FROM THE GARDEN OF DELIGHT TO THE REVELATION OF JOHN (PART IΙ) – THE FALSE-EXEGETE SIAMAKIS

                                                                                            Θεσσαλονίκη  3-2-17

[Συνέχεια απ' το ΜΕΡΟΣ Α΄]

Η μεγάλη έλλειψη που έχουμε στην ερμηνεία της Αποκάλυψης είναι η ερμηνεία του μεγάλου και αξεπέραστου ερμηνευτή Ιωάννη Χρυσόστομου που δεν μας άφησε. Ο Χρυσόστομος απέφυγε κάθε ερμηνεία και αναφορά στην Αποκάλυψη, διότι το βιβλίο της αμφισβητούνταν από μερικούς (βλέπε και την σελίδα μας, ΤΟ ΘΗΡΙΟ ΚΑΙ Ο ΨΕΥΔΟΠΡΟΦΗΤΗΣ (ΜΕΡΟΣ Β΄) – ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ). Θα χρησιμοποιήσουμε όμως τα ερμηνευτικά υπομνήματα 3 πατέρων που είναι και τα μόνα ελληνικά που διασώθηκαν ολόκληρα. Του Οικουμένιου [1], του Ανδρέα Καισαρείας και του Αρέθα Καισαρείας. Υπάρχουν και πολλά υπομνήματα στην λατινική, αλλά η λατινική ερμηνευτική δεν παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, κι ούτε διακρίθηκε σε κάποιο σημείο της Γραφής που δεν έχει καλυφθεί από τους αρχαίους έλληνες πατέρες. Δεν θα παραλείψουμε επίσης και τις ερμηνευτικές αρχές του Χρυσοστόμου, και προ πάντων την αρχή: «η Γραφή ερμηνεύεται δια της Γραφής».

Έτσι θ’ αναλύσουμε μόνο ένα εισαγωγικό χωρίο της Αποκάλυψης, όπου και θα μας δοθεί η ευκαιρία να δούμε και τα λάθη του Σιαμάκη, όπως είπαμε. Την ερμηνεία του στην Αποκάλυψη (συνοδεύεται κι από εισαγωγή 77 σελίδων) που την άφησε στην μέση, την έχει δημοσιεύσει στο περιοδικό Συμβολή (2004-2008). Στην ιστοσελίδα του έχει βάλει την εισαγωγή και μικρό κομμάτι της ερμηνείας. Βλέπε, http://philologus.gr/4/68-2010-01-01-01-22-30/76--i .

[1] Ο Οικουμένιος που έγραψε το Υπόμνημα στην Αποκάλυψη δεν είναι ο Οικουμένιος Τρικκης (Τρικάλων) του 10ου αιώνος, αλλά έζησε κι έγραψε το Υπόμνημα αυτό στα τέλη του 6ου αι. ή στις αρχές του 7ου αι., αφού ερμηνεύοντας τον πρώτο στίχο της Αποκάλυψης όπου γίνεται λόγος γι αυτά που θ’ αποκαλυφθούν και «πρέπει να γίνουν γρήγορα», αναρωτιέται για το πόσο γρήγορα θα είναι αυτό αφού «έχουν ήδη περάσει πάνω από πεντακόσια χρόνια». (Γενικά με τον Οικουμένιο υπάρχει πρόβλημα ταυτοπροσωπείας που έχει διαπιστωθεί από παλιά). Έτσι οι Ανδρέας Καισαρείας (πέθανε το 637, άρα είναι λίγο νεώτερος αυτού του Οικουμένιου) και Αρέθας Καισαρείας (10ος αι.) είχαν το υπόμνημα αυτό του Οικουμένιου υπ’ όψιν τους.

_____________________

Αποκάλυψη Ιωάννου

Ο ευαγγελιστής Ιωάννης ξεκινάει την Αποκάλυψη, συστήνοντας αρχικά τον εαυτό του (1,1-2), και αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρόκειται για σημαντική προφητεία που θα εκπληρωθεί σύντομα (στίχος 3). Κατόπιν (στίχος 4) χαιρετίζει τους παραλήπτες της Αποκάλυψης που την στέλνει ως Επιστολή. Οι παραλήπτες είναι 7 εκκλησίες στην Ασία, που θα τις ονομάσει στον στίχο 11. Κατόπιν (στίχος 5) μιλάει εισαγωγικά για τον Κύριο Ιησού Χριστό που είναι «ο μάρτυς ο πιστός, ο πρωτότοκος των νεκρών, και ο άρχων των βασιλέων της γης».

Ο Σιαμάκης ερμηνεύοντας την παραπάνω φράση, κάνει 2 χοντρά λάθη:

1)      Ερμηνεύει την λέξη πιστός ως αυτός που κρατάει τον λόγο του, ο αξιόπιστα υποσχόμενος. Και δεν προσέχει ότι το πιστός συνοδεύει το μάρτυς. Και μάρτυς δεν είναι αυτός που υπόσχεται, αλλ’ αυτός που ομολογεί καταθέτοντας επίσημα την μαρτυρία του, όπως εννοείται η λέξη και σήμερα στα δικαστήρια. Αυτή ήταν η αρχική και κύρια σημασία του μάρτυς. Κι επειδή στην εποχή των διωγμών, ο χριστιανός που συλλαμβάνονταν και απειλούνταν με βασανιστήρια και θάνατο προκειμένου ν’ αρνηθεί τον Χριστό, εκείνος όμως ομολογούσε τον Χριστό κι επέμενε στην μαρτυρία του μέχρι τέλους κι εκτελούνταν, αυτόν τον είπαμε και μάρτυρα επειδή πέθανε για τ’ όνομα του Χριστού αφού πρώτα μαρτύρησε, δηλ. ομολόγησε την πίστη του. Και από τότε, το ρήμα μαρτυρώ σημαίνει εκτός από ομολογώ, και πεθαίνω για τ’ όνομα του Χριστού.

Έτσι, μάρτυς πιστός είναι ο Ιησούς γιατί ομολόγησε με τόλμη και παρρησία για τον Πατέρα του και την μονογενή ιδιότητα που του έδωσε, και τον ρόλο του ως σωτήρα του κόσμου, μαρτύρησε την αλήθεια πιστά και δυνατά μέχρι τέλους. Αυτό δηλώνει ρητά και ο Ιωάννης ο Βαπτιστής λέγοντας για τον Χριστό:

«καὶ ὃ ἑώρακεν καὶ ἤκουσεν, τοῦτο μαρτυρεῖ, καὶ τὴν μαρτυρίαν αὐτοῦ οὐδεὶς λαμβάνει. 33 ὁ λαβὼν αὐτοῦ τὴν μαρτυρίαν ἐσφράγισεν ὅτι ὁ Θεὸς ἀληθής ἐστιν.», Ιω 3,32-33.

Την ίδια ερμηνεία για το μάρτυς πιστός δίνει και ο Οικουμένιος στο Υπόμνημά του στην Αποκάλυψη. Και οι Ανδρέας Καισαρείας και Αρέθας Καισαρείας στ’ αντίστοιχα δικά τους Υπομνήματα για το μάρτυς πιστός αντιγράφουν τον Οικουμένιο. Μάλιστα, για την ερμηνεία τους αυτή φέρνουν και οι 3 το χωρίο του Παύλου:

«Παραγγέλλω σοι ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ τοῦ ζωοποιοῦντος τὰ πάντα καὶ Χριστοῦ Ἰησοῦ τοῦ μαρτυρήσαντος ἐπὶ Ποντίου Πιλάτου τὴν καλὴν ὁμολογίαν», Α΄ Τι 6,13.

Ο Χριστός όμως δεν μαρτύρησε μόνο τον Πατέρα του και την αλήθεια που πηγάζει απ’ αυτόν και που φέρνει την σωτηρία μέσω του μονογενούς υιού του, αλλά μαρτύρησε και κάποιον άλλο. Μόνο που εκείνον τον μαρτύρησε απ’ την ανάποδη, τον διάβολο φυσικά! Διότι λέει προς τους φαρισαίους που δεν τον πίστευαν:

«ὑμεῖς ἐκ τοῦ πατρὸς τοῦ διαβόλου ἐστὲ, καὶ τὰς ἐπιθυμίας τοῦ πατρὸς ὑμῶν θέλετε ποιεῖν. ἐκεῖνος ἀνθρωποκτόνος ἦν ἀπ' ἀρχῆς, καὶ ἐν τῇ ἀληθείᾳ οὐκ ἔστηκεν, ὅτι οὐκ ἔστιν ἀλήθεια ἐν αὐτῷ· ὅταν λαλῇ τὸ ψεῦδος ἐκ τῶν ἰδίων λαλεῖ, ὅτι ψεύστης ἐστὶ καὶ ὁ πατὴρ αὐτοῦ..», Ιω 8,44.

[Και λέμε ότι ο Χριστός μαρτύρησε τον Πατέρα του «μέχρι τέλους», διότι όπως έχει τονιστεί και απ’ τους πατέρες των οποίων τις ερμηνείες είδαμε στο «ΙΩΑΝΝΟΥ 8,25» (βλέπε την προσεχή σελίδα μας, ΙΩΑΝΝΟΥ 8,25 - Η ΣΚΟΠΙΜΗ ΠΑΡΕΞΗΓΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΙΑΜΑΚΗ ), αφενός ο Ιησούς κάνει πάντα το θέλημα του Πατέρα (Ιω 8,29), και σταυρώνεται για την σωτηρία του κόσμου, επειδή αυτό ήταν το θέλημα του Πατέρα (Ιω 8,28), στ’ οποίο όμως συμφωνούσε και ο ίδιος σ’ αυτό και θυσίασε τον εαυτό του αυτοβούλως (Ιω 10,17-18) [2].

2)      Το δεύτερο χοντρό λάθος του Σιαμάκη είναι ότι ερμηνεύει την φράση «άρχων των βασιλέων της γης», ως φράση όμοια με την φράση «Βασιλεύς βασιλέων και Κύριος κυρίων. Αν πρόσεχε όμως λίγο καλύτερα την Παλαιά Διαθήκη θα έβλεπε ότι ο χαρακτηρισμός «βασιλεύς βασιλέων» δεν λέγεται μόνο για τον Θεό, αλλά λέγεται και για τον Ναβουχονόσορα τον βασιλέα των βαβυλωνίων που είχε υποτάξει πολλά έθνη, Δα 2,37, και για τον Αρθασασθά (Αρταξέρξη Α΄) τον βασιλιά των Περσών, Β΄ Έσδ 7,12. Είναι φανερό λοιπόν ότι το «βασιλεύς βασιλέων» σημαίνει αυτός που βασιλεύει πάνω σε άλλους βασιλείς που υποτάχθηκαν με το ζόρι σ’ αυτόν. Και είναι γνωστό ότι και ο Θεός που αποκαλείται έτσι, είναι στην ουσία ο αόρατος βασιλέας στον οποίο υποτάσσονται όλοι οι άπιστοι βασιλιάδες καθώς χρησιμοποιούνται για το σχέδιο του Θεού, κι ας μην το θέλουν, κι ας μην το ξέρουν. Το ίδιο δείχνει και η φράση «Κύριος των κυρίων» που συναντάται στο παρακάτω χωρίο:

«ὁ γὰρ Κύριος ὁ Θεὸς ὑμῶν οὗτος Θεὸς τῶν θεῶν καὶ Κύριος τῶν κυρίων, ὁ Θεὸς ὁ μέγας· καὶ ἰσχυρὸς καὶ φοβερός», Δε 10,17.

Διακρίνεται στο παραπάνω χωρίο η φοβερή δύναμη του Θεού που αναγκάζει τους πάντες, και θεούς (ειδωλολατρικούς και ψεύτικους) και κύριους (= άρχοντες) να χρησιμοποιούνται με το ζόρι στο σχέδιο του αληθινού Θεού. Το ίδιο δείχνει και ο απ. Παύλος αποκαλώντας τον Θεό μόνο δυνάστη και λέγοντας:

«ἣν καιροῖς ἰδίοις δείξει ὁ μακάριος καὶ μόνος δυνάστης, ὁ βασιλεὺς τῶν βασιλευόντων καὶ κύριος τῶν κυριευόντων», Α΄ Τι 6,15.

Σ’ αυτό το χωρίο φαίνεται καθαρότερα ποιοι είναι οι βασιλείς πάνω στους οποίους βασιλεύει ο Θεός: αυτοί που κυριεύουν τους λαούς τους πολλές φορές παρά την θέληση των λαών, και που όμως με την σειρά τους κι αυτοί κυριεύονται δυναστικά, απ’ τον μόνο δυνάστη Θεό. Με παρόμοιο τρόπο λέγεται και σε άλλο χωρίο της Αποκάλυψης:

«οὗτοι μετὰ τοῦ ἀρνίου πολεμήσουσι, καὶ τὸ ἀρνίον νικήσει αὐτούς, ὅτι κύριος κυρίων ἐστὶ καὶ βασιλεὺς βασιλέων», Απ 17,14. 

Εδώ φαίνεται καθαρά η ήττα και υποταγή απ’ τον Χριστό (αρνίο) διότι είναι βασιλεύς βασιλέων και άρα κανείς δεν μπορεί να του αντισταθεί. Με τον τίτλο λοιπόν «βασιλεύς βασιλέων» που αποδίδεται και στους βασιλείς Ναβουχοδονόσορα και Αρταξέρξη όπως είδαμε, εκφράζεται η υποτακτική χροιά, δηλ. η ανελεύθερη υποταγή των αρχόντων. Γι αυτό και δεν ταιριάζει στην εδώ περίπτωση, όπου ο Χριστός παρουσιάζεται με θριαμβευτική χροιά ως αποδεκτός άρχων, δηλ. με την ελεύθερη και πανηγυρική βούληση των πιστών του .

Η φράση λοιπόν «άρχων των βασιλέων της γης» στον εξεταζόμενο στίχο δείχνει αποδεκτό και θριαμβευτικό αρχηγό ανάμεσα σε θριαμβευτικούς βασιλείς που κέρδισαν την βασιλεία με την θέλησή τους, παρόλο που είναι «κατά χάριν» βασιλείς. Είναι όλοι οι χριστιανοί που βαπτίζονται και «υπομένουν μέχρι τέλους», Μθ 10,22 και 24,13, Μρ 13,13 (όπως υπέμεινε και ο αρχηγός τους το δικό του μαρτύριο), και οι κατά «χάριν σωθέντες», Εφ 2,8 («από Θεού το δώρο για να μην μπορεί να καυχηθεί κανείς», Εφ 2,8-9).

Εξάλλου φαίνεται ποιοι είναι οι βασιλείς απ’ τον επόμενο στίχο 6, όπου λέει καθαρά ότι «μας έφτιαξε βασιλεία». Δεν υπάρχει λοιπόν αμφιβολία ότι πρόκειται για τους βασιλείς-χριστιανούς. Η θριαμβευτική χροιά της βασιλείας αυτής φαίνεται και στις εξής φράσεις των αποστόλων:

«Εσείς όμως είστε γένος εκλεκτόν, βασίλειο ιεράτευμα, έθνος άγιο, λαός για περιποίηση», Α΄ Πε 2,9,

«Αν υπομένουμε θα συμβασιλεύσουμε, αν αρνηθούμε, κι εκείνος θα μας αρνηθεί», Β΄ Τι 2,12,

και στα λόγια του Κυρίου όταν μιλούσε στους μαθητές του στον Μυστικό Δείπνο:

«Εσείς είστε που μείνατε μαζί μου στους πειρασμούς μου. Κι εγώ θα σας διαθέσω καθώς μου διέθεσε ο πατέρας μου βασιλεία, για να τρώτε και να πίνετε στο τραπέζι μου, στην βασιλεία μου, και θα καθίσετε σε θρόνους κρίνοντας τις δώδεκα φυλές του Ισραήλ.», Λκ 22,28-30.

Στο παραπάνω χωρίο φαίνονται τα 2 ξεχωριστά αντικείμενα της βασιλείας του Θεού Πατέρα που την διαθέτει στον Θεό Υιό και που σήμερα είναι γνωστά ως εκκλησία αγωνιζόμενη που βρίσκεται στην γη, και εκκλησία θριαμβεύουσα που βρίσκεται στον ουρανό. Η κρίση των 12 φυλών απ’ τους 12 μαθητές, δεν είναι άλλη απ’ την αποστολική δράση των μαθητών (όχι μόνο των 12 αλλά και όλων των κηρύκων και διδασκάλων του αποστολικού έργου) που με το κήρυγμά τους θα κρίνουν όλη την οικουμένη (που συμβολίζεται εδώ από τις 12 φυλές του Ισραήλ κατά όμοιο τρόπο με την παρομοίωση της χριστιανικής εκκλησίας που συμβολίζεται στους προφήτες της Π. Διαθήκης με την Ιερουσαλήμ), και άρα αυτοί θα κρίνουν ποιος θα έρθει μαζί τους στην βασιλεία του Θεού δηλ. στην Εκκλησία, και ποιος όχι. Κι επειδή η βασιλεία ξεκίνησε το έργο της με το κήρυγμα του Χριστού και με την γνωστή του φράση «ήγγικε (= ήρθε κοντά, πλησίασε) η βασιλεία των ουρανών», Μθ 3,2/4,17/10,7, Μρ 1,15, Λκ 10,9 και 11, ο Χριστός εννοεί ότι μόλις τελειώσει το δικό του έργο και αναληφθεί στον ουρανό, οι 12 μαθητές θα πάρουν την θέση του και θ’ αναλάβουν ως ανώτατοι άρχοντες της παραδοθείσης βασιλείας (γι αυτό και λέει το «καθισμένοι σε θρόνους») το δικό τους ρόλο, συνεχίζοντας το επί γης έργο της βασιλείας. Κι αυτό θα συνεχίσει μέχρι την Δευτέρα Παρουσία, οπότε η βασιλεία των ουρανών δεν θα έχει πλέον έργο στην γη, αλλά θα είναι αποκλειστικά θριαμβεύουσα στον ουρανό.

Ο Οικουμένιος ενώ ερμηνεύει την φράση «άρχων των βασιλέων της γης» για τον Χριστό ως βασιλέα σε όλη την γη ακόμα και στους απίστους, βάζει και την ερμηνεία «όπως ο Χριστός βασιλεύει στα επίγεια, βασιλεύει και στα επουράνια. Και τον δείχνει να βασιλεύει και στ’ άγια ουράνια τάγματα». Και για την φράση «η βασιλεία που μας έφτιαξε ο Χριστός» του επόμενου στίχου, σχολιάζει λέγοντας ότι, «και την μέλλουσα μας βεβαιώνει βασιλεία, και για την παρούσα μας προξενεί αμύθητη δόξα. Τελικά δηλ. ο Οικουμένιος βάζει και τις 2 ερμηνείες, ότι βασιλείς μπορεί να είναι οι άπιστοι βασιλείς της γης, αλλά μπορεί να είναι και οι χριστιανοί και οι άγγελοι.

Σχεδόν τα ίδια λόγια (εκτός από τα ουράνια τάγματα) χρησιμοποιεί κι ο Αρέθας λέγοντας, «Ποια βασιλεία; Αυτή που μας δόθηκε απ’ τον Χριστό, … μέσω των δωρεών να γίνουμε κάτοχοι όχι μόνο της δόξας του παρόντος βίου, αλλά και της μελλούσης δόξας να ελπίζουμε ότι θα γίνουμε.

Βλέπουμε δηλ. τους πατέρες να εξαρτώνται πολλές φορές ο ένας απ’ τον άλλο, και να προσπαθούν να δώσουν όλες τις δυνατές και ορθόδοξες εκδοχές ερμηνείας που τους φαίνονται πιθανές.

Εξαίρεση αποτελεί ο Σιαμάκης, ο οποίος όταν τον πιάνει η μανία της αλαζονείας του και θέλει σώνει και καλά να πρωτοτυπήσει, τότε ο Θεός τον τυφλώνει και δεν βλέπει μπροστά του. Διότι δεν φτάνει που δεν πρόσεξε σ’ αυτόν τον στίχο την λέξη μάρτυς που συνοδεύει το πιστός, ούτε ερμήνευσε την φράση «μας έφτιαξε βασιλεία» που υπάρχει στον επόμενο στίχο. Και αντί να ερμηνεύσει την τόσο σπουδαία στο νόημα βασιλεία, αυτός παριστάνοντας τον ειδήμονα βιβλικό, αποδύθηκε σε μια βιβλική εξάντληση των ονομάτων της χριστιανικής πίστης (μεταξύ των οποίων είναι και το βασιλεία), και κατέληξε φιλολογικώς ότι οι λέξεις θρησκεία και θρήσκος (τις θυμήθηκε για να κάνει φιγούρα αφού δεν υπάρχουν στο κείμενο) είναι πολύ άσχημες για να ονομάσει κανείς αντίστοιχα τον χριστιανισμό και τον χριστιανό πιστό. Δηλαδή ο Σιαμάκης «βάζει σάλτσες» για να καλύψει την έλλειψη περιεχομένου του (βλέπε και την ερμηνεία του, http://philologus.gr/4/68-2010-01-01-01-22-30/76--i ).

Κι ας ανέλαβε ο Σιαμάκης να ερμηνεύσει την Αποκάλυψη στίχο προς στίχο και λέξη προς λέξη. Κι όταν ένας που πάει να ερμηνεύσει την Αγία Γραφή, δεν βλέπει τί ακριβώς γράφει το κείμενό της διότι προτιμάει να κάνει φιγούρα, τότε είναι σίγουρο ότι ο Θεός αυτόν τον υπερήφανο τον έχει απορρίψει όχι μόνο ως ερμηνευτή αλλά και ως χριστιανό. Και τον θεωρεί πλέον τολμητή (= τολμηρό) αυθάδη, που δεν φοβάται γιατί είναι αθεόφοβος. Ό,τι ακριβώς εννοεί με τις 2 αυτές λέξεις και ο απ. Πέτρος, Β΄ Πε 2,10 – μιλώντας για τους συγκεκριμένους αντίχριστους αιρετικούς που δημιουργούν προβλήματα στις εκκλησίες της Μ. Ασίας και καταπολεμούνται και απ’ τον απόστολο Ιούδα με την μοναδική και μικρή Επιστολή του, και απ’ τον Ιωάννη με την Αποκάλυψη – αφού κατόπιν λέει γι αυτούς ότι, «δεν τρέμουν τους αγγέλους και τους βλασφημούν», οι αθεόφοβοι και θρασύτατοι αυτοί αιρετικοί.

Τέτοιος αθεόφοβος και θρασύτατος είναι κι ο Σιαμάκης. Κι όπως εκείνους τους μίανε ο Θεός και το πνεύμα και την συνείδηση, και φέρονται ως αθεράπευτα τυφλοί συνεχίζοντας την αμαρτωλή ζωή τους με ασέλγειες σαν τ’ άλογα ζώα (= χωρίς λογικό ζώα, Ιδ 10), έτσι και τον Σιαμάκη τον τύφλωσε ο Θεός και δεν μπορεί να δει μπροστά του, αφού απ’ το 2000 και μετά, γράφει και δημοσιεύει άρθρα γεμάτα περιφρόνηση, ειρωνείες και ύβρεις.

Αποκαλείται ο Ιησούς πρωτότοκος των νεκρών, γιατί αναστήθηκε πρώτος για να παραμείνει αιώνια αναστημένος ως άνθρωπος, όπως θα συμβεί και στους πιστούς και «υπομένοντες μέχρι τέλους». Τον ίδιο χαρακτηρισμό για τον Ιησού δίνει και ο Παύλος (Κλ 1,18), όπου δίνει και το αιτιολογικό της πρωτιάς αυτής: «για να γίνει ο Ιησούς πρώτος στα πάντα», κι εννοεί όλη την κτίση, όπως λέει παρακάτω για τα επίγεια και τα επουράνια, δηλ. για τους ανθρώπους και τους αγγέλους που θα συμφιλιωθούν όλοι σ’ αυτόν (Κλ, 1,20). Ο Ιησούς δηλ. θ’ αποτελέσει το θεμέλιο της αιώνιας συμφιλίωσης των επίγειων με τα επουράνια. Οι άνθρωποι αποτελούν τα επίγεια, όσοι πιστέψουν και μετανοήσουν, και αυτοί θα ξαναγίνουν ένα με την επουράνια φύση τους, που είναι όμοια με των αγγέλων. Επομένως η πρωτιά του Χριστού δεν είναι μια απλή πρωτιά, αλλά συγχρόνως είναι και η δημιουργία βάσης απ’ την οποία όλη η μετέπειτα επουράνια αγάπη και ειρήνη εξαρτάται!

Ο Ιωάννης δεν βάζει τους παραπάνω χαρακτηρισμούς για τον Χριστό σε τυχαία σειρά, αλλά σε νοηματική σειρά:

1)      (μάρτυς πιστός) πρώτα ο Ιησούς μαρτύρησε (= ομολόγησε) τον Πατέρα,

2)      (πρωτότοκος των νεκρών) γι αυτό και κατόπιν πέθανε πληρώνοντας το κόστος της μαρτυρίας του και λούζοντας μας με το αίμα του (όπως λέει κατόπιν στον ίδιο στίχο), και μετά αναστήθηκε πρώτος για να θεμελιώσει την ανάσταση και των άλλων ανθρώπων.

3)      (άρχων των βασιλέων της γης) ο Ιησούς γίνεται αρχηγός αυτών που θα τον πιστέψουν και θα του παραμείνουν πιστοί μέχρι τέλους, και γι αυτόν τον λόγο, τους έχει κάνει ήδη (απ’ την επίγεια αυτή ζωή) βασιλείς. Και στον στίχο 20,6 λέει το ίδιο, ότι θα βασιλέψουν με τον Χριστό 1.000 έτη, και εννοεί την διάρκεια που θα κρατήσει το επί γης αγωνιστικό έργο της βασιλείας μέχρι την Δευτέρα Παρουσία.

Αυτήν την ερμηνεία για την χιλιετή βασιλεία δίνουν κι άλλοι ερμηνευτές όπως γράφω παρακάτω, με πρώτο τον Ανδρέα Καισαρείας που γράφει:

«Καὶ τοῖς λοιποῖς δὲ ἁγίοις μάρτυσι, τοῖς ὑπέρ Χριστοῦ παθούσι, καὶ μὴ δεξαμένοις τὸ τοῦ νοητοῦ θηρίου τοῦ διαβόλου χάραγμα, δηλαδὴ τὴν εἰκόνα τῆς αὐτοῦ ἀποστασίας, ἐδόθη κρῖμα. Τουτέστιν ἐξουσία τοῦ κρίνειν. Δι’ οὗ δαίμονας μέχρι τοῦ νῦν, ὥς ὀρῶμεν κρίνουσι, συνδοξαζόμενοι τῶ Χριστῶ μέχρι τῆς συντελείας τοῦ παρόντος αἰῶνος, … τῶ Χριστῶ κατὰ τὸν προλεχθέντα τρόπον μέχρι τῆς Δευτέρας αὐτοῦ Παρουσίας συμβασιλεύσουσι, μετὰ ταῦτην περισσοτέρως τῶν θείων ἐπαγγελιῶν ἀπολαύσαντες.», PG 106,412.

Μετάφραση. «Και στους υπόλοιπους, τους άγιους μάρτυρες, αυτούς που πάθανε υπέρ Χριστού και δεν δέχθηκαν το χάραγμα του νοητού θηρίου του διαβόλου, δηλαδή την εικόνα της αποστασίας του, δόθηκε κρίμα. Που σημαίνει την εξουσία του να δικάζουν. Μέσω της οποίας (εξουσίας) τους δαίμονες δικάζουν μέχρι τώρα όπως βλέπουμε, συνδοξαζόμενοι με τον Χριστό μέχρι της συντέλειας του παρόντος χρόνου, … με τον Χριστό θα συμβασιλεύουν σύμφωνα μ’ αυτά που είπαμε προηγουμένως μέχρι της Δευτέρας αυτού Παρουσίας, και μετά απ’ αυτήν θ’ απολαμβάνουν περισσότερο τις θείες επαγγελίες.».

Σχεδόν αντιγράφει τον Ανδρέα και ο Αρέθας Καισαρείας, PG 106,752. Το ίδιο λέει και ο νεώτερός μας Γιαννακόπουλος στο βιβλίο του «Ερμηνεία της Αποκαλύψεως» (Θεσ/νίκη, 1950, σελ. 206-211).

Επιμείναμε λίγο στην ανάλυση αυτού του στίχου, γιατί αφενός αποτελεί την εισαγωγή της Αποκάλυψης η οποία έχει τον Ιησού ως κεντρικό πρόσωπο, και αφετέρου για να επισημάνουμε τις χοντράδες-λάθη του Σιαμάκη που παριστάνει τον βιβλικό ερμηνευτή και αγνοεί τις ερμηνείες των πατέρων.

Ακολούθως θα δούμε μόνο τα κομμάτια της Αποκάλυψης που αφορούν τις 7 πόλεις με τις αντίστοιχες εκκλησίες. Όπως θα δούμε, οι προφητείες συνιστούν προσοχή από 2 μεγάλους κινδύνους που απειλούν τις εκκλησίες:

Τα 2 αντικείμενα των προφητειών προς τις 7 μικρασιατικές εκκλησίες

1)      Η αίρεση των Νικολαϊτών. Φοβερή αίρεση που τείνει να ξεπατώσει τις εκκλησίες συθέμελα, και έχει αντικείμενο την ακολασία. Οι αιρετικοί αυτοί προσπαθούν να παρασύρουν το πλήρωμα της εκκλησίας σε αμαρτήματα σάρκας, δηλ. πορνεία, μοιχεία, ομοφυλοφιλία, με την διδαχή ότι αυτές οι πράξεις χαρίζουν γνώση κι ελευθερία. Δείχνουν εξουσία με το να βλασφημούν τους αγγέλους (Β΄ Πε 2,10, Ιδ 8), κι αρνούνται και αυτήν ακόμα την θεότητα του Χριστού και την λυτρωτική του θυσία (Β΄ Πε 2,1, Α Ιω 2,22/4,3).

2)      Η αίρεση των Ιουδαϊζόντων. Την εισάγουν χριστιανοί πρώην ιουδαίοι, που δεν μπορούν να δεχτούν ότι τα τυπικά στοιχεία του μωσαϊκού νόμου έχουν καταργηθεί, όπως η περιτομή και οι γιορτές των εβραίων, και θέλουν να τα επαναφέρουν στον χριστιανισμό με μόνο εσωτερικό τους κίνητρο την φιλαρχία, δηλ. να εξουσιάζουν τους χριστιανούς εξ εθνών ως δήθεν παλιότεροι και γνησιότεροι. Ο απ. Παύλος τους χτυπάει σε όλες σχεδόν τις Επιστολές του, με κυριότερη και πιο αναλυτική την προς Γαλάτας, βλέπε και την προσεχή σελίδα μας, ΜΙΑ ΠΑΥΛΕΙΑ ΒΡΑΧΥΛΟΓΙΑ - ΠΩΣ Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ ΔΙΑΣΤΡΕΦΕΙ ΤΑ ΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ .

Τα ερωτήματα που προκύπτουν αφορούν τις 2 παραπάνω μεγάλες αιρέσεις:

1)      Γιατί σε ορισμένες περιοχές της Μ. Ασίας όπου βρίσκονται οι αντίστοιχες εκκλησίες, τα σαρκικά αμαρτήματα έχουν τόσο μεγάλη διάδοση;

2)      Πού βρέθηκαν οι ιουδαίοι, ώστε με την διδαχή τους να πολιορκούν σοβαρά τις χριστιανικές εκκλησίες της Μ. Ασίας;

Θα προσπαθήσουμε λοιπόν να εξηγήσουμε τα βαθύτερα αίτια των 2 σπουδαίων αντικειμένων για τα οποία γίνονται οι προφητείες προς τις συγκεκριμένες εκκλησίες της Μ. Ασίας. Και θα δούμε πώς συνδέονται αυτά με το αρχικό θέμα μας, την αντίσταση των ελλήνων στα σαρκικά αμαρτήματα και όχι μόνο.

Οι 7 πόλεις της Μ. Ασίας και οι αντίστοιχες εκκλησίες-παραλήπτες της Αποκάλυψης

Για να βγάλουμε τα ιστορικά συμπεράσματα που είπαμε, είναι αναγκαίο να δούμε λίγα ιστορικά στοιχεία σαν εισαγωγή, και κατόπιν θα δούμε μία μία την κάθε πόλη μαζί με την αντίστοιχη προφητεία που δίνει ο Ιωάννης για την κάθε εκκλησία.

Εβραίοι στην αρχαία Μ. Ασία

Οι παλαιότερες σαφείς ενδείξεις για την ύπαρξη εβραϊκών κοινοτήτων στη Μικρά Ασία χρονολογούνται στον ύστερο 3ο αι. π.Χ., (βλέπε την σελίδα, http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaId=7870#chapter_0 απ’ την Εγκυκλοπαίδεια του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού. Εδώ θα βρείτε και πολλές παραπομπές.).

Ο Ιώσηπος παραδίδει την πληροφορία ότι εκείνη την περίοδο όπου η ελληνιστική περίοδος πλησιάζει στο τέλος της, ο Αντίοχος Γ΄ των Σελευκιδών (241-187 π.Χ.) έστειλε ως κληρούχους 2.000 Εβραίους από τη Βαβυλώνα σε οχυρά και σε ισχυρές στρατηγικά θέσεις στη Λυδία και τη Φρυγία, για να παρακολουθούν και να ελέγχουν τους ανυπότακτους υπηκόους του. [Επειδή ο Ιώσηπος αρέσκεται στο να επαινεί τους ομοεθνείς του εβραίους ειδικά μετά την προδοσία του και την αυτομόλησή του προς τους ρωμαίους – στην μάχη της Γαλιλαίας λίγο πριν την πολιορκία και πτώση της επαναστατημένης Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ., για την οποία προφήτευσαν πρώτα ο Δανιήλ και μετά ο Χριστός –, κι έχει γράψει πολλά παραμύθια γι αυτούς, επιφυλασσόμαστε σε πολλές πληροφορίες που δίνει γι αυτούς, γι αυτό δεν θα πιστέψουμε την αιτία αυτή που προβάλλει για τον υποχρεωτικό αποικισμό των 2.000 εβραίων, παρά μόνο θα μείνουμε στην πληροφορία ότι τέτοιος αποικισμός έγινε πράγματι.].

Υπάρχουν όμως και πολλά άλλα στοιχεία που δείχνουν ότι ήδη τότε επί Αντιόχου Γ΄ υπήρχαν εβραϊκές κοινότητες στην Μ. Ασία, όπως μπορούμε να συμπεράνουμε κι απ’ την περίφημη διασπορά των εβραίων που εξιστορεί η Π. Διαθήκη, κι έλαβε χώρα πρώτα με την κατάλυση του βορείου βασιλείου του Ισραήλ γύρω στο 720 π.Χ. και αργότερα με την κατάλυση του νοτίου βασιλείου το 586 π.Χ.. Αλλά και οι προφήτες της Π. Διαθήκης συνεχώς κάνουν λόγο για την τιμωρία των εβραίων λόγω ανυπακοής στον Νόμο του Θεού, κι επαναλαμβάνουν την φράση:

«καὶ γνώσονται διότι ἐγὼ Κύριος ἐν τῷ διασκορπίσαι με αὐτοὺς ἐν τοῖς ἔθνεσι, καὶ διασπερῶ αὐτοὺς ἐν ταῖς χώραις», Ιζ 12,15.

Εξ’ άλλου η διασπορά αυτή των εβραίων φαίνεται και απ’ τις Πράξεις των Αποστόλων, όπου στα μέσα του 1ου αι. ο Παύλος που οργώνει την Μ. Ασία και την σημερινή Ελλάδα μέχρι την Κόρινθο, βρίσκει παντού εβραϊκές παροικίες και συναγωγές, κι επιπλέον βρίσκει στην Κόρινθο το ζεύγος Ακύλα-Πρίσκιλλας που μετανάστευσε από Ρώμη, λόγω διατάγματος (του Κλαυδίου) για την απομάκρυνση όλων των ιουδαίων της παροικίας της Ρώμης (Πρξ 18,1-4).

Ο Κικέρων το 59 π.Χ. στον λόγο του «pro Flacco» υπερασπίζεται τον Βαλέριο Φλάκκο, ρωμαίο ηγεμόνα της Επαρχίας της Ασίας ο οποίος κατηγορήθηκε για υπεξαίρεση δημοσίου χρήματος σε χρυσό. Μέρος του χρυσού αυτού είχε καταβληθεί από τις εβραϊκές κοινότητες 4 μικρασιατικών πόλεων, της Απάμειας, της Λαοδίκειας, του Περγάμου και του Αδραμυττίου, για ν’ αποσταλεί ως ιερή προσφορά στις θυσίες ενδελεχισμού του ναού στην Ιερουσαλήμ (Jewish Communities in Asia Minor, Paul R. Trebilco, University of Otago, Dunedin, New Zealand, 1991).

Διασώθηκαν και διατάγματα αυτοκρατόρων που ενέκριναν την ανέγερση συναγωγών στις πόλεις της Μ. Ασίας, όπως στην Αλικαρνασσό και στις Σάρδεις. Μάλιστα η συναγωγή των Σάρδεων απ’ την οποία σώζονται μέχρι σήμερα αρκετά στοιχεία, θεωρείται η μεγαλύτερη γνωστή συναγωγή της αρχαιότητας, με χωρητικότητα περίπου 1.000 ατόμων, που φαίνεται ν’ ανοικοδομήθηκε αρχικά τον 4ο π.Χ. αιώνα, αλλά δέχτηκε αρκετές προσθήκες μέσα στους επόμενους αιώνες, (βλέπε και την σελίδα, http://constantinoupoli.com/μικρά-ασία-αρχαίες-πόλεις-στην-ανατολ/ ).

Στις μεγάλες παραλιακές πόλεις όπως η Έφεσος και η Σμύρνα, θεωρείται ότι υπήρχαν και αντίστοιχα μεγάλες εβραϊκές κοινότητες (βλέπε παραπομπές στην ιστοσελίδα της Εγκυκλοπαίδειας Μείζονος Ελληνισμού, http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaId=7870#chapter_0 , και στις Πράξεις των Αποστόλων 18,19 για την Έφεσο).

Επίσης οι ανασκαφικές επιγραφές δείχνουν ότι κατά τη διάρκεια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, εβραϊκές κοινότητες είχαν εγκατασταθεί σε αρκετές άλλες πόλεις της Λυδίας, όπως τα Θυάτειρα και την Φιλαδέλφεια, καθώς και της Φρυγίας, συμπεριλαμβανομένων των πόλεων Απάμεια, Ευμένεια, Ιεράπολη, Λαοδίκεια, Σεβαστή και Ακμονία. 

Στον παρακάτω χάρτη της αρχαίας Μ. Ασίας διακρίνονται οι διάφορες εθνότητες στα τέλη του 8ου αι. π.Χ.. Απ’ αυτές τις εθνότητες μας ενδιαφέρουν 2, οι Λυδοί και οι Φρύγες. Θα δούμε αμέσως παρακάτω γιατί, και θα καταλάβουμε πώς διαφέρουν αυτές οι εθνότητες με τους πιο σεμνούς και συντηρητικούς έλληνες. Βλέπε και την σελίδα μας, ΑΠ' ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΤΗΣ ΤΡΥΦΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ IΩΑΝΝΗ (ΜΕΡΟΣ Α΄) - Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ . 

Βλέπουμε ότι η Φρυγία (PHRYGIE) την εποχή εκείνη αποτελούσε το μεγαλύτερο τμήμα της Μ. Ασίας, ενώ η Λυδία (LYDIE) στα δυτικά μικρότερο. Διακρίνεται το Γόρδιο (Gordion) που ήταν και πρωτεύουσα της Φρυγίας, και όπου ο Μ. Αλέξανδρος 4 αιώνες περίπου αργότερα έκοψε τον περίφημο Γόρδιο δεσμό. Διακρίνεται επίσης και η Πεσσινούντα (Pessinonte) λίγο δυτικά του Γορδίου, που ήταν μεγάλο λατρευτικό κέντρο της οργιαστικής θεάς και μητέρας των θεών Κυβέλης, απ’ όπου πήρε η θεά και το προσωνύμιο Πεσσινουντίδα σύμφωνα με τον Στράβωνα όπως θα δούμε λίγο παρακάτω. Οι ζώνες με το μωβ χρώμα είναι κυρίως ελληνικές με πρώτους αποίκους τους Αιολείς, και αργότερα τους Ίωνες που επικράτησαν. http://archive.apan.gr/gr/data/Accompanying-Item/7017

Ακολούθως εξετάζουμε τις 7 πόλεις που έχουν τις αντίστοιχες εκκλησίες-παραλήπτες της Αποκάλυψης. 

Έφεσος

Ελληνική πόλη ιδρυμένη γύρω στον 10 αι. π.Χ. μάλλον από Αιολούς, αλλά αργότερα και πιο ιστορικά τεκμηριωμένα κατοικήθηκε απ’ τους Ίωνες. Όπως και να ‘χει το πρώτο ελληνικό φύλλο που ήρθε σ’ αυτήν έδιωξε τους Λυδούς εποίκους που βρήκε εκεί αλλά άφησε απομεινάρια. Βλέπε και την ιστοσελίδα, http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=4338 .

Δείγματα λυδικού εποικισμού βρίσκουμε σε αρχαιολογικά ευρήματα ιερών της θεάς και μητέρας των θεών Κυβέλης. Η Κυβέλη που ήταν θεά των Λυδών και των Φρυγών, ήταν και θεά της γονιμότητας, με ευνουχισμένους ιερείς και με λατρεία οργιαστικού χαρακτήρα που λατρεύονταν και σε βουνά και άλση (βλέπε λεξικό LSΚ). Ο δε Στράβων (65 π.Χ.-23 μ.Χ.) γράφει σχετικά (σε μετάφραση):

«Οι δε Βερέκυντες , κάποιο φύλο Φρυγών, και απλώς οι Φρύγες, και οι Τρώες που κατοικούν περί την Ίδη, τιμούν κι αυτοί την Ρέα με οργιασμούς, αποκαλώντας την Μητέρα των θεών, και Άγδιστη, και φρυγία θεά μεγάλη, και με ονόματα τόπων, όπως Ιδαία, και Δινδυμήνη, και Σιπυλήνη, και Πεσσινουντίδα, και Κυβέλη.», Στράβων, Γεωγραφικά, Ι΄,3,12.

Επομένως ανήκε σ’ εκείνα τα θρησκεύματα που ο Θεός στην Π. Διαθήκη τα ονομάζει συχνά βδελύγματα (σιχαμερά). Την Κυβέλη όμως οι έλληνες την αντικατέστησαν με την Άρτεμη, μια θεά πιο σεμνή και όχι οργιαστική παρόλο που την είχαν και ως θεά της γονιμότητας. Κι όσον αφορά το περίφημο άγαλμα της εφέσιας Αρτέμιδος με τους πολλούς μαστούς, έχουμε να πούμε ότι συμβολίζει αποκλειστικά την γονιμότητα (βλέπε http://asiaminor.ehw.gr/Forms/fLemmaBody.aspx?lemmaid=3781 ). Άλλωστε με τόσους μαστούς που έχει το άγαλμα, καταντάει άσχημο και σχεδόν αποκρουστικό.

Αυτήν την Άρτεμη βρίσκει να λατρεύεται στην Έφεσο όταν κήρυξε και ο απ. Παύλος. Για κάθε πόλη θα παραθέτουμε το αντίστοιχο κομμάτι της Αποκάλυψης και θα αναλύουμε μόνο τα στοιχεία που αφορούν την συγκεκριμένη πόλη:

«1 Τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Ἐφέσῳ ἐκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ὁ κρατῶν τοὺς ἑπτὰ ἀστέρας ἐν τῇ δεξιᾷ αὐτοῦ, ὁ περιπατῶν ἐν μέσῳ τῶν ἑπτὰ λυχνιῶν τῶν χρυσῶν· 2 οἶδα τὰ ἔργα σου καὶ τὸν κόπον σου καὶ τὴν ὑπομονήν σου, καὶ ὅτι οὐ δύνῃ βαστάσαι κακούς, καὶ ἐπείρασας τοὺς λέγοντας ἑαυτοὺς ἀποστόλους εἶναι, καὶ οὐκ εἰσί, καὶ εὗρες αὐτοὺς ψευδεῖς· 3 καὶ ὑπομονὴν ἔχεις, καὶ ἐβάστασας διὰ τὸ ὄνομά μου, καὶ οὐ κεκοπίακας. 4 ἀλλὰ ἔχω κατὰ σοῦ, ὅτι τὴν ἀγάπην σου τὴν πρώτην ἀφῆκας. 5 μνημόνευε οὖν πόθεν πέπτωκας, καὶ μετανόησον καὶ τὰ πρῶτα ἔργα ποίησον· εἰ δὲ μή, ἔρχομαί σοι ταχὺ καὶ κινήσω τὴν λυχνίαν σου ἐκ τοῦ τόπου αὐτῆς, ἐὰν μὴ μετανοήσῃς. 6 ἀλλὰ τοῦτο ἔχεις, ὅτι μισεῖς τὰ ἔργα τῶν Νικολαϊτῶν, ἃ κἀγὼ μισῶ.», Απ 2,1-7.

Βλέπουμε τα 2 αντικείμενα για τα οποία κάνει λόγο ο Θεός στον άγγελο (= επίσκοπο) Εφέσου, και βρίσκονται στις φράσεις που έχουμε πιο έντονα μαύρες. 1) Αυτοί που του παρουσιάστηκαν ως απόστολοι και άρα δήθεν προερχόμενοι από την Ιουδαία – οποιοσδήποτε συνεργάτης-απόστολος έπρεπε ή να προέρχεται απ’ τον Παύλο και τους συνεργάτες του (και μάλιστα στην εκκλησία της Εφέσου, τ’ όνομα του Παύλου ήταν το πιο γνωστό και προσφιλές και οι συνεργάτες του ήταν όλοι κι αυτοί γνωστοί), ή να προέρχεται απ’ τους Ιουδαίους απόστολους – αλλά αποδείχτηκαν ψεύτες απ’ τον επίσκοπο που δεν αντέχει τους κακούς όπως του λέει, και 2) τα μισητά έργα των Νικολαϊτών. Επειδή όμως η Έφεσος ήταν κυρίως ελληνική, οι Νικολαΐτες δεν απείλησαν την εκκλησία της, αλλά επειδή έγιναν φαίνεται γνωστοί από άλλες εκκλησίες, γι αυτό και η προφητεία κάνει απλώς μια μικρή αναφορά-ειδοποίηση.

Το κυρίως κείμενο της ειδοποίησης που κάνει ο Κύριος βρίσκεται στην χλιαρότητα που παρουσίασε ο επίσκοπος (στίχ. 2,4) σε άλλα θέματα που αφορούν το ποίμνιο και δεν μας τα λέει, και παρ’ όλους τους προηγούμενους επαίνους, καλείται απειλητικά απ’ τον Κύριο να επανέλθει στα πρώτα του έργα πίστης (στιχ. 2,5).

Φοβερό το να είσαι επίσκοπος και να παραμελείς θέματα του ποιμνίου. Αν δεν θέλεις να βρεθείς αντιμέτωπος με τον Θεό, δεν πρέπει ν’ αδιαφορείς για τίποτα που δεν εξασφαλίζει την πνευματική πρόοδο και διαφύλαξη του ποιμνίου.

Σμύρνα

Πιθανοί πρώτοι έποικοι οι Λέλεγες (Πελασγοί), αλλ’ ήδη απ’ τις αρχές της 1ης χιλιετίας π.Χ. κατοικείται από Αιολείς, και αργότερα στον 7ο αι. π.Χ. πέρασε στα χέρια των Ιώνων. Έτσι την θεωρούμε αμιγώς ελληνική. Βλέπε και την σελίδα, http://www.ehw.gr/asiaminor/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=12484 .

[Το λυπηρό είναι ότι αυτή η πόλη που ήταν ένα απ’ τα στολίδια των ελλήνων με την μακραίωνη ιστορία της και την λαμπρότητά της ακόμα και επί τουρκοκρατίας (πάλι εξαιτίας των υποδούλων ελλήνων, πράγμα που δείχνει την αδάμαστη ελληνική θέληση γι ανάπτυξη και πρόοδο), έπαθε την μεγάλη καταστροφή στην πρόσφατη ιστορία το 1922. Εμείς όμως ας μην κρατήσουμε στην καρδιά μας την καταστροφή που υπέστη και τον διωγμό των ελλήνων, αλλ’ ας κρατήσουμε αυτό που γράψαμε στην παραπάνω παρένθεση, για το αδάμαστο και προοδευτικό ελληνικό πνεύμα, κι ας ευχηθούμε ότι με το πνεύμα αυτό και την αγάπη και την αλληλεγγύη ανάμεσά μας, ο Θεός θα μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε και την σημερινή κρίση.]

«8 Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Σμύρνῃ ἐκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ὁ πρῶτος καὶ ὁ ἔσχατος, ὃς ἐγένετο νεκρὸς καὶ ἔζησεν· 9 οἶδά σου τὰ ἔργα καὶ τὴν θλῖψιν καὶ τὴν πτωχείαν· ἀλλὰ πλούσιος εἶ· καὶ τὴν βλασφημίαν ἐκ τῶν λεγόντων Ἰουδαίους εἶναι ἑαυτούς, καὶ οὐκ εἰσὶν, ἀλλὰ συναγωγὴ τοῦ σατανᾶ. 10 μηδὲν φοβοῦ ἃ μέλλεις παθεῖν. ἰδοὺ δὴ μέλλει βαλεῖν ὁ διάβολος ἐξ ὑμῶν εἰς φυλακὴν ἵνα πειρασθῆτε, καὶ ἕξετε θλῖψιν ἡμέρας δέκα. γίνου πιστὸς ἄχρι θανάτου, καὶ δώσω σοι τὸν στέφανον τῆς ζωῆς.», Απ 2,8-10.

Βλέπουμε λοιπόν εδώ να μην γίνεται καθόλου λόγος για τους Νικολαΐτες και τα έργα τους. Υπάρχει μόνο το ένα αντικείμενο, αυτό με τους ιουδαΐζοντες που παριστάνουν τους γνήσιους χριστιανούς εξ ιουδαίων, προφανώς ως μαθητεύσαντες στους αποστόλους, αλλά πρόκειται για σατανικούς ανθρώπους που βλασφημούν! Απίστευτοι απατεώνες που μόνο σκοπό έχουν ν’ αυτοπροβάλλονται για να εξουσιάζουν τους άλλους, όμοιοι μ’ αυτούς που καταπολεμάει ο απ. Παύλος στην προς Γαλάτας Επιστολή του.

[Ακριβώς ίδιος είναι κι ο Σιαμάκης που αυτοπροβάλλεται και καυχιέται για τις γνώσεις του που δεν έχουν οι άλλοι, και άρα οι χριστιανοί πρέπει ν’ ακούμε αυτόν. Και αν βρεθούν αμφισβητίες προς το πρόσωπό του, γι αυτούς δίνει εντολή να πεταχτούν απ’ το σπίτι τους και την οικογένειά τους. Και στέλνει και ψευδομάρτυρες αυτούς που ελέγχει, για να κατοχυρώσει τον διωγμό των αμφισβητιών και νομικά. Σατανικός άνθρωπος που βλασφημεί πάνω στις θεμελιώδεις θεϊκές εντολές!]

Έτσι λοιπόν συμπεραίνουμε ότι η εκκλησία στην ελληνικότατη Σμύρνα δεν πλήγηκε απ’ τους ασελγείς Νικολαΐτες.

Πέργαμον [ή (η) Πέργαμος (βλέπε και τη σελίδα μας, H Πέργαμος και ο άκαρδος Σιαμάκης )]

Στην 1η χιλιετία π.Χ. εγκαταστάθηκαν εκεί θρακοφρυγικά φύλα, καθώς και Αιολείς άποικοι. Από τότε δεν μαρτυρείται άλλη αλλαγή εποίκων, παρά μόνο οι εναλλαγές κατακτητών. Έτσι μπορούμε να θεωρήσουμε ότι η πόλη ήταν πάντα και τουλάχιστον κατά το ήμισυ θρακοφρυγική με τις γνωστές μυστηριακές θεότητες. Μάλιστα σ’ αυτήν υπήρχε και το περιφημότερο στην Μ. Ασία ιερό της θεάς Δήμητρας (της ελληνικής θεάς της γονιμότητας αντίστοιχης της φρυγικής Κυβέλης) που χρησιμοποιήθηκε όπως – φαίνεται απ’ τα ευρήματα – και για την λατρεία της Κυβέλης και της Αφροδίτης. Βλέπε και την σελίδα, http://asiaminor.ehw.gr/forms/fLemmaBodyExtended.aspx?lemmaID=5749 . Ο Στράβων αναφέρει (σε μετάφραση):

«Το δε Ασπόρδηνον όρος που είναι στο Πέργαμο, τραχύ και άγονο, καλείται Ασπόρδηνον. Και το εδώ ιερό, είναι της Μητέρας των θεών, Ασπορδηνής.», Στράβων, Γεωγραφικά, ΙΓ΄,2,6.

Το δίχως άλλο εδώ οι Νικολαΐτες θα έβρισκαν πρόσφορο έδαφος, όπως και βρήκαν. Ο Ιωάννης συνεχίζει:

«12 Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Περγάμῳ ἐκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ὁ ἔχων τὴν ῥομφαίαν τὴν δίστομον τὴν ὀξεῖαν· 13 οἶδα τὰ ἔργα σου καὶ ποῦ κατοικεῖς· ὅπου ὁ θρόνος τοῦ σατανᾶ· καὶ κρατεῖς τὸ ὄνομά μου, καὶ οὐκ ἠρνήσω τὴν πίστιν μου καὶ ἐν ταῖς ἡμέραις αἷς Ἀντίπας ὁ μάρτυς μου ὁ πιστός, ὃς ἀπεκτάνθη παρ' ὑμῖν, ὅπου ὁ σατανᾶς κατοικεῖ. 14 ἀλλὰ ἔχω κατὰ σοῦ ὀλίγα, ὅτι ἔχεις ἐκεῖ κρατοῦντας τὴν διδαχὴν Βαλαάμ, ὃς ἐδίδαξε τὸν Βαλὰκ βαλεῖν σκάνδαλον ἐνώπιον τῶν υἱῶν Ἰσραήλ καὶ φαγεῖν εἰδωλόθυτα καὶ πορνεῦσαι. 15 οὕτως ἔχεις καὶ σὺ κρατοῦντας τὴν διδαχὴν τῶν Νικολαϊτῶν ὁμοίως. 16 μετανόησον οὖν· εἰ δὲ μή, ἔρχομαί σοι ταχύ καὶ πολεμήσω μετ' αὐτῶν ἐν τῇ ῥομφαίᾳ τοῦ στόματός μου.», Απ 2,12-16.

Βλέπουμε εδώ πάλι την διδαχή των Νικολαϊτών και το χαρακτηριστικό της, που είναι όμοιο μ’ αυτό που κάνανε οι ισραηλίτες επί Μωυσή όταν φτιάξανε το χρυσό μοσχάρι την ώρα που ο Μωυσής ήταν πάνω στο όρος Σινά για 40 μέρες (Εξ 24,18). Και λέει η Γραφή χαρακτηριστικά:

«καὶ ἐκάθισεν ὁ λαὸς φαγεῖν καὶ πιεῖν καὶ ἀνέστησαν παίζειν», Εξ 32,6.

Και ο απ. Παύλος το επαναλαμβάνει στους Κορίνθιους σαν τύπο προς αποφυγήν:

 «μηδὲ εἰδωλολάτραι γίνεσθε, καθώς τινες αὐτῶν, ὡς γέγραπται· ἐκάθισεν ὁ λαὸς φαγεῖν καὶ πιεῖν, καὶ ἀνέστησαν παίζειν. 8 μηδὲ πορνεύωμεν, καθώς τινες αὐτῶν ἐπόρνευσαν καὶ ἔπεσον ἐν μιᾷ ἡμέρᾳ εἰκοσιτρεῖς χιλιάδες», Α΄ Κο 10,7-8.

Βλέπουμε τώρα την σχέση της φαγοποσίας που γίνεται σαν γιορτή προς τιμήν κάποιου ειδώλου, με την πορνεία (παίζειν). Αυτά τα θυσιασμένα και ψημένα κρέατα είναι τα ειδωλόθυτα που έχουν άμεση σχέση με τις ασέλγειες των Νικολαϊτών. Ο Βαλαάμ, ο μάγος και ψευδοπροφήτης, και ο Βαλάκ, ο βασιλιάς των Μωαβιτών, καθώς και η ιστορία τους βρίσκονται στο βιβλίο των Αριθμών (κεφ. 22-25). Ακριβώς η ίδια πορνεία έγινε και τότε με φαγοποσία μπροστά στα είδωλα:

«καὶ ἐβεβηλώθη ὁ λαὸς ἐκπορνεῦσαι εἰς τὰς θυγατέρας Μωάβ. 2 καὶ ἐκάλεσαν αὐτοὺς εἰς τὰς θυσίας τῶν εἰδώλων αὐτῶν, καὶ ἔφαγεν ὁ λαὸς τῶν θυσιῶν αὐτῶν καὶ προσεκύνησαν τοῖς εἰδώλοις αὐτῶν.3 καὶ ἐτελέσθη ᾿Ισραὴλ τῷ Βεελφεγώρ», Αρ 25,1-3.

Όμως η αναφορά στον σατανά και στον θρόνο του (στίχ. 2,13) που υπάρχει στη Πέργαμο την εποχή εκείνη, όπως καθαρά δηλώνει ο Ιωάννης που βλέπει το προφητικό όραμα, δεν πρέπει να έχει σχέση με τα έργα των Νικολαϊτών. Διότι σ’ αυτά δεν γίνονται φόνοι, όπως ο φόνος του μάρτυρα Αντύπα που αναφέρει, ούτε κατηγορούνται απ’ τους αποστόλους στις Επιστολές τους για φόνο. Απ’ την άλλη μεριά όμως φόνους κάνουν οι ιουδαίοι που διώκουν τους χριστιανούς, και αποκαλούνται ήδη απ’ την προφητεία προς την εκκλησία της Σμύρνας ως συναγωγή του σατανά.

Θυάτειρα

Πόλη λυδική με μέρος του πληθυσμού ν’ αποτελείται από μακεδόνες που εγκαταστάθηκαν μετά το 290 π.Χ., οπότε πήρε και τ’ όνομά της απ’ τον μακεδόνα βασιλιά Σέλευκο Α΄ τον Νικάτορα που κατέλαβε την περιοχή. Βλέπε και την σελίδα, http://asiaminor.ehw.gr/Forms/fLemmaBody.aspx?lemmaid=4527 .

Έτσι μπορούμε να πούμε πως πάνω απ’ το μισό του πληθυσμού είναι λυδοί, με τα γνωστά ειδωλολατρικά ήθη όπως η λατρεία της Κυβέλης. Ο Στράβων λέει (σε μετάφραση):

«Αλλά και τις θυγατέρες τους τις παρθένες οι επιφανέστεροι του έθνους (πέρσες) αφιερώνουν στα ιερά, καθώς υπάρχει νόμος να πορνευθούν πολύ χρόνο στη θεά ως καθήκον, και μετά να δοθούν για γάμο, χωρίς ν’ απαξιώνουν οι άντρες να τις πάρουν. Κάτι τέτοιο λέει και ο Ηρόδοτος για τις Λυδές. Διότι πορνεύουν όλες.», Στράβων, Γεωγραφικά, ΙΑ΄,14,16.

«18 Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Θυατείροις ἐκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ ἔχων τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτοῦ ὡς φλόγα πυρός, καὶ οἱ πόδες αὐτοῦ ὅμοιοι χαλκολιβάνῳ· 19 οἶδά σου τὰ ἔργα καὶ τὴν ἀγάπην καὶ τὴν πίστιν καὶ τὴν διακονίαν καὶ τὴν ὑπομονήν σου, καὶ τὰ ἔργα σου τὰ ἔσχατα πλείονα τῶν πρώτων. 20 ἀλλὰ ἔχω κατὰ σοῦ ὀλίγα, ὅτι ἀφεῖς τὴν γυναῖκα σου Ἰεζάβελ, ἣ λέγει ἑαυτὴν προφῆτιν, καὶ διδάσκει καὶ πλανᾷ τοὺς ἐμοὺς δούλους πορνεῦσαι καὶ φαγεῖν εἰδωλόθυτα. 21 καὶ ἔδωκα αὐτῇ χρόνον ἵνα μετανοήσῃ, καὶ οὐ θέλει μετανοῆσαι ἐκ τῆς πορνείας αὐτῆς. 22 ἰδοὺ βάλλω αὐτὴν εἰς κλίνην καὶ τοὺς μοιχεύοντας μετ' αὐτῆς εἰς θλῖψιν μεγάλην, ἐὰν μὴ μετανοήσωσιν ἐκ τῶν ἔργων αὐτῆς, 23 καὶ τὰ τέκνα αὐτῆς ἀποκτενῶ ἐν θανάτῳ, καὶ γνώσονται πᾶσαι αἱ ἐκκλησίαι ὅτι ἐγώ εἰμι ὁ ἐρευνῶν νεφροὺς καὶ καρδίας, καὶ δώσω ὑμῖν ἑκάστῳ κατὰ τὰ ἔργα ὑμῶν. 24 ὑμῖν δὲ λέγω τοῖς λοιποῖς τοῖς ἐν Θυατείροις, ὅσοι οὐκ ἔχουσι τὴν διδαχὴν ταύτην, οἵτινες οὐκ ἔγνωσαν τὰ βαθέα τοῦ σατανᾶ, ὡς λέγουσιν· οὐ βάλλω ἐφ' ὑμᾶς ἄλλο βάρος· 25 πλὴν ὃ ἔχετε κρατήσατε ἄχρις οὗ ἂν ἥξω.», Απ 2,18-25.

Βλέπουμε ότι στα Θυάτειρα υπάρχει μόνο το πρόβλημα των Νικολαϊτών, και όχι των ιουδαϊζόντων, με πλήρη ανάλυση της πρακτικής των.

Ιεζάβελ ονομάζονταν η βασίλισσα που κυνηγούσε τον προφήτη Ηλία και σκότωσε αθώους ισραηλίτες μεταξύ των οποίων και ο Ναβουθαΐ. Στον τελευταίο έβαλε ψευδομάρτυρες για να κατηγορηθεί και καταδικαστεί σε θάνατο δια λιθοβολισμού, έτσι ώστε να του πάρει το χωράφι του για λογαριασμό του άντρα της βασιλιά Αχαάβ (Γ΄ Βα κεφ. 20). Καταγόταν δε η Ιεζάβελ απ’ την Σιδώνα της Φοινίκης, όπου λατρεύονταν η οργιαστική θεά Αστάρτη, και παρέσυρε ακόμα περισσότερο στην λατρεία των οργιαστικού θεού Βάαλ τον ήδη εκτραπέντα Αχαάβ, ώστε εκείνος να φτιάξει και άλσος για την λατρεία του Βάαλ (Γ΄ Βα 16,30-33). Το τέλος της Ιεζάβελ ήταν να γκρεμιστεί απ’ το τείχος και να σκοτωθεί, και το πτώμα της να φαγωθεί απ’ τα σκυλιά, σύμφωνα με την προφητεία του Ηλία (Γ΄ Βα 20,23 και Δ΄ Βα 9,33-37).

Υπενθυμίζοντας αυτήν την ιστορία της αμετανόητης πόρνης και «μάγισσας» Ιεζάβελ (Δ΄ Βα 9,22), ο Κύριος Ιησούς παρομοιάζει την εκκλησία των Θυατείρων μ’ αυτήν επειδή προφανώς παρασύρθηκε στην πορνεία μεγάλο ποσοστό των χριστιανών. Με σκοπό να τους επαναφέρει ο Κύριος, αφενός δίνει προθεσμία μετάνοιας, και αφετέρου απειλεί με θλίψη και θάνατο αυτούς που δεν θα μετανοήσουν. Η ζωηρή εικόνα της προφητείας μοιάζει πολύ με αντίστοιχες εικόνες της Π. Διαθήκης, όπου ο περιούσιος αλλ’ αμαρτωλός λαός Ισραήλ που πορνεύει οργιαστικά σε είδωλα, παρομοιάζεται με την γυναίκα του Θεού που μοιχεύει με τους ψεύτικους και ειδωλικούς θεούς.

Έχουμε δηλ. εδώ την εικόνα όπου η εκκλησία παρομοιάζεται με την γυναίκα του ποιμένα επισκόπου, που οφείλει να την αγαπά και να την προστατεύει από πνευματικούς κινδύνους. Και αυτήν την αποστολή έχει ο επίσκοπος ως ο επί γης αντιπρόσωπος του Χριστού. Γι αυτό και ο Χριστός στην Κ. Διαθήκη παρουσιάζεται ως ο αρχιποιμένας της Εκκλησίας και ο κατεξοχήν νυμφίος αυτής (Μθ 9,15/25,6, Ιω 3,29). Κι ο Παύλος παρομοιάζει την εκκλησία με την γυναίκα του Χριστού την οποία αγάπησε και για την οποία θυσιάστηκε, στην περίφημη περικοπή που διαβάζεται ως αποστολικό ανάγνωσμα στου γάμους (Εφ 5,25). Στην δε Αποκάλυψη και προς το θριαμβευτικό τέλος της, η Εκκλησία που είναι πια η νέα και θριαμβευτική Ιερουσαλήμ, παρουσιάζεται ως νύμφη του Αρνίου Χριστού (21,2/21,9/22,17).

Η φράση «οἵτινες οὐκ ἔγνωσαν τὰ βαθέα τοῦ σατανᾶ, ὡς λέγουσιν», μας παραπέμπει σε αίρεση γνωστικού τύπου. Οι γνωστικοί καυχιόνταν ότι γνωρίζουν καλύτερα απ’ τους άλλους τον Θεό, αλλά και τον σατανά, και μάλιστα θεωρούσαν ότι ο σατανάς δεν είναι πολύ κακός, απλώς είναι ένας δεύτερος θεός και δημιουργός, (βλέπε την σελίδα, http://www.impantokratoros.gr/gnostikismos-didaskalia.el.aspx ). Το «ως λέγουσιν» (= όπως λένε οι αιρετικοί ότι γνωρίζουν τα βάθη του σατανά) το λέει ο Κύριος ως συνέχεια της διδαχής των Νικολαϊτών. Για την δήθεν γνώση τους που μάλιστα ελευθερώνει, μιλάει κι ο απ. Πέτρος:

«ὑπέρογκα γὰρ ματαιότητος φθεγγόμενοι … ἐλευθερίαν αὐτοῖς ἐπαγγελλόμενοι» = «διότι μιλάνε υπερήφανα λόγια ματαιότητος … υποσχόμενοι σ’ αυτούς ελευθερία», Β΄ Πε 2,18-19.

Και ο απ. Ιούδας χτυπάει την τάση τους για διακρίσεις χριστιανών:

«Οὗτοί εἰσιν οἱ ἀποδιορίζοντες, ψυχικοί, Πνεῦμα μὴ ἔχοντες» = «αυτοί είναι που διαχωρίζουν τους χριστιανούς (με κριτήριο την γνώση) και είναι σαρκικοί [2] μη έχοντας το πνεύμα του Θεού», Ιδ 19.

[2] Όσο κι αν μας φαίνεται παράξενο οι λέξεις ψυχικός και ψυχή στην Αγία Γραφή δεν έχουν την σημερινή έννοια που αντιστοιχεί στην άυλη μορφή μας. Έχουν την αντίθετη έννοια της σάρκινης ύπαρξής μας, ενώ για την άυλη χρησιμοποιούνται στην Γραφή οι λέξεις πνευματικός και πνεύμα. Αυτό φαίνεται καθαρά στην αντιδιαστολή των 2 λέξεων και εννοιών που κάνει ο Παύλος επαναλαμβάνοντας την φράση της Γένεσης:

«ἔστι σῶμα ψυχικόν, καὶ ἔστι σῶμα πνευματικόν. 45 οὕτω καὶ γέγραπται· ἐγένετο ὁ πρῶτος ἄνθρωπος Ἀδὰμ εἰς ψυχὴν ζῶσαν· ὁ ἔσχατος Ἀδὰμ εἰς πνεῦμα ζωοποιοῦν· 46 ἀλλ' οὐ πρῶτον τὸ πνευματικὸν, ἀλλὰ τὸ ψυχικόν, ἔπειτα τὸ πνευματικόν. 47 ὁ πρῶτος ἄνθρωπος ἐκ γῆς χοϊκός (= χωμάτινος), ὁ δεύτερος ἄνθρωπος ὁ Κύριος ἐξ οὐρανοῦ.», Α΄ Κο 15,44-47.

«καὶ ἔπλασεν ὁ Θεὸς τὸν ἄνθρωπον, χοῦν (= χώμα) ἀπὸ τῆς γῆς, καὶ ἐνεφύσησεν εἰς τὸ πρόσωπον αὐτοῦ πνοὴν ζωῆς, καὶ ἐγένετο ὁ ἄνθρωπος εἰς ψυχὴν ζῶσαν.», Γε 2,7.

Η δε Γένεση χρησιμοποιεί τις ίδιες λέξεις και για την κατασκευή όλων των ζώων:

«Καὶ εἶπεν ὁ Θεός· ἐξαγαγέτω ἡ γῆ ψυχὴν ζῶσαν κατὰ γένος, τετράποδα καὶ ἑρπετὰ καὶ θηρία τῆς γῆς κατὰ γένος. καὶ ἐγένετο οὕτως», Γε 1,24.

___________________

Σάρδεις

Λυδική πρωτεύουσα με πλήθος ειδωλολατρικών στοιχείων και συνηθειών και με τον περίφημο ναό της Κυβέλης που αργότερα με την επίδραση ελλήνων αποίκων μετονομάστηκε σε ναό της Αρτέμιδας. Βλέπε και την σελίδα, http://constantinoupoli.com/μικρά-ασία-αρχαίες-πόλεις-στην-ανατολ/ ).

«1 Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Σάρδεσιν ἐκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ὁ ἔχων τὰ ἑπτὰ πνεύματα τοῦ Θεοῦ καὶ τοὺς ἑπτὰ ἀστέρας· οἶδά σου τὰ ἔργα, ὅτι ὄνομα ἔχεις ὅτι ζῇς, καὶ νεκρὸς εἶ. 2 γίνου γρηγορῶν, καὶ στήρισον τὰ λοιπὰ ἃ ἔμελλον ἀποθνήσκειν· οὐ γὰρ εὕρηκά σου τὰ ἔργα πεπληρωμένα ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ μου. 3 μνημόνευε οὖν πῶς εἴληφας καὶ ἤκουσας, καὶ τήρει καὶ μετανόησον. ἐὰν οὖν μὴ γρηγορήσῃς, ἥξω ἐπὶ σὲ ὡς κλέπτης, καὶ οὐ μὴ γνῷς ποίαν ὥραν ἥξω ἐπὶ σέ. 4 ἀλλὰ ἔχεις ὀλίγα ὀνόματα ἐν Σάρδεσιν, ἃ οὐκ ἐμόλυναν τὰ ἱμάτια αὐτῶν, καὶ περιπατήσουσι μετ' ἐμοῦ ἐν λευκοῖς, ὅτι ἄξιοί εἰσιν.», Απ 3,1-4.

Και στις Σάρδεις δεν έχουμε το ιουδαϊκό αντικείμενο αλλ’ έχουμε μόνο το αντικείμενο των Νικολαϊτών. Αυτό φαίνεται απ’ την φράση των λίγων χριστιανών που «δεν μόλυναν τα ρούχα τους» (στιχ. 3,4). Είναι όμοια ακριβώς με την φράση του απ. Ιούδα όταν εφιστά την προσοχή σε αμόλυντους απ’ την αίρεση αυτή χριστιανούς, που προσπαθούν να τραβήξουν και να σώσουν κάποιους αδερφούς τους που μολύνθηκαν, και λέει:

«οὓς δὲ ἐν φόβῳ σῴζετε, ἐκ τοῦ πυρὸς ἁρπάζοντες, μισοῦντες καὶ τὸν ἀπὸ τῆς σαρκὸς ἐσπιλωμένον χιτῶνα» = «τους οποίους δε να τους σώζετε με φόβο, αρπάζοντάς τους απ’ την φωτιά, απεχθανόμενοι ακόμα και το λερωμένο ρούχο του σώματός τους», Ιδ 23.

Η ζωηρή εικόνα της φωτιάς που καίει τους αμαρτωλούς, αντικατοπτρίζει την φοβερή φθορά του σώματος και την απώλεια της ψυχής, που προκαλεί αυτή η πολύ επικίνδυνη αίρεση των Νικολαϊτών. Γι αυτό και ο Ιούδας προτρέπει για την προσπάθεια αυτή, να γίνεται με φόβο και τρόμο. Κι ο Παύλος κάνει την σύσταση:

«1 Ἀδελφοί, ἐὰν καὶ προληφθῇ ἄνθρωπος ἔν τινι παραπτώματι, ὑμεῖς οἱ πνευματικοὶ καταρτίζετε τὸν τοιοῦτον ἐν πνεύματι πρᾳότητος σκοπῶν σεαυτόν, μὴ καὶ σὺ πειρασθῇς.» = «αδερφοί, εάν κάποιον τον προλάβει (ο διάβολος σε) κάποιο παράπτωμα, εσείς οι πνευματικοί να τον καταρτίζετε με πνεύμα πραότητας, και να προσέξεις, μήπως και συ πέσεις θύμα του πειρασμού», Γα 6,1.

Την εικόνα της εξωτερικής βρωμιάς της σαρκός που μολύνεται με τις ασέλγειες των συγκεκριμένων αιρετικών, ο Πέτρος παρομοιάζει φέρνοντας την εικόνα του γουρουνιού που κυλιέται στην λάσπη (Β΄ Πε 2,22).

Φιλαδέλφεια

Εξ ολοκλήρου ελληνική πόλη που ιδρύθηκε απ’ τον βασιλιά Ευμένη Β΄ της Περγάμου το 189 π.Χ., προς τιμήν του αδερφού του Άτταλου Β΄, που την ονόμασε έτσι χάρη στην αδερφική τους αγάπη. Αμέσως εγκαταστάθηκαν σ’ αυτήν μακεδόνες άποικοι. Βλέπε και την σελίδα της αγγλικής Wikipedia, https://en.wikipedia.org/wiki/Ala%C5%9Fehir .

«7 Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Φιλαδελφείᾳ ἐκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ὁ ἅγιος, ὁ ἀληθινός, ὁ ἔχων τὴν κλεῖν τοῦ Δαυῒδ, ὁ ἀνοίγων καὶ οὐδεὶς κλείσει, καὶ κλείων καὶ οὐδεὶς ἀνοίξει· 8 οἶδά σου τὰ ἔργα· - ἰδοὺ δέδωκα ἐνώπιόν σου θύραν ἀνεῳγμένην, ἣν οὐδεὶς δύναται κλεῖσαι αὐτήν· - ὅτι μικρὰν ἔχεις δύναμιν, καὶ ἐτήρησάς μου τὸν λόγον καὶ οὐκ ἠρνήσω τὸ ὄνομά μου. 9 ἰδοὺ δίδωμι ἐκ τῆς συναγωγῆς τοῦ σατανᾶ τῶν λεγόντων ἑαυτοὺς Ἰουδαίους εἶναι, καὶ οὐκ εἰσὶν, ἀλλὰ ψεύδονται· ἰδοὺ ποιήσω αὐτοὺς ἵνα ἥξουσι καὶ προσκυνήσουσιν ἐνώπιον τῶν ποδῶν σου, καὶ γνῶσιν ὅτι ἐγὼ ἠγάπησά σε. 10 ὅτι ἐτήρησας τὸν λόγον τῆς ὑπομονῆς μου, κἀγώ σε τηρήσω ἐκ τῆς ὥρας τοῦ πειρασμοῦ τῆς μελλούσης ἔρχεσθαι ἐπὶ τῆς οἰκουμένης ὅλης, πειράσαι τοὺς κατοικοῦντας ἐπὶ τῆς γῆς. 11 ἔρχομαι ταχύ· κράτει ὃ ἔχεις, ἵνα μηδεὶς λάβῃ τὸν στέφανόν σου.», Απ 3,7-11.

Βλέπουμε στην εδώ εκκλησία της ελληνικότατης και μακεδονικής Φιλαδέλφειας, να υπάρχει μόνο το στοιχείο των Ιουδαϊζόντων, και όχι των Νικολαϊτών. Και μάλιστα είναι η μόνη εκκλησία στην οποία ο επίσκοπος έχει δείξει μέχρι τώρα άψογη διαγωγή, κι επιπλέον θα κερδίσει και αυτούς τους εχθρούς του σταυρού του Χριστού, τους ιουδαΐζοντες που νόμιζαν ότι τα τυπικά στοιχεία του νόμου σώζουν και όχι το αίμα του Χριστού με το οποίο μας έλουσε όπως είπε ο Ιωάννης στην εισαγωγή του στην Αποκάλυψη (1,5). Αυτοί λοιπόν οι ιουδαΐζοντες θα μετανοήσουν και θα τον παραδεχθούν ως γνήσιο του Θεού επίσκοπο, και θα τεθούν υπό την αρχηγία του.

Λαοδίκεια

Πόλη φρυγική, γνωστή μαζί με την κοντινή της επίσης φρυγική πόλη Κολοσσαί ή Κολασσαί. Και στις 2 αυτές πόλεις έστειλε ο απ. Παύλος Επιστολές, αλλά σώθηκε μόνο η Επιστολή προς Κολασσαείς.

Ο σελευκίδης βασιλιάς Αντίοχος Β΄ ανακαίνισε την παλιά πόλη που στο παρελθόν είχε πάρει τα ονόματα πρώτα Διόσπολις και αργότερα Ροάς, και την μετονόμασε σε Λαοδίκεια χάριν της γυναίκας του Λαοδίκης. (Dictionary of Greek and Roman Geography (1854), William Smith, LLD, Ed.). Επομένως είχε και αυτή μικτό πληθυσμό φρυγών και ελλήνων.

«14 Καὶ τῷ ἀγγέλῳ τῆς ἐν Λαοδικείᾳ ἐκκλησίας γράψον· τάδε λέγει ὁ ἀμήν, ὁ μάρτυς ὁ πιστὸς καὶ ἀληθινός, ἡ ἀρχὴ τῆς κτίσεως τοῦ Θεοῦ· 15 οἶδά σου τὰ ἔργα, ὅτι οὔτε ψυχρὸς εἶ οὔτε ζεστός· ὄφελον ψυχρὸς ἦς ἢ ζεστός. 16 οὕτως ὅτι χλιαρὸς εἶ, καὶ οὔτε ζεστὸς οὔτε ψυχρός, μέλλω σε ἐμέσαι ἐκ τοῦ στόματός μου. 17 ὅτι λέγεις ὅτι πλούσιός εἰμι καὶ πεπλούτηκα καὶ οὐδενὸς χρείαν ἔχω, - καὶ οὐκ οἶδας ὅτι σὺ εἶ ὁ ταλαίπωρος καὶ ὁ ἐλεεινὸς καὶ πτωχὸς καὶ τυφλὸς καὶ γυμνός, - 18 συμβουλεύω σοι ἀγοράσαι παρ' ἐμοῦ χρυσίον πεπυρωμένον ἐκ πυρὸς ἵνα πλουτήσῃς, καὶ ἱμάτια λευκὰ ἵνα περιβάλῃ καὶ μὴ φανερωθῇ ἡ αἰσχύνη τῆς γυμνότητός σου, καὶ κολλύριον ἵνα ἐγχρίσῃ τοὺς ὀφθαλμούς σου ἵνα βλέπῃς. 19 ἐγὼ ὅσους ἐὰν φιλῶ, ἐλέγχω καὶ παιδεύω· ζήλευε οὖν καὶ μετανόησον.», Απ 3,14-19.

Βλέπουμε στην εδώ εκκλησία της Λαοδίκειας να μην υπάρχει κανένα απ’ τα 2 αντικείμενα. Ούτε το νικολαϊτικό, ούτε το ιουδαϊκό. Κι αυτό που αναφέρει ο Κύριος στον στίχο 3,18, ότι ο επίσκοπος πρέπει «να φορέσει ρούχα λευκά για να μην φαίνεται η γύμνια του», δεν αφορά σαρκικό και άρα νικολαϊτικό παράπτωμα, γιατί όπως είδαμε τα σαρκικά αμαρτήματα λερώνουν την σάρκα και συμβολικώς και τα ρούχα.

Εδώ όμως δεν γίνεται λόγος για λερωμένο σώμα ή ρούχα, αλλά για γυμνότητα, καθώς και για φτώχεια, και τύφλα. Είναι και τα 3 αυτά στοιχεία μεταφορικά και δείχνουν αυτό που φαίνεται απλώς και μόνο με το καθένα απ’ αυτά, αφού τα χρησιμοποιούμε και σήμερα. Όταν κάποιος απ’ την περηφάνια του δεν δίνει σημασία στους άλλους, τον λέμε τυφλό, κι έχουμε και την γνωστή φράση, «αυτός δεν βλέπει τίποτα πέρα απ’ την μύτη του». Τον λέμε επίσης φτωχό γιατί δίνει αξία σε ιδιοτελείς μικροπρέπειες και όχι σ’ αυτά που πράγματι αξίζουν. Τον λέμε και γυμνό γιατί ως φιλοτομαριστής δεν καταλαβαίνει ότι με την στάση του μας δείχνει πόσο ακάλυπτος και γυμνός καταντάει, με συνέπεια να τον αποφεύγουν όλοι, αφού φίλους δεν μπορεί να κάνει, διότι η φιλία απαιτεί πολλές φορές εξυπηρετήσεις και θυσίες για τους φίλους. Ο γενικότερος χαρακτηρισμός που ταιριάζει σ’ αυτόν τον τύπο ανθρώπου είναι αδιάφορος, γιατί δεν υπάρχει κάτι γύρω του να τον ενδιαφέρει εκτός απ’ τον εαυτό του.

Ο σκοπός της προφητείας φαίνεται στην φράση του Χριστού, «ἐγὼ ὅσους ἐὰν φιλῶ, ἐλέγχω καὶ παιδεύω· ζήλευε οὖν καὶ μετανόησον». Άρα πρόκειται για προσωπική πνευματική πτώση του επισκόπου που κάποτε ήταν ζηλωτής για την εκκλησία και τον Κύριό Του, αλλά το ενδιαφέρον του ξέφτισε σε μεγάλο βαθμό και παραιτήθηκε απ’ την διαφύλαξη του ποιμνίου. Και παρόλο που ο Κύριος τον επιπλήττει τόσο πολύ όσο κανέναν άλλο επίσκοπο απ’ τους 7, του δίνει κι ένα θαυμάσιο λόγο παρηγοριάς: τον καλεί σε μετάνοια διότι τον θεωρεί αγαπητό! Πώς να μην θαυμάσει κανείς την αγάπη του Κυρίου μας Ιησού Χριστού που μαρτυρείται τόσο πολύ μέσα στην Καινή Διαθήκη απ’ τα θαυμαστά έργα του!

Αλλά και στην Παλαιά Διαθήκη ο Θεός υμνείται κι ευλογείται για το άπειρο έλεός του, που δείχνει ακόμα και στους πιο βαριά αμαρτήσαντες όπως στον Δαβίδ. Ακόμα και στον διεφθαρμένο βασιλιά Αχαάβ που παρέσυρε όλον τον λαό στην ειδωλολατρία όπως είδαμε παραπάνω, έδειξε το άπειρο έλεός του όταν αυτός μετάνιωσε κι έκλαψε για τον θάνατο του Ναβουθαΐ που σκότωσε η γυναίκα του Ιεζάβελ (Γ΄ Βα 20,27-28). Μόνο ο υβριστής και καταφρονητής Κωνσταντίνος Σιαμάκης δεν γνωρίζει και δεν μπορεί να συλλάβει το άπειρο έλεος και την αγάπη του Θεού. Το ίδιο και οι φανατικοί οπαδοί του που κατάντησαν να μιλάνε για φιλοσοφία της αγάπης (!), και δεν βλέπουν ότι η αγάπη είναι έργα και όχι δογματικές θεωρίες.

Βάζουμε παρακάτω χάρτη της αρχαίας Μ. Ασίας στα χρόνια του Χριστού και των αποστόλων, όπου διακρίνονται στα δυτικά οι 7 πόλεις των οποίων σχολιάσαμε την ταυτότητα.

Διακρίνονται επίσης στο νότιο-δυτικό μέρος της Μ. Ασίας οι 3 κοντινές μεταξύ τους πόλεις, Κολοσσές (Colossae), Λαοδίκεια (Laodicea) και Ιεράπολη (Hierapolis). Οι 2 τελευταίες αναφέρονται απ’ τον απ. Παύλο στην προς Κολασσαείς Επιστολή του, ως έδρες των χριστιανών τους οποίους αγαπά ιδιαίτερα και φροντίζει ο συναπόστολος και συνεργάτης του Παύλου, Επαφράς (Κλ 4,13), και ο οποίος κατάγεται απ’ τις Κολοσσές (Κλ 4,12).   https://amoustakis.wordpress.com/2013/02/15/filimon_doulos/asia_nt/

Αλλά στην τελευταία εκκλησία, αυτήν της Λαοδίκειας, γεννιέται ένα ερωτηματικό. Πώς και δεν παρουσιάζει η εκκλησία της νικολαϊτικά στοιχεία αφού πρόκειται για φρυγική πόλη με διάχυτο το στοιχείο της οργιαστικής ειδωλολατρίας;

Την απάντηση μας την δίνει η Επιστολή του Παύλου προς Κολασσαείς:

Οι Κολασσές (ή Κολοσσές) ήταν κι αυτή φρυγική πόλη και αρκετά κοντινή με την Λαοδίκεια. Κι ενώ θα περίμενε κανείς η Επιστολή του αυτή ν’ αφορά κυρίως την πορνεία και τα σαρκικά αμαρτήματα, συμβαίνει κάτι το εντελώς αντίθετο. Η Επιστολή προς Κολασσαείς αφορά κυρίως τους συντηρητικούς και ασκητικούς αιρετικούς που δίδασκαν «αφειδία σώματος» (= καταφρόνηση του σώματος, σκληραγωγία του σώματος, Κλ 2,23). Κι αυτήν την «αφειδία του σώματος» την δίδασκαν συγχρόνως με μια ύπουλη και ψευδοταπεινή θεωρία. Ότι οι χριστιανοί ως άνθρωποι είναι πολύ μικροί για να προσεύχονται απευθείας στον Θεό. Γι αυτό θα πρέπει να προσεύχονται στους αγγέλους (βλέπε και την σελίδα μας, Η ΑΓΓΕΛΟΛΑΤΡΕΙΑ & Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ ). Ο Χρυσόστομος σχολιάζει πάνω στο συγκεκριμένο χωρίο τα εξής:

«”Ἅτινά ἐστι λόγον μὲν ἔχοντα σοφίας ἐν ἐθελοθρησκείᾳ καὶ ταπεινοφροσύνῃ καὶ ἀφειδίᾳ σώματος, οὐκ ἐν τιμῇ τινι πρὸς πλησμονὴν τῆς σαρκός“ [Κλ 2,23]. Λόγον, φησὶν, οὐ δύναμιν· ἄρα οὐκ ἀλήθειαν. Ὥστε κἂν λόγον ἔχῃ σοφίας, ἀποστρεφώμεθα. ∆οκεῖ γὰρ εὐλαβής τις εἶναι καὶ μέτριος καὶ τοῦ σώματος καταφρονεῖν· οὐκ ἔστι δέ. Οὐκ ἐν τιμῇ τινι πρὸς πλησμονὴν τῆς σαρκός. Ὁ Θεὸς γὰρ τιμὴν ἔδωκεν, αὐτοὶ δὲ οὐκ ἐν τιμῇ κέχρηνται. Οὕτως, ὅταν δόγμα ᾖ, οἶδεν αὐτὸ τιμὴν καλεῖν. Ἀτιμάζουσι τὴν σάρκα, φησὶν, ἀποστεροῦντες αὐτὴν, καὶ τὴν ἐξουσίαν ἀφαιρούμενοι, οὐχ ἑκόντος κρατεῖν συγχωροῦντες· ὁ Θεὸς τὴν σάρκα ἐτίμησεν.», Ιωάννης Χρυσόστομος, Ομιλία ζ΄ στην Επιστολή προς Κολλασσαείς, PG 62,345.

Μετάφραση. «Τα οποία έχουν πρόφαση την σοφία μέσα από θρησκεία όπως την θέλουν, και την ταπεινοφροσύνη και την καταφρόνηση του σώματος, και δεν δίνουν την τιμή που χρειάζεται το σώμα με την ικανοποίησή (των αναγκών) του (Κλ 2,23). Ώστε κι αν λόγο κάνουν για σοφία, (εμείς) ας τους αποστραφούμε. Διότι αν κάποιος νομίζει ότι είναι ευλαβής και μετριόφρων, και καταφρονεί το σώμα, δεν είναι έτσι. Διότι ο Θεός έδωσε τιμή στο σώμα, όμως αυτοί δεν το χρησιμοποιούν με τιμή. Έτσι λοιπόν όταν πρόκειται για δόγμα, (ο Παύλος) ξέρει να τ’ ονομάζει τιμή. Διότι λέει ότι αυτοί ατιμάζουν την σάρκα με το να την αποστερούν, και (έτσι) της αφαιρούν την εξουσία, και δεν της συγχωρούν τις ανάγκες της. Ο Θεός την σάρκα την τίμησε.»

[Συνέχεια στο ΜΕΡΟΣ Γ΄]