THE BATTLE OF THERMOPYLAE & THE FALSE PHILOLOGIST SIAMAKIS (PART I)

Θεσσαλονίκη 17-7-2019

Στην παρούσα σελίδα αναδημοσιεύσουμε τα σχόλια του αγαπητού φίλου Κωνσταντίνου, που έκανε μετά από έρευνα σε παραπομπές άρθρων του Σιαμάκη. Και θεωρούμε σπουδαία τα σχόλια του Κωνσταντίνου, γιατί αποκαλύπτουν γι άλλη μια φορά τα ψέματα του Σιαμάκη που λέει εδώ και πολλά χρόνια εκμεταλλευόμενος την ιδιότητά του ως φιλόλογος, μόνο και μόνο για να προβάλλει την εγωιστική και αντίχριστη «πρωτοτυπία» του!

Γι αυτό και στον τίτλο της παρούσας σελίδας μας χαρακτηρίσαμε τον Σιαμάκη ψευτο-φιλόλογο. Όχι ότι δεν είναι φιλόλογος, αλλά ότι αγγέλλεται την φιλολογική του ιδιότητα με ψευδή και καταχρηστικό τρόπο!

Το λεξικό του Τριανταφυλλίδη έχει για την λέξη κατάχρηση και την εξής νομική σημασία:

Κατάχρηση δικαιώματος = άσκηση ενός δικαιώματος με τρόπο που έρχεται σε αντίθεση με τους νομικούς και ηθικούς κανόνες, και που προκαλεί τη βλάβη ενός τρίτου. Βλέπε το λεξικό στην σελίδα, http://www.greek-language.gr/greekLang/modern_greek/tools/lexica/triantafyllides/search.html?lq=κατάχρηση&dq

Όσο για την παραπάνω φράση που χρωματίσαμε πορτοκαλί, έχουμε να πούμε ότι ο Σιαμάκης έχει προκαλέσει και προκαλεί μεγάλη κι εγκληματική βλάβη σε τρίτους, αλλά όχι τόσο ως φιλόλογος, αλλ’ ως δάσκαλος του Ευαγγελίου. Διότι αυτήν την τελευταία ιδιότητα κυρίως αγγέλλεται. Την ιδιότητά του ως φιλόλογος την χρησιμοποιεί ως βοηθητικό μέσο, για να καμουφλάρει το αληθινό και «βδελυρό» του πρόσωπο – όπως έκαναν οι αιρετικοί τους οποίους ο απόστολος και αδελφός του Κυρίου Ιούδας στιγματίζει ως σπιλάδες [σπιλάς = κηλίδα, εκ του σπιλόω = κηλιδώνω, μολύνω, ρυπαίνω, λερώνω (λεξικό LSK)] στην Επιστολή του (Ιδ 12) – και να εντυπωσιάζει με τις «γνώσεις» του για τους αρχαίους.

Και απ’ τις «γνώσεις» του αυτές (όσες είναι αληθινές δηλαδή), δεν ωφελείται ποτέ κανείς. Ούτε είναι γνώσεις που δεν θα μπορούσε να βρει κάποιος με μια στοιχειώδη έρευνα στ’ αρχαία κείμενα, όπως οι ασέλγειες κάποιων γνωστών αρχαίων ελλήνων και ρωμαίων (τις βρήκαν αρκετοί φιλόλογοι ερευνητές, έλληνες και ξένοι, κι έγραψαν αντίστοιχα συγγράμματα, και συνεπώς οι Έκφυλοι του Σιαμάκη δεν αποτελεί πρωτοτυπία). Κι όπως η τελεστική πορνεία και το τελεστικό όργιο που γίνονταν προς τιμή και λατρεία των ειδωλoλατρικών θεοτήτων της αρχαίας Παλαιστίνης. Τα τελευταία μάλιστα είναι γνωστά απ’ την ίδια την Παλαιά Διαθήκη! Ο Σιαμάκης πάντα έψαχνε εξωβιβλικές μαρτυρίες γι’ αυτά τα τελεστικά όργια, για να κατοχυρώσει και απ’ τους θύραθεν (εξωβιβλικούς) συγγραφείς τις βιβλικές γνώσεις του, και να συμβιβάσει έτσι την Βίβλο με τις έξωθεν μαρτυρίες. Κάτι που φυσικά δείχνει πόσο την πίστευε στο τέλος, ο υποκριτής! Και γι αυτή του την σιχαμερή υποκρισία, ο Θεός τον παρέδωσε στο κατάντημα του αναίσχυντου ψεύδους, που το προβάλλει ως δήθεν επιστημονικό!

Και γενικά ο Σιαμάκης πάντα είχε εμμονή στο να κατηγορεί τις ανήθικες και ασελγείς σαρκικές πράξεις, είτε αυτές γίνονταν στο αρχαίο παρελθόν, είτε γίνονται σήμερα. Κι αυτό για να εμφανίζει τον εαυτό του ως πολύ ηθικό στα σαρκικά! Γι αυτό κι εξέδωσε το βιβλίο του «Έκφυλοι»! Βλέπε και την σελίδα μας, ΑΠ' ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΤΗΣ ΤΡΥΦΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ IΩΑΝΝΗ (ΜΕΡΟΣ Α΄) - Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ .

Του είχε μείνει το σλόγκαν: «Σεξ και βία!». «Αυτά είναι που εντυπωσιάζουν τους ανθρώπους.», έλεγε! Γι αυτό και είχε την κάψα να πρωτοτυπήσει με τις γνώσεις πάνω σ’ αυτά! Αλλά η αλαζονική «πρωτοτυπία» του, δεν δίστασε να επεκταθεί και ν’ απλωθεί και με ψέματα, για να συνεχίσει να εντυπωσιάζει! Διότι όταν τα ιστορικά γεγονότα τα διανθίζεις με ψέματα, είναι σίγουρο ότι θα εντυπωσιάσεις, αφού κανείς τίμιος επιστήμων δεν σκέφτηκε να το κάνει! Ας έρθουμε τώρα στα σχόλια του Κωνσταντίνου.

Κωνσταντίνος , 15 Ιουνίου 2018 - 4:46 π.μ.

Πάλι στο άρθρο ου με τίτλο ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ ο Σιαμάκης γράφει (Μελέτες 9, 2010, βλέπε και την σελίδα του Σιαμάκη όπου δημοσιεύει αυτό το άρθρο του, http://philologus.gr/2/50----2000--31-/225-2011-09-15-14-19-35 ) :  

«Σύμφωνα μὲ τοὺς δύο μόνο ἱστορικούς, ποὺ ἱστοροῦν τὴ μάχη τῶν Θερμοπυλῶν, τὸν Ἡρόδοτο (7, 202 - 233) καὶ τὸν Παυσανία (10,20,1-5), στὴ μάχη αὐτὴ (480 π.Χ.) ἐπὶ πέντε μέρες πολέμησαν γενναία 50.000 (πενήντα χιλιάδες) Ἕλληνες, ἀπὸ τοὺς ὁποίους σκοτώθηκαν περίπου οἱ μισοί (25.000). εὐγενέστερη ὅλων ἦταν ἡ θυσία τῶν 500 πεσόντων Μακεδόνων. διότι ὅλοι οἱ ἄλλοι Ἕλληνες πολεμοῦσαν γιὰ τὰ ἐδάφη τους καὶ τὴν ἐλευθερία τους, ἐνῷ οἱ Μακεδόνες μόνοι πολεμοῦσαν κι ἔπεσαν γιὰ τὰ ἐδάφη καὶ τὴν ἐλευθερία τῶν ἄλλων˙ τὰ δικά τους ἐδάφη ἦταν ἀπὸ δεκαετίες περσικὴ ἐπαρχία. καὶ μόνο τοῦ Λεωνίδα καὶ τῶν 300 Σπαρτιατῶν του ἡ ΄΄θυσία΄΄ ἦταν βρόμικη ὕπουλη καὶ ἀνθελληνική, ἐπειδὴ ἔγινε μὲ διαταγὴ ἄνωθεν, γιὰ νὰ πάρουν οἱ Σπαρτιᾶτες ἀπὸ τοὺς Ἀθηναίους τὴν ἀρχηγία, ὅπως ἔδειξε ὁλοφάνερα μετὰ λίγες ἡμέρες στὴ Σαλαμῖνα(...)». 

Λέει ότι σύμφωνα με τον Παυσανία στις Θερμοπύλες πολέμησαν 50.000 Έλληνες εναντίον των Περσών.

Όμως ο ίδιος ο Παυσανίας στο 10,20,2 (δηλαδή στην 2η απ’ τις 5 παραγράφους που παραπέμπει ο Σιαμάκης) μας λέει:

«οὕτω γένοιτο ἂν ὁ σύμπας στρατὸς διακόσιοι καὶ χίλιοι καὶ μύριοι. φαίνονται δὲ οὐδὲ οὗτοι τὸν χρόνον πάντα ἐπὶ τῇ φρουρᾷ τῶν Πυλῶν καταμείναντες: πλὴν γὰρ Λακεδαιμονίων τε αὐτῶν καὶ Θεσπιέων καὶ Μυκηναίων προαπέλιπον τὸ πέρας τῆς μάχης οἱ λοιποί.»

Mετάφραση: «Έτσι, όλος ο στρατός έφτανε τους έντεκα χιλιάδες διακόσιους άνδρες. Φαίνεται όμως ότι ούτε αυτοί έμειναν διαρκώς στη φρούρηση των Θερμοπυλών· εκτός απ’ τους ίδιους τους Λακεδαιμονίους, τους Θεσπιείς και τους Μυκηναίους, οι υπόλοιποι έφυγαν πριν το τέλος της μάχης.».

Κωνσταντίνος , 15 Ιουνίου 2018 - 6:01 π.μ.

Αφού ο Παυσανίας λέει 11.200 , ο Σιαμάκης πώς τους βγάζει 50.000;

Εδώ νομίζω ότι γίνεται ένα σοβαρό λάθος! Ο Παυσανίας λέει στην αρχή ότι θα γράψει για δύο διαφορετικά γεγονότα τα οποία ο κ. Σιαμάκης τα συγχέει. Το ένα είναι η μάχη των Θερμοπυλών εναντίον των Περσών το 480 π.Χ., και το άλλο, η μάχη που έγινε πάλι στις Θερμοπύλες, αλλά εναντίον των Γαλατών το 279 π.Χ., δηλαδή 200 χρόνια ΜΕΤΑ!!

Στην 1η παράγραφο διαβάζουμε :

«ὅστις ἐθέλοι καὶ ἀνταριθμῆσαι τούς τε ἐπὶ βασιλέα Ξέρξην ἐς Πύλας καὶ τοὺς τότε ἐναντία Γαλατῶν ἀθροισθέντας.».

Μετάφραση: «Όποιος θέλει μπορεί να συγκρίνει τον αριθμό αυτών που συγκεντρώθηκαν κατά του βασιλιά Ξέρξη στις Θερμοπύλες με αυτούς που συγκεντρώθηκαν τότε κατά των Γαλατών.».

Ο βασιλιάς των Γαλατών ήταν ο Βρέννος και η μάχη αυτή έγινε όπως είπαμε το 279 π.Χ.. Και ήταν σ’ αυτή τη μάχη, που έστειλαν οι Μακεδόνες 500 μισθοφόρους και όχι το 480 π.Χ.. Ήταν ο Αντίγονος ο Β' που τους έστειλε. Όπως και ο Αντίοχος απ’ την Μ. Ασία έστειλε άλλους 500. Βρισκόμαστε επομένως στα χρόνια των διαδόχων του Μ. Αλεξάνδρου:

«βασιλέων δὲ ξενικὰ πεντακόσιοί τε ἐκ Μακεδονίας καὶ ἐκ τῆς Ἀσίας ἴσοι σφίσιν ἀφίκοντο ἀριθμόν: ἄρχοντες δὲ τῶν μὲν παρ' Ἀντιγόνου πεμφθέντων Ἀριστόδημος ἦν Μακεδών, τῶν δὲ παρὰ Ἀντιόχου τε καὶ ἐκ τῆς Ἀσίας Τελέσαρχος τῶν ἐπὶ Ὀρόντῃ Σύρων.»

Μετάφραση: «Έφθασαν και μισθοφόροι των βασιλέων, πεντακόσιοι από τη Μακεδονία και ισάριθμοι από την Ασία. Αρχηγός όσων έστειλε ο Αντίγονος ήταν ο Μακεδόνας Αριστόδημος και όσων στάλθηκαν από τον Αντίοχο και την Ασία ήταν ο Τελέσαρχος, ένας από τους Σύρους του Ορόντη.», Παυσανίας, 10,20,5.

Άρα και αυτά που λέει ο Σιαμάκης μετά για τους Μακεδόνες, ότι όταν έστειλαν στρατό ήταν υπό περσική κυριαρχία δεν ισχύουν...

Κωνσταντίνος , 15 Ιουνίου 2018 - 6:08 π.μ.

Ολόκληρο το κείμενο του Παυσανία και η μετάφραση ΕΔΩ : http://arcadia.ceid.upatras.gr/pausanias/book.php?id=4&lang=2&kef=20

[ο παραπάνω σύνδεσμος όμως μπορεί να μην λειτουργεί, και μπορείτε να βρείτε μόνο το κείμενο στην παρακάτω σελίδα: http://users.uoa.gr/~nektar/history/tributes/pausanias/index.htm (Φωκικά, Λοκρῶν Ὀζόλων)]

ΑΠΑΝΤΗΣΗ , 18 Ιουνίου 2018 - 11:58 π.μ.

Γεια σου αδερφέ μου Κωνσταντίνε! Πόσο χαίρομαι που σε ξαναβρίσκω! 
Με το ερευνητικό σου πνεύμα καταφέρνεις χτυπήματα στον Σιαμάκη απ’ αυτά που φυσικά δεν περιμένει.  Κι αυτό γιατί προφανώς, ποτέ κανείς δεν είχε υποψιαστεί ότι είναι ψεύτης, και οι παραπομπές του λένε άλλα απ’ αυτά που ισχυρίζεται. Κι αυτό το κάνει για να εντυπωσιάσει απ’ την μια, κι απ’ την άλλη να κάνει την σκληρή και περιφρονητική κριτική του «βρίσκοντας» τα ψεγάδια των αρχαίων ελλήνων και των ερμηνευτών.

Βλέπεις ο Σιαμάκης που μεγάλωσε μέσα στην εκκλησία και στα κατηχητικά, ποτέ δεν είχε πραγματική γεύση χριστιανισμού, αλλά πάντα ήταν σκληρός και ανελέητος. Απλώς δεν εκδηλώθηκε αρκετά απ’ την αρχή. Αλλά επειδή η σκληρότητα είναι χαρακτηριστικό της υπερηφάνειας, είναι θέμα χρόνου ο παταγώδης εξευτελισμός του Σιαμάκη που θα φέρει ο Κύριος.

 Βρήκα κι εγώ λίγα να προσθέσω, αφού διάβασα τις συγκεκριμένες παραπομπές των Παυσανία και Ηροδότου, αλλά δεν έχω τον χρόνο να το κάνω άμεσα γιατί ασχολούμαι με άλλα που βγήκαν τώρα μπροστά μου. Κι αυτά που βρήκα να προσθέσω, τα χρωστώ σε σένα αγαπητέ μου φίλε Κωνσταντίνε, που ανακίνησες το θέμα με τις Θερμοπύλες. Ο Θεός σε στέλνει ως βοήθεια πνευματική που την έχω τόσο ανάγκη. Σ’ ευχαριστώ και θα τα ξαναπούμε. Ο Θεός να είναι μαζί σου. 

Κωνσταντίνος , 19 Ιουνίου 2018 - 3:18 μ.μ.

Σε ευχαριστώ πολύ ! Πραγματικά δεν μπορώ να βρω μια εξήγηση ... Ο Σιαμάκης διάβασε το κείμενο απρόσεκτα και βιαστικά;; (!)
Ή δεν το κατάλαβε ακριβώς;; (!) To να έγραψε αυτά που έγραψε γνωρίζοντας ότι δεν είναι έτσι, κι αυτό μου φαίνεται απίστευτο, αφού είναι θέμα χρόνου όπως λες, κάποιος να το δει.

Το κείμενο γράφει για Γαλάτες. Όταν το είδε αυτό δεν αναρωτήθηκε, τι είναι αυτοί οι Γαλάτες;; Το κείμενο λέει για βαρβάρους που ήρθαν από τον Ωκεανό. Δεν κατάλαβε ότι είναι κάποιοι άλλοι και όχι οι Πέρσες;; Oύτε πρόσεξε ότι τους 500 Μακεδόνες τους έστειλε ο Αντίγονος οποίος φυσικά δεν ήταν το 480 π.Χ.;;

Κατά τη γνώμη μου, όσο και αν φαίνεται απίστευτο, ο Σιαμάκης δεν πρόσεξε καν ότι πρόκειται για δυο διαφορετικά γεγονότα!!! Αν το είχε καταλάβει, δεν θα προσέθετε ποτέ δύο στρατεύματα που απέχουν χρονικά 200 χρόνια το ένα από το άλλο, ούτε θα έλεγε για τους Μακεδόνες ότι: «πολεμοῦσαν κι ἔπεσαν γιὰ τὰ ἐδάφη καὶ τὴν ἐλευθερία τῶν ἄλλων˙ τὰ δικά τους ἐδάφη ἦταν ἀπὸ δεκαετίες περσικὴ ἐπαρχία.».

ΑΠΑΝΤΗΣΗ – ΕΝΙΣΧΥΣΗ , 17-7-2019

Η Γαλατική εισβολή, 279 π.Χ.

Ο Παυσανίας γράφει για τους Γαλάτες και την εισβολή τους στην Ελλάδα που έγινε το 279 π.Χ. σχεδόν σε όλο το 10ο βιβλίο του απ’ το έργο του Ελλάδος Περιήγησις που τ’ ονομάζει => Φωκικά, Λοκρῶν Ὀζόλων. Πιο συγκεκριμένα όμως αρχίζει την αφήγησή του απ’ την παράγραφο 19,5:

«[19.5] Γαλατῶν δὲ τῆς ἐς τὴν Ἑλλάδα ἐπιστρατείας ἔχει μέν τινα μνήμην καὶ ἡ ἐς τὸ βουλευτήριον ἡμῖν τὸ Ἀττικὸν συγγραφή» = «Των Γαλατών η εκστρατευτική εισβολή στην Ελλάδα έχει μεν αφήσει κάποια μνήμη αλλά υπάρχει και (αντίστοιχη) συγγραφή στο Αττικό βουλευτήριο (= αρχείο νόμων και έδρα δικαστικών αποφάσεων)».

Και λίγο παρακάτω περιγράφοντας τις διαιρέσεις των Γαλατικών εκστρατευτικών σωμάτων, λέει:

«ἐς μοίρας οὖν τρεῖς ἔνεμον οἱ ἡγεμόνες τὸν στρατόν, καὶ ἄλλος ἐξ αὐτῶν ἐπὶ ἄλλην ἐτέτακτο ἰέναι χώραν. [19.7] ἐπὶ μὲν οὖν Θρᾷκας καὶ τὸ ἔθνος τὸ Τριβαλλῶν ἔμελλε Κερέθριος ἡγήσεσθαι: τοῖς δὲ ἐς Παιονίαν ἰοῦσι Βρέννος ἦσαν καὶ Ἀκιχώριος ἄρχοντες: Βόλγιος δὲ ἐπὶ Μακεδόνας τε καὶ Ἰλλυριοὺς ἤλασε,».

Μετάφραση: «σε 3 μοίρες λοιπόν διαίρεσαν τον στρατό οι ηγεμόνες των Γαλατών, και ο καθένας ορίστηκε σε διαφορετική χώρα να εισβάλλει. Στους μεν Θράκες και στο έθνος των Τριβαλλών θα πήγαινε αρχηγός ο Κερέθριος. Στην Παιονία θα ήσαν αρχηγοί ο Βρέννος και ο Ακιχώριος. Και ο Βόλγιος προήλασε στους Μακεδόνες και Ιλλυριούς,».

Και πιο κάτω θ’ αρχίσει τις συγκρίσεις των 2 πολέμων των Ελλήνων, απ’ την μια με τους Γαλάτες το 279 π.Χ., και απ’ την άλλη με τους Μήδους του Ξέρξη το 480 π.Χ.:

«[19.13] παρασκευῇ μὲν τοσαύτῃ καὶ μετὰ διανοίας τοιαύτης ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα ὁ Βρέννος ἤλαυνε: τοῖς δέ γε Ἕλλησι κατεπεπτώκει μὲν ἐς ἅπαν τὰ φρονήματα, τὸ δὲ ἰσχυρὸν τοῦ δείματος προῆγεν ἐς ἀνάγκην τῇ Ἑλλάδι ἀμύνειν. ἑώρων δὲ τὸν ἐν τῷ παρόντι ἀγῶνα οὐχ ὑπὲρ ἐλευθερίας γενησόμενον, καθὰ ἐπὶ τοῦ Μήδου ποτέ, οὐδὲ δοῦσιν ὕδωρ καὶ γῆν τὰ ἀπὸ τούτου σφίσιν ἄδειαν φέροντα.».

Μετάφραση: «με τέτοια λοιπόν προετοιμασία και σκεπτικό προέλαυνε ο Βρέννος προς την Ελλάδα. Και λόγω του ισχυρού δέους, τα φρονήματα των Ελλήνων κατέπεσαν όλα εκτός από ένα, ότι ήταν ανάγκη ν’ αμυνθούν. Διότι έβλεπαν ότι ο παρών πόλεμος δεν είναι μόνο για την ελευθερία τους, όπως κάποτε συνέβη με τους Μήδους (του Ξέρξη), ούτε θα δώσουν γη και ύδωρ για να περάσουν οι Γαλάτες με την άδειά τους (όπως έγινε με τους Πέρσες του Ξέρξη).».

Με το τελευταίο ο Παυσανίας εννοεί ότι οι Γαλάτες δεν θα φερθούν ευγενικά όπως ο Ξέρξης που ήθελε την Ελλάδα μόνο για να την καταστήσει φόρου υποτελή, αλλά οι Γαλάτες είναι πολύ πιο βάρβαροι και θέλουν να σπείρουν τον όλεθρο, σκοτώνοντας τους άντρες και παίρνοντας τις γυναίκες για παλλακίδες και δούλες, και αφού λεηλατήσουν τον πλούτο της χώρας, κατόπιν έχουν σκοπό να την αποικίσουν!

Και στην επόμενη παράγραφο προχωράει στην ακριβή σύγκριση των στρατών των Ελλήνων που είχαν στις 2 μάχες των Θερμοπυλών. Πρώτα στην μάχη με τους Μήδους το 480 π.Χ., και μετά 2 αιώνες με τους Γαλάτες το 279 π.Χ.:

«[20.1] πάρεστι δέ, ὅστις ἐθέλοι καὶ ἀνταριθμῆσαι τούς τε ἐπὶ βασιλέα Ξέρξην ἐς Πύλας καὶ τοὺς τότε ἐναντία Γαλατῶν ἀθροισθέντας. ἐπὶ μέν γε τὸν Μῆδον ἀφίκοντο τοσοίδε Ἑλλήνων: Λακεδαιμόνιοι οἱ μετὰ Λεωνίδου τριακοσίων οὐ πλείονες, Τεγεᾶται πεντακόσιοι καὶ ἐκ Μαντινείας ἴσοι, παρὰ δὲ Ὀρχομενίων Ἀρκάδων εἴκοσί τε καὶ ἑκατόν, ἀπὸ δὲ τῶν ἄλλων χίλιοι τῶν ἐν Ἀρκαδίᾳ πόλεων, ὀγδοήκοντα δὲ ἐκ Μυκηνῶν καὶ ἐκ Φλιοῦντος διακόσιοι, διπλάσιοι δὲ τούτων Κορίνθιοι: παρεγένοντο δὲ καὶ Βοιωτῶν ἑπτακόσιοι ἐκ [δὲ] Θεσπείας καὶ Θηβῶν τετρακόσιοι. χίλιοι δὲ Φωκέων ἐφύλασσον μὲν τὴν ἀτραπὸν ἐν τῇ Οἴτῃ, προσέστω δὲ τῷ παντὶ Ἑλληνικῷ καὶ ὁ ἀριθμὸς ὁ τούτων. [20.2] Λοκροὺς δὲ τοὺς ὑπὸ τῷ ὄρει τῇ Κνήμιδι Ἡρόδοτος μὲν οὐχ ὑπήγαγεν ἐς ἀριθμόν, ἀλλ' ἀφικέσθαι σφᾶς ἀπὸ πασῶν ἔφη τῶν πόλεων: τεκμήρασθαι δὲ ἀριθμὸν καὶ τούτων ἔστιν ἐγγύτατα τοῦ ἀληθοῦς: ἐς Μαραθῶνα γὰρ Ἀθηναῖοι σὺν ἡλικίᾳ τε τῇ ἀχρείῳ καὶ δούλοις ἐνακισχιλίων ἀφίκοντο οὐ πλείους, τὸ οὖν μάχιμον Λοκρῶν τὸ ἐς Θερμοπύλας ἐλθὸν οὐκ ἂν ὑπέρ γε ἑξακισχιλίους ἀριθμοίη τις. οὕτω γένοιτο ἂν ὁ σύμπας στρατὸς διακόσιοι καὶ χίλιοι καὶ μύριοι. φαίνονται δὲ οὐδὲ οὗτοι τὸν χρόνον πάντα ἐπὶ τῇ φρουρᾷ τῶν Πυλῶν καταμείναντες: πλὴν γὰρ Λακεδαιμονίων τε αὐτῶν καὶ Θεσπιέων καὶ Μυκηναίων προαπέλιπον τὸ πέρας τῆς μάχης οἱ λοιποί. ». «[20.3] ἐπὶ δὲ τοὺς ἀπὸ τοῦ Ὠκεανοῦ βαρβάρους τοσοίδε ἐς Θερμοπύλας ἀφίκοντο Ἕλληνες: ὁπλῖται μύριοι καὶ ἵππος πεντακοσία παρὰ Βοιωτῶν … ».

Αυτοί λοιπόν οι από του Ωκεανού βάρβαροι είναι οι Γαλάτες, όπως πολύ σωστά παρατηρεί ο φίλος μας Κωνσταντίνος. Και είναι ο πρώτος που πρόσεξε το λάθος του Σιαμάκη, ότι Μακεδόνες δεν υπήρξαν στο στράτευμα των ελλήνων κατά την μάχη των Θερμοπυλών του 480 π.Χ.. Και μας παρέθεσε και το αντίστοιχο απόσπασμα του Παυσανία.

Παραθέτουμε κι εμείς ολόκληρο το τμήμα 20,5 του 10ου βιβλίου του Παυσανία, όπου φαίνεται και ο στρατηγός των Αθηναίων στην μάχη του 279 π.Χ..

«[20.5] Ἀθηναίων δὲ στρατηγὸς μὲν Κάλλιππος ἦν ὁ Μοιροκλέους, καθὰ ἐδήλωσα καὶ ἐν τοῖς προτέροις τοῦ λόγου, δύναμις δὲ τριήρεις τε πλώιμοι πᾶσαι, πεντακόσιοι δὲ ἐς τὸ ἱππικόν, χίλιοι δὲ ἐτάσσοντο ἐν τοῖς πεζοῖς: καὶ ἡγεμονίαν οὗτοι κατ' ἀξίωμα εἶχον τὸ ἀρχαῖον. βασιλέων δὲ ξενικὰ πεντακόσιοί τε ἐκ Μακεδονίας καὶ ἐκ τῆς Ἀσίας ἴσοι σφίσιν ἀφίκοντο ἀριθμόν: ἄρχοντες δὲ τῶν μὲν παρ' Ἀντιγόνου πεμφθέντων Ἀριστόδημος ἦν Μακεδών, τῶν δὲ παρὰ Ἀντιόχου τε καὶ ἐκ τῆς Ἀσίας Τελέσαρχος τῶν ἐπὶ Ὀρόντῃ Σύρων.», Παυσανίας, Ελλάδος Περιήγησις, [10 (Φωκικά, Λοκρών Οζόλων).20.5].

Βλέπε για την μάχη αυτή και την γενικότερη τότε (279 π.Χ.) Γαλατική εισβολή στην περιοχή, το ωραίο άρθρο της «Μηχανής του Χρόνου» στην σελίδα, https://www.mixanitouxronou.gr/i-ematiri-isvoli-ton-galaton-stin-ellada-to-279-p-ch-ithelan-na-leilatisoun-to-mnimio-ton-delfon-alla-katatropothikan-apo-etolous-ke-evritanes/ .

Ο Σιαμάκης λοιπόν γράφει άλλα αντ’ άλλων! Μήπως το έκανε επειδή δεν πρόσεξε (;), όπως αναρωτιέται ο Κωνσταντίνος; Εγώ κλίνω περισσότερο στην σκοπιμότητα του Σιαμάκη, όπως έχει κάνει και πολλές άλλες φορές ψευδόμενος στα κείμενα! Κι αυτό γιατί ήθελε απ’ την μια να βγάλει τους Σπαρτιάτες σκάρτους λόγω της σεξουαλικής ηθική των, κι επειδή υπάκουγαν στην εντολή ότι πρέπει να σκοτωθούν στη μάχη, κι απ’ την άλλη να βγάλει τους Μακεδόνες καλούς που δήθεν πολεμούσαν για το συμφέρον της νότιας Ελλάδας – για να τον επευφημήσουν οι σημερινοί Μακεδόνες αναγνώστες του (!) –. Αλλά Μακεδόνες δεν υπήρξαν στο πλευρό του Λεωνίδα, διότι ήδη η Μακεδονία (καθώς και η Θράκη και η Θεσσαλία) είχαν παραδώσει τα εδάφη τους (γη και ύδωρ) στον Ξέρξη, ο οποίος τα διάβηκε με τον στρατό του χωρίς καμιά αντίσταση. Αυτό είναι άλλο ένα στοιχείο που ενισχύει την άποψη των αρχαίων ιστορικών για ασυνήθιστα μεγάλο στρατό του Ξέρξη, μπροστά στον οποίο κάμπτεται το ηθικό για αντίσταση.

Άλλωστε αυτό που λέει ο Σιαμάκης για τους Μακεδόνες είναι εντελώς αστήρικτο. Πώς ήταν δυνατόν να στείλουν οι Μακεδόνες στρατό εναντίον του Ξέρξη όταν απ’ τον φόβο τους παραδόθηκαν σ’ αυτόν άνευ όρων; Δεν θα φοβούνταν αντίποινα απ’ τον Ξέρξη μετά;

Ας προσθέσουμε τώρα και λίγα στοιχεία για την μάχη των Θερμοπυλών, πιο πολύ για να διαφωτίσουμε κάποια σημεία που δεν ερμηνεύθηκαν σωστά από ξένους ιστορικούς.

Η μάχη των Θερμοπυλών (480 π.Χ.)

Για την μάχη αυτή μίλησαν αρκετοί αρχαίοι ιστορικοί, και θα παραθέσουμε την παραπομπή τους, αλλά αυτοί που την ανέπτυξαν περισσότερο ήταν 4, κατά σειρά ποσοτικής ανάπτυξης: Ηρόδοτος, Διόδωρος Σικελιώτης, Παυσανίας και Κτησίας. Αν και ο Κτησίας δεν λέει λιγότερα απ’ τον Παυσανία, αλλά η διαφορά τους έγκειται στο ότι ο Παυσανίας δίνει περισσότερα στοιχεία για τα διάφορα ελληνικά σώματα που έλαβαν μέρος στη μάχη, ενώ ο Κτησίας αναφέρει περισσότερα για την εξέλιξη της μάχης και την προδοσία. Θα εξετάσουμε τον Κτησία στο τέλος και ξεχωριστά διότι αυτός εξιστορεί τα των περσών, και άρα θεωρούμε ότι αντλεί την ιστορία απ’ την δική τους πλευρά και οπτική γωνία.

Και του Παυσανία παραθέσαμε παραπάνω όλη την αναφορά του που στάθηκε περισσότερο στα στρατιωτικά σώματα των ελλήνων. Όμως σε άλλο σημείο κι ενώ πάλι μιλάει για τους Γαλάτες, κάνει λόγο για την ατραπό (= μονοπάτι), θυμίζοντας έτσι το παλιό γεγονός της προδοσίας στην μάχη του Λεωνίδα με τους Μήδους:

«[10.22.8] περὶ δὲ τοὺς Ἕλληνας ἐν τῷ αὐτῷ χρόνῳ τοὺς ἐν Θερμοπύλαις συνέβαινεν ἄλλα τοιαῦτα. ἀτραπός ἐστι διὰ τοῦ ὄρους τῆς Οἴτης, μία μὲν ἡ ὑπὲρ Τραχῖνος ἀπότομός τε τὰ πλείω καὶ ὄρθιος δεινῶς, ἑτέρα δὲ ἡ διὰ τῆς Αἰνιάνων ὁδεῦσαι στρατῷ ῥᾴων, δι' ἧς καὶ Ὑδάρνης ποτὲ Μῆδος κατὰ νώτου τοῖς περὶ Λεωνίδην ἐπέθετο Ἕλλησι.».

Μετάφραση. «περί δε τους Έλληνες στον ίδιο χρόνο που βρίσκονταν στις Θερμοπύλες συνέβαιναν και άλλα τέτοια (που θ’ αναφέρουμε αμέσως). Μονοπάτι υπάρχει δια μέσου του όρους της Οίτης, ένα μεν πάνω απ’ τον Τραχίνο που είναι απότομο κατά το μεγαλύτερο μήκος του και επικίνδυνα κατηφορικό, άλλο δε δια μέσου της Αινιάνων (περιοχής) που είναι εύκολα βατό από στρατό, και μέσω του οποίου κάποτε ο Μήδος Υδάρνης βρέθηκε στα νώτα των Ελλήνων των περί Λεωνίδα.»

Και σε άλλο σημείο:

«[1.4.2] ἀνευρόντες δὲ οἱ Κελτοὶ τὴν ἀτραπόν, ἣν καὶ Μήδοις ποτὲ Ἐφιάλτης ἡγήσατο ὁ Τραχίνιος, καὶ βιασάμενοι Φωκέων τοὺς τεταγμένους ἐπ᾽ αὐτῇ λανθάνουσι τοὺς Ἕλληνας ὑπερβαλόντες τὴν Οἴτην.»

Μετάφραση. «αφού βρήκαν οι Κελτοί το μονοπάτι, απ’ τ’ οποίο κάποτε τους Μήδους ο Εφιάλτης οδήγησε ο Τραχίνιος, και βιαστικά προώθησαν σ’ αυτό τους Φωκαείς τους ταγμένους (στην μάχη εναντίον των συμπατριωτών τους Ελλήνων) ώστε διαφεύγοντας την προσοχή των Ελλήνων (να τους αιφνιδιάσουν) παρακάμπτοντας την Οίτη.»

Ξαναγυρνώντας στα ελληνικά σώματα είδαμε τον Παυσανία να λέει για τον Ηρόδοτο ότι στην αντίστοιχη αφήγησή του δεν αναφέρει τον αριθμό των Λοκρών. Κι έτσι τον υπολογίζει σύμφωνα με τον αριθμό που είχαν οι Αθηναίοι στην μάχη του Μαραθώνα (=> 9.000), και βγάζει έτσι τους Λοκρούς όχι περισσότερους από 6.000.

Κατά τον Παυσανία λοιπόν οι Έλληνες που ήρθαν στις Θερμοπύλες για να πολεμήσουν τον Ξέρξη, ήταν σύνολο 11.200.

Ο Ηρόδοτος πράγματι δεν αναφέρει τον αριθμό των Λοκρών, ακριβώς όπως το λέει ο Παυσανίας. Ας δούμε όμως την αντίστοιχη περικοπή του Ηροδότου:

«[7.202.1] ἦσαν δὲ οἵδε Ἑλλήνων οἱ ὑπομένοντες τὸν Πέρσην ἐν τούτῳ τῷ χώρῳ, Σπαρτιητέων τε τριηκόσιοι ὁπλῖται καὶ Τεγεητέων καὶ Μαντινέων χίλιοι, ἡμίσεες ἑκατέρων, ἐξ Ὀρχομενοῦ τε τῆς Ἀρκαδίης εἴκοσι καὶ ἑκατόν, καὶ ἐκ τῆς λοιπῆς Ἀρκαδίης χίλιοι· τοσοῦτοι μὲν Ἀρκάδων, ἀπὸ δὲ Κορίνθου τετρακόσιοι καὶ ἀπὸ Φλειοῦντος διηκόσιοι καὶ Μυκηναίων ὀγδώκοντα. οὗτοι μὲν ἀπὸ Πελοποννήσου παρῆσαν, ἀπὸ δὲ Βοιωτῶν Θεσπιέων τε ἑπτακόσιοι καὶ Θηβαίων τετρακόσιοι. [7.203.1] πρὸς τούτοισι ἐπίκλητοι ἐγένοντο Λοκροί τε οἱ Ὀπούντιοι πανστρατιῇ καὶ Φωκέων χίλιοι.»

Βλέπουμε όμως τον Ηρόδοτο να κάνει την παρατήρηση ότι οι Λοκροί ήρθαν πανστρατιά! Αυτό σημαίνει ότι διέθεσαν όλο τον μάχιμο στρατό τους. Το πιθανότερο λοιπόν είναι, ότι η πληροφορία του Παυσανία για 6.000 Λοκρούς να είναι σωστή. Κατά τ’ άλλα οι αριθμοί των 2 ιστορικών είναι ίδιοι!

Ας έρθουμε τώρα στον Διόδωρο Σικελιώτη.

« [11.4] … τῶν μὲν οὖν Λακεδαιμονίων ἦσαν χίλιοι, καὶ σὺν αὐτοῖς Σπαρτιᾶται τριακόσιοι, τῶν δ´ ἄλλων Ἑλλήνων τῶν ἅμ´ αὐτοῖς συνεκπεμφθέντων ἐπὶ τὰς Θερμοπύλας τρισχίλιοι. ὁ μὲν οὖν Λεωνίδης μετὰ τετρακισχιλίων προῆγεν ἐπὶ τὰς Θερμοπύλας, … ἧκον δὲ εἰς τὰς Θερμοπύλας καὶ Λοκροὶ χίλιοι καὶ Μηλιέων τοσοῦτοι καὶ Φωκέων οὐ πολὺ λειπόμενοι τῶν χιλίων, ὁμοίως δὲ καὶ Θηβαίων ἀπὸ τῆς ἑτέρας μερίδος ὡς τετρακόσιοι· », Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, [11.4].

Βλέπουμε καταρχήν τον Διόδωρο ν’ αριθμεί τους Λακεδαιμόνιους σε 1.000 και μέσα σ’ αυτούς βάζει και 300 Σπαρτιάτες! Εδώ ειπώθηκαν οι γνώμες νεώτερων ιστορικών, όπως ότι με τους 300 Σπαρτιάτες πήγε κι ένας αριθμός ειλώτων, επειδή για πτώματα ειλώτων κάνει λόγο μετά την μάχη ο Ηρόδοτος [8.25.1]. Άλλος πάλι μιλάει για 700 είλωτες για να βγάλει τον αριθμό 1.000 του Διόδωρου, κι άλλος για αναλογία 3 ειλώτων ανά 1 Σπαρτιάτη για να βγάλει τον αριθμό 1.200.

Εμείς πιστεύουμε ότι πρόκειται περί λάθους του Διόδωρου που συμψήφισε τους 300 Σπαρτιάτες μαζί με τους 700 Θεσπιείς, κι αυτό για 3 λόγους:

1.      Οι δούλοι που λαμβάνουν μέρος στις αρχαίες μάχες δεν λαμβάνονται συνήθως υπόψη στον αριθμό των στρατιωτών.

2.      Βλέπουμε ότι ο Διόδωρος δεν ξεχωρίζει τους αριθμούς των περισσότερων ελληνικών σωμάτων καθώς βγάζει το πλήθος τους συνολικά 4.000 πριν ενωθούν μαζί τους οι Λοκροί, οι Μηλιείς (Μαλιείς) και οι Φωκαείς, διότι προφανώς δεν βρήκε τις αντίστοιχες πληροφορίες. Κι έτσι δεν αναφέρει αρχικά τους Θεσπιείς.

3.      Αναφέρει τους Θεσπιείς στο τέλος και μετά την αποχώρηση της κύριας ελληνικής δύναμης, ότι έμειναν μαζί με τους Σπαρτιάτες, σχηματίζοντας ένα σύνολο 500 εναπομεινάντων ανδρών απ’ τους αρχικούς 1.000 (300+700). Εννοεί ότι οι άλλοι 500 δικοί τους είχαν σκοτωθεί τις προηγούμενες μέρες.

Για τις συνολικές ελληνικές απώλειες ο Διόδωρος δεν αναφέρει, αλλ’ ούτε και για τις περσικές, ενώ ο Ηρόδοτος παραδίδει για μεν τις περσικές απώλειες => 20.000, για δε τις ελληνικές => 4.000. Ο Διόδωρος αρκείται μόνο ν’ αναφέρει ενδεικτικά και αναλογικά μεν, αόριστα δε, ότι στο τέλος της 1ης μέρας οι απώλειες είναι:

«παρὰ μὲν τοῖς βαρβάροις πολλῶν ἀνῃρημένων, παρὰ δὲ τοῖς Ἕλλησιν ὀλίγων πεπτωκότων.», Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, [11.7].

Ο Διόδωρος τώρα για τα ελληνικά σώματα αναφέρει μόνο τους αριθμούς των 3 τελευταίων [Λοκρών, Μηλιέων (Μαλιέων) και Φωκαέων] που τους δίνει από 1.000, δίνοντας στο τέλος και τους 400 Θηβαίους. Και διαπιστώνουμε ότι για τους Μηλιείς δεν κάνουν λόγο οι Ηρόδοτος και Παυσανίας, διότι προφανώς τους συμψηφίζουν μέσα στους Λοκρούς.

Άξιο σημειώσεως επίσης είναι ότι, ο Διόδωρος αριθμεί τελευταίους τους 400 Θηβαίους. Μάλλον φαίνεται ότι κι αυτός δεν τους εκτιμάει, γιατί λίγο παρακάτω σχολιάζει κι αυτός την διαφορετική συμπεριφορά της Θήβας απέναντι στον Ξέρξη:

«διεφέροντο γὰρ οἱ τὰς Θήβας κατοικοῦντες πρὸς ἀλλήλους περὶ τῆς πρὸς τοὺς Πέρσας συμμαχίας. », Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, [11.4].

Για την ακρίβεια όπως λέει, η Θήβα ήταν διχασμένη για το αν έπρεπε να συμμαχήσουν με τους Πέρσες ή όχι! Δεν αναφέρει όμως καθόλου την τύχη των Θηβαίων μετά την απομάκρυνση των υπολοίπων, και μάλλον θεωρεί ότι έφυγαν κι αυτοί.

Αν τώρα υπολογίσουμε τις διαφορές του Διόδωρου απ’ τους Ηρόδοτο και Παυσανία όσον αφορά τα ελληνικά σώματα, θα διαπιστώσουμε μόνο 2. Και ο Διόδωρος παρουσιάζει διαφορά με τους Λοκρούς που τους υπολογίζει μαζί με τους Μηλιείς σε 2.000, ενώ ο Ηρόδοτος δεν αναφέρει αριθμό, κι ο Παυσανίας δίνει 6.000. Η 2η διαφορά του Διόδωρου είναι σχεδόν ασήμαντη καθώς δίνει για τους υπόλοιπους Έλληνες (πλην Λοκρών, Μηλιέων και Φωκαέων) τον αριθμό 4.000, ενώ οι Ηρόδοτος και Παυσανίας τους μετράνε σε 3.800, δηλ. ο Διόδωρος έχει 200 στρατιώτες μόνο διαφορά!

Απ’ τα παραπάνω γίνεται φανερό ότι οι πηγές του Διόδωρου είναι διαφορετικές απ’ τις πηγές των Ηρόδοτου και Παυσανία που σχεδόν συμφωνούν μεταξύ τους. Και η διαφορά του Διόδωρου όπως είδαμε είναι κυρίως στον αριθμό των Λοκρών. Ίσως αυτήν την διαφορά των πηγών είχε υπ’ όψιν του και ο Ηρόδοτος, γι αυτό και προτίμησε να μην δώσει αριθμό για τους Λοκρούς, και σαν συνέπεια δεν μπορούσε να δώσει και την συνολική ελληνική δύναμη.

Πέρα όμως απ’ την ταυτότητα των ελληνικών στρατευμάτων όπου διευκρινίσαμε τις διαφορές των 3 ιστορικών, ο Διόδωρος σε μερικά σημεία εμφανίζεται υπερβολικός και μάλλον ανακριβής προκειμένου να δώσει μεγαλύτερη δόξα στους Σπαρτιάτες που παρέμειναν κι έπεσαν ηρωικά. Γι αυτό και διηγείται ότι βάσει σχεδίου του Λεωνίδα, και αφού πια ήταν σίγουρο ότι θα θυσίαζαν την ζωή τους, έκαναν απεγνωσμένη νυχτερινή έφοδο στο στρατόπεδο των περσών! Και σκότωσαν πολλούς εχθρούς τους οποίους πιάσανε αιφνιδιαστικά στον ύπνο σπέρνοντας ανάμεσα στον αντίπαλο τον πανικό. Κατάφεραν μάλιστα να φτάσουν και μέχρι την σκηνή του Ξέρξη, αλλά δυστυχώς εκείνος δεν ήταν εκεί! Υπερβολή επίσης του Διόδωρου είναι και αυτό που λέει, ότι απ’ το πλήθος του στρατού ξηράς του Ξέρξη (μαζί με τα ζώα του), στέρεψαν τα ποτάμια απ’ όπου περνούσε [11.5], ενώ ο Ηρόδοτος μιλάει μόνο για 1 ποτάμι της Θεσσαλίας που στέρεψε προσωρινά, τον Ονόχωνο [7.196.1], που προφανώς θα είχε ρηχή και σιγανή ροή μερικών εκατοντάδων λίτρων ανά λεπτό.

Δέον λοιπόν να θεωρήσουμε τον Ηρόδοτο ως πιο αξιόπιστο στην διήγηση, που εν ολίγοις αναφέρει τα εξής για την 3η και τελευταία μέρα της μάχης, κι ενώ έχουν παραμείνει μόνο οι Σπαρτιάτες, οι Θεσπιείς και οι Θηβαίοι (κατά τον Παυσανία παρέμειναν και οι 80 Μυκηναίοι, [10.20.2]):

Οι έλληνες γνωρίζοντας ότι πλησιάζει το τέλος, βγαίνουν απ’ το τείχος και το στενό και πολεμούν πλέον σε πιο φαρδύ πεδίο για να πετύχουν μεγαλύτερες απώλειες στον εχθρό. Η μάχη είναι σφοδρή και σκοτώνεται ο Λεωνίδας. Οι δικοί του όμως δεν αφήνουν τον νεκρό βασιλιά τους να ποδοπατηθεί και προσπαθούν να τον τραβήξουν στο μέρος τους. Η μάχη μαίνεται γύρω απ’ τον νεκρό Λεωνίδα και φαίνεται ότι καταφέρνουν ν’ αντισταθούν και να εξασφαλίσουν τον νεκρό. Σύντομα όμως εμφανίζονται πίσω τους οι δυνάμεις του εχθρού που έχουν ολοκληρώσει την κυκλωτική κίνηση μέσω της προδοσίας του Εφιάλτη. Τότε οι εναπομείναντες έλληνες καταφεύγουν σε κοντινό ύψωμα για να έχουν πλεονεκτική θέση, αλλά είναι αδύνατον να ξεφύγουν απ’ τ’ αναρίθμητα βέλη και ακόντια του εχθρού, και πέφτουν εκεί μέχρι τον τελευταίο! Βλέπετε, οι πέρσες έχοντας πλέον άσχημη πείρα απ’ τη μάχη με τους έλληνες σώμα με σώμα, προτίμησαν να τους ξεκάνουν από απόσταση μ’ αυτόν τον τρόπο.

Και η παραπάνω διήγηση του Ηροδότου επαληθεύεται και απ’ την αρχαιολογική σκαπάνη που ξέθαψε πολλές μεταλλικές αιχμές βελών και ακοντίων, ακριβώς απ’ το κοντινό ύψωμα! Αυτές φαίνονται στην παρακάτω φωτό.

Ο Ηρόδοτος επίσης μιλάει και για τους 400 Θηβαίους που παρέμειναν, αλλά εδώ υπάρχει διαφορά καθώς ο Ηρόδοτος επικρίνει την Θήβα ως ύποπτη για μηδισμό (μηδίζειν) δηλ. ότι ήθελαν να ενδώσουν στον Ξέρξη όπως ενέδωσαν και οι βόρειοι Έλληνες. Και γι αυτό ήθελαν ν’ αποδείξουν στους υπόλοιπους Έλληνες ότι δεν συμβαίνει κάτι τέτοιο στέλνοντας τους 400 [7.205.3]. Όμως ο Ηρόδοτος μέχρι τέλους τους θεωρεί μηδισμένους και αφηγείται ότι, παρόλο που παρέμειναν στις Θερμοπύλες, το έκαναν με το ζόρι [7.222.1], και τελικά ξέκοψαν απ’ το σώμα των Σπαρτιατών και Θεσπιέων όταν κυκλώθηκαν απ’ τους Πέρσες, και κατέληξαν να τρέχουν προς το μέρος τους πετώντας τα όπλα τους και φωνάζοντας ότι δεν είναι εχθροί τους [7.233.1-2]! Άλλωστε η συνέχεια της ιστορίας βρίσκει τους Θηβαίους στην μάχη των Πλαταιών – που έγινε ένα χρόνο αργότερα – να πολεμούν στο πλευρό των περσών ενάντια στους έλληνες!

Διατυπώθηκε λοιπόν από νεώτερους ιστορικούς η άποψη ότι, δεν μπορεί να σταθεί αυτό που λέει ο Ηρόδοτος, ότι οι Θηβαίοι παρέμειναν με το ζόρι εξαναγκασμένοι απ’ τον Λεωνίδα, όταν είχαν την ευκαιρία να φύγουν όπως άλλωστε και οι λοιποί έλληνες.

Απαντάμε λοιπόν σ’ αυτό ως εξής:

Ο Λεωνίδας σκεπτόμενος το συμφέρον όχι μόνο της Σπάρτης αλλά και όλων των ελλήνων απέναντι στον κοινό εχθρό, ήξερε ότι μια ισχυρή ελληνική πόλη-δύναμη όπως ήταν η Θήβα, θα ήταν καλύτερα να μην μηδίσει (= πάει με τους πέρσες). Αν έκανε κάτι τέτοιο θα έσπαζε πολύ το ηθικό των πόλεων της νότιας Ελλάδας. Είναι πιθανό επίσης ο Λεωνίδας να είχε ανάλογη εντολή και από τους Εφόρους της Σπάρτης. Ότι θα πρέπει με κάθε τρόπο πειθούς προς την Θήβα, αυτή να εκπροσωπηθεί έστω και μ’ ένα μικρό στρατιωτικό σώμα. Και η Θήβα αναγκάστηκε ν’ ανταποκριθεί για να διαλύσει τις φήμες του μηδισμού της. Έτσι έδωσε 400 στρατιώτες για να πολεμήσουν στο πλευρό του Λεωνίδα και των Σπαρτιατών του. Όχι λοιπόν ότι οι Θηβαίοι εξαναγκάστηκαν απ’ τον Λεωνίδα να παραμείνουν, αλλά ο Λεωνίδας απλώς τους τόνισε την βαρύτητα που έχει η παραμονή τους για την φήμη της πατρίδας τους Θήβας. Κι εκείνοι αναγκάστηκαν λόγω αυτού του κλίματος να μην αποχωρήσουν με τους άλλους. Οι πραγματικές τους προθέσεις όμως φάνηκαν κατά το τέλος της μάχης, όπως είδαμε και θεωρούμε την διήγηση του Ηρόδοτου ως πιο αξιόπιστη.

Το ερώτημα όμως είναι άλλο: Γιατί παρέμειναν οι Θεσπιείς;

Κάλλιστα μπορεί κάποιος ν’ απαντήσει εδώ ότι και οι Θεσπιείς όπως και οι Σπαρτιάτες επέδειξαν την ίδια αντρεία και ήθελαν να μείνουν και να πολεμήσουν αψηφώντας τον θάνατο. Οπωσδήποτε ισχύει και αυτό. Έχουμε επίσης να προσθέσουμε ότι η πόλη τους, Θεσπιές Βοιωτίας, που βρίσκονταν πιο κοντά στην Θήβα απ’ ότι στην Αθήνα, αφενός επειδή είχε καλές διπλωματικές κι εμπορικές σχέσεις με την Αθήνα, και αφ’ ετέρου δεν είχε καθόλου καλές σχέσεις με την Θήβα και λόγω ανταγωνισμού (καθώς λόγω της εγγύτητας ήθελε πάντα να εξουσιάζει τις Θεσπιές), ήθελαν την απόκρουση του πέρση εχθρού το ίδιο δυνατά όπως και οι Αθηναίοι. Απεναντίας όπως είδαμε η Θήβα, ήθελε να ενδώσει στον Ξέρξη όπως λέει ο Ηρόδοτος – ή τουλάχιστον η μισή Θήβα όπως αφήνει να εννοηθεί ο Διόδωρος Σικελιώτης (11,5) – και χάριν του ανταγωνισμού της με την Αθήνα.

Γενικότερα, βγαίνει το όχι και τόσο ευχάριστο συμπέρασμα ότι οι ελληνικές πόλεις-κράτη είχαν μεταξύ τους αρκετό ανταγωνισμό, και κάποιες μεγαλύτερες (Αθήνα, Σπάρτη, Θήβα) έτρεφαν φιλοκυριαρχία επάνω στις άλλες για καθαρά οικονομικούς λόγους, δηλ. να εισπράττουν φόρους [1], ώστε συχνά να ξεσπούν πόλεμοι μεταξύ των μεγάλων πόλεων, όπως οι γνωστοί Πελοποννησιακοί πόλεμοι ανάμεσα στην Αθήνα και στην Σπάρτη (431-404 π.Χ.) τους οποίους εξιστορεί ο Θουκυδίδης πιο αναλυτικά ανάμεσα σε άλλους ιστορικούς.

Υποσημείωση

[1] Οι πόλεμοι είχαν κι έχουν πάντα ένα κίνητρο: την οικονομική εκμετάλλευση των κατακτημένων, είτε πρόκειται για την γη τους (πλουτοπαραγωγικός παράγοντας), είτε πρόκειται απλώς για χρήμα (φόροι). Σε αντίθεση, όταν ένας κατακτημένος λαός κάνει πόλεμο για να ελευθερωθεί απ’ τον κατακτητή, αυτό λέγεται επανάσταση, και είναι άξια προσοχής η ετυμολογία της λέξης: επ-ανάσταση, δηλ. πόλεμος για … ανάσταση!

Έτσι και ο τρωικός πόλεμος είχε κίνητρο τα πλούτη της Τροίας (Ίλιον) για τους έλληνες, καθώς η στρατηγική της θέση στην αρχή των στενών του Ελλησπόντου (Δαρδανέλια) της παρείχε λιμάνι με μεγάλη εμπορική κίνηση, ενώνοντας την Ασία με την Ευρώπη, και την Μαύρη Θάλασσα με την Μεσόγειο (μέσω της θάλασσας του Μαρμαρά), κάτι ανάλογο δηλ. με το λίγο βορειότερο και ανατολικότερο Βυζάντιο που έγινε 500 περίπου χρόνια αργότερα κι έδωσε τη θέση του στην Κων/πολη. Τα Ομηρικά έπη που μιλούν για τον τρωικό πόλεμο ως συνέπεια της αρπαγής της ωραίας Ελένης, είναι μόνο μυθιστορήματα με φόντο την αληθινή σύρραξη, όπως συμβαίνει πολλές φορές σε μυθιστορήματα που χρησιμοποιούν ένα αληθινό ιστορικό φόντο πολέμου, για περισσότερη αληθοφάνεια και ζωντάνια. Και βέβαια ένα ρομαντικό ειδύλλιο έχει πάντα μεγαλύτερη έλξη στους αναγνώστες. Γι αυτό και τα Ομηρικά έπη γνώρισαν τόσο μεγάλη διάδοση στην αρχαιότητα. Το ίδιο συμβαίνει και σήμερα, καθώς το λογοτεχνικό είδος αναγνωσμάτων έχει μεγαλύτερη διάδοση απ’ το επιστημονικό. Και τις τελευταίες δεκαετίες με το βίντεο και την ψηφιακή εικόνα, το λογοτεχνικό ανάγνωσμα έχει υποχωρήσει σε σημαντικό βαθμό και τη θέση του έχει κερδίσει το … οπτικό λογοτέχνημα, που είναι ακόμα πιο μυθιστορηματικό, καθώς έχει φανταστικά τέρατα, εξωγήινους και σουπερ-ήρωες.

Υπάρχουν όμως και οι εξαιρέσεις στον κανόνα που αναφέραμε για τους πολέμους, και ένας πόλεμος μπορεί να γίνει γι άλλη αιτία, π.χ. για το νερό, ειδικά σε ζεστά και ξηρά μέρη όπου οι βροχές είναι λίγες, και τα ποτάμια λιγοστά. Ο πόλεμος εδώ γίνεται για την κατάκτηση της περιοχής που περικλείει το ποτάμι. Τέτοιοι πόλεμοι γίνονται κυρίως για την επιβίωση, διότι τα αγαθά όπως το νερό είναι αναγκαία γι αυτήν.

[Η συνέχεια στο ΜΕΡΟΣ Β΄ όπου θα δούμε την εξιστόρηση του Κτησία που αφήσαμε, τον θυμό του Ξέρξη για τις δυσανάλογες απώλειες που υπέστη ο στρατός του, τις γνώμες των άλλων ιστορικών για την μάχη, αρχαίων και νεωτέρων καθώς και ξένων, και την ψευτο-ηθική του Σιαμάκη.]

Therese Clutario - originally posted to Flickr as Finds from Thermopyles