκαθαρίσματος όλων των απογόνων του ασεβούς Αχαάβ που προφητεύθηκε απ’ τον προφήτη Ηλία (Γ΄ Βα 20,21), κι εκτελέστηκε απ’ τον θεοσεβή στρατηγό Ιού που χρίστηκε βασιλιάς του βορείου βασιλείου με την εντολή να κάνει αυτό το φονικό ξεκαθάρισμα (Δ΄ Βα 9,6-8).
Τέλος παραθέτουμε ένα ακόμα χωρίο της Γραφής που έχει ενδιαφέρον, μαζί με την μετάφρασή του απ’ τον Ι. Κολιτσάρα:
«ὃς οὐκ ἐπῃσχύνθη πρόσωπον ἐντίμου, οὐδὲ οἶδε τιμὴν θέσθαι ἁδροῖς θαυμασθῆναι πρόσωπα αὐτῶν.», Ιωβ 34,19.
Μετάφραση Ι. Κολιτσάρα (σε δημοτική από μας): «Αυτός που δεν φοβήθηκε και δεν δίστασε ενώπιον ενδόξου και ισχυρού ανθρώπου, ούτε γνωρίζει ν’ αποδίδει τιμές και κολακείες και να εκφράζεται με θαυμασμό προς τους μεγάλους που παρανομούν.», Ιωβ 34,19.
Βλέπουμε ότι ο Κολιτσάρας μεταφράζει το ἁδροῖς σε μεγάλους, αλλ’ είναι φανερό απ’ τα συμφραζόμενα ότι με την λέξη μεγάλους εννοεί τους άρχοντες.
Στο χωρίο αυτό του Ιώβ συμβαίνει επανάληψη που συναντάται συχνά στην Παλαιά Διαθήκη (ιδίως στα ποιητικά και προφητικά βιβλία). [Βλέπε και την σελίδα μας, Η ΘΕΟΠΝΕΥΣΤΙΑ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ (ΜΕΡΟΣ Α΄) που θ’ αναρτηθεί προσεχώς] .
Έτσι κι εδώ στο συγκεκριμένο στίχο, η λέξη ἁδροῖς είναι επανάληψη της ίδιας νοηματικά λέξης ἐντίμου. Και τα 2 ημιστίχια που έχουν το καθένα την μια απ’ τις 2 λέξεις, αποτελούν τις 2 όψεις του ίδιου νομίσματος. Διότι εκφράζουν το ίδιο νόημα που το βλέπουν όμως από διαφορετική οπτική γωνία: Στο 1ο ημιστίχιο εκφράζεται η αφοβία του δίκαιου ανθρώπου απέναντι σε τυχόν παρανομία του ένδοξου άρχοντα που σε δεδομένη στιγμή έχει το θάρρος να ελέγξει αυτόν τον άρχοντα (όπως μας λέει ο προηγούμενος στίχος 18). Και στο 2ο ημιστίχιο εκφράζεται η άρνηση τιμής στον άρχοντα, αλλά τιμής τέτοιας που γίνεται με την μορφή της σιχαμερής για τον Θεό κολακείας (=> θαυμασθῆναι πρόσωπα αὐτῶν).
Το νόημα είναι στην ουσία το ίδιο. Ένας που δεν φοβάται τους άρχοντες, όχι μόνο δεν τους κολακεύει, αλλά μπορεί και να τους ελέγξει, όπως έκανε κι ο δίκαιος και άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής στον βασιλιά Ηρώδη Αντύπα που τον ήλεγξε για την μοιχεία του με την Ηρωδιάδα, την γυναίκα του αδερφού του Φιλίππου (Μθ 14,3-4, Λκ 3,19). Κι όπως έκανε φυσικά και ο Κύριος, που στον μεν Ηρώδη που ζητούσε ν’ ακούσει τον Ιησού για να διασκεδάσει την ώρα του και να δει θαύματα (Λκ 23,8) ο Κύριος πρώτα τον αποκάλεσε αλεπού (= πανούργο, Λκ 14,32), και αργότερα που βρέθηκε μπροστά του δεν του έδωσε ούτε την φωνή Του (Λκ 23,9), στον δε Πιλάτο που τον απειλούσε με την εξουσία του, απάντησε πως η εξουσία που έχει ως ρωμαίος Επίτροπος είναι γιατί του την έχει δώσει ο Θεός (Ιω 19,11). Κι όπως έκαναν όλοι οι προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης, όπου άλλοι βασανίστηκαν κι άλλοι εκτελέστηκαν απ’ τους βασιλιάδες, επειδή τους ήλεγχαν.
Το χωρίο που μόλις εξετάσαμε, έχει ερμηνεύσει και ο Ωριγένης, με τρόπο όμως που δείχνει ότι δεν έχει καταλάβει την σημασία του χωρίου, και το ερμηνεύει αντίστροφα, κόβοντας μάλιστα την τελευταία φράση:
«Ὃς οὐκ ἐπαισχυνθῇ πρόσωπον ἐντίμου, οὐδὲ οἶδε τιμὴν θέσθαι ἁδροῖς (Ιωβ 34,19). Εἰ γὰρ καὶ μὴ οἶδας, ἀλλ' ὀφείλεις πολλὰ παραχωρεῖν αὐτῷ, καὶ τῇ δόξῃ αὐτοῦ, ὥστε μὴ πάντα ζητεῖν μανθάνειν», Ωριγένης, Εξηγητικά εις τον Ιώβ.
Βλέπουμε ότι ο Ωριγένης σταματάει το χωρίο ακριβώς μετά την λέξη ἁδροῖς, παραλείποντας την φράση «θαυμασθῆναι πρόσωπα αὐτῶν», γιατί έτσι τον βολεύει για να στηρίξει την γενικότερη αλληγορική ερμηνεία του. Και δίνει την σημασία ότι δεν χρειάζεται κάποιος να γνωρίζει προσωπικά τον αδρό (= άρχοντα), και πάντα οφείλει να του παραχωρεί την αντίστοιχη γι αυτόν δόξα. Αντίστροφα δηλ. απ’ την σωστή σημασία του χωρίου που επικρίνει την κολακεία προς τους άρχοντες.
Παρόλη όμως την αντίστροφη ερμηνεία του Ωριγένη, ενισχύει κι αυτός την πραγματική σημασία της βιβλικής λέξης ἁδροὶ!
Περίληψη
Μετά απ’ όλες τις ερμηνείες που είδαμε, και πριν καταλήξουμε στο τελικό συμπέρασμα – που έτσι κι αλλιώς βγαίνει αβίαστα –, ας παραθέσουμε και το άλλο χωρίο του Ιώβ που μιλάει για τους αδρούς, με μια μετάφραση που παραδέχεται η επίσημη Ορθόδοξη Εκκλησία όπως είναι του Κολιτσάρα:
«ἁδροὶ δὲ ἐπαύσαντο λαλοῦντες, δάκτυλον ἐπιθέντες ἐπὶ στόματι.», Ιωβ 29,9.
Μετάφραση Ι. Κολιτσάρα (σε δημοτική από μας): «Οι επίσημοι δε και πρόκριτοι της πόλεως, όταν εγώ εμφανιζόμουν, έπαυαν να συνομιλούν, φέροντες το δάχτυλο στο στόμα τους, κι επιβάλλοντας σιγή στον εαυτό τους.». Την μετάφραση του Ι. Κολιτσάρα στην Παλαιά Διαθήκη θα βρείτε ηλεκτρονικά σε πολλά sites. Εμείς την παίρνουμε απ’ την παρακάτω ιστοσελίδα της Ιεράς Μητρόπολης Γουμενίσσης, Αξιουπόλεως και Πολυκάστρου, http://www.imgap.gr/file1/AG-Pateres/PDhiathiki1.html .
Έτσι λοιπόν, η λέξη αδροί στην Βίβλο, σημαίνει αποκλειστικά τους άρχοντες, τους προύχοντες, τους αξιωματούχους, τους επίσημους. Και οι αδροί του Δαβίδ ήταν οι γιοι του και οι λοιποί αξιωματούχοι που έμεναν γύρω απ’ το παλάτι. Ο θεόπνευστος συγγραφέας του βιβλίου Β΄ Βασιλειών διηγείται την φυγή του βασιλικού οίκου μπροστά στην απειλή του Αβεσσαλώμ:
«καὶ εἶπε Δαυὶδ πᾶσι τοῖς παισὶν αὐτοῦ τοῖς μετ’ αὐτοῦ τοῖς ἐν ῾Ιερουσαλήμ· ἀνάστητε καὶ φύγωμεν, ὅτι οὐκ ἔστιν ἡμῖν σωτηρία ἀπὸ προσώπου ᾿Αβεσσαλώμ· … καὶ εἶπον οἱ παῖδες τοῦ βασιλέως πρὸς τὸν βασιλέα· κατὰ πάντα, ὅσα αἱρεῖται ὁ κύριος ἡμῶν ὁ βασιλεύς, ἰδοὺ οἱ παῖδές σου. … καὶ ἐξῆλθεν ὁ βασιλεὺς καὶ πάντες οἱ παῖδες αὐτοῦ πεζῇ καὶ ἔστησαν ἐν οἴκῳ τῷ μακράν. … καὶ πᾶς ὁ λαὸς παρεπορεύετο ἐχόμενος αὐτοῦ καὶ πάντες οἱ περὶ αὐτὸν καὶ πάντες οἱ ἁδροὶ καὶ πάντες οἱ μαχηταὶ ἑξακόσιοι ἄνδρες, καὶ παρῆσαν ἐπὶ χεῖρα αὐτοῦ·», Β΄ Βα 15,14-18.
Ο τελευταίος στίχος της περικοπής σε συνδυασμό με τους προηγούμενους, μας λέει ποιοί ήταν οι «περί τον Δαβίδ» όταν άφησε το παλάτι: οι γιοί του (παίδες, και με την λέξη αυτή εννοεί φυσικά όλη την βασιλική οικογένεια), οι λοιποί αξιωματούχοι (αδροί) και η βασιλική φρουρά (μαχητές). Και οι μαχητές φυσικά δεν ήταν καρατιέρηδες, αλλά ήταν ένοπλοι και φυσικά γενναίοι πολεμιστές.
Κι ο Σιαμάκης αποδεικνύεται γι άλλη μια φορά απατεώνας και βλάσφημος παραχαράκτης, που παραχαράζει την ερμηνεία των βιβλικών λέξεων για να προβάλλει την ματαιοδοξία του.
Ας κλείσουμε την παρούσα σελίδα μας μ’ ένα θεολογικό μήνυμα του Χρυσοστόμου, που μας δίνει πάνω στην περικοπή του Ιερεμία που περιέχει το σχετικό χωρίο με τους αδρούς. Βάζουμε πρώτα την περικοπή του αρχαίου κειμένου των Εβδομήκοντα (Ο΄), και ακολούθως την ερμηνεία του Χρυσοστόμου. Ο μεγάλος αυτός εκκλησιαστικός πατέρας της εκκλησίας, πιστός στο λόγο του Θεού (Αγία Γραφή) και μάρτυρας του Χριστού, στηλιτεύει την ανομία τόσο για τους άρχοντες όσο και για τους φτωχούς. Και δεν ανέχεται δικαιολογία για κανέναν!
«καὶ ἐγὼ εἶπα· ἴσως πτωχοί εἰσι, διότι οὐκ ἐδυνάσθησαν, ὅτι οὐκ ἔγνωσαν ὁδὸν Κυρίου καὶ κρίσιν Θεοῦ· 5 πορεύσομαι πρὸς τοὺς ἁδροὺς καὶ λαλήσω αὐτοῖς, ὅτι αὐτοὶ ἐπέγνωσαν ὁδὸν Κυρίου καὶ κρίσιν Θεοῦ· καὶ ἰδοὺ ὁμοθυμαδὸν συνέτριψαν ζυγόν, διέρρηξαν δεσμούς. 6 διὰ τοῦτο ἔπαισεν αὐτοὺς λέων ἐκ τοῦ δρυμοῦ,», Ιερ 5,4-6.
«Καὶ ἐγὼ εἶπα, “Ἴσως πτωχοί εἰσι, διότι οὐκ ἐδυνήθησαν”. Καὶ τί γένοιτο ἂν ἐμπόδιον ἡ πενία; οὐ τοῦτό φησιν, ἀλλὰ τὴν πρόφασιν τῶν πολλῶν ἀναιρεῖ, δεικνὺς, ὅτι οὔτε οὗτοι διὰ τὴν πενίαν ἐνεποδίσθησαν. … Τὸ γὰρ, “διότι οὐκ ἠδυνήθησαν”, τουτέστιν, οὐκ ἀντήρκεσαν φιλοσοφῆσαι πρὸς τὴν πενίαν, καὶ ἀπατηθέντες, οὐκ ἔγνωσαν τοῦ Θεοῦ τὴν ὁδόν. “Πορεύσομαι πρὸς τοὺς ἁδρούς”. Ἀλλὰ καὶ οἱ πλούσιοι ἴσως· οὔτε γὰρ πλοῦτος, οὔτε πενία πρὸς τοῦτο ἐμπόδιον. Ὅρα πῶς πανταχόθεν ἀναιρεῖ τὰς προφάσεις. Τουτέστιν, “Ἐξέκλινα πρὸς τοὺς μεγιστᾶνας καὶ τοὺς βασιλεῖς”, ἐννοήσας, ὡς ἴσως οὗτοι ἀκόλουθα τῷ νόμῳ διαπράττονται. Εὗρον δὲ πάντας ἀθρόον ἐπὶ τὸ χεῖρον ἐκκλίναντας, καὶ τοῦ Θεοῦ τὴν δεσποτείαν ἀπωσαμένους, καὶ τοῦ νόμου τὴν φυλακήν. “Ζυγὸν” γὰρ τὴν δεσποτείαν ἔφη· “δεσμοὺς” δὲ τῶν νόμων τὴν διάταξιν, ἐν οἷς ὥσπερ κανόνι τινὶ πορεύεσθαι δεῖ τοὺς ὑπὸ τὸν νόμον ὄντας. Εἰ ἡ πενία τούτοις ἐμπόδιον γέγονεν, οὐκοῦν ἐκείνους ὁ πλοῦτος ὤφειλε βελτίους ποιῆσαι. Ἀλλ' οὐδεὶς οὔτε τούτων, οὔτε ἐκείνων ἀμείνων ἐγένετο. ∆ιὰ τοῦτο ἔπαισεν αὐτοὺς λέων ἐκ τοῦ δρυμοῦ.», Ιωάννης Χρυσόστομος, Εξηγήσεις στον Ιερεμία, PG 64,812.
Μετάφραση: «Κι εγώ είπα, Ίσως είναι φτωχοί, διότι δεν μπόρεσαν. Και τί έγινε αν είναι εμπόδιο η πείνα; Δεν λέει αυτό, αλλά την πρόφαση των πολλών αναιρεί, δείχνοντας ότι ούτε αυτοί εμποδίστηκαν απ’ την πείνα τους. … Διότι η φράση “διότι δεν μπόρεσαν” σημαίνει, δεν άντεξαν να φιλοσοφήσουν την αξία της πείνας των, κι έτσι απατημένοι δεν γνώρισαν την οδό του Θεού. “Θα πάω προς τους αδρούς”. Αλλά και οι πλούσιοι ίσως. Διότι ούτε πλούτος, ούτε φτώχεια, δεν αποτελούν εμπόδιο σ’ αυτό (την τήρηση του Νόμου). Κοίτα πώς από παντού αναιρεί τις προφάσεις. Που σημαίνει, “Έκλινα την πορεία μου προς τους μεγιστάνες και τους βασιλείς”, εννοώντας, ότι ίσως αυτοί πράττουν σύμφωνα με τον Νόμο. “Όμως όλους τους βρήκα να κλίνουν αθόρυβα προς το χειρότερο”, και ν’ απωθούν την εξουσία του Θεού, και την φύλαξη του νόμου. Διότι “ζυγό” την εξουσία εννοεί. Και “δεσμούς” την διάταξη των νόμων, στους οποίους πρέπει κανείς να πορεύεται σαν να είναι γι αυτούς χάρακας. Αν λοιπόν η πείνα έγινε για κάποιους εμπόδιο, άρα για τους άλλους ο πλούτος έπρεπε να τους κάνει καλύτερους. Αλλά κανείς, ούτε αυτών, ούτε εκείνων τους βγήκε προς το καλύτερο. Γι αυτό τους χτύπησε λέων απ’ τον δρυμό.».
Υποσημειώσεις
[1] Να μην μας φαίνεται παράξενο, το ότι οι γιοι του βασιλιά δεν είχαν δικούς τους πόρους. Πολλές φορές ο βασιλιάς ξόδευε αρκετά σε πολέμους, και ειδικά όταν ηττούνταν ή και μάλιστα σκοτωνόταν στην μάχη όπως συνέβη με τον Αχαάβ (Γ΄ Βα 34-35), τότε η ζημιά ήταν μεγάλη για το κράτος κεφαλή του οποίου ήταν ο βασιλιάς. Και τότε η βασιλική οικογένεια αντιμετώπιζε οικονομικό πρόβλημα, μέχρι και πρόβλημα αυτοσυντήρησης. Ενώ οι πλούσιοι πολίτες είχαν σχεδόν πάντα οικονομική άνεση. Μόνο εκείνοι οι βασιλιάδες που είχαν πολλές κατακτήσεις στο ενεργητικό τους είχαν αρκετό πλούτο απ’ την φορολογία των κατακτημένων, όπως ο Δαβίδ. Εξαίρεση επίσης αποτελεί κι ο Σολομώντας, ο οποίος όχι μόνο κληρονόμησε τις κατακτήσεις του πατέρα του Δαβίδ, αλλά επιπλέον δεχόταν και πάρα πολλά δώρα απ’ τους βασιλείς επισκέπτες που έρχονταν ν’ ακούσουν την σοφία του, όπως η βασίλισσα του Σαβά (Γ΄ Βα 5,14/10,1-10). Γι αυτό και ο πλούτος του Σολομώντα έγινε παροιμιώδης, και χρησιμοποιήθηκε απ’ τον Κύριο, για ν’ αντιπαραβάλλει στην μεγαλόπρεπη ενδυμασία που φορούσε καθημερινά, την ομορφιά των λουλουδιών, που ως κατασκευή του Θεού είναι υπεροχώτερη (Μθ 6,29, Λκ 12,27).
[2] Το βόρειο βασίλειο ονομαζόταν του Ισραήλ καθώς περιλάμβανε τις 10 φυλές και είχε πρωτεύουσα την Σαμάρεια, ενώ το νότιο ονομαζόταν του Ιούδα καθώς περιλάμβανε τις 2 φυλές Ιούδα και Βενιαμίν, και είχε πρωτεύουσα την Ιερουσαλήμ. Το βόρειο βασίλειο επέδειξε πολύ γρήγορα παρακμή αμαρτωλότητας και διαφθορά ηθών. Και η διαφθορά αυτή είχε πάντα αφετηρία την διαγωγή του βασιλιά που στην ουσία ήταν ο διαφθορέας του έθνους. Τα ίδια συνέβησαν και στο νότιο βασίλειο αλλά επειδή εκεί παρουσιάστηκαν μερικοί πιστοί βασιλιάδες που επανέφεραν την αληθινή λατρεία με τα αγνά και άγια ήθη, αυτό καθυστέρησε αρκετά την οργή και τιμωρία του Θεού όπως την είχε παραγγείλει γραπτώς στον μωσαϊκό Νόμο, και όπως την προειδοποιούσε μέσω των προφητών Του που έστελνε αδιάλειπτα. Όμως στο τέλος επικράτησε η αμαρτία. Οι συνέπειες ήταν, 1ον) η κατάλυση του βορείου βασιλείου και η μετοικεσία πλήθους λαού του Ισραήλ και όλου του λαού της Σαμάρειας ως δούλων στην Ασσυρία (Δ΄ Βα 17,16-24), και όσων φυσικά επέζησαν της φονικής επέλασης των Ασσυρίων γύρω στο 720 π.Χ.. Και 2ον), η παρόμοια κατάλυση του νοτίου βασιλείου και η μετοικεσία του περισσότερου λαού της Ιερουσαλήμ ως δούλοι στην Βαβυλώνα, απ’ τους Βαβυλώνιους και τον βασιλιά τους Ναβουχοδονόσωρα (Δ΄ Βα 24,8-25,11) γύρω στο 586 π.Χ.. Κι έτσι, το νότιο βασίλειο καταλύθηκε 130 περίπου χρόνια μετά την κατάλυση του βόρειου.
Βλέπε και τις σελίδες μας,
ΔΕΞΙΟΛΑΒΟΙ (ΜΕΡΟΣ Β΄)
ΔΕΞΙΟΛΑΒΟΙ - ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ
ΔΕΞΙΟΛΑΒΟΙ - ΜΕΓΑΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ
Ενδιαφέροντα σχόλια – ΔΕΞΙΟΛΑΒΟΙ-ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑ