A PAUL BRIEFNESS - The antichrist Siamakis perverts the words of Chrysostom and ap. Paul (PART I)

Θεσσαλονίκη  18-11-16

Είδαμε σε πολλές σελίδες μας τις δήθεν επιστημονικές πρωτοτυπίες του Σιαμάκη, που όμως είναι ψευδείς. Τα ψέματα του Σιαμάκη με την πάροδο του χρόνου έγιναν πολύ μεγάλα και σοβαρά με δογματικές αποκλίσεις. Όπως κάνουν όλοι οι αιρετικοί, που ξεκινάνε από την κενοδοξία τους για προβολή και φτάνουν στην αίρεση. Έτσι ο Σιαμάκης έφτασε να ερμηνεύει λέξεις και φράσεις της Γραφής «βρίσκοντας» βρισιές και ειρωνείες στα λόγια του Χριστού, των αποστόλων και των προφητών(!), μόνο και μόνο για να κατοχυρώσει τις δικιές του βρισιές και ειρωνείες που λέει και γράφει, δείχνοντας την καταφρόνησή του ακόμα και σε πατέρες της εκκλησίας κι ερμηνευτές!

Διότι βλέπετε η «έξυπνη μαγκιά» που υπάρχει σε κάθε καταφρόνηση που εκδηλώνουν οι άνθρωποι, είναι πολύ δελεαστική παγίδα ανωτερότητας και υπερηφάνειας που βάζει ο διάβολος, και που είναι τελείως αντίθετη απ’ την ταπεινοφροσύνη και πραότητα που διδάσκει το ευαγγέλιο και αυτή ακόμα η Π. Διαθήκη (που θεωρείται από πολλούς σκληρή ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι). Έτσι ο διάβολος μετατρέπει το θύμα του – στην προκειμένη περίπτωση τον Κωνσταντίνο Σιαμάκη – σ’ έναν αντίχριστο φαρισαίο.

Με την πονηριά λοιπόν που έχει ποτιστεί απ’ τον διάβολο ο Σιαμάκης, χρησιμοποιεί ακόμα και μεγάλους πατέρες της εκκλησίας ως «τεκμήριο» για την ενίσχυση των δήθεν πρωτότυπων ανακαλύψεών του, ενώ οι πατέρες δεν προσφέρουν καμιά ενίσχυση σ’ αυτά που «ανακαλύπτει». Έτσι, στην παρούσα σελίδα θα δούμε πως χρησιμοποιεί τον Ιωάννη Χρυσόστομο ο οποίος ερμηνεύει την προς Γαλάτας Επιστολή του Παύλου. Κατ’ επέκταση ο Σιαμάκης δεν διαστρέφει μόνο τα λόγια του Χρυσόστομου, αλλά και του Παύλου! Σ’ ένα χωρίο μάλιστα που είναι πασιφανής η ερμηνεία του απ’ όλους τους ερμηνευτές και μεταφραστές!

Στις Μελέτες του τεύχος 8 (2010), σελ. 213, γράφει το άρθρο του «Μια Παύλεια Βραχυλογία», και το αναρτά στην ιστοσελίδα του : http://philologus.gr/4/68-2010-01-01-01-22-30/212-2011-09-10-21-18-28 .

Το ίδιο άρθρο το έχει δημοσιεύσει και στο περιοδικό Συμβολή (Επιθεώρηση εκκλησιαστικού τυπικού, έκδοση Νεκτ. Παναγόπουλου, Αθήνα, τεύχος 8, 2005), όπως φαίνεται και στα περιεχόμενα του τεύχους 8 που δίνει η αντίστοιχη ιστοσελίδα του περιοδικού,  http://www.symbole.gr/symbole/issues/890-symbole08 .

            Κρίνω σκόπιμο να παραθέσω αυτούσια τ’ αποσπάσματα του άρθρου του Σιαμάκη και κατόπιν να τα σχολιάσω :

              Κωνσταντίνου Σιαμάκη, Μια Παύλεια Βραχυλογία

            «Γράφει ὁ Παῦλος στὴν Πρὸς Γαλάτας (2,3-4) ἐπιστολή του· ᾿Αλλ᾿ οὐδὲ Τίτος ὁ σὺν ἐμοί, ῞Ελλην ὤν, ἠναγκάσθη περιτμηθῆναι, διὰ δὲ τοὺς παρεισάκτους ψευδαδέλφους· οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν, ἣν ἔχομεν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ, ... ῾Η μετάφρασι τοῦ χωρίου εἶναι· «᾿Αλλ᾿ οὔτε κι ὁ Τίτος ποὺ εἶναι μαζί μου, παρ᾽ ὅλο ποὺ εἶναι ἐθνικός, δὲν καταναγκάστηκε νὰ περιτμηθῇ, περιτμήθηκε ὅμως ἐξ αἰτίας τῶν παρεισάκτων ψευδαδέλφων· αὐτοὶ παρεισέφρησαν γιὰ νὰ κατασκοπεύσουν τὴν ἐλευθερία μας, τὴν ὁποία ἔχουμε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ,...». δηλαδὴ δὲν τὸν πίεσαν οἱ ἄλλοι ἀπόστολοι νὰ περιτμηθῇ, ἀλλ᾿ αὐτὸς μόνος ἀποφάσισε καὶ περιτμήθηκε, γιὰ νὰ μὴ δίνῃ λαβὴ στοὺς ψευδαδέλφους. ἔτσι ἐννοεῖ τὸ χωρίο μόνον ὁ ᾿Ιωάννης ὁ Χρυσόστομος (Εἰς Γα 2,3-4 PG 61,634-5), ἐνῷ ἀπὸ τὸ Θεοδώρητο (Εἰς Γα 2,3-4 PG 82,469cd) καὶ πέρα γίνεται τὸ ἴδιο λάθος ποὺ γίνεται καὶ σήμερα (᾿Ιωάννης Δαμ., Εἰς Γαλ. 2,3-4 PG 95,784c. Οἰκουμένιος, Εἰς Γαλ. 2,3-4 PG 118,1105b. Θεοφύλακτος, Εἰς Γαλ. 2,3-4 PG 124,969d). ὁ Χρυσόστομος ὄχι μόνο τὸ καταλαβαίνει σωστά, ἀλλὰ δείχνει καὶ ὅτι ἡ γλῶσσα τοῦ χωρίου εἶναι ἀκόμη φυσική του γλῶσσα· διότι δὲν τὴ σχολιάζει. … Τὸ χωρίο κυριολεκτικὰ «τσακίζει κόκκαλα» ἐδῶ καὶ 1600 χρόνια, ἀλλὰ κόκκαλα ἀνθρώπων ποὺ δὲν γνωρίζουν καλὰ τὴν ἀρχαία ἑλληνική· γιὰ ὅσους τὴ γνωρίζουν δὲν εἶναι κανένα ἰδιαιτέρως δύσκολο χωρίο. οἱ μεταφρασταὶ κι ἑρμηνευταὶ «καταλαβαίνουν» ὅλοι ὅτι «Οὔτε ὁ Τίτος ἀναγκάστηκε νὰ περιτμηθῇ ἐξ αἰτίας τῶν ψευδαδέλφων», ἢ «...γιὰ νὰ μὴ γίνῃ τὸ θέλημα τῶν ψευδαδέλφων», ἢ «...παρ᾿ ὅλο ποὺ τὸ ἀπαιτοῦσαν οἱ ψευδάδελφοι»· δηλαδὴ ὅτι ἐν τέλει ὁ Τίτος δὲν περιτμήθηκε. ἔτσι σφαλερὰ μεταφράζουν κι ἑρμηνεύουν οἱ μεταγενέστεροι τοῦ Χρυσοστόμου, καὶ ὅλοι οἱ ἀρχαῖοι Λατῖνοι, καὶ οἱ ἀρχαῖες μεταφράσεις τῆς Καινῆς Διαθήκης, καὶ οἱ πέντε μητρικὲς εὐρωπαϊκὲς μεταφράσεις τῆς μεταρρυθμίσεως, γερμανικὴ γαλλικὴ ἱσπανικὴ ἰταλικὴ ἀγγλική, ἔτσι καὶ στὴ νεοελληνικὴ ὁ Μάξιμος Καλλιουπολίτης, ὁ Βάμβας, ὁ Τρεμπέλας, ὁ Δημητρόπουλος, οἱ τέσσερες τοῦ 1967 (Βέλλας, Εὐ. ᾿Αντωνιάδης, ᾿Αλιβιζᾶτος, Κονιδάρης), ὁ Κολιτσάρας, οἱ χιλιασταί, οἱ ἓξ τοῦ 1985 (᾿Αγουρίδης, Π. Βασιλειάδης, Γαλάνης, Γαλίτης, Καραβιδόπουλος, Στογιάννος), κι ὁ Σωτηρόπουλος· 13 καθηγηταὶ πανεπιστημίου καὶ ἄλλοι 4 θεολόγοι (ὁ Γαλίτης «καταλαβαίνει» τὸ χωρίο ἔτσι καὶ στὴν εἰσαγωγὴ (σελ. 23) τοῦ ἑρμηνευτικοῦ του ὑπομνήματος στὴν Πρὸς Τίτον ἐπιστολή). ἔτσι «καταλαβαίνουν» ἐπίσης τὸ χωρίο καὶ ὅλοι γενικῶς οἱ ἑρμηνευταί, ξένοι καὶ δικοί μας, καὶ ὅλοι οἱ λεξικογράφοι τῆς Καινῆς Διαθήκης. δὲν κατάλαβαν κανείς τους τί λέει στὸ χωρίο αὐτὸ ὁ Παῦλος, ἐπειδὴ δὲν ἤξεραν ἱκανοποιητικὰ τὴ γλῶσσα τῆς Καινῆς Διαθήκης καὶ γενικὰ τὴν ἀρχαία ἑλληνική· πιὸ ἑστιασμένα, ἐδῶ δὲν ἤξεραν τί σημαίνει τὸ δὲ στὸ ἐμπρόθετο διὰ δὲ τοὺς ψευδαδέλφους καὶ πῶς λειτουργεῖ ὡς βραχυλογία αὐτὸ τὸ δέ · δηλαδὴ οὔτε ἀντιλήφτηκαν τὴν ὕπαρξι τῆς βραχυλογίας καὶ τὴν ἰδιάζουσα κι ὀλιγόχρηστη σημασία τοῦ δέ. σημαίνει «παρὰ μόνο»· ἡ σωστὴ μετάφρασι, ποὺ ἔδωσα, σημαίνει ὅτι ὁ Τίτος περιτμήθηκε, μόνο γιὰ νὰ βουλώσῃ τὰ στόματα τῶν ψευδαδέλφων· ὅπως ἀργότερα ὁ Παῦλος, πρᾶγμα ποὺ δὲν τὸ πίστευε πιά, ξύρισε τὸ κεφάλι του καὶ προσέφερε θυσία τρία πρόβατα (᾿Αρ 6,13-21) στὸ ναὸ τῶν ᾿Ιουδαίων, μόνο γιὰ νὰ βουλώσῃ πάλι τὰ στόματα τῶν ἴδιων ψευδαδέλφων, κι αὐτὸ τοῦ κόστισε τέσσερα χρόνια φυλακή, τρεῖς ἀπόπειρες δολοφονίας του, καὶ πολλοὺς ἄλλους θανασίμους κινδύνους καὶ ταλαιπωρίες (Πρξ 21,23-27).».

Βλέπουμε τον Σιαμάκη να βγάζει ως «μη γνωρίζοντες καλά την αρχαία ελληνική», όλους τους μεταγενέστερους του Ιωάννη Χρυσοστόμου ερμηνευτές ή μεταφραστές. Και λέει ότι μόνο ο Χρυσόστομος καταλαβαίνει το χωρίο επειδή ακόμα η αρχαία ελληνική είναι η φυσική του γλώσσα. Έτσι κατά τον Σιαμάκη δεν κατάλαβε το χωρίο ούτε ο Θεοδώρητος (393-457) που είναι μόλις μισό αιώνα μεταγενέστερος του Χρυσοστόμου, ούτε φυσικά και οι πολύ μεταγενέστεροι Οικουμένιος (10ος αι.) και Θεοφύλακτος (11ος αι.).

Για δε τους δικούς μας νεώτερους μεταφραστές απ’ τους οποίους και αρκετοί είναι καθηγητές θεολογίας, παρακάτω στο ίδιο άρθρο τους καταφρονεί και τους ειρωνεύεται συνεχώς με φράσεις όπως, «δὲν βρέθηκε νὰ τοὺς βοηθήσῃ οὔτε ἕνας», «ἦταν ὁλομόναχοι καὶ ἀβοήθητοι»,  «ἦταν πάνω ἀπὸ τὰ μέτρα τους νὰ καταλάβουν», και «ὅλα ἀπ᾿ αὐτοὺς τὰ περιμένετε; τί νὰ προλάβουν πρῶτα οἱ ἄνθρωποι;».

Και καταλήγει στην προτελευταία φράση του άρθρου του, με την εξής περιφρόνηση:

«ὅσο γιὰ τὰ θεολογήματα τῶν ἑρμηνευτῶν τῶν τελευταίων 500 ἐτῶν καὶ τοῦ Γαλίτη, στὴ σελίδα του ποὺ σημείωσα, γιὰ τὸ πῶς ἀντιλαμβάνεται στὸ χωρίο του αὐτὸ τὴν ἐν Χριστῷ ἐλευθερία του ὁ Παῦλος, εἶναι φυσικὰ μόνο ἀρλοῦμπες.»! 

Ύστερα απ’ όλη την παραπάνω περιφρόνηση του Σιαμάκη, ο μεν απροκατάληπτος αναγνώστης βγάζει το συμπέρασμα ότι πρόκειται τουλάχιστον για ένα αλαζονικό άτομο, ο δε ανύποπτος αναγνώστης δεν φαντάζεται καν το μεγάλο ψέμα του για την ερμηνεία του Χρυσοστόμου και γενικά του χωρίου. 

Και επειδή πέρα απ’ την γνώμη του Χρυσοστόμου που ο Σιαμάκης «επικαλείται» – ενώ στην πραγματικότητα κατασκευάζει – και γι αυτό παραπλανά όλους ως πολύ έγκυρη, θέλοντας να φανεί και ως ειδήμων επί των αρχαίων κειμένων, φέρνει και χωρία απ’ τους θύραθεν που «βρῆκε μερικά γιὰ παράδειγμα». Έτσι φέρνει 4 χωρία του Αριστοτέλη και 2 λεξικογράφων. Τέλος φέρνει και 1 εκκλησιαστικό χωρίο του Φωτίου.

Και αφού μετά απ’ αυτά ο Σιαμάκης ένιωσε πολύ κατοχυρωμένος για την «πρωτότυπη» ερμηνεία του, λέει και το εξής:

«γιὰ τὴν τέτοια σημασία καὶ συντακτικὴ λειτουργία αὐτοῦ τοῦ δὲ δὲν μπορεῖ ποτὲ νὰ βοηθηθῇ κανεὶς ἀπὸ κανένα λεξικὸ κι ἀπὸ καμμία γραμματικὴ ἢ συντακτικό· πρέπει νὰ ἔχῃ ἄμεση καὶ πλούσια ἐμπειρία ἀπὸ τὰ κείμενα· πρέπει νὰ ἔχῃ διαβάσει δηλαδὴ αὐτοπροσώπως πολλὰ ἀρχαῖα κείμενα καὶ νὰ ἔχῃ παρατηρήσει καὶ διακρίνει αὐτὸ τὸ σπάνιο δέ.».

Παρακάτω ασχολούμαι με την αναίρεση της ερμηνείας του Σιαμάκη. Και όπως θα διαπιστώσει ο αναγνώστης, έγινε πολύ εύκολα και απλά, και θα μπορούσε ο καθένας να την κάνει με λίγο ψάξιμο! Την αναίρεση αυτή χωρίζω σε 3 στάδια για να φανεί ανάγλυφα ο ξεπεσμός του Σιαμάκη:

1) σχετικά με αυτά που γράφουν τα λεξικά,  

2) σχετικά με την νοηματική συνάφεια της περικοπής που εξετάζουμε, και 

3) σχετικά με την ερμηνεία του Χρυσοστόμου.

Τί λένε τα Λεξικά και τα Συντακτικά

Ο Σιαμάκης όπως υποβιβάζει τους ερμηνευτές έτσι υποβιβάζει και τους επιστήμονες που συντάσσουν τα λεξικά, αφού δεν μπορούν να παρατηρήσουν αυτό το «δε». Κι όπως κατ’ αυτόν οι ερμηνευτές είναι «άκριτοι και ανίκανοι», έτσι και οι επιστήμονες φιλόλογοι Χατζιδάκις, Αναγνωστόπουλος, Χαριτωνίδης και Γαρδίκας που συνέταξαν μαζί με άλλους πανεπιστημιακούς το λεξικό του Δημητράκου το 1953, ήταν ανίκανοι να παρατηρήσουν αυτό το «δε» που παρατήρησε ο Σιαμάκης. Να σημειωθεί ότι το λεξικό του Δημητράκου στα λήμματα της αρχαίας ελληνικής (είναι λεξικό που καλύπτει όλες τις μορφές και περιόδους της ελληνικής γλώσσας, εννιά τόμοι) έλαβε υπ’ όψιν του και το λεξικό LSΚ.

Τα 2 λοιπόν αυτά μεγάλα λεξικά έχουν στο λήμμα δε σαν πρώτη και κύρια σημασία την μικρή ή μεγάλη εναντίωση που δηλώνει το δε ως συνδετικό μόριο 2 προτάσεων, μπαίνοντας συνήθως στην αρχή της 2ης πρότασης (όχι ως πρώτη λέξη) με την έννοια του «αλλά» ή «όμως» ή «ενώ». Συνήθως αντιτίθεται στο «μεν» που μπαίνει στην 1η πρόταση, αλλά τα λεξικά θεωρούν ότι δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει το μεν – όπως δεν υπάρχει το μεν ούτε και στο χωρίο που εξετάζουμε –. Και δίνουν παραδείγματα όπως το παρακάτω στον Ξενοφώντα:

«οι αιχμάλωτοι ώχοντο (= φέρονταν) εις Δεκέλειαν, οι δε εις Μέγαρα».

Στο παράδειγμα αυτό βλέπουμε την σημασία του δε = άλλοι (όμως). Έτσι βλέπουμε ότι στην 2η πρόταση εκτός απ’ το άρθρο οι και το δε,  ο Ξενοφών γράφει μόνο τον άλλο τόπο «εις Μέγαρα» που λειτουργεί ως κατηγορούμενο, και δεν χρειάζεται να επαναλάβει το υποκείμενο και το ρήμα της 1ης πρότασης (αιχμάλωτοι ώχοντο), διότι αυτές οι 2 κύριες λέξεις υπάρχουν σαν νόημα μέσα στις λέξεις οι δε. Έτσι με το δε, η 2η πρόταση γίνεται αυτόματα πολύ βραχυλογική. Δίνω ένα παρόμοιο παράδειγμα απ’ την Κ. Διαθήκη:

«Οἱ δὲ ἕνδεκα μαθηταὶ ἐπορεύθησαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν, εἰς τὸ ὄρος οὗ ἐτάξατο αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς. καὶ ἰδόντες αὐτὸν προσεκύνησαν αὐτῷ, οἱ δὲ ἐδίστασαν.», Μθ 28,16-17.

Στο παράδειγμα αυτό φαίνεται ότι η βραχυλογία γίνεται με το δε και με ρήμα, και το «οι άλλοι μαθητές όμως» βραχυλογείται πάλι με το οι δε. Βλέπουμε επίσης ότι δεν υπάρχει το μεν στα 2 παραπάνω παραδείγματα.

Υπάρχει όμως το μεν στο παρακάτω παρόμοιο:

«καὶ οἱ μὲν ἐπείθοντο τοῖς λεγομένοις, οἱ δὲ ἠπίστουν.», Πρξ 28,24.

Τα παραδείγματα τώρα που φέρνει ο Σιαμάκης, όλα εκτός απ’ του Φωτίου που θα το δούμε πιο κάτω, είναι της ίδιας χρήσης του δε που μετατρέπει την 2η πρόταση σε βραχυλογία. Παραθέτω 2 παραδείγματα που φέρνει ο Σιαμάκης για να φανεί αυτή η ομοιότητα:

1. Αριστοτέλης,

 «Συμβαίνει δὲ πολλοῖς καὶ πολλαῖς, γυναιξὶ καὶ ἀνδράσι, μετ᾿ ἀλλήλων μὲν συνεζευγμένοις μὴ δύνασθαι τεκνοποιεῖσθαι, διαζευχθεῖσι δέ.»

       και εξηγεί ο ίδιος,

«δηλαδὴ μποροῦν νὰ τεκνοποιήσουν, ὅταν διαζευχθοῦν καὶ τεκνοποιήσουν μὲ ἄλλους συζύγους.»  

2. λεξικογράφος Φρύνιχος,

«Τῷ μὲν ὀνόματι οὐ κέχρηνται οἱ παλαιοί, τῷ δὲ ῥήματι.»

       και εξηγεί ο ίδιος,

“δηλαδή· «Οἱ παλιοὶ τὸ μὲν ὄνομα δὲν τὸ χρησιμοποιοῦσαν, χρησιμοποιοῦσαν ὅμως τὸ ῥῆμα»”.

Δηλαδή, και στα 5 παραπάνω παραδείγματα (1 των λεξικών, 2 της Κ. Διαθήκης και 2 που φέρνει ο Σιαμάκης), φαίνεται η βραχυλογία της 2ης πρότασης που γίνεται μόνο με το δε και την απαραίτητη παρουσία ενός κατηγορούμενου ουσιαστικού (μπορεί κι επιθέτου) ή ρήματος, αλλά απουσιάζει το ρήμα που χρησιμοποιείται στην 1η πρόταση, και γι αυτό δημιουργείται η βραχυλογία στην 2η. Έτσι, απ’ τη 2η πρόταση στον Αριστοτέλη απουσιάζει το δύνασθαι τεκνοποιεῖσθαι, και στον Φρύνιχο απουσιάζει το κέχρηνται.

Δίνω παρακάτω μερικά παραδείγματα απ’ την Κ. Διαθήκη όπου συμβαίνουν διάφορες αλλαγές στην 2η βραχυλογική πρόταση:

1) «ὥστε ὁ μὲν θάνατος ἐν ἡμῖν ἐνεργεῖται, ἡ δὲ ζωὴ ἐν ὑμῖν» => (Β΄ Κο 4,12) => απουσιάζει το ἐνεργεῖται. 

2) «ὥστε μηδεὶς καυχάσθω ἐν ἀνθρώποις· πάντα γὰρ ὑμῶν ἐστιν, εἴτε Παῦλος εἴτε Ἀπολλὼς εἴτε Κηφᾶς εἴτε κόσμος εἴτε ζωὴ εἴτε θάνατος εἴτε ἐνεστῶτα εἴτε μέλλοντα, πάντα ὑμῶν ἐστιν, ὑμεῖς δὲ Χριστοῦ, Χριστὸς δὲ Θεοῦ.» (Α΄ Κο 3,21-23) => απουσιάζει το ἐστιν.

3) «οὐκ οἴδατε ὅτι οἱ ἐν σταδίῳ τρέχοντες πάντες μὲν τρέχουσιν, εἷς δὲ λαμβάνει τὸ βραβεῖον; οὕτω τρέχετε, ἵνα καταλάβητε. πᾶς δὲ ὁ ἀγωνιζόμενος πάντα ἐγκρατεύεται, ἐκεῖνοι μὲν οὖν ἵνα φθαρτὸν στέφανον λάβωσιν, ἡμεῖς δὲ ἄφθαρτον» (Α΄ Κο 9,24-25) => απουσιάζουν τα στέφανον λάβωσιν ενώ συγχρόνως αλλάζει και το υποκείμενο από ἐκεῖνοι στο ἡμεῖς.

4) «ἡγίασται γὰρ ὁ ἀνὴρ ὁ ἄπιστος ἐν τῇ γυναικί, καὶ ἡγίασται ἡ γυνὴ ἡ ἄπιστος ἐν τῷ ἀνδρί· ἐπεὶ ἄρα τὰ τέκνα ὑμῶν ἀκάθαρτά ἐστι, νῦν δὲ ἅγιά ἐστιν.» (Α΄ Κο 7,14) => απουσιάζει το τέκνα, και το ρήμα ἐστι ξαναμπαίνει στην 2η πρόταση ενώ θα μπορούσε να παραληφθεί. Ο θεόπνευστος Παύλος όμως το βάζει επίτηδες για έμφαση στο νόημα που είναι: ότι ο γάμος είναι αδιάλυτος ακόμα κι όταν είναι με άπιστο, για τον επιπλέον λόγο του αγιασμού των τέκνων απ’ το πιστό και άγιο μέλος του γάμου.

Βλέπουμε απ’ όλα τα παραπάνω παραδείγματα ότι με το αντιθετικό (ή εναντιωματικό) δε, δημιουργούνται βραχυλογίες πολλών ειδών.

Όπως είδαμε ο Σιαμάκης που θέλει να αυτοπροβάλλεται, λέει ότι τα λεξικά, οι γραμματικές και τα συντακτικά δεν μπορούν να έχουν αυτήν την σημασία του δε. Απαντώ λοιπόν στον Σιαμάκη που παριστάνει τον πολυμαθή και σπάνιο επιστήμονα, επειδή όπως λέει «αυτός γνωρίζει την συγκεκριμένη σημασία του δε λόγω της πολλής μελέτης του στα κείμενα»:

Τα λεξικά και οι γραμματικές δεν ασχολούνται με τις βραχυλογίες και τα είδη τους, διότι η βραχυλογία στην 2η πρόταση δεν γίνεται μόνο με το δε, αλλά μπορεί να γίνει και με πολλούς άλλους συνδέσμους και συνδετικά μόρια που ενώνουν 2 προτάσεις με σχετικό περιεχόμενο και ίδιες λέξεις, διότι αυτές οι λέξεις δεν χρειάζεται να επαναληφθούν στην 2η πρόταση. Κι αυτό δεν γίνεται μόνο στην ελληνική αλλά σε κάθε γλώσσα. Διότι δεν πρόκειται για ένα γραμματικό ή συντακτικό φαινόμενο, αλλά για συντόμευση και απλούστευση της 2ης πρότασης αφού η επανάληψη λέξεων σε μια πρόταση είναι άσχημη (εκτός κι αν γίνεται για λόγους έμφασης όπως είδαμε παραπάνω τον Παύλο να κρατάει το ἐστι).

Παρακάτω λοιπόν δίνω παραδείγματα για διάφορους συνδέσμους ή συνδετικά μόρια, που δημιουργούν βραχυλογίες:

καὶ (σύνδεσμος διαζευκτικός για ενίσχυση ή διασάφηση) =>  «καὶ ἐν τῶ χρησμῶ τούτῳ τοῦτο λέγειν, ὅτι ἡ ἀνθρωπίνη σοφία ὀλίγου τινὸς ἀξία ἐστὶν καὶ οὐδενός.» = «και στον χρησμό αυτόν λέει τούτο, ότι η ανθρώπινη σοφία λίγη αξία έχει ή και καθόλου.», Πλάτων, Απολογία, 23Α (λεξικό LSΚ).

             ἢ   (σύνδεσμος συγκριτικός) => «Ἰθάκηνδε ἰδοίατο νοστήσαντα, πάντες κ᾽ ἀρησαίατ᾽ ἐλαφρότεροι πόδας εἶναι ἢ ἀφνειότεροι» = «αν τον έβλεπαν στην Ιθάκη (τον Οδυσσέα που γέρασε να θαλλασοδέρνεται), όλοι θα εύχονταν να έχουν γρηγορότερα πόδια, παρά να είναι πλουσιότεροι», Οδύσσεια, Α,165 (λεξικό LSΚ).

Τα παρακάτω 3 παραδείγματα είναι απ’ το Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου, και τα παραθέτω με τις επεξηγήσεις τους:

ἢ  (σύνδεσμος εναντιωματικός) έχει τη σημασία του «αλλιώς», «διαφορετικά», «σε αντίθετη περίπτωση» => «Οὐκ ἔξεστιν αὐτῷ εἰς τὸ ἱερὸν εἰσιέναι, ἢ ἀποθανεῖται.» = «δεν επιτρέπεται σ’ αυτόν να μπαίνει στο ιερό, διαφορετικά θα πεθάνει», παρ. 167, υποσημείωση.

             δὲ   (σύνδεσμος αντιθετικός) χωρίς να προηγείται ο σύνδεσμος μέν, με τη σημασία του «όμως», «αλλά» => «Εἰμὶ ὁ κατηγορῶν ἐξ ἀρχῆς ἐγὼ τούτων, τούτων δ' οὐδεὶς ἐμοῦ» = «εγώ είμαι που κατηγορώ αυτούς εξαρχής, απ’ αυτούς όμως κανείς εμένα», παρ. 168.

ἀλλά   (σύνδεσμος)  ο οποίος τίθεται Sε περίπτωση έντονης αντίθεσης μιας καταφατικής πρότασης προς προηγούμενη αποφατική (σχήμα κατ' άρση και θέση). Όταν μάλιστα η αποφατική πρόταση περιέχει τις λέξεις ἄλλος ή ἕτερος, ο ἀλλὰ έχει τη σημασία του «παρά μόνο» και δηλώνει εξαίρεση => «Ἐν τῷ μέσῳ ἄλλη μὲν πόλις οὐδεμία οὔτε φιλία οὔτε Ἑλληνίς, ἀλλὰ Θρᾷκες Βιθυνοί.» = «ενδιάμεσα δεν υπάρχει άλλη πόλη φιλική ούτε Ελληνική, παρά μόνο Θράκες Βιθυνοί», παρ. 168.

Τα παρακάτω 2 παραδείγματα είναι απ’ το Λεξικό Αρχαίας Ελληνικής Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου, πάλι με τις εξηγήσεις τους στ’ αντίστοιχα λήμματα-συνδέσμους:

ἀλλ' ἢ  (σύνδεσμος) έπειτα από λέξεις που δηλώνουν άρνηση και σημαίνει «παρά μόνον» => «τούτου ἔμελλε οὐδεὶς ἄρξειν ἄλλ' ἢ ἐκείνη» = «αυτόν δε θα τον εξουσίαζε κανένας άλλος παρά μόνον εκείνη».

ὅτι … ἀλλὰ (σύνδεσμοι) => «οὐχ ὅτι μόνος ὁ Κρίτων ἐν ἡσυχίᾳ ἦν, ἀλλὰ καὶ οἱ φίλοι αὐτοῦ» = «όχι μόνο ο Κρίτων βρήκε την ησυχία του αλλά και οι φίλοι του».

  Παραθέτω και μερικά παραδείγματα απ’ την Κ. Διαθήκη:

             ἀλλὰ  (εναντιωματικό) => «ἡ γυνὴ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει, ἀλλ' ὁ ἀνήρ· ὁμοίως δὲ καὶ ὁ ἀνὴρ τοῦ ἰδίου σώματος οὐκ ἐξουσιάζει, ἀλλ' ἡ γυνή.», Α΄ Κο 7,4.

             ὅτι   (= διότι, σύνδεσμος) => «σὺ πίστιν ἔχεις; κατὰ σεαυτὸν ἔχε ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ. μακάριος ὁ μὴ κρίνων ἑαυτὸν ἐν ᾧ δοκιμάζει. ὁ δὲ διακρινόμενος ἐὰν φάγῃ κατακέκριται, ὅτι οὐκ ἐκ πίστεως·», Ρω 14,22-23. 

             ἵνα   (= για να, σύνδεσμος) => «Τὸ λοιπὸν οὖν, ἀδελφοί, ἐρωτῶμεν ὑμᾶς καὶ παρακαλοῦμεν ἐν Κυρίῳ Ἰησοῦ, καθὼς παρελάβετε παρ' ἡμῶν τὸ πῶς δεῖ ὑμᾶς περιπατεῖν καὶ ἀρέσκειν Θεῷ, ἵνα περισσεύητε μᾶλλον», Α΄ Θε 4,1.

 Όπως βλέπουμε απ’ το λεξικό LSΚ, κι απ’ τα σχολικά βιβλία Λεξικό και Συντακτικό, και απ’ την Κ. Διαθήκη, πολλοί είναι οι σύνδεσμοι που μπορούν να δημιουργήσουν βραχυλογίες οι οποίες κάνουν την πρόταση πιο απλή και όμορφη, και όχι μόνο το δε που λέει με περισσή καύχηση ο Σιαμάκης για να παραστήσει τον έμπειρο επιστήμονα στ’ αρχαία κείμενα!

Εκείνο που επίσης δεν ξέρει ο Σιαμάκης είναι ότι η βραχυλογία γίνεται και χωρίς σύνδεσμο ή μόριο. Στο λεγόμενο ασύνδετο σχήμα που αναφέρει το Συντακτικό Αρχαίας Ελληνικής Α΄, Β΄, Γ΄ Γυμνασίου έχουμε παραδείγματα με σχόλιο όπως:

«Καὶ συμβαλόντες τὰς ἀσπίδας ἐωθοῦντο, ἐμάχοντο, ἀπέκτεινον, ἀπέθνῃσκον.» = και μπλέκοντες τις ασπίδες τους σπρώχνονταν, μάχονταν, σκότωναν, πέθαιναν. Εδώ η νοηματική συνοχή επιτυγχάνεται με τη χρονική-λογική ακολουθία των προτάσεων, καθώς τα διαδοχικά ρήματα μετά το εωθούντο που ανήκει στην 1η πρόταση), αποτελούν επόμενες βραχυλογικές προτάσεις που συνδέονται απλώς με κόμμα, παρ. 161.

        Είτε λοιπόν με συνδέσμους, είτε χωρίς, η βραχυλογία της 2ης πρότασης (ή και επόμενης) είναι κάτι που συναντάται συχνά τόσο στην αρχαία όσο και στην νέα ελληνική γλώσσα, όσο και σε κάθε γλώσσα. Οι βραχυλογίες αυτές δεν είναι ιδίωμα της γλώσσας αλλά της απλής λογικής που θέλει ν’ απλοποιεί και να συντομεύει. Και τις συναντάμε σ’ οποιαδήποτε γλώσσα. Γι αυτό και δεν τις έχουν τα λεξικά και τα συντακτικά, τα οποία όμως έχουν άφθονα παραδείγματα όπου αυτές φαίνονται.

Γι άλλη μια φορά ο Σιαμάκης πιάνεται αδιάβαστος. Και αποδεικνύει ότι όχι μόνο τ’ αρχαία κείμενα δεν γνωρίζει, αλλ’ ούτε και την Κ. Διαθήκη! Και για να ξαναέρθουμε στο δε, λέμε ότι τα λεξικά έχουν την κύρια σημασία της αντίθεσης άλλοτε μεγάλης και συχνότερα μικρής, και μερικές ακόμα έννοιες του δε.

Ας δούμε τώρα το παράδειγμα του Φωτίου που φέρνει ο Σιαμάκης με την εξήγηση που ο ίδιος κάνει:

«Μάλιστά γε τῆς ὑμῶν πατρικῆς ὁσιότητος οὐ διὰ γραμμάτων, διὰ δὲ τῶν οἰκείων τοποτηρητῶν πληροφορηθῆναι κρινάσης, ... », δηλαδή· « ...᾿Επειδὴ κυρίως ἡ πατρική σας ὁσιότης ἔκρινε νὰ μὴν πληροφορηθῇ μὲ γράμματα, νὰ πληροφορηθῇ ὅμως μὲ τοὺς τοποτηρητάς της, ...».

Στο παράδειγμα αυτό η βραχυλογία αντιστρέφεται αφού η 2η πρόταση που περιέχει το δε και το απαραίτητο ουσιαστικό (τῶν οἰκείων τοποτηρητῶν), περιέχει και τις λέξεις «πληροφορηθῆναι κρινάσης» (ρήμα και μετοχή) και γίνεται έτσι μεγαλύτερη απ’ την 1η πρόταση που περιέχει το υποκείμενο σε γενική ευγενείας «τῆς ὑμῶν πατρικῆς ὁσιότητος» και την αρχή της αντίθεσης που θέλει να δείξει «οὐ διὰ γραμμάτων». Εδώ λοιπόν το «δε» αντιστρέφει την βραχυλογία στην 1η πρόταση, και σημαίνει καθαρά «αλλά», και η αντίθεση που το συνοδεύει έγινε για να δώσει έμφαση στο νόημα της όλης πρότασης. Ό,τι δηλαδή λένε τα λεξικά σαν κύρια σημασία για το δὲ = αλλά, και για την έμφαση που αναφέρει το λεξικό του Δημητράκου στην 4η σημασία που δίνει για το δὲ. (Το λεξικό του Δημητράκου μπορείτε να το δείτε στην σελίδα,   http://eranistis.net/wordpress/2013/04/14/δημητράκου-μέγα-λεξικόν-όλης-της-ελλη/  ). 

Το τελευταίο αυτό το παράδειγμα με την αντιστροφή της βραχυλογίας του δὲ, δείχνει ανάγλυφα την ευλυγισία της γλώσσας, της κάθε γλώσσας, ευλυγισία που δεν είναι δυνατόν να ορίσουμε μέσα σε καλούπια κανόνων συντακτικού. 

Μετά τα παραπάνω κρίνετε τώρα εσείς οι αναγνώστες, ποιος γνωρίζει καλύτερα αρχαία ελληνικά, τα 2 μεγάλα λεξικά και τα Συντακτικά, ή ο Σιαμάκης που καυχιέται ότι αυτό που «βρήκε» δεν υπάρχει στα λεξικά και στα Συντακτικά;  

Νοηματική εξέταση της περικοπής

Η φράση του απ. Παύλου που εξετάζουμε, και που αναλύεται στις 2 προτάσεις που συνδέονται με το επίμαχο δὲ, βρίσκεται στα χωρία Γα 2,3-4, με την 1η πρόταση να βρίσκεται στον στίχο 3 και την άλλη στον στίχο 4. Έτσι ο στίχος 4 ξεκινάει με τις λέξεις διὰ δὲ. Ο Σιαμάκης για την ερμηνεία ενός χωρίου ήταν υπέρμαχος της εξέτασης πάντα όλης της συνάφειας που περικλείει το συγκεκριμένο χωρίο. Διότι μόνον έτσι μπορούμε να το ερμηνεύσουμε σωστά, και ποτέ δεν πρέπει να το εξετάζουμε μεμονωμένα. Έτσι έλεγε και το έγραφε συχνά και στα βιβλία του. Και είχε δίκιο βέβαια διότι αυτή την αρχή την πήρε απ’ τον Χρυσόστομο, ο οποίος όταν ερμηνεύει ένα χωρίο προσπαθεί να πιάσει το νόημα όλων των συμφραζομένων και των συνθηκών κάτω απ’ τις οποίες λέχθηκε αυτό.

Σήμερα όμως ο Σιαμάκης ή μάλλον εδώ και αρκετά χρόνια – αφού το συγκεκριμένο άρθρο το δημοσιεύει απ’ το 2005 – έχει ξεφύγει απ’ αυτήν την αρχή του Χρυσοστόμου, την οποία διαπίστωσα ότι δεν την τήρησε παρά μόνο ελάχιστες φορές, κι εξετάζει το συγκεκριμένο χωρίο τελείως μεμονωμένα, περιφρονώντας την συνάφεια στην οποία υπάγεται. Και η συνάφεια είναι τόσο σπουδαία όχι μόνο για την ερμηνεία του χωρίου, αλλά και για όλο το νόημα της προς Γαλάτας Επιστολής. Το δε συγκεκριμένο χωρίο που εξετάζουμε αποτελεί την κεντρική ιδέα της ελευθερίας του χριστιανού, που κανείς δεν μπορεί να υποδουλώσει, ούτε και οι ψευδάδελφοι τους οποίους χτυπάει ο Παύλος μ’ αυτήν την Επιστολή του.

Η συνάφεια της περικοπής ξεκινάει 2 στίχους πιο πριν, δηλ. απ’ τον στίχο 1 του κεφ. 2 της Επιστολής, όπου βλέπουμε τον Παύλο να μιλάει για το τελευταίο και κυριότερο μέρος της προσωπικής ιστορίας του που ενδιαφέρει τους Γαλάτες για το συγκεκριμένο θέμα που θίγει, και αφορά την περιτομή, δηλ. αν πρέπει ή δεν πρέπει να γίνεται. Λέει λοιπόν ότι ανέβηκε στα Ιεροσόλυμα κατ’ αποκάλυψη (= κατά παραγγελία του Θεού), παίρνοντας μαζί του τον Βαρνάβα και τον Τίτο, για να συναντηθούν με τους εκεί ηγέτες των αποστόλων τους οποίους ονομάζει οἱ δοκοῦντες στῦλοι εἶναι (= αυτοί που θεωρούνται στύλοι της εκκλησίας απ’ τους πολλούς ή όλους), Γα 2,9), και να τους εκθέσει το κήρυγμά του, μήπως αποδειχθεί απ’ τους Ιεροσολυμίτες αυτούς ηγέτες ότι ο Παύλος κάνει λάθος σ’ αυτά που κηρύττει, κι έτσι πάει ο μέχρι τότε κόπος του τζάμπα (Γα 2,1-2).

Ακολουθούν οι στίχοι 3 και 4 που εξετάζουμε και τους παραθέτω πάλι – όπως τους παραθέτει ο Σιαμάκης – για να μην γυρίζει πίσω ο αναγνώστης:

«Αλλ᾿ οὐδὲ Τίτος ὁ σὺν ἐμοί, ῞Ελλην ὤν, ἠναγκάσθη περιτμηθῆναι, διὰ δὲ τοὺς παρεισάκτους ψευδαδέλφους· οἵτινες παρεισῆλθον κατασκοπῆσαι τὴν ἐλευθερίαν ἡμῶν, ἣν ἔχομεν ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ,...»

Και συνεχίζω την παράθεση μέχρι τον στίχο 9:

«ἵνα ἡμᾶς καταδουλώσωνται· 5 οἷς οὐδὲ πρὸς ὥραν εἴξαμεν τῇ ὑποταγῇ, ἵνα ἡ ἀλήθεια τοῦ εὐαγγελίου διαμείνῃ πρὸς ὑμᾶς. 6 ἀπὸ δὲ τῶν δοκούντων εἶναί τι, ὁποῖοί ποτε ἦσαν οὐδέν μοι διαφέρει· πρόσωπον Θεὸς ἀνθρώπου οὐ λαμβάνει· ἐμοὶ γὰρ οἱ δοκοῦντες οὐδὲν προσανέθεντο, 7 ἀλλὰ τοὐναντίον ἰδόντες ὅτι πεπίστευμαι τὸ εὐαγγέλιον τῆς ἀκροβυστίας καθὼς Πέτρος τῆς περιτομῆς· 8 ὁ γὰρ ἐνεργήσας Πέτρῳ εἰς ἀποστολὴν τῆς περιτομῆς ἐνήργησε καὶ ἐμοὶ εἰς τὰ ἔθνη· 9 καὶ γνόντες τὴν χάριν τὴν δοθεῖσάν μοι, Ἰάκωβος καὶ Κηφᾶς καὶ Ἰωάννης, οἱ δοκοῦντες στῦλοι εἶναι, δεξιὰς ἔδωκαν ἐμοὶ καὶ Βαρνάβᾳ κοινωνίας, ἵνα ἡμεῖς εἰς τὰ ἔθνη, αὐτοὶ δὲ εἰς τὴν περιτομήν·» 

   Βλέπουμε ότι ο Σιαμάκης δεν παραθέτει όλον τον στίχο 4, αλλά αφήνει έξω την φράση «ἵνα ἡμᾶς καταδουλώσωνται·». Δεν νομίζετε ότι αυτή η φράση του Παύλου είναι ζωτικής σημασίας για την ερμηνεία των στίχων 3 και 4; Η φράση εύκολα μεταφράζεται «για να μας υποδουλώσουν». Με την φράση αυτή ο Παύλος δηλώνει κατηγορηματικά ότι αυτοί οι ψευδάδελφοι είχαν απώτερο σκοπό να καταστήσουν υποχείρια τους ηγετικούς αποστόλους των εθνών που κήρυτταν το ανώφελο της περιτομής, δηλαδή τους  Παύλο και Βαρνάβα, και κατόπιν να κάνουν το ίδιο και στους απλούς χριστιανούς των εθνών που ήταν ακροατές αυτών των αποστόλων, όπως το λέει ο Παύλος στην Επιστολή 4 φορές στιγματίζοντάς τους (4,17/ 5,1-2/ 5,10-13 και 6,12-13.

Και συνεχίζει στον στίχο 5 δηλώνοντας ρητώς, ότι «ούτε για μια στιγμή δεν ενδώσαμε στην υποταγή (που ήθελαν να μας βάλουν αυτοί οι ψευδάδελφοι), για να μείνει η αλήθεια του ευαγγελίου σε σας»!

Και αμέσως κάνει την δήλωση ότι δεν τον ενδιαφέρει ποιοι ήταν κάποτε οἱ δοκοῦντες, και εννοεί την στενή σχέση που είχαν κάποτε με τον Χριστό οι απόστολοι Πέτρος, Ιωάννης και Ιάκωβος, διότι όπως λέει «ο Θεός δεν λαμβάνει πρόσωπα» (= δεν υπάρχει “μέσον” για τον Θεό όσο στενά κι αν βρέθηκε κάποιος μαζί του).

Και παρακάτω ο Παύλος αναφέρει ότι όλο το κήρυγμά του βρέθηκε σωστό και οι Ιεροσολυμίτες απόστολοι που θεωρούνται ηγέτες και στύλοι της εκκλησίας – και που ήταν οι στενοί μαθητές του Χριστού Πέτρος και Ιωάννης, και ο αδελφός του Κυρίου Ιάκωβος – δεν του προσέθεσαν τίποτα (ἐμοὶ γὰρ οἱ δοκοῦντες οὐδὲν προσανέθεντο, στίχος 6). Και αυτοί ήταν που τους έδωσαν δεξιά χειραψία σ’ αυτόν και στον Βαρνάβα, ώστε να συνεχίσουν έτσι το κήρυγμά τους στα έθνη (στίχος 9).

Ολόκληρη η Επιστολή προς Γαλάτας είναι μια σοβαρότατη για την σωτηρία παρατήρηση του Παύλου που θέλει να ξεκόψει τους πιστούς απ’ την πλάνη της μάταιης τήρησης των σαρκικών στοιχείων όπως η περιτομή. Θα παραθέσω ακόμα 2 μικρές περικοπές της Επιστολής για να φανεί πόσο σπουδαίο θέμα για την σωτηρία θεωρούσε ο απόστολος την μη τήρηση της περιτομής.

«Ὦ ἀνόητοι Γαλάται, τίς ὑμᾶς ἐβάσκανε τῇ ἀληθείᾳ μὴ πείθεσθαι, οἷς κατ' ὀφθαλμοὺς Ἰησοῦς Χριστὸς προεγράφη ἐν ὑμῖν ἐσταυρωμένος; 2 τοῦτο μόνον θέλω μαθεῖν ἀφ’ ὑμῶν· ἐξ ἔργων νόμου τὸ Πνεῦμα ἐλάβετε ἢ ἐξ ἀκοῆς πίστεως; 3 οὕτως ἀνόητοί ἐστε; ἐναρξάμενοι Πνεύματι νῦν σαρκὶ ἐπιτελεῖσθε;»

Τους μαλώνει αποκαλώντας τους ανόητους (= χωρίς νου Χριστού, Α΄ Κο 2,16)» και μάλιστα 2 φορές, που άφησαν κάποιον να τους βασκάνει την αλήθεια που είναι μόνο ο σταυρωμένος Χριστός. Και τους θυμίζει υπό τύπον ερώτησης, ότι το Άγιο Πνεύμα που λάβανε με τα επακόλουθα θαύματα – όπως φαίνονται και στην εκκλησία των Κορινθίων (Α΄ Κο κεφ. 14) – δεν είχε καμιά σχέση με τα σαρκικά έργα του νόμου, αλλά μόνο με τα πνευματικά που απορρέουν από την πίστη.

«Ἴδε ἐγὼ Παῦλος λέγω ὑμῖν ὅτι ἐὰν περιτέμνησθε, Χριστὸς ὑμᾶς οὐδὲν ὠφελήσει. 3 μαρτύρομαι δὲ πάλιν παντὶ ἀνθρώπῳ περιτεμνομένῳ ὅτι ὀφειλέτης ἐστὶν ὅλον τὸν νόμον ποιῆσαι. 4 Κατηργήθητε ἀπὸ τοῦ Χριστοῦ οἵτινες ἐν νόμῳ δικαιοῦσθε, τῆς χάριτος ἐξεπέσατε·»

Βεβαιώνει ο Παύλος ότι εάν κάποιοι περιτέμνονται, ο Χριστός δεν θα τους ωφελήσει σε τίποτα, διότι 1) εφ’ όσον τηρούν την περιτομή, πρέπει να τηρήσουν και όλον τον μωσαϊκό νόμο, και 2) αφού νομίζουν ότι θα δικαιωθούν με τον νόμο, τότε με τον Χριστό κόβουνε κάθε σχέση και έχουν εκπέσει της χάριτος. 

Ρωτάω λοιπόν:

1) Υπάρχει αναγνώστης που απ’ την συνάφεια της περικοπής και το θέμα της Επιστολής βγάζει το συμπέρασμα ότι ο Παύλος αναγκάστηκε ή έστω ανέχθηκε να κάνει ο Τίτος περιτομή, και να υποδουλωθεί έτσι στους ψευδαδέλφους;

2) Πώς είναι δυνατό αυτό, όταν δηλώνει καθαρά ότι, «ούτε για μια στιγμή δεν ενδώσαμε στην υποταγή (ουδέ προς ώραν) για να μείνει η αλήθεια του ευαγγελίου σε σας»; Και αν τελικά ανεχόταν την περιτομή του Τίτου, ποια θα ήταν η αλήθεια του ευαγγελίου που θα έμενε στους Γαλάτες;

3) Και ποιο θα ήταν τότε το νόημα της Επιστολής του προς τους Γαλάτες, όταν τους προτρέπει και μάλιστα μαλώνοντάς τους ως ανόητους, ότι δεν πρέπει να υποδουλώνονται σ’ αυτούς που διδάσκουν την περιτομή όταν ο ίδιος ο διδάσκαλός τους Παύλος υποδουλώνεται; Δεν θα έδινε το παράδειγμα ότι είναι «δάσκαλος που δίδασκε και νόμο δεν εκράτει»;

4) Και πώς συμβιβάζεται το γεγονός ότι απ’ την μια τον παραδέχθηκαν οι απόστολοι που είναι στύλοι της εκκλησίας και δεν του πρόσθεσαν τίποτα στη διδασκαλία, κι απ’ την άλλη ότι επιτρέπουν στους ψευδαδέλφους να τον υποδουλώσουν αναγκάζοντας σε περιτομή έναν συνεργάτη του και συναπόστολο;

5) Και το κυριότερο: Αν ο Παύλος υποχωρεί σ’ ένα τόσο σπουδαίο κατ’ αυτόν θέμα σωτηρίας όπως αφήνει να φανεί καθαρά στην Επιστολή του, και συγχρόνως γίνεται υποχείριο των ψευδαδέλφων με την ανοχή των στύλων αποστόλων, τότε πώς γίνεται ν’ αντισταθεί στον Πέτρο μπροστά σε όλους και να του κάνει την παρατήρηση ότι «δεν ορθοποδούσε στην αλήθεια του ευαγγελίου και έδειχνε να ιουδαΐζει» (Γα 2,11-14);

Η ψευδής κι επιτηδευμένη ερμηνεία του Σιαμάκη κάνει μπαμ. Γι αυτό και δεν εξετάζει την συνάφεια της περικοπής, ούτε το θέμα της Επιστολής προς Γαλάτας που είναι ακριβώς το να μην υποδουλώνονται οι χριστιανοί στην περιτομή κυρίως, αλλά και σε άλλα ιουδαϊκά «ασθενή και πτωχά» στοιχεία όπως η τήρηση ημερών, μηνών, καιρών και χρόνων (Γα 4,9-10).

Μένει να εξετάσουμε τα λόγια του Χρυσοστόμου για να δούμε πού βρήκε ο Σιαμάκης τον Χρυσόστομο να μιλάει για την υποχώρηση του Παύλου σ’ αυτό το καίριο θέμα, και μάλιστα για να κάνει το χατίρι των ψευδαδέλφων, όπως ο ίδιος ο Παύλος τους χαρακτηρίζει.

[συνέχεια στο Β΄ ΜΕΡΟΣ]