BABYLON OF EGYPT AND THE IGNORANT SIAMAKIS

Θεσσαλονίκη 15-11-2019

Το βιβλικό ενδιαφέρον για την αρχαία Βαβυλώνα της Αιγύπτου απ’ την οποία σήμερα υπάρχουν μόνο απομεινάρια, παρουσιάστηκε στην ερμηνεία της φράσης «Ἀσπάζεται ὑμᾶς ἡ ἐν Βαβυλῶνι συνεκλεκτὴ», Α΄ Πε 5,13.

Μια εμπεριστατωμένη μελέτη που έγινε για το θέμα από έλληνα ερευνητή, είναι αυτή που έκανε μια πολύ αξιόλογη φιλόλογος και θεολόγος, που βρίσκονταν τότε στην παρθενοσυλλογή του Σάκκου, γι αυτό και η μελέτη της φέρει τ’ όνομα του Σάκκου. Πρόκειται για το βιβλίο:

«Η Βαβυλών του Αποστόλου Πέτρου (Α΄ Πε 5,13)», Σ. Σάκκου, Θεσσαλονίκη, 1993.

Η συγγραφέας λοιπόν του Σάκκου αποδείχτηκε σχολαστική στην έρευνα, αφού εξάντλησε σχεδόν όλες τις πληροφορίες των προηγουμένων ερευνητών κι ερμηνευτών που ασχολήθηκαν με το θέμα. Και λέμε σχεδόν όλες, διότι δεν έβαλε 3 γνώμες ερμηνευτών και μάλιστα εκ των πλέον παλαιότερων, τις οποίες προφανώς δεν βρήκε. Ας αφήσουμε όμως αυτά που βρήκαμε εμείς για το τέλος, κι ας δούμε αυτά που μας παρουσιάζει η παραπάνω συγγραφέας και είναι ενδιαφέροντα.

Στο βιβλίο της βλέπουμε ότι απ’ τους ξένους που ασχολήθηκαν με το θέμα, οι περισσότεροι δέχονται ως Βαβυλώνα της Α΄ Επιστολής Πέτρου την Ρώμη. Αυτοί που δέχονται την Βαβυλώνα της Αιγύπτου είναι, οι Costerus, Mill, Pearson, Wall, de Zwaan και Klijn, και άλλοι 2 την θεωρούν πιθανή αφού έκαναν αξιόλογη μελέτη, οι Gregory και Manley.

Απ’ τους δικούς μας και νεώτερους ο 1ος που δέχεται την Βαβυλώνα της Αιγύπτου για την Α΄ Πέτρου, είναι ο καθηγητής Χρυσόστομος Παπαδόπουλος που διετέλεσε και Αρχιεπίσκοπος Αθηνών (1923-1938), σ’ εκτενές άρθρο του στην ΜΕΕ (Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια, τόμ. 20, σελ. 129, Αθήνα, 1934).

Αργότερα ο Τρεμπέλας στο «Υπόμνημα στην προς Εβραίους και τις επτά Καθολικές» (1941) ερμηνεύοντας την Α΄ Πέτρου, την αναφέρει αλλά κλίνει προς την Βαβυλώνα = Ρώμη, ενώ ο καθηγητής Στογιάννος στο βιβλίο του «Πρώτη Επιστολή Πέτρου» (1980, σελ. 51), χαρακτηρίζει την ερμηνεία αυτή ως “κινουμένη από ολοφάνερη αντιπαπική τάση”.

2ος που δέχεται την Βαβυλώνα της Αιγύπτου είναι ο καθηγητής Παναγιώτης Χρήστου στο άρθρο του «Ο απόστολος Βαρνάβας» (1951) που έβαλε αργότερα και στο βιβλίο του «Θεολογικά Μελετήματα» (τόμ. 1, σελ. 170, 1973).

Μέχρι εδώ βάλαμε αυτά που γράφει για τους ερμηνευτές η συγγραφέας του Σάκκου η οποία επίσης δέχεται την Βαβυλώνα της Αιγύπτου.

Και 3ος απ’ τους νεώτερους και καταϊδρωμένος που δέχεται την Βαβυλώνα της Αιγύπτου μετά τους Παπαδόπουλο και Χρήστου, έρχεται ο Σιαμάκης στο βιβλίο με τ’ όνομα του Σάκκου «Εισαγωγή στην Καινή Διαθήκη» (σελ. 75 και 180-181, 1972). Αργότερα βέβαια ο Σιαμάκης ανεξάρτητος πλέον απ’ τον πρώην συνεργάτη του και συναπατεώνα του Σάκκο, ξαναγράφει την πληροφορία με περισσότερα στοιχεία στα σχόλιά του στον «Τόμο Χαράς» (έκδοση του ομώνυμου έργου του Δοσιθέου Ιεροσολύμων απ’ τις εκδόσεις Ρηγόπουλου, σελ. 307-311, Θεσ/νίκη, 1985).

Δεν είναι όμως το γεγονός αυτό (ότι έρχεται 3ος, σύμφωνα τουλάχιστον με τα μέχρι τώρα στοιχεία που εκθέσαμε) που γίνεται αιτία για να επικρίνουμε τον Σιαμάκη. Υπάρχουν βασικότεροι, δηλ. επιστημονικότεροι και θεολογικότεροι λόγοι για τις επικρίσεις μας και θα τους δούμε αναλυτικά αμέσως παρακάτω.

Θα παραθέσουμε λοιπόν το απόσπασμα του Σιαμάκη απ’ τον «Τόμο Χαράς» όπως το βάζει ό ίδιος στη σελίδα του,

(βλέπε, http://www.philologus.gr/files/BABYLON-AIGYPTOY.pdf),

αφού πρώτα το σπάσουμε σε 3 μέρη, για να δείξουμε πόσο μεγάλα ιστορικά κι ερμηνευτικά λάθη κάνει, αλλά συγχρόνως να δείξουμε και πόσο αλαζόνας είναι, αφού με πονηρό και μεθοδικό τρόπο πλασάρει τον εαυτό του για στήριγμα του ορθόδοξου λαού έναντι του παπικού προσηλυτισμού!!

Κι ας πάρουμε το 1ο μέρος όπου ο Σιαμάκης γράφει:

«ἡ Βαβυλὼν αὕτη εἶναι ἡ παναρχαία Μέμφις, ἤτοι τὸ σημερινὸν Κάιρον. ἄν καὶ τὰ δάπεδα τῶν τριῶν αὐτῶν μεγάλων πόλεων δὲν ταυτίζονται, ἐν τούτοις πρόκειται περὶ τῆς αὐτῆς θέσεως καὶ πόλεως, ἐλαφρῶς κατὰ καιροὺς μετατοπιζομένης διὰ λόγους καθαρῶς πολεοδομικούς. τοῦτο συμβαίνει συνήθως, λ.χ. Κνωσὸς Ἡράκλειον, … Πέλλα-Θεσσαλονίκη, Φίλιπποι-Καβάλα, … Ἀκυληΐα-Τεργέστη, Στρατόπεδα-Ναύκρατις-Ἀλεξάνδρεια, … οὕτως εἶναι μία ἠ πόλις τῆς Αἰγύπτου Μέμφις-Βαβυλὼν-Κάιρον, ἡ ἀναπτυσσομένη εἰς τὴν ἀνατολικὴν ὄχθην τῆς ἀρχῆς τοῦ δέλτα τοῦ Νείλου. ἐνῷ ἡ Στρατόπεδα-Ναύκρατις-Ἀλεξάνδρεια εἶναι ἡ ἀναπτυσσομένη εἰς τὸ δυτικώτατον κέρας τοῦ δέλτα τοῦ Νείλου.»

«Ἡ περὶ ἧς ὁ λόγος πόλις ἦτο καὶ ἐλέγετο Μέμφις, ὅσω διήρκει τὸ ἐλεύθερον φαραωνικὸν κράτος τῆς Αἰγύπτου. Βαβυλὼν ἐλέγετο ἀπὸ τῆς περσικῆς κατοχῆς μέχρι τῆς ἀραβικῆς, μεσολαβουσῶν τῆς μακεδονικῆς καὶ ῥωμαϊκῆς καὶ βυζαντινῆς. καὶ Κάιρον λέγεται ἀπὸ τῆς ἀραβικῆς κατοχῆς μέχρι σήμερον. κατὰ δὲ τὴν μακεδονικήν, ῥωμαϊκήν, καὶ βυζαντινήν κατοχὴν εἶχεν ἐκπέσει εἰς δευτερεύουσαν πόλιν τῆς Αἰγύπτου, ἐπισκιαζομένη ὑπὸ τῆς πρωτευούσης Ἀλεξάνδρειας.»

Ταυτίζει λοιπόν ο Σιαμάκης τις 3 πόλεις, Μέμφις, Βαβυλώνα (Αιγύπτου) και Κάιρο, και τις θεωρεί ως μία που ιστορικά μετατοπίζεται ελαφρώς για πολεοδομικούς λόγους! Και αναφέρει και άλλα τέτοια πολλά παραδείγματα πόλεων, εκ των οποίων βάλαμε μερικά, για ν’ αναιρέσουμε τουλάχιστον το 1 πιο αντιπροσωπευτικό. Κι αυτό για να δείξουμε ότι το να ταυτίζει κάποιος 2 πόλεις που έχουν ιστορική ασυνέχεια μεταξύ τους ή ιστορική συνύπαρξη για μερικούς τουλάχιστον αιώνες, είναι όχι απλώς ένα λάθος, αλλά κάτι που δείχνει χοντρή άγνοια της ιστορίας. Και η άγνοια αυτή φυσικά, είναι απαράδεκτη για έναν φιλόλογο.

Γι αυτό και πριν πάμε στην τριπλή κατά τον Σιαμάκη, Μέμφιδα, Βαβυλώνα (Αιγύπτου) και Κάιρο που αποτελεί και το θέμα της σελίδας μας, θ’ αναφέρουμε όσο μπορούμε περιληπτικά την περίπτωση Πέλλας-Θεσσαλονίκης τις οποίες ταυτίζει ο Σιαμάκης, και βρίσκονται στον κεντρικό της Μακεδονίας χώρο.

Η Πέλλα υπήρξε πρωτεύουσα κι έδρα του αρχαίου Μακεδονικού κράτους που χτίστηκε γύρω στο 400 π.Χ., και σε αντικατάσταση της πρώην πρωτεύουσας των Αιγών στην περιοχή της Βεργίνας. Γνώρισε μεγάλη ακμή σε όλη την ελληνιστική περίοδο μέχρι την ρωμαϊκή κατάκτηση το 168 π.Χ., οπότε και λεηλατήθηκε απ’ τους ρωμαίους. Συνέχισε όμως να είναι πρωτεύουσα της μιας απ’ τις 3 ρωμαϊκές επαρχίες της Μακεδονίας μέχρι το 90 π.Χ. περίπου, οπότε και χτυπήθηκε από μεγάλο σεισμό. Ανοικοδομήθηκε μεν, αλλά η πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας μεταφέρθηκε στην Θεσσαλονίκη. Το 58 π.Χ. ο Κικέρων έμεινε στην Πέλλα για ένα διάστημα. Γύρω στο 40-30 π.Χ. μετατράπηκε σε ρωμαϊκή κολωνία όπου εγκαταστάθηκαν βετεράνοι του στρατού, και υπάρχουν αρχαιολογικά ευρήματα που μαρτυρούν ότι ο ρωμαϊκός οικισμός μετατοπίστηκε λίγο δυτικά της παλιάς ελληνικής πόλης. Γρήγορα όμως και αυτός ο πληθυσμός της πόλης λιγόστεψε και παρέμειναν ελάχιστοι κάτοικοι μέχρι τον 4ο αι. μ.Χ..

Απ’ την άλλη μεριά η Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε για την στρατηγική θέση της γύρω στο 315 π.Χ. απ’ τον Κάσσανδρο, τον τότε βασιλιά της Μακεδονίας, και ονομάστηκε έτσι προς τιμήν της γυναίκας του. Έτσι στον 3ο αι. π.Χ. αναπτύχθηκε σημαντική εμπορική και ναυτική κίνηση, και το λιμάνι της έγινε το ναυπηγείο και η βάση του Μακεδονικού στόλου. Η έδρα όμως του βασιλείου παρέμεινε στην Πέλλα. Μετά την ρωμαϊκή κατάκτηση το 168 π.Χ., έγινε η πρωτεύουσα της κεντρικής ρωμαϊκής επαρχίας της Μακεδονίας που έπιανε απ’ τον Αξιό ποταμό μέχρι τον Στρυμόνα. Το 148 π.Χ. όμως ολόκληρη η Μακεδονία έγινε ρωμαϊκή επαρχία και μ’ αυτήν την ονομασία υπάρχει μέσα στην Καινή Διαθήκη, οπότε και η Θεσσαλονίκη έγινε το στρατιωτικό και διοικητικό κέντρο της, που μαζί με το λιμάνι συνέχισε την αξιόλογη εμπορική της κίνηση. Η οικονομική και γεωγραφική σημασία της άλλωστε, από τότε στάθηκε πολλές φορές δέλεαρ για τους βάρβαρους κατακτητές.

Όπως βλέπουμε λοιπόν χρονικά, απ’ την ίδρυση της Θεσσαλονίκης το 315 π.Χ. και μέχρι τα μέσα του 1ου αι. π.Χ., δηλ. για 2,5 αιώνες τουλάχιστον, οι 2 πόλεις Πέλλα και Θεσσαλονίκη συνυπάρχουν, και μάλιστα η Πέλλα διατηρεί την βασιλική και διοικητική έδρα του ελληνιστικού Μακεδονικού βασιλείου με όλο της το μεγαλείο για 1,5 αιώνα μετά την ίδρυση της Θεσσαλονίκης και μέχρι την κατάλυσή του το 168 π.Χ.. Αλλά και οι ρωμαίοι σεβάστηκαν την τοποθεσία της Πέλλας και την κράτησαν ως διοικητικό κέντρο γι άλλα 40 χρόνια, κι ως αξιόλογη πόλη γι άλλο έναν αιώνα, ακόμα και μετά τον σεισμό του 90 π.Χ. που την ανοικοδόμησαν. Πώς λοιπόν θα παραδεχθούμε αυτό που λέει ο Σιαμάκης ότι ή Πέλλα και η Θεσσαλονίκη είναι στην ουσία μια πόλη που άλλαξε ελαφρώς γεωγραφικά για πολεοδομικούς λόγους; Στέκεται αυτό ιστορικά; Θα στεκόταν μόνο όταν ο Κάσσανδρος που ήταν και ο ιδρυτής της Θεσσαλονίκης θα μετέφερε σ’ αυτήν όχι μόνο την έδρα του βασιλείου, αλλά και την βάση της οικονομικής ζωής της Πέλλας. Αλλά δεν έγινε ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ακόμα και ο Μέγας Κωνσταντίνος που μετέφερε την πρωτεύουσα και την έδρα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας απ’ την Ρώμη στην Κωνσταντινούπολη, δεν στέρησε την Ρώμη απ’ την οικονομική ζωή της, και η Ρώμη παρέμεινε μεγάλη πόλη και οικονομικό κέντρο σε όλους τους αιώνες μέχρι σήμερα.

Σε ποια ιστορία λοιπόν βασίζεται ο Σιαμάκης για να εξισώνει έτσι ιστορικο-γεωπολιτικά τις 2 πόλεις Θεσσαλονίκη και Πέλλα; Η απάντηση είναι ότι δεν βασίζεται σε καμιά ιστορία, παρά μόνο στην φιλοδοξία του να εντυπωσιάζει! Και φυσικά να εντυπωσιάζει όχι αυτούς που κατέχουν Ιστορία, διότι αυτούς δεν μπορεί, αλλά μπορεί τους απλούς και αδαείς ανθρώπους, ή άλλους επιστήμονες και πτυχιούχους που δεν κατέχουν και πολύ την Ιστορία! Αυτούς που τον ακούνε και τον θαυμάζουν! Και υπάρχουν τέτοιοι! Λίγοι αλλά υπάρχουν! Κι εγώ ήμουν άλλωστε μέσα σ’ αυτούς! Μπορεί να ήμουν πτυχιούχος θετικών επιστημών, αλλά κάποτε τον πίστευα, και γι αυτό δεν έμπαινα στον κόπο ν’ ανοίξω την Ιστορία ή άλλα κείμενα όπως τον Όμηρο για να επαληθεύσω τα λεγόμενά του. Επειδή τον πίστευα! [Βλέπε και την σελίδα μας όπου επισημαίνουμε τα ψέματα του Σιαμάκη στους Όμηρο, Πλούταρχο και Αρισταίνετο, ΔΕΞΙΟΛΑΒΟΙ (ΜΕΡΟΣ Β΄) ].

Ας έρθουμε τώρα στο θέμα μας και να δούμε κατά πόσο οι πόλεις Μέμφις, Βαβυλώνα (Αιγύπτου) και Κάιρο ήταν μια και η αυτή πόλη, όπως ισχυρίζεται ο Σιαμάκης, ενώ ταυτόχρονα θ’ αναπλάσουμε κατά το δυνατόν την ιστορία της αιγυπτιακής Βαβυλώνας.

Οι αρχαίες πηγές που μιλάνε για την Βαβυλώνα της Αιγύπτου κι έχουν ενδιαφέρον είναι 4. Απ’ αυτές οι 3 προσπαθούν να εξηγήσουν την προέλευση της πόλης, και είναι οι Στράβων, Ιώσηπος και Διόδωρος Σικελιώτης. Η 4η είναι καθαρά γεωγραφική αλλά επίσης ενδιαφέρουσα από ιστορικής άποψης και είναι του Κλαύδιου Πτολεμαίου. Όλες αυτές οι πηγές αναφέρονται κι απ’ την συγγραφέα του Σάκκου. Ας ξεκινήσουμε απ’ την 4η.

O Κλαύδιος Πτολεμαίος (100-170 μ.Χ.) που γράφει γύρω στο 150 μ.Χ., κάνει την εξής αναφορά των γεωγραφικών πόλεων ταξιδεύοντας το Δέλτα από βορρά προς νότο:

«(45)     Καλεῖται δὲ κοινῶς ὁ περὶ τούτους τοὺς
ποταμοὺς χώρα ἡ κάτω, ἧς νομοὶ καὶ μητροπόλεις
αἵδε·

Πιάνει πρώτα την δυτική πλευρά του Δέλτα:

(46)     ἀπὸ μὲν δύσεως τοῦ Μεγάλου ποταμοῦ
ἀπὸ θαλάσσης ἀρχομένῳ, @1 Α λ ε ξ α ν δ ρ έ ω ν χώρας νομός και μητρόπολις, Ερμού πόλις μικρά ……… ξα λ γ΄

Α ν δ ρ ο π ο λ ί τ η ς νομός, και μητρόπολις Ανδρών πόλις … ξα γ΄ λ γ΄

Λ η τ ο π ο λ ί τ η ς νομός, και μητρόπολις Λητούς πόλις μεσόγειος ……… ξα λ ιβ΄ …

Σαΐτης νομός,
καὶ μητρόπολις Σαΐς ........ ξα 𐅵ʹ λ 𐅵ʹ·
(49)     καὶ πρὸς τῷ Μεγάλῳ ποταμῷ ἀπὸ δυσμῶν,
Ναύκρατις πόλις ........... ξα δʹ λ 𐅵ʹ …

Και μετά πιάνει την ανατολική πλευρά:

ἀπ’ ἀνατολῶν πρὸς τῷ Μεγάλῳ ποταμῷ,

Βουσιρίτης νομός,
  καὶ μητρόπολις (Βουσιρὴς ἢ)
Βουσιρίς .................. ξβ 𐅵ʹ λ δʹ
  Τανίτης νομός,   (5)
  καὶ μητρόπολις Τάνις ........ ξβ 𐅵ʹδʹ λ 𐅵ʹγʹ » …

«Ἀραβίας νομός,    (5)
  καὶ μητρόπολις Φακοῦσσα .... ξγ ϛʹ λ γ
  Βουβαστίτης νομός,
  καὶ μητρόπολις Βούβαστος .... ξγ ιβʹ λ γοʹ
  Ἡλιοπολίτης νομός,
  καὶ μητρόπολις (Ἡλίου ἢ) Ὀνίου ξβ  λ ϛʹ    (10)

(54)     καὶ ἐν μεθορίοις Ἀραβίας καὶ Ἀφροδι-
τοπόλεως,
  Βαβυλών ................ ξβ δʹ λ
  Ἡλίου πόλις .............. ξβ 𐅵ʹ κθ 𐅵ʹγʹ
  Ἡρώων πόλις ............. ξγ ϛ λ   (5)
  δι’ ἧς καὶ Βαβυλῶνος πόλεως Τραϊανὸς ποταμός. ῥεῖ.

Και αφού τελειώσει με το Δέλτα, περνάει κατόπιν στα νοτιότερα:

(55)     Τὰ δὲ μεσημβρινώτερα τοῦ Μεγάλου
Δέλτα καὶ τῆς κάτω χώρας καλεῖται Ἑπτὰ Νομοὶ (ἢ
Ἑπτανομὶς), καί ἐστι πρῶτος νομὸς ἀπὸ δύσεως τοῦ
ποταμοῦ Μεμφίτης, καὶ μητρόπολις αὐτοῦ
  Μέμφις ................. ξα 𐅵ʹγʹ κθ 𐅵ʹγʹ    ».

Κλαύδιος Πτολεμαίος, Γεωγραφική Υφήγησις, 4,5,45-55, https://archive.org/details/claudiiptolemae03ptolgoog/page/n294

Το Δέλτα μπορούμε να το αναπαραστήσουμε με ανεστραμμένο τρίγωνο, η παράλια βάση του οποίου στην Μεσόγειο θάλασσα έχει μήκος 200 χλμ. και το ύψος του 150 χλμ.. Βλέπε και τον παρακάτω χάρτη.

Απ’ την αγγλική Βικιπαίδεια, https://en.wikipedia.org/wiki/Ancient_Egypt . Μετάφραση απ’ το αρχικό έργο: File:Ancient Egypt map.svg: Author Jeff Dahl

Όπως βλέπουμε στο κείμενο του Κλαύδιου Πτολεμαίου, πολλοί νομοί υπήρχαν τότε μέσα στο Δέλτα. Και η Μέμφις ήταν έξω και νότια του Δέλτα. Ήταν επίσης η Μέμφις πρωτεύουσα νομού (μητρόπολη), ενώ βλέπουμε ότι η Βαβυλώνα δεν ήταν. Άρα ήταν μικρότερη πόλη τόσο από την Μέμφιδα, όσο και από την Ηλιούπολη που ήταν η μητρόπολη του Ηλιουπολίτου νομού στον οποίο νομό ανήκε γεωγραφικά και διοικητικά η Βαβυλώνα.

Παρατηρούμε επίσης ότι άλλοι νομοί με τις μητροπόλεις των έχουν ελληνικά ονόματα, ενώ άλλοι έχουν κρατήσει τ’ αρχικά αιγυπτιακά τους. Κι αυτοί όμως οι νομοί με το αιγυπτιακό όνομα πάλι παίρνουν την ελληνική κατάληξη –ίτης, όπως Βουσιρίτης, Βουβαστίτης, Μεμφίτης.

Δηλ. όχι μόνο εξελληνίστηκαν τα ονόματα των νομών – κάτι που ήταν λογικό μετά από 150 χρόνια ελληνικής επικράτησης –, αλλά και τα 300 χρόνια ρωμαϊκής επικράτησης που ακολούθησαν μέχρι την εποχή που γράφει ο Πτολεμαίος, δεν άλλαξαν τα κατακτημένα πνευματικά δικαιώματα της ελληνικής γλώσσας.

Να γιατί η ελληνική γλώσσα αποδεικνύεται αξιοθαύμαστη αφού αντέχει στον χρόνο και στις αλλαγές των βασιλείων. Να γιατί επιλέχθηκε απ’ τον Θεό στην γραφή της Καινής Διαθήκης Του, αλλά και στην μεταγραφή της Παλαιάς Διαθήκης Του (απ’ τα εβραϊκά). Για να είναι από τότε η πρωτότυπη γλώσσα όλης της Αγίας Του Γραφής!

Παρατηρούμε επίσης ότι οι πόλεις Μέμφις, Τάνις, Σαΐς και Ηλιούπολις που βάλαμε σε κίτρινο φόντο, συναντώνται στους προφήτες της Παλαιάς Διαθήκης (όπως θα δούμε παρακάτω) δείχνοντας έτσι την τότε μεγάλη αίγλη τους που χάθηκε με τις εισβολές των ασσυρίων και βαβυλωνίων, αλλά παραμένουν μέχρι και τον 2ο αι. μ.Χ. σημαντικές τουλάχιστον ως μητροπόλεις νομών.

Κι ενώ ο Κλαύδιος Πτολεμαίος κάνει μια ξερή γεωγραφική αναφορά νομών και πόλεων σε τύπο λίστας όπως είδαμε, ο Στράβων κάνει μια ενδιαφέρουσα ξενάγηση στην περιοχή με τα προ της εποχής του ιστορικά στοιχεία:

«ἡ δὲ μεταξὺ τοῦ Νείλου καὶ τοῦ Ἀραβίου κόλπου Ἀραβία μέν ἐστι͵ καὶ ἐπί γε τῶν ἄκρων αὐτῆς ἵδρυται τὸ Πηλούσιον. … ἡ μὲν οὖν Ἡλίου πόλις ἐν τῆι Ἀραβίαι ἐστίν͵ … δείκνυται γὰρ σκοπή τις πρὸ τῆς Ἡλίουπόλεως͵ … ὁ δὲ νομὸς Λητοπολίτης οὗτος. ἀναπλεύσαντι δ᾽ ἐστὶ Βαβυλών͵ φρούριον ἐρυμνόν͵ ἀποστάντων ἐνταῦθα Βαβυλωνίων τινῶν͵ εἶτα διαπραξαμένων ἐνταῦθα κατοικίαν παρὰ τῶν βασιλέων· νυνὶ δ᾽ ἐστὶ στρατόπεδον ἑνὸς τῶν τριῶν ταγμάτων τῶν φρουρούντων τὴν Αἴγυπτον· »

Στράβων, Γεωγραφικά, 17,1,30.

Τους βαβυλώνιους της Αιγύπτου τους «κατὰ Μέμφιν» δηλ. της Βαβυλώνος που βρίσκεται στην περιοχή της Μέμφιδος, τους αναφέρει 2η φορά λίγο παρακάτω:

«ἄλλα δ᾽ ἐστὶν ἃ τιμῶσι καθ᾽ ἑαυτοὺς ἕκαστοι͵ καθάπερ Σαῖται πρόβατον καὶ Θηβαῖται͵ λάτον δὲ τῶν ἐν τῶι Νείλωι τινὰ ἰχθὺν Λατοπολῖται͵ λύκον τε Λυκοπολῖται͵ κυνοκέφαλον δὲ Ἑρμοπολῖται͵ κῆβον δὲ Βαβυλώνιοι οἱ κατὰ Μέμφιν· ἔστι δ᾽ ὁ κῆβος τὸ μὲν πρόσωπον ἐοικὼς σατύρωι͵ τἆλλα δὲ κυνὸς καὶ ἄρκτου μεταξύ͵ γεννᾶται δ᾽ ἐν Αἰθιοπίαι· ».

Στράβων, Γεωγραφικά, 17,1,40.

Το γεγονός τώρα ότι ο Στράβων – που επισκέφτηκε αυτά τα μέρη για να γράψει τα Γεωγραφικά του – επιμένει για 2η φορά να ονομάζει τους εν λόγω κατοίκους βαβυλώνιους, δείχνει ότι η καταγωγή και παράδοση των κατοίκων αυτών όπως αυτές μεταδόθηκαν απ’ τους ίδιους στον Στράβωνα, ήταν πράγματι βαβυλώνια.

Για δε την Μέμφιδα ο Στράβων κάνει μια πολύ πιο αναλυτική περιγραφή στην οποία περιγράφει και κάποια μεγάλα ιερά της όπως των Οσίριδος και Σαράπιδος. Για να καταλήξει τέλος με μια μικρή περιγραφή των πυραμίδων που βρίσκονται στην περιοχή:

«Ἐγγὺς δὲ καὶ ἡ Μέμφις αὐτὴ τὸ βασίλειον τῶν Αἰγυπτίων· ἔστι γὰρ ἀπὸ τοῦ Δέλτα τρίσχοινον εἰς αὐτήν· … πόλις δ᾽ ἐστὶ μεγάλη τε καὶ εὔανδρος͵ δευτέρα μετὰ Ἀλεξάνδρειαν͵ μιγάδων ἀνδρῶν͵ καθάπερ καὶ τῶν ἐκεῖ συνωικισμένων· πρόκεινται δὲ καὶ λίμναι τῆς πόλεως καὶ τῶν βασιλείων͵ ἃ νῦν μὲν κατέσπασται καί ἐστιν ἔρημα· »

« … τετταράκοντα δ᾽ ἀπὸ τῆς πόλεως σταδίους προελθόντι ὀρεινή τις ὀφρύς ἐστιν͵ ἐφ᾽ ἧι πολλαὶ μέν εἰσι πυραμίδες͵ τάφοι τῶν βασιλέων͵ τρεῖς δ᾽ ἀξιόλογοι· τὰς δὲ δύο τούτων καὶ ἐν τοῖς ἑπτὰ θεάμασι καταριθμοῦνται· εἰσὶ γὰρ σταδιαῖαι τὸ ὕψος͵ τετράγωνοι τῶι σχήματι, … ».

Στράβων, Γεωγραφικά, 17,1,31-33.

Βλέπουμε ότι ο Στράβων περιγράφει την Μέμφιδα ως 2η μετά την Αλεξάνδρεια! Ήδη όμως στην εποχή του (64 π.Χ.-24 μ.Χ., άρα γράφει γύρω στην εποχή της γέννησης και νεότητας του Χριστού) τα παλάτια των παλιών κι ενδόξων βασιλέων της εποχής του Ιωσήφ (2000-1500 π.Χ.) είναι «κατεσπασμένα κι έρημα». Παρατηρεί επίσης ότι μεγάλα αγάλματα σφιγγών είναι καλυμμένα με άμμο μέχρι το κεφάλι τους, ενώ άλλα φαίνονται μέχρι τη μέση (ἡμιφανεῖς):

«Ἔστι δὲ καὶ Σαράπειον ἐν ἀμμώδει τόπωι σφόδρα ὥσθ᾽ ὑπ᾽ ἀνέμων θῖνας ἄμμων σωρεύεσθαι͵ ὑφ᾽ ὧν αἱ σφίγγες αἱ μὲν καὶ μέχρι κεφαλῆς ἑωρῶντο ὑφ᾽ ἡμῶν κατακεχωσμέναι, αἱ δ᾽ ἡμιφανεῖς· ».

Παρόλο όμως που χάθηκαν τα παλιά μεγαλεία, η Μέμφις συνεχίζει να βρίσκεται σε κάποια ακμή ως μητρόπολη με αρκετό κόσμο μέχρι και τον Κλαύδιο Πτολεμαίο όπως είδαμε, δηλ. μέχρι το 150 μ.Χ.. Ο αφανισμός της θα έρθει μετά 2,5 αιώνες περίπου με την εξάπλωση του Χριστιανισμού και την εκχριστιάνιση της πλειοψηφίας της Αιγύπτου που θα περιφρονήσει έτσι τα ειδωλολατρικά ιερά της Μέμφιδος και θ’ απομακρυνθεί απ’ αυτά επαληθεύοντας την προφητεία του Ιερεμία:

«κατοικοῦσα θύγατερ Αἰγύπτου, ὅτι Μέμφις εἰς ἀφανισμὸν ἔσται καὶ κληθήσεται οὐαὶ διὰ τὸ μὴ ὑπάρχειν κατοικοῦντας ἐν αὐτῇ.», Ιερεμίας 26,19.

Ήδη όμως πριν από αιώνες ο Κύριος, έχει επαληθεύσει τις προφητείες του για την άλωση και κατάκτηση της Μέμφιδος πρώτα απ’ τους Ασσύριους γύρω στο 660 π.Χ. (Ησαΐας) και αργότερα απ’ τους Βαβυλώνιους γύρω στο 520 π.Χ. (Ιερεμίας και Ιεζεκιήλ):

«καὶ παραδώσω τὴν Αἴγυπτον εἰς χεῖρας ἀνθρώπων κυρίων σκληρῶν, καὶ βασιλεῖς σκληροὶ κυριεύσουσιν αὐτῶν· τάδε λέγει Κύριος σαβαώθ. … 11 καὶ μωροὶ ἔσονται οἱ ἄρχοντες Τάνεως· οἱ σοφοὶ σύμβουλοι τοῦ βασιλέως, ἡ βουλὴ αὐτῶν μωρανθήσεται. … 13 ἐξέλιπον οἱ ἄρχοντες Τάνεως, καὶ ὑψώθησαν οἱ ἄρχοντες Μέμφεως, καὶ πλανήσουσιν Αἴγυπτον κατὰ φυλάς. 14 Κύριος γὰρ ἐκέρασεν αὐτοῖς πνεῦμα πλανήσεως, … 16 Τῇ δὲ ἡμέρᾳ ἐκείνῃ ἔσονται οἱ Αἰγύπτιοι ὡς γυναῖκες ἐν φόβῳ καὶ ἐν τρόμῳ ἀπὸ προσώπου τῆς χειρὸς Κυρίου σαβαώθ, ἣν αὐτὸς ἐπιβαλεῖ αὐτοῖς.», Ησαΐας, 19,4-16.

«Τάδε λέγει Κύριος Κύριος· καὶ ἀπολῶ πλῆθος Αἰγυπτίων διὰ χειρὸς Ναβουχοδονόσορ βασιλέως Βαβυλῶνος, 11 αὐτοῦ καὶ τοῦ λαοῦ αὐτοῦ· λοιμοὶ ἀπὸ ἐθνῶν ἀπεσταλμένοι ἀπολέσαι τὴν γῆν καὶ ἐκκενώσουσι πάντες τὰς μαχαίρας αὐτῶν ἐπ' Αἴγυπτον, καὶ πλησθήσεται ἡ γῆ τραυματιῶν. ῞Οτι τάδε λέγει Κύριος Κύριος· καὶ ἀπολῶ μεγιστᾶνας ἀπὸ Μέμφεως καὶ ἄρχοντας ἐκ γῆς Αἰγύπτου, καὶ οὐκ ἔσονται ἔτι. 14 καὶ ἀπολῶ γῆν Φαθωρῆς καὶ δώσω πῦρ ἐπὶ Τάνιν καὶ ποιήσω ἐκδίκησιν ἐν Διοσπόλει 15 καὶ ἐκχεῶ τὸν θυμόν μου ἐπὶ Σαΐν τὴν ἰσχὺν Αἰγύπτου καὶ ἀπολῶ τὸ πλῆθος Μέμφεως. », Ιεζεκιήλ 30,13-15.

Η Διόσπολη (στ. 14) είναι η πρώην Θήβες που την μετονόμασαν οι έλληνες και βρίσκεται στην Άνω Αίγυπτο. Κάποτε ήταν κι αυτή ένδοξη και πρωτεύουσα του Άνω Βασιλείου.

«καὶ καύσει πῦρ ἐν οἰκίαις τῶν θεῶν αὐτῶν καὶ ἐμπυριεῖ αὐτὰς καὶ ἀποικιεῖ αὐτοὺς καὶ φθειριεῖ γῆν Αἰγύπτου, ὥσπερ φθειρίζει ποιμὴν τὸ ἱμάτιον αὐτοῦ, καὶ ἐξελεύσεται ἐν εἰρήνῃ, 13 καὶ συντρίψει τοὺς στύλους ῾Ηλιουπόλεως, τοὺς ἐν ῎Ων, καὶ τὰς οἰκίας αὐτῶν κατακαύσει ἐν πυρί.», Ιερεμίας 50,12-13.

Οι τελευταίες προφητείες μιλάνε όπως είδαμε για καταστροφή λόγω κατάκτησης και λεηλασίας, όπως συνέβαινε συχνά στην αρχαιότητα σε μεγάλες πόλεις, οι οποίες όμως δεν χάνονταν, αλλά συνέχιζαν να υπάρχουν και μετά την καταστροφή τους είτε επειδή ανοικοδομούνταν, είτε επειδή απλώς συνέχιζαν με μικρότερη ισχύ και εμβέλεια. Γι αυτό και ο Ιεζεκιήλ χρησιμοποιεί την φράση, «καὶ ἀπολῶ τὸ πλῆθος Μέμφεως». Εννοεί ότι η Μέμφις θα χάσει το μεγαλείο της και το μεγάλο πλήθος των κατοίκων της. Δεν θα είναι δηλ. το τέλος της, μιας και αυτό θα έρθει 9 αιώνες αργότερα με την εξάπλωση του Χριστιανισμού.

Ας ξαναγυρίσουμε στην Βαβυλώνα της Αιγύπτου.

Ο Ιώσηπος λέει ότι την έκτισε ο Καμβύσης όταν εισέβαλε και κατέστρεψε την Αίγυπτο γύρω στο 525 π.Χ. :

«Βαβυλὼν γὰρ ὕστερον ἐκεῖ κτίζεται Καμβύσου καταστρεφομένου τὴν Αἴγυπτον.», Ιώσηπος, Ιουδαϊκή Αρχαιολογία, 2,315.

Ενώ ο Διόδωρος Σικελιώτης λέει ότι την έκτισε ο φαραώ Σέσοωσις [αυτός από μερικούς ερευνητές ταυτίζεται με τον Σέσωστρι (1800 π.Χ.) και κατ’ άλλους με τον Ραμσή Β΄ (1200 π.Χ.)] για να μεταφέρει εκεί βαβυλώνιους αιχμαλώτους:

«λέγεται δὲ τῶν αἰχμαλώτων τοὺς ἐκ τῆς Βαβυλωνίας ἁλόντας ἀποστῆναι τοῦ βασιλέως, μὴ δυναμένους φέρειν τὰς ἐν τοῖς ἔργοις ταλαιπωρίας· οὓς καταλαβομένους παρὰ τὸν ποταμὸν χωρίον καρτερὸν διαπολεμεῖν τοῖς Αἰγυπτίοις καὶ τὴν σύνεγγυς χώραν καταφθείρειν, τέλος δὲ δοθείσης ἀδείας αὐτοῖς κατοικῆσαι τὸν τόπον, ὃν καὶ ἀπὸ τῆς πατρίδος Βαβυλῶνα προσαγορεῦσαι.»

Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, 1,56.

Κανείς όμως βασιλιάς δεν χτίζει στην χώρα του μια πόλη για να της δώσει όνομα ξένο και μάλιστα μιας εχθρικής και ανταγωνιστικής πόλης. Επομένως, δέον να δεχτούμε την γνώμη του Ιώσηπου που θέλει τους βαβυλώνιους να φτιάχνουν αποικία στην κατακτημένη απ’ αυτούς Αίγυπτο, και να της δίνουν τ’ όνομα της ένδοξης πατρίδας τους. Σ’ αυτό συνηγορεί και η γνώμη του Στράβωνα που επισκέφτηκε το μέρος και είδαμε να τους αποκαλεί «βαβυλώνιους», ασχέτως αν δίνει διαφορετική εξήγηση για την αιτία της βαβυλώνιας αποικίας (→ από κάποιους βαβυλώνιους αποστάτες). Επιπλέον ο Διόδωρος μας είναι γνωστός και από άλλες μυθώδεις υπερβολές του (βλέπε και την σελίδα μας,

Ενδιαφέροντα σχόλια (16) - Η ΜΑΧΗ ΤΩΝ ΘΕΡΜΟΠΥΛΩΝ ΚΑΙ Ο ΨΕΥΤΟ-ΦΙΛΟΛΟΓΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ ,

όπου φτιάχνει ολόκληρο μύθο για το τέλος της μάχης των Θερμοπυλών).

Τελικά θα θεωρήσουμε ως πιο πιθανή την κοινή πληροφορία των 3 αρχαίων ιστορικών που είδαμε, ότι η Βαβυλώνα της Αιγύπτου κατοικούνταν από αληθινούς βαβυλώνιους ανεξάρτητα απ’ την αιτία εξαιτίας της οποίας βρέθηκαν εκεί.

Όπως κι αν έχει, από τα μέχρι τώρα στοιχεία αποδεικνύεται ότι η Βαβυλώνα της Αιγύπτου ιδρύθηκε τουλάχιστον 5-6 αιώνες προ Χριστού στην ανατολική όχθη του Νείλου (ενώ η Μέμφις βρίσκεται στην δυτική), και μέχρι τον πλήρη αφανισμό της Μέμφιδας κατά τον 4ο αι. μ.Χ., βγάζουμε το συμπέρασμα ότι οι 2 αιγυπτιακές πόλεις, Βαβυλών και Μέμφις συνυπάρχουν ξεχωριστά για ένα διάστημα 9-10 αιώνων, με την Μέμφιδα να είναι αρχικά πρωτεύουσα της Κάτω Αιγύπτου, και αργότερα στα ελληνιστικά και ρωμαϊκά χρόνια να είναι 2η πόλη μετά την Αλεξάνδρεια, και φυσικά μητρόπολη νομού! Σε αντίθεση με την Βαβυλώνα που είναι απλώς μια πόλη σε άλλο νομό (Ηλιουπολίτη), της οποίας την σημασία θα δούμε παρακάτω.

Πώς λοιπόν μπορούμε να πούμε ότι Βαβυλώνα και Μέμφις είναι η ίδια πόλη; Αυτό είναι μόνο μια φανταστική και ανιστόρητη “πρωτοτυπία” του Σιαμάκη!

Ο Σιαμάκης όμως δεν αποδεικνύεται μόνο ανιστόρητος, αλλά παρουσιάζει και μια απαράδεκτη για επιστήμονα επιπολαιότητα στη μελέτη των παραπομπών που παρουσιάζει, διότι προσέξτε τί λέει:

« … Περὶ τῆς ὀνομασίας τῆς αἰγυπτιακῆς Βαβυλῶνος διηγεῖται ἕνα ἑλληνιστικὸν – ἤ ἴσως περσοαιγυπτιακὸν – μῦθον ὁ Διόδωρος Σικελιώτης, τὸν ὁποῖο ἐπαναλαμβάνει καὶ ὁ Ἰώσηπος, καὶ κατὰ τὸν ὁποῖο οἱ πρῶτοι κάτοικοι καὶ κτίτορες αὐτῆς ἦσαν αἰχμάλωτοι τοῦ φαραὼ ἐκ τῆς ἀσιατικῆς Βαβυλῶνος. ἀλλὰ τοῦτο εἶναι μόνον ὕστερος μῦθος. ἡ ἀλήθεια εἶναι ἁπλῶς, ὅτι τὸ αἰγυπτιακὸν ὄνομα τῆς πόλεως εἰς τὰ ὦτα τῶν Ἑλλήνων ἠκούετο περίπου ὡς «Βαβυλών», καὶ οὕτως ὠνόμασαν αὐτοὶ τὴν πόλιν. παρομοίως ὠνόμασαν ἄλλην αἰγυπτιακὴν πόλιν καὶ Τροίαν.»

Σιαμάκης Κ., Δοσιθέου Ιεροσολύμων “Τόμος Χαράς”, σελ. 309. Βλέπε και την ιστοσελίδα του, http://www.philologus.gr/files/BABYLON-AIGYPTOY.pdf

Βλέπουμε ότι λέει ψέματα για τον Ιώσηπο ο οποίος όπως είδαμε δεν μιλάει για βαβυλώνιους αιχμαλώτους αλλά για κατακτητές βαβυλώνιους του Καμβύση! Και αναρωτιέμαι: Αυτό το κάνει επίτηδες για ν’ απορρίψει τους 2 αρχαίους ιστορικούς μαζί ώστε να εντυπωσιάσει προβάλλοντας την δική του γνώμη; Το θεωρώ πολύ πιθανό!

Για κακή τύχη του Σιαμάκη όμως, υπάρχει κι άλλος αρχαίος ιστορικός που μιλάει για την Βαβυλώνα της Αιγύπτου και την προέλευσή των κατοίκων της, τον οποίο ο Σιαμάκης, ο μεγάλος ξεψαχνιστής των κειμένων, αγνοεί παντελώς. Είναι ο Κτησίας ο Κνίδιος (4ος αι. π.Χ.), του οποίου την μαρτυρία διασώζει ο Διόδωρος. Ο Διόδωρος μάλιστα διαφωνεί με τον Κτησία για την αιτία μετοίκησης των βαβυλωνίων στην Αίγυπτο, αφού ο Κτησίας μιλάει κι αυτός για εκούσια μετοίκηση ελεύθερων βαβυλωνίων που την τοποθετεί χρονικά στην εποχή της Σεμιράμιδος (ασσύριας βασίλισσας που η ύπαρξή της μπλέκεται με θρύλους και αμφισβητείται). Άλλο όμως η χρονολόγηση ενός γεγονότος ή η σύνδεσή του με κάποιο βασιλιά ή βασίλισσα, και άλλο το ίδιο το γεγονός που μαρτυρείται και από άλλους. Και το γεγονός είναι όπως είπαμε, η μετοίκηση βαβυλωνίων στην Αίγυπτο ανεξαρτήτως αιτίας της μετοίκησης. Τον Κτησία αναφέρει επίσης και η συγγραφέας του Σάκκου.

Κι έτσι ο Σιαμάκης προκειμένου να εντυπωσιάσει προβάλλοντας την μοναδική του άποψη για την ονομασία Βαβυλών στην Αίγυπτο, απορρίπτει 4 αρχαίους ιστορικούς, τους 3 που γνωρίζει περιφρονώντας την παραπομπή του Στράβωνα που μιλάει για «Βαβυλώνιους τοὺς κατὰ Μέμφιν», και λέγοντας ψέματα για τον Ιώσηπο. Και τον Κτησία που δεν γνωρίζει.

Αλλά και η “μοναδική άποψή του”, όπως θέλει να φανεί η ερμηνεία που δίνει για την λέξη Βαβυλών, ότι “κάπως έτσι ακούγονταν στ’ αυτιά των τότε ελλήνων”, κι αυτή δεν είναι δική του! Την έχει πάρει από μια ολόκληρη σειρά προηγούμενων μελετών ξένων ερευνητών και γλωσσολόγων της αρχαίας αιγυπτιακής γλώσσας, οι οποίοι προσπάθησαν να επαναφέρουν τ’ αρχαία αιγυπτιακά τοπονύμια της περιοχής, μήπως και βρουν μια γλωσσική σύνδεση αυτών των ντόπιων ονομάτων με την γνωστή λέξη Βαβυλών που χρησιμοποιούσαν οι έλληνες, και η οποία πέρασε φυσικά και στους αρχαίους έλληνες ιστορικούς. Μια τέτοια γλωσσική σύνδεση έγινε από ξένους ερευνητές, και θεωρείται πιθανή και από την συγγραφέα του Σάκκου η οποία έκανε μια εξαντλητική έρευνα και στο θέμα αυτό. Αυτή λοιπόν παραπέμπει στους ερευνητές αυτούς, και αναφέρουμε ενδεικτικά τους Butler, Levesque, Sethe, Gardiner (σελ. 33-37). Δεν θεωρείται όμως πιθανή για μας αυτή η γλωσσική σύνδεση της λέξης Βαβυλών μ’ ένα αρχαίο αιγυπτιακό τοπονύμιο, για τον λόγο που θα εκθέσουμε αμέσως.

Έχουμε δείξει κι άλλη φορά την σχολαστικότητα των ελλήνων στην γλώσσα τους και στην γραφή τους (βλέπε την σελίδα μας,

Η εξέλιξη των γραμμάτων Υ και F - ΤΑ ΦΩΝΗΕΝΤΑ ΤΟΥ ΕΒΡΑΪΚΟΥ ΑΛΦΑΒΗΤΟΥ ).

Κι αυτή η επιστημονική σχολαστικότητα των ελλήνων είναι που γέννησε τις επιστήμες στην αρχαία Ελλάδα, χωρίς φυσικά να θέλουμε να πούμε ότι δεν καλλιεργήθηκαν επιστήμες και σε άλλα έθνη, όπως η αστρονομία στην Περσία. Αλλά είναι γεγονός ιστορικό και αδιαμφισβήτητο ότι σε μαζικό επίπεδο οι επιστήμες γνώρισαν τα θεμέλια και την ανάπτυξή τους στην αρχαία Ελλάδα. Γι αυτό και στην εποχή μας οι ξένοι επιστήμονες αποφάσισαν να ονομάζουν τις ανακαλύψεις τους σε πολλούς τομείς, όπως μικρόβια, αρρώστιες, αστερισμούς κ.ά. στα ελληνικά. Για να τιμήσουν την αρχαία ελληνική επιστήμη!

Άλλωστε η αστρονομία στην Περσία μπλεκόταν απ’ την αρχή της με την αστρολογία, αυτήν δηλ. που έχουμε και σήμερα και ασχολείται με την θέση των άστρων όπως και τότε, με σκοπό την ανακούφιση της δεισιδαιμονίας των ανθρώπων. Γι αυτό και η ονομασία μάγοι δινόταν στους πέρσες αστρολόγους και αστρονόμους. Ναι, είναι οι μάγοι που επισκέφτηκαν τον μικρό Χριστό, αυτοί που ασχολούνταν με την Αστρολογία, αλλά χρησιμοποιήθηκαν απ’ τον Θεό σε μια έκτακτη περίπτωση ενός πραγματικού αστρονομικού και υπερφυσικού φαινομένου!

Έτσι οι αρχαίοι έλληνες ήταν ακριβολόγοι γι αυτό και ανέπτυξαν τα δύσκολα εργαλεία της γλώσσας τους, την γραμματική και το συντακτικό. Κανείς δεν έδινε τόση σημασία στην ακρίβεια των ονομάτων ακόμα και των ξένων, όσο οι αρχαίοι έλληνες. Αυτό που πρόσθεσαν στα ξένα ονόματα ήταν οι ελληνικές καταλήξεις. Γι αυτό όπως είδαμε στα γεωγραφικά ονόματα που μας παραδίδει ο Κλαύδιος Πτολεμαίος και είναι καθαρά αιγυπτιακά, οι νομοί πήραν τις καταλήξεις –ίτης, (μητρόπολη Βουσιρής → νομός Βουσιρίτης, μητρόπολη Βούβαστος → νομός Βουβαστίτης, μητρόπολη Τάνις → νομός Τανίτης, μητρόπολη Σαΐς → νομός Σαΐτης, μητρόπολη Μέμφις → νομός Μεμφίτης.

[Ελληνική κατάληξη βάζουμε και σήμερα σε ξένες πόλεις, όπως π.χ. (New) York → (Νέα) Υόρκ-η, London → Λονδίν-ο, Paris → Παρίσ-ι, Berlin → Βερολίν-ο. Το γεγονός ότι σπάμε τα διπλά σύμφωνα προς απλούστερα [b → β, d → δ) είναι κι αυτό χαρακτηριστικό του ελληνικού φωνητικού ιδιώματος που δείχνει λεπτομέρεια, όπως στα ονόματα Gutenberg → Γουτεμβέργιος και Richard → Ριχάρδος. Αυτό όμως συμβαίνει κυρίως, όταν συναντάμε πρώτη φορά τα ξένα ονόματα στα κείμενα, και δεν έχουμε ακούσει την φωνητική τους προφορά. Και δημιουργούμε έτσι ένα πρωθύστερο «δεδικασμένο». Κι όταν ακόμα κάποτε ακούσουμε την ξένη προφορά του ονόματος, π.χ. /Λόντον/=London, εμείς θα συνεχίσουμε να το λέμε Λονδίνο, γιατί έτσι το μάθαμε! Ένα τέτοιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ονόματος που οι έλληνες το συναντήσαμε πρώτη φορά γραπτό, είναι τ’ όνομα του διάσημου άγγλου φυσικού και μαθηματικού Νεύτωνα που έγινε γνωστός με τον νόμο της παγκόσμιας έλξης (βαρύτητας) που ανακάλυψε. Τ’ όνομά του όμως είναι Newton = /Νιούτον/. Γιατί λοιπόν αντί του –ιου– έχουμε το –ευ– (=/εφ/) στ’ όνομά του; Πού βρέθηκε το /φ/; Απλώς επειδή δεν το ακούσαμε, νομίσαμε ότι το γραπτό ew πρέπει να μεταφραστεί στο δίφθογγο ευ =/εφ/!]

Αν ήθελαν τώρα οι αρχαίοι έλληνες να δώσουν ελληνικό όνομα σε μια ξένη πόλη, αυτό θα το έκαναν με πλήρη αντικατάσταση του αιγυπτιακού ονόματος με ελληνικό, όπως στην περίπτωση των Θηβών που την μετονόμασαν Διόσπολη.

Δεν θεωρούμε λοιπόν πιθανή την θεωρία να συνδέεται γλωσσικά η Βαβυλώνα της Αιγύπτου με την αρχική αιγυπτιακή προφορά της, την οποία δήθεν οι έλληνες “άκουσαν” ως Βαβυλών. Διότι αν ήταν έτσι, δεν θα υπήρχε η παράδοση ότι εκεί κατοικούν βαβυλώνιοι απ’ τη Μεσοποταμία. Και αυτή η παράδοση είναι κάτι που ελέγχεται επί τόπου, όπως και θα ελέγχονταν απ’ τον κάθε γεωγράφο σαν τον Στράβωνα που καταγράφει τα στοιχεία που συναντάει. Απ’ την στιγμή λοιπόν που ο Στράβων μιλάει για βαβυλώνιους κατοίκους όπως είδαμε, αναφέροντας και τα πολύ σύντομα ιστορικά στοιχεία για να εξηγήσει την παρουσία τους στην Αίγυπτο, και ενισχυόμενος σ’ αυτό και από άλλους 3 αρχαίους ιστορικούς, Ιώσηπο, Διόδωρο Σικελιώτη και Κτησία – ο καθένας απ’ τους οποίους γράφει απ’ την δική του ξεχωριστή πολιτική κι εθνική σκοπιά –, κι όλοι συμφωνούν ότι οι πρώτοι κάτοικοι της αιγυπτιακής Βαβυλώνας ήταν βαβυλώνιοι, είναι απίθανο η παρουσία των βαβυλωνίων εκεί να είναι μύθος!

Αλλά υπάρχει κι άλλο ένα στοιχείο που ενισχύει τα λεγόμενά μας – και φυσικά αντικρούει τα λεγόμενα του Σιαμάκη –, και είναι το παρακάτω:

Ο Κλαύδιος Πτολεμαίος αναφέρει Τρωϊκόν (όρος) που βρίσκεται κοντά στην Βαβυλώνα προς τον Αραβικό κόλπο (Ερυθρά θάλασσα), ο Στράβων αναφέρει επίσης το Τρωϊκόν όρος και μικρή πόλη (κώμη) Τροία καλουμένη, και ο Διόδωρος αναφέρει την πόλη Τροία οὖσαν παρὰ τὸν Νεῖλον. Οι 2 τελευταίοι ιστορούνε ότι η Τροία αυτή ιδρύθηκε από αιχμάλωτους Τρώες που έφερε μαζί του ο Μενέλαος μετά το τέλος του Τρωικού πολέμου. Μάλιστα ο Διόδωρος αναφέρει ότι και ο Κτησίας μιλάει για τις 2 αιγυπτιακές πόλεις, Βαβυλώνα και Τροία, αλλά ιστορεί διαφορετικά τα πράγματα, συμφωνεί όμως με τον Διόδωρο ότι και οι 2 αυτές πόλεις της Αιγύπτου κτίστηκαν απ’ τους κατοίκους εκείνων των αντίστοιχων ομώνυμων πατρίδων τους.

Παραθέτω τ’ αποσπάσματα των 3 αυτών αρχαίων:

«(27)     Τὴν δὲ παρὰ τὸν Ἀράβιον κόλπον ὅλην
παράλιον κατέχουσιν Ἀραβαιγύπτιοι ἰχθυοφά-
γοι, ἐν οἷς ὀρειναὶ ῥάχεις, ἥ τε τοῦ 
(ἢ Τρωϊγοῦ) ................ ξβ γοʹ κθ δʹ
  καὶ ἡ τοῦ Ἀλαβαστρινοῦ ἢ    (5)
Ἀλαβαστρηνοῦ ὄρους .......... ξγ κη
  καὶ ἡ τοῦ Πορφυρίτου ὄρους. ξγ κϛ γοʹ
  καὶ ἡ τοῦ Μέλανος λίθου ὄρους ξγ κδ 𐅵ʹ
  καὶ ἡ τοῦ Βασανίτου λίθου
ὄρους ..................... ξδ κγ 𐅵ʹ.    (10)»

Κλαύδιος Πτολεμαίος, Γεωγραφική Υφήγησις, 4,5,27.

«περὶ τὸ μέταλλον τῶν λίθων͵ ἐξ ὧν αἱ πυραμίδες γεγόνασιν͵ ἐν ὄψει ταῖς πυραμίσιν ὂν πέραν ἐν τῆι Ἀραβίαι͵ Τρωικόν τι καλεῖται πετρῶδες ἱκανῶς ὄρος καὶ σπήλαια ὑπ᾽ αὐτῶι καὶ κώμη πλησίον καὶ τούτοις καὶ τῶι ποταμῶι͵ Τροία καλουμένη͵ κατοικία παλαιὰ τῶν Μενελάωι συγκατακολουθησάντων αἰχμαλώτων Τρώων͵ καταμεινάντων δ᾽ αὐτόθι.»

Στράβων, Γεωγραφικά, 17,1,34.

«δι’ αἰτίας δὲ παραπλησίους φασὶν ὠνομάσθαι καὶ τὴν Τροίαν τὴν ἔτι [καὶ] νῦν οὖσαν παρὰ τὸν Νεῖλον· τὸν μὲν γὰρ Μενέλαον ἐξ Ἰλίου πλέοντα μετὰ πολλῶν αἰχμαλώτων παραβαλεῖν εἰς Αἴγυπτον, τοὺς δὲ Τρῶας ἀποστάντας αὐτοῦ καταλαβέσθαι τινὰ τόπον καὶ διαπολεμῆσαι μέχρι ὅτου συγχωρηθείσης αὐτοῖς τῆς ἀσφαλείας ἔκτισαν πόλιν, ἣν ὁμώνυμον αὐτοὺς ποιῆσαι τῇ πατρίδι. οὐκ ἀγνοῶ δ’ ὅτι περὶ τῶν εἰρημένων πόλεων Κτησίας ὁ Κνίδιος διαφόρως ἱστόρησε, φήσας τῶν μετὰ Σεμιράμιδος παραβαλόντων εἰς Αἴγυπτόν τινας ἐκτικέναι ταύτας, ἀπὸ τῶν ἰδίων πατρίδων θεμένους τὴν προσηγορίαν. »

Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, 1,56.

[Τ’ όνομα Μενέλαος είναι φυσικά λίγο απίθανο να είναι πραγματικό, όπως και τ’ αλλα ονόματα που δίνει ο Όμηρος, αλλά το ιστορικό φόντο του πολέμου της Τροίας είναι πραγματικό. Και απλώς στην παράδοση μπερδεύεται η ιστορία με τον θρύλο (τον οποίο έχει δημιουργήσει η μέσω των αιώνων μετάδοση των ηρωϊκών επών του Ομήρου), κι όπως συμβαίνει συχνά σε τοπικές παραδόσεις.

Ακολούθως ξαναβάζω το απόσπασμα του Σιαμάκη (για να μην ανατρέχει ο αναγνώστης προς τα πάνω):

«Αλλά τούτο είναι μόνον ύστερος μύθος. Η αλήθεια είναι απλώς, ότι το αιγυπτιακόν όνομα της πόλεως εις τα ώτα των ελλήνων ηκούετο περίπου ως «Βαβυλών», και ούτως ονόμασαν αυτοί την πόλιν. Παρομοίως ονόμασαν άλλην αιγυπτιακήν πόλιν και Τροίαν.».

Σιαμάκης Κ., Δοσιθέου Ιεροσολύμων “Τόμος Χαράς”, σελ. 309. Βλέπε και την ιστοσελίδα του, http://www.philologus.gr/files/BABYLON-AIGYPTOY.pdf

Διαφορετική επομένως είναι η άποψη του Σιαμάκη απ’ τους αρχαίους ιστορικούς, και φυσικά όπως αποδείξαμε δεν είναι η μοναδική που αντιτίθεται στους αρχαίους, αλλά ο ίδιος την παραθέτει χωρίς να κάνει νύξη γι άλλους πριν απ’ αυτόν, όπως συστηματικά κάνει σ’ αυτήν την έρευνα!

Θεωρούμε όμως ότι η αλήθεια βρίσκεται στην κοινή πληροφορία των αρχαίων όπως είπαμε, και όχι στην διαφωνία τους, γι αυτό και πιστεύουμε στην ίδρυση των αιγυπτιακών πόλεων Βαβυλώνας και Τροίας απ’ τους κατοίκους των αντίστοιχων ομώνυμων πατρίδων τους. Εδώ οι αρχαίοι έλληνες αποίκησαν τα παράλια της Ισπανίας μέχρι έξω απ’ το Γιβραλτάρ, και θα θεωρηθεί παράξενο να αποικίσουν Βαβυλώνιοι και Τρώες στην Αίγυπτο;

Αλλά ο Σιαμάκης περνιέται για επιστήμονας που «γκρεμίζει μύθους και απομυθοποιεί την ιστορία», ώστε να πρωτοτυπήσει και να εντυπωσιάσει, κρύβοντας επιμελώς έρευνες άλλων που τα είπανε πριν απ’ αυτόν!

Ας δώσουμε τώρα μετά απ’ τα παραπάνω και λίγα ακόμα ιστορικά στοιχεία που τα γράφει και η συγγραφέας του Σάκκου (σελ. 37-49), και να δούμε έτσι συνολικά την ιστορία της αιγυπτιακής Βαβυλώνας:

Πρώτα πρέπει να πούμε ότι όταν κτίστηκε η δοξασμένη Μέμφις, η θέση που επιλέχθηκε ήταν στρατηγική από στρατιωτικής και οικονομικής άποψης, γιατί βρίσκονταν πάνω στην αρχή του Δέλτα. Αυτή η αρχή του Δέλτα όμως με την πάροδο των ετών μετατοπίζεται προς τα βόρεια λόγω των προσχώσεων του Νείλου που κυλάει προς βορρά.

Αφού αναφέρει την Βαβυλώνα της Αιγύπτου ο Κτησίας (τέλος 5ου – αρχές 4ου αι. π.Χ.), και μάλιστα την χρονολογεί ανάμεσα σε θρύλους περί Σεμιράμιδος, αυτό σημαίνει ότι η Βαβυλώνα αυτή κτίζεται τουλάχιστον 1 αιώνα πιο πριν, κι ας πούμε χοντρικά γύρω στο 600 π.Χ.. Έτσι πέφτουμε πάνω στην άνοδο του Ναβουχοδονόσορα, βασιλιά των Βαβυλωνίων κατά το διάστημα 604-561 π.Χ. (αναφέρεται πολλές φορές και στην Παλαιά Διαθήκη και ιδιαίτερα στον Δανιήλ) που κατέκτησε την Συρία και την Παλαιστίνη και ταπείνωσε την Αίγυπτο. Έτσι, ο χονδρικός μας υπολογισμός συμβαδίζει με την βιβλική διήγηση και τις προφητείες για τις μεγάλες πόλεις της Αιγύπτου όπως η Μέμφις, που θα δεχτούν άσχημο χτύπημα απ’ τους βαβυλώνιους. Είναι λοιπόν η κατάλληλη εποχή για μια αποίκιση βαβυλωνίων στην Αίγυπτο, και την ίδρυση μιας αντίστοιχης Βαβυλώνας στην ανατολική όχθη του Νείλου. Η τοποθεσία δεν επιλέχτηκε τυχαία, αλλά συνδύαζε τα εξής. Βρίσκονταν στην αρχή του Δέλτα το οποίο είχε μετατοπιστεί απ’ την θέση της Μέμφεως, δηλ. μετά από 1.000 και πλέον χρόνια, στα 15 χλμ. βόρεια, κι επιπλέον η παράδοση αναφέρει ότι οι βαβυλώνιοι άνοιξαν κανάλι που συνέδεε το σημείο εκείνο του Νείλου με την Ερυθρά θάλασσα.

Για την θέση της Μέμφεως που προσπαθούν να εντοπίσουν σήμερα οι αρχαιολόγοι, διαφωτιστικό είναι το άρθρο διεθνούς περιοδικού αρχαιολογίας, σελίδα του οποίου παραθέτουμε αμέσως και δείχνει και την θέση της αιγυπτιακής Βαβυλώνας:

Στην παραπάνω σελίδα του περιοδικού δείχνονται οι πόλεις που μας ενδιαφέρουν και η ροή του Νείλου που αναπαριστάται πως ήταν στο παρελθόν, χρωματισμένη διαφορετικά κάθε 500 χρόνια, σύμφωνα με μελέτες γεωλόγων ειδικευμένων σε ποτάμιες αποθέσεις, και βασισμένη σε στοιχεία απ’ την εποχή του Ναπολέοντα που κατέκτησε την περιοχή στο τέλος του 18ου αι., όπως μας λέει το κείμενο στο τετράγωνο αριστερά του σχεδίου-χάρτη. Περιοδικό ΑRCHAEOLOGY INTERNATIONAL, Οκτώβριος 2007, σελ. 44, http://dx.doi.org/10.5334/ai.1112 , ή και στη παρακάτω σελίδα, https://www.researchgate.net/publication/276191384_The_Survey_of_Memphis_capital_of_ancient_Egypt_recent_developments .

Βλέπουμε ότι οι γεωλόγοι υπολογίζουν την αρχή του Δέλτα να βρίσκεται στην Μέμφιδα γύρω στο 3000 π.Χ., και ακολούθως μετατοπίζεται προς βορρά, φτάνοντας στην θέση της Βαβυλώνας γύρω στο 500 π.Χ., αργότερα στη θέση του Κάιρου γύρω στο 500 μ.Χ., και σήμερα να βρίσκεται ακόμα πιο βόρεια και λίγο δυτικά απ’ το Κάιρο (δεν φαίνεται στο σχέδιο-χάρτη).

Έτσι η Βαβυλώνα τότε συνδύαζε τον έλεγχο της ναυτικής κι εμπορικής διακίνησης και την είσπραξη τελών (φόρων). Δεν χτίστηκε για να παίξει τον ρόλο πρωτεύουσας ή μιας ισχυρής οικονομικά πόλης, αλλά χτίστηκε ως στρατιωτικό κέντρο σε κατακτημένο έδαφος. Άρα έπρεπε να έχει και φρούριο. Και το φρούριο πρέπει να γίνει σε ψηλό μέρος που θα προσφέρει καλή επόπτευση σε μακρινή απόσταση. Σ’ αυτό συμφωνεί και ο Στράβων που μας περιγράφει τα εξής:

«ῥάχις δ᾽ ἐστὶν ἀπὸ τοῦ στρατοπέδου καὶ μέχρι Νείλου καθήκουσα͵ δι᾽ ἧς ἀπὸ τοῦ ποταμοῦ τροχοὶ καὶ κοχλίαι τὸ ὕδωρ ἀνάγουσιν͵ ἀνδρῶν ἑκατὸν πεντήκοντα ἐργαζομένων δεσμίων· ἀφορῶνται δ᾽ ἐνθένδε τηλαυγῶς αἱ πυραμίδες ἐν τῆι περαίαι ἐν Μέμφει καὶ εἰσὶ πλησίον.»

Στράβων, Γεωγραφικά, 17,1,30.

Ο Στράβων λοιπόν μας περιγράφει ότι απ’ τον Νείλο μέχρι το στρατόπεδο (φρούριο) υπάρχει υψομετρική διαφορά (ῥάχις) τέτοια, ώστε για να φτάσει το νερό απ’ το ποτάμι, δηλ. απ’ τα χαμηλά στα ψηλά, χρειάζονται τροχοί και κοχλίες [εφεύρεση του Αρχιμήδη με την οποία ανεβαίνει το νερό σε ψηλότερο επίπεδο (τὸ ὕδωρ ἀνάγουσιν)] που τα δουλεύουν 150 εργάτες δούλοι. Κι απ’ το στρατόπεδο φαίνονται καθαρά (τηλαυγῶς) οι πυραμίδες στην περιοχή της Σακκάρα (βλέπε χάρτη πιο πάνω) που απλώνονται δυτικά της Μέμφεως.

Αυτό το έργο της αναγωγής του νερού στο στρατόπεδο που είναι ψηλότερα, είναι φυσικά των ρωμαίων, στην εποχή των οποίων γράφει ο Στράβων (χρόνια του Χριστού). Είδαμε επίσης στην παραπομπή του Στράβωνα πιο πάνω ότι, «νυνὶ δ᾽ ἐστὶ στρατόπεδον ἑνὸς τῶν τριῶν ταγμάτων τῶν φρουρούντων τὴν Αἴγυπτον·». Επομένως η Βαβυλώνα καθίσταται τότε μια απ’ τις 3 στρατωτικές βάσεις των ρωμαίων στην Αίγυπτο. Τότε όμως το κανάλι που ένωνε τον Νείλο με την Ερυθρά δεν λειτουργούσε, γιατί είχε από πολλά χρόνια επικαλυφθεί με άμμο.

Αργότερα όμως ο αυτοκράτορας Τραϊανός (98-117 μ.Χ.) ανακατασκευάζει το φρούριο πιο χαμηλά στο ποτάμι, και η ύδρευση της στρατιωτικής βάσης απλουστεύεται. Επίσης ξανανοίγει το κανάλι, και η εμπορική κίνηση τόσο προς την Μεσόγειο, όσο και προς την Ερυθρά ελέγχεται και πάλι για να εισρεύσουν πλήθος τελωνειακοί φόροι στο ρωμαϊκό ταμείο. Και η Βαβυλώνα γίνεται πάλι κόμβος ναυτιλίας με στρατιωτική βάση. Όμως επειδή η αρχή του Δέλτα έχει μετατοπιστεί πάλι, και προκειμένου ο Τραϊανός να πετυχαίνει τον ναυτικό έλεγχο, αναγκάζεται να επεκτείνει το φρούριο του στρατόπεδου λίγο πιο βόρεια απ’ την πόλη.

Αργότερα στα βυζαντινά χρόνια με την σταδιακή μετατόπιση της αρχής του Δέλτα προς βορρά, η πόλη εγκατέλειψε την κομβική ιδιότητά της και σαν συνέπεια αυτού, εγκατέλειψε και την στρατιωτική ιδιότητα. Βρισκόμαστε όμως ήδη στον 4ο αι. και ο Χριστιανισμός εξαπλώνεται. Γι αυτό και το φρούριο δόθηκε στην εκκλησία ως ναός. Διότι δεν χρησιμοποιούνταν πλέον ως στρατιωτική βάση. Κάτι ανάλογο συμβαίνει σήμερα με τα δικά μας στρατόπεδα που εγκαταλείπονται απ’ τον στρατό λόγω λειψανδρίας, και παραχωρούνται στους Δήμους για οποιαδήποτε άλλη κοινωφελή χρήση.

Ώσπου φτάνουμε στην εποχή των μουσουλμάνων κατακτητών. Το 639 ο χαλίφης Ομάρ κτίζει μια πιο βόρεια πόλη επαναφέροντας στην τελευταία τις χαμένες ιδιότητες της Βαβυλώνας, κομβική και στρατιωτική, γι αυτό και ονομάστηκε απ’αυτούς Φουστάτ (φοσσάτον = στρατόπεδο). Και η σταδιακή οικιστική επέκταση που συμβαίνει συχνά σε μια πόλη με ανάπτυξη, την οποία ανάπτυξη επεδίωξαν οι μουσουλμάνοι για γεωπολιτικούς λόγους – διότι όπως φαίνεται ήθελαν να την αναδείξουν πρωτεύουσα της Αιγυπτιακής περιφέρειας – έφερε κάποτε την ένωση και συγχώνευση της κωμόπολης Βαβυλώνας με την νέα μεγάλη πόλη που ήταν το Κάιρο. Και αυτή η ανάπτυξη της Αλ-Καχίρα [= η νικηφόρος (εξ ου και Κάιρο)], συνεχίστηκε πλέον σαν πρωτεύουσα πόλη (μέχρι σήμερα), ακόμα κι όταν η αρχή του Δέλτα συνέχιζε να μετατοπίζεται βόρεια, διότι η ανάπτυξη μιας πόλης σε νεώτερη εποχή βρίσκει πολλές φορές διαφορετικά κίνητρα απ’ τα παλιά.

Κι έτσι η κάποτε Βαβυλώνα του Νείλου με τ’ αρχαία απομεινάρια της, πέρασε στο σήμερα με την ονομασία Παλιό Κάιρο. Και η αρχή του Δέλτα που μετατοπίζεται συνεχώς, βρίσκεται σήμερα 15 χλμ. βόρεια και λίγο δυτικά απ’το Κάιρο.

Επίσημες πληροφορίες για να επαληθεύσετε αυτά που είπαμε για την αρχαία ιστορία του Παλιού Καΐρου ή Βαβυλώνας (όχι όμως τόσο αναλυτικές) μπορείτε να πάρετε από διάφορα τουριστικά sites της περιοχής. Ένα καλό είναι το παρακάτω,

https://www.memphistours.com/Egypt/Egypt-Wikis/Cairo-Attractions/wiki/Old-Cairo .

Το ίδιο και απ’ την αγγλική Βικιπαίδεια στο λήμμα Coptic Cairo (Κοπτικό Κάιρο), https://en.wikipedia.org/wiki/Coptic_Cairo .

Μπορούμε λοιπόν να πούμε ότι Βαβυλώνα και Κάιρο ταυτίζονται. Σε καμιά περίπτωση όμως δεν ταυτίζονται με την Μέμφιδα! Άλλοι λόγοι ήταν στην αρχαιότητα που έκαναν σπουδαία μια πόλη, και άλλοι σήμερα. Π.χ. η Μέμφις ξεκίνησε στην αρχή του Δέλτα όχι μόνο για να ελέγχει την κίνηση από και προς την Μεσόγειο και τις ενδιάμεσες πόλεις που υπήρχαν διάσπαρτες στο Δέλτα, αλλά κυρίως αναπτύχθηκε απ’ τους αιγύπτιους βασιλείς ως έδρα τους και πρωτεύουσα της Κάτω Αιγύπτου. Ενώ η Βαβυλώνα ξεκίνησε στην αρχή του Δέλτα απ’ τους κατακτητές βαβυλώνιους, με μόνο σκοπό τον στρατιωτικό έλεγχο και τα έσοδα φόρων απ’ το εμπόριο που κατευθύνονταν από και προς την Μεσόγειο και την Ερυθρά. Αλλά δεν ήταν πρωτεύουσα, ούτε καν μητρόπολη. Ήταν μόνο στρατιωτικό, κομβικό, και τελωνειακό κέντρο. Κι επιπλέον συνυπήρχε μαζί με την Μέμφιδα γι αρκετούς αιώνες.

Για να καταλάβουμε την διαφορά, ας πάρουμε 2 πόλεις του νομού Θεσσαλονίκης που έχουν αντίστοιχα ή παρόμοια χαρακτηριστικά. Η 1η είναι η Θεσσαλονίκη που είναι πρωτεύουσα του νομού, κι επιπλέον είναι και η 2η πόλη της Ελλάδας. Πόλη μεγάλη με αξιόλογη εμπορική κίνηση και λιμάνι. Η 2η είναι η Νέα Μηχανιώνα, πόλη σχετικά μικρή αλλά παρουσιάζει 3 σπουδαία χαρακτηριστικά: 1) είναι κέντρο αλιείας και διαθέτει μεγάλες εγκαταστάσεις αποθήκευσης, επεξεργασίας και εμπορίου ιχθύων, 2) είναι θέρετρο κι έλκει πολλούς παραθεριστές το καλοκαίρι, 3) είναι θρησκευτικό κέντρο με τον περίφημο ναό της Παναγίας που έλκει χιλιάδες προσκυνητές κάθε χρόνο. Η Νέα Μηχανιώνα λοιπόν είναι θρησκευτικό, αλιευτικό και παραθεριστικό κέντρο, αλλά παραμένει μια κωμόπολη που βέβαια μεγαλώνει ακόμα περισσότερο το καλοκαίρι. Όμως είναι σχετικά μικρή πόλη σε σχέση με την Θεσσαλονίκη.

Κάποια ανάλογη διαφορά είχαν και οι πόλεις Μέμφις και Βαβυλών, μέχρι βέβαια το 200 μ.Χ. περίπου, οπότε η εξάπλωση του χριστιανισμού έφερε την σταδιακή παρακμή της Μέμφιδας μέχρι αφανισμού μετά από 2 σχεδόν αιώνες. Όμως η περίοδος της Βαβυλώνας που μας ενδιαφέρει, είναι γύρω στο 60 μ.Χ., τότε δηλ. που γράφει ο απ. Πέτρος την Α΄ Επιστολή του, οπότε η Μέμφις βρίσκεται ακόμα σε αρκετή ακμή και ζωντάνια ως 2η πόλη μετά την Αλεξάνδρεια, όπως είδαμε να μαρτυρεί ο Στράβων. Και βρισκόμαστε 40 περίπου χρόνια μετά τον Στράβωνα ο οποίος όπως είδαμε μιλάει μόνο για φρούριο. Και είναι λογικό να υποθέσουμε ότι το φρούριο θα είχε, τόσο μέσα όσο και απέξω κάποιες οικίες και καταστήματα που ανήκαν σε απλούς κατοίκους εμπόρους, και όχι απαραίτητα σε ρωμαίους στρατιωτικούς. Μικροί οικισμοί δηλαδή που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του στρατοπέδου, τέτοιοι που κανένας γεωγράφος δεν θα έμπαινε στον κόπο να περιγράψει. Κι έτσι, αν περνούσε απ’ την περιοχή ταξιδεύντας, εκέινο που θα άξιζε να πει ήταν μόνο για το φρούριο που έστεκε μεγαλόπρεπο σε ύψωμα λίγο πιο πέρα απ’ τον Νείλο, και για τον εντυπωσιακό τρόπο με τον οποίο αυτό υδρεύονταν.

Όμως 40 χρόνια αργότερα – οπότε περίπου γράφει ο Πέτρος – είναι πολύ πιθανόν και γίνεται, ο οικισμός που βρίσκεται έξω απ΄το φρούριο ν’ αυξηθεί ώστε ν’ αποτελέσει μια κωμόπολη αντίστοιχη της δικής μας Νέας Μηχανιώνας. Και ειδικά όταν έχει ν’ ανταποκριθεί στις εμπορικές ανάγκες ενός αξιόλογου στρατιωτικού σώματος και ενός τελωνειακού σταθμού που εμπλουτίζει το αυτοκρατορικό ταμείο, τότε η πόλη γίνεται κομβικό και συγκοινωνιακό κέντρο απ’ τ’ οποίο περνάει πλήθος κόσμου για εργασία κι εμπορικές συναλλαγές.

Είναι σίγουρο λοιπόν ότι εκτός απ’ το ζεύγος Πέλλα-Θεσσαλονίκη που εξετάσαμε περιληπτικά πιο πάνω και την τριάδα Βαβυλώνα-Κάιρο-Μέμφις, θα βρούμε κι άλλα λάθη του Σιαμάκη αν ασχοληθούμε με όλα τα ζεύγη (ή τριάδες) πόλεων που αναφέρει με τον ανιστόρητο ισχυρισμό του ότι πρόκειται κάθε φορά για την ίδια πόλη παρόλο που τα δάπεδα των πόλεων αυτών (των ζευγών ή τριάδων) δεν ταυτίζονται, όπως λέει!

Ενδιαφέρουσα συνέχεια για την ερμηνεία της Βαβυλώνας της Α΄ Πέτρου, αποτελεί η σελίδα μας,

Η ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΤΗΣ ΒΑΒΥΛΩΝΑΣ ΣΤΗΝ Α΄ ΠΕΤΡΟΥ ΚΑΙ Ο ΑΘΕΟΛΟΓΗΤΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ .

Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει και η σελίδα μας που έχει κάποια σχέση με το θέμα,

ΤΟ ΠΡΩΤΕΙΟ ΤΟΥ ΠΑΠΑ ΚΑΙ Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ .