Pergamumn and the heartless Siamakis

Θεσσαλονίκη  6-11-2017                       

                        Ο αγαπητός μας φίλος και αδερφός εν Χριστώ, Γιάννης Στεφούλης, θεολόγος, μας τίμησε με την επιστημονική του παρέμβαση θέτοντας ένα σχόλιο που δεν το προβάλλαμε στην ώρα του, αλλά ήρθε η ώρα να το προβάλλουμε, και να χτυπήσουμε μ’ αυτό τον υπερήφανο Σιαμάκη. Το σχόλιο αναρτήθηκε πριν από μήνες στην σελίδα,  ΑΠ' ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΤΗΣ ΤΡΥΦΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ IΩΑΝΝΗ - Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ, και σήμερα αφού ο Γιάννης το εμπλούτισε, το παραθέτουμε ως κύριο θέμα της παρούσας σελίδας.

    Η ΠΕΡΓΑΜΟΣ … ΚΑΙ ΤΟ ΠΕΡΓΑΜΟΝ (Εμπλουτισμένο σχόλιο του Γιάννη Στεφούλη, διδάκτορα θεολόγου)    

Ανώνυμος 6 Φεβρουαρίου 2017 - 8:00 μ.μ.

Αγαπητέ Μιχάλη, μιας και αναφέρεις την Πέργαμο, θέλω εδώ να επισημάνω ένα ακόμη χονδροειδές λάθος του κ. Σιαμάκη, που αποκαλύπτει όμως ταυτόχρονα, τόσο το προσωπικό, όσο και το επιστημονικό του ήθος. Κρίνοντας τον τύπο "Πέργαμος" που χρησιμοποιούν οι μεταφραστές της Ελληνικης Βιβλικής Εταιρίας (ΕΒΕ) στο Αποκάλυψις 2,12,  ο κ. Σιαμάκης γράφει τα εξής: 

"Στ’ἀρχαῖα ἑλληνικὰ κείμενα, καὶ ἐδῶ στὴν Ἀποκάλυψι εἰδικῶς,—καὶ στὰ λατινικὰ κείμενα—εἶναι πάντοτε τὸ Πέργαμον, καὶ ὄχι ἡ Πέργαμος." (Μελέτες, τεύχος 2, ΤΟ ΠΕΡΓΑΜΟΝ, βλέπε και την ιστοσελίδα του  http://philologus.gr/4/68-2010-01-01-01-22-30/116-2009-10-28-22-42-18  )

Και επειδή οι μεταφραστές της ΕΒΕ έκαναν το "έγκλημα" να γράψουν Πέργαμος (θηλυκό) και όχι Πέργαμον (ουδέτερο), ο κ. Σιαμάκης προβαίνει στα παρακάτω προσβλητικότατα και μειωτικά για την επιστημονική και τη προσωπική τους αξιοπρέπεια σχόλια:

"Οἱ 10 καθηγηταὶ πανεπιστημίου Βέλλας, Εὐ. Ἀντωνιάδης, Ἀλιβιζάτος, Κονιδάρης, Γαλίτης, Ἀγουρίδης, Καραβιδόπουλος, Στογιάννος, Γαλάνης, καὶ Π. Βασιλειάδης στὶς μεταφράσεις των ἔχουν πάντα, ὅπως καὶ οἱ χιλιασταὶ στὴ δική τους μετάφρασι, "τῆς Περγάμου" ἢ "στὴν Πέργαμο". σὰ νὰ λέμε"τὸ Δοξᾶτον" Δράμας νὰ γίνῃ "ἡ Δοξάτος". αὐτὸ συμβαίνει, ἐπειδὴ οἱ προειρημένοι καθηγηταὶ πανεπιστημίου δὲν γνωρίζουν ἱκανοποιητικὰ τὴ γλῶσσα στὴν ὁποία γράφτηκε ἡ Κ. Διαθήκη, καὶ γενικὰ τὴν ἀρχαία ἑλληνική, ἐπειδὴ δὲν μεταφράζουν ἀπὸ τὸ ἑλληνικὸ πρωτότυπο κείμενο τῆς Κ. Διαθήκης, ἀπὸ τὸ ὁποῖο δὲν μποροῦν, ἀλλ’ ἀπὸ τὴν ἀγγλικὴ μετάφρασι τῆς λατινικῆς μεταφράσεως τῆς Κ. Διαθήκης, κι ἐπειδὴ στὴν ἀγγλικὴ γλῶσσα δὲν ὑπάρχει οὐδέτερο γένος. ἂν οἱ Ἄγγλοι εἶχαν οὐδέτερο γένος, οἱ δικοί μας δὲν θὰ ἔκαναν αὐτὸ τὸ λάθος˙ σίγουρα."

Όμως, για να εξετάσουμε λίγο καλλίτερα, ποιός τελικά ξέρει αρχαία ελληνικά, και ποιός είναι εκείνος που δεν τα γνωρίζει;

Το θηλυκό γένος για την λέξη Πέργαμος το χρησιμοποιεί ήδη ο Όμηρος, πράγμα που σημαίνει πως αυτό είναι και το αρχικό γένος της λέξης. Γράφει ο Όμηρος σχετικά:

«Περγάμῳ εἰν ἱερῇ͵ ὅθι οἱ νηός γε τέτυκτο.», Όμηρος, Ιλιάς Ε, 446, βλέπε και την σελίδα, http://www.mikrosapoplous.gr/iliada/BIBLIO_5_ 431_-579.htm

Και ο μεγάλος σχολιαστής του Ομήρου, ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης εξηγεί σχετικά, στις Παρεκβολές του ότι ενώ ο Όμηρος ονόμαζε πέργαμο, στο θηλυκό γένος, μόνον την ακρόπολη του Ιλίου, της Τροίας, οι μεταγενέστεροι αρχαίοι ονόμαζαν πλέον πέργαμο την ακρόπολη κάθε πόλης, έχοντας αλλάξει και το γένος της λέξης από θηλυκό σε ουδέτερο. Αλλά Πέργαμος, συμπληρώνει ο Ευστάθιος, ονομάζεται και η πόλη:

«Ὅτι Ὅμηρος μὲν μόνην τὴν τῆς Ἰλίου ἀκρόπολιν Πέργαμον ὀνομάζει θηλυκῶς͵ οἱ δὲ νεώτεροι πάσας τὰς ἀκροπόλεις οὕτω καλοῦσιν, οἳ καὶ οὐδετέρως τὰ πέργαμά φασιν, ὡς καὶ Αἰσχύλος Προμηθεῖ. δῆλον δέ͵ ὡς ἡ Πέργαμος καὶ πόλις λέγεται.», Ευσταθίου, Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, Παρεκβολαί εις την Ομήρου Ιλιάδα Ραψωδία Δ, στ. 508. Και στην έκδοση του J.G. Stallbaum τόμος 1, σελ. 399.

Ο τύπος Πέργαμος εμφανίζεται ως όνομα για την πόλη αυτή ήδη από τον 3ο αι. π.Χ., όταν ο φιλόσοφος Αρκεσίλαος ξεκινούσε ένα επίγραμμά του που έγραψε για τον βασιλιά της Περγάμου Άτταλο, ως εξής:

«Πέργαμος οὐχ ὅπλοις κλεινὴ μόνον, ἀλλὰ καὶ ἵπποις πολλάκις αὐδᾶται Πῖσαν ἀνὰ ζαθέην.», Διογένης Λαέρτιος, Βίοι καὶ γνῶμαι τῶν ἐν φιλοσοφίᾳ εὐδοκιμησάντων, Βιβλίον Δ', Αρκεσίλαος, 4,30, https://el.wikisource.org/wiki/Βίοι_φιλοσόφων

Τον 2ο αιώνα μ.Χ γράφει ο Ηρωδιανός:

"Πέργαμος πόλις Ἀσίας", Grammatici Graeci, τ. 3.1, βλέπε και την έκδοση του B. G. Teubneri, Λειψία, 1867, σελ. 171,  https://books.google.gr/books?id=YH9ZAAAAcAAJ&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false .

Και μάλιστα, ο ίδιος περίφημος γραμματικός σημειώνει πως το επίθετο του πολίτη της πόλης, περγαμηνός, είναι πιθανόν να εξάγεται από τον θηλυκό τύπο της λέξης (Πέργαμος), και όχι από τον ουδέτερο:

«ὁ δὲ τῶν οὐδετέρων τύπος ἔσθ’ ὅτε τὸ ἐθνικὸν διὰ τοῦ -ηνος ἔχει, ὡς Πέργαμον Περγαμηνός, εἰ μὴ ἀπὸ θηλυκοῦ τοῦ Πέργαμος ὡς Κύζικος Κυζικηνός.», Grammatici Graeci, τ. 3.2, βλέπε και την έκδοση του B. G. Teubneri, Λειψία, 1867, σελ. 889, https://books.google.gr/books?id=fHUtAAAAQAAJ&printsec=frontcover&hl=el&source=gbs_ge_summary_r&cad=0#v=onepage&q&f=false .

Επίσης τον 2ο αι. μ.Χ., Πέργαμος γράφει, δύο φόρες, και ο μέγας μαθηματικός και αστρονόμος Πτολεμαίος στην Γεωγραφική Υφήγησή του: 5.2.14 και 8.17.10:

«Μυσίας δὲ τῆς Μεγάλης μεσόγειοι Δάγουτα, Ἀπολλωνία πρὸς Ρυνδάκῳ ποταμῷ, Τραϊανόπολις, Ἄλυδδα, Πρεπενισσός, Πέργαμος.». Γεωγραφική Υφήγησις, 5.2.14, βλέπε και την έκδοση του  Karl Friedrich August Nobbe, Λειψία, 1845, σελ. 11, https://archive.org/stream/claudiiptolemae06ptolgoog#page/n18/mode/2up .

«ἡ δὲ Πέργαμος τὴν μεγίστην ἡμέραν ἔχει ὡρῶν ιδ΄ ϡγιβ΄͵ καὶ διέστηκεν Ἀλεξανδρείας πρὸς δύσεις ε΄ μιᾶς ὥρας.», Γεωγραφική Υφήγησις, 8.17.10, βλέπε και την έκδοση του  Karl Friedrich August Nobbe, Λειψία, 1845, σελ. 225, https://archive.org/stream/claudiiptolemae06ptolgoog#page/n18/mode/2up .

Την διατύπωση του Ηρωδιανού επαναλαμβάνει αυτούσια ο Στέφανος ο Βυζάντιος στα Εθνικά του:

«Πέργαμος͵ πόλις Ἀσίας. ὁ πολίτης Περγαμηνός», Στέφανος Βυζάντιος, Εθνικά, έκδοση Meineke August, Βερολίνο, 1849, σελ. 517, βλέπε και την σελίδα, https://archive.org/stream/bub_gb_sZs-AAAAcAAJ#page/n541/mode/2up .

Υπάρχουν και άλλες παραπομπές, αλλά νομίζω πως αυτές φτάνουν για να καταλάβουμε όλοι ποιος εν τέλει δεν γνωρίζει "ικανοποιητικά" τα αρχαία ελληνικά και ποιος, εντελώς δικαιολογημένα, καταψηφίστηκε και δεν έγινε ποτέ καθηγητής Πανεπιστημίου...

Και εδώ να κλείσω με την εξής παρατήρηση. Εγώ, για να διαπιστώσω σε ποιο γένος κατατάσσουν την λέξη Πέργαμος οι αρχαίοι Έλληνες, έκανα όλη αυτήν την έρευνα. Όμως ο κ. Σιαμάκης θα μπορούσε εξαρχής να είχε απαλλαγεί από όλον αυτόν τον κόπο, αν έκανε μια μόνον πολύ απλή κίνηση: Αν άνοιγε το λεξικό Liddell-Scott, και μάλιστα στην ελληνική του έκδοση. Γιατί αν το έκανε αυτό, θα διαπίστωνε εκεί πως το κύριο γένος της λέξης είναι το θηλυκό, και ότι μετά έρχεται, ως μεταγενέστερο, το ουδέτερο. Γράφει το Liddell-Scott:

Πέργαμος, η, ακρόπολις της Τροίας [...] ΙΙ. Πόλις εν Μυσία, [...] ωσαύτως Πέργαμον, το.

Αν το είχε κάνει αυτό, δεν θα έπεφτε σ' αυτήν την τόσο ντροπιαστική για τον ίδιο γκάφα, ανάξια ακόμη και για καθηγητή συνοικιακού φροντιστηρίου.

  Μπορείτε επίσης να δείτε τί γράφει το λήμμα του λεξικού, σ’ αυτήν την διεύθυνση όπου το συγκεκριμένο λήμμα το μετατρέψαμε σε pdf,

https://drive.google.com/file/d/0B6EuyXiunAKgUzZpaDBCNExKWUU/preview

Ο Σιαμάκης σπάει τα μούτρα του … και στην αγγλική γλώσσα

            Στο απόσπασμα του Σιαμάκη που παρέθεσε ο Γιάννης, υπάρχει και κάτι άλλο που προκαλεί επίσης εντύπωση. Είναι η παρατήρηση του Σιαμάκη ότι «στην αγγλική γλώσσα δεν υπάρχει ουδέτερο γένος»! Ας δούμε λοιπόν αν ο Σιαμάκης έχει δίκιο πάνω σ’ αυτό.       

Όχι μόνο υπάρχει ουδέτερο γένος στην αγγλική γλώσσα, αλλά εκτός από τ’ αρσενικά ή θηλυκά ονόματα των ανθρώπων και τα ουσιαστικά που αναφέρονται μόνο σε ανθρώπους, συν τ’ αντίστοιχα επίθετα και τις αντωνυμίες τους, όλα τα υπόλοιπα αντικείμενα και τα ζώα, έχουν γένος ουδέτερο (με μερικές ελάχιστες εξαιρέσεις*). Έτσι, για παράδειγμα, ο ήλιος, ο ουρανός, η πέτρα, ο υπολογιστής, η τηλεόραση, ο χάρτης, η καρέκλα, ο καναπές, η πολυθρόνα, ο καθρέφτης, η σκούπα, κλπ. είναι όλα γένους ουδετέρου.  Κι έτσι το ουδέτερο γένος στην αγγλική, υπάρχει υπερβολικά!

* Οι εξαιρέσεις όλες κι όλες είναι 3, και μπορούμε να τις θυμόμαστε εύκολα. Πολλές φορές χρησιμοποιούμε παράτυπα, αρσενικό ή θηλυκό στην αντωνυμία που θα αντικαταστήσει το ουσιαστικό, στις παρακάτω περιπτώσεις:

Ζώα για τα οποία ξέρουμε το φύλο τους: «My cat is always hungry. She never stops eating = Η γάτα μου είναι πάντα πεινασμένη. Δεν σταματάει ποτέ να τρώει.». Ενώ όταν θ’ αναφερθούμε σε γάτα απροσδιόριστου φύλου θα χρησιμοποιήσουμε τα ουδέτερα, άρθρο και αντωνυμία: «It shakes its tail. = (Η γάτα) κουνάει την ουρά της».

Μηχανές για τις οποίες έχει σημασία η ομορφιά τους, όπως: αυτοκίνητα, πλοία/σκάφη και αεροπλάνα: I have a 1976 Cadillac Eldorado. She is a real beauty! 

Για χώρες: Greece is a major tourist attraction. She has over 5.000 islands.

Στην πρώτη περίπτωση, φυσικά, θα χρησιμοποιήσουμε το πραγματικό βιολογικό γένος του ζώου ενώ στις τελευταίες δύο κατηγορίες θα χρησιμοποιήσουμε μόνο το θηλυκό.

            [Απ’ την ιστοσελίδα  http://brixfax.co/ma/grammar/nouns/genders/ ]

            Πώς είναι δυνατόν λοιπόν ο Σιαμάκης ν’ αποφαίνεται για μια γλώσσα, την στιγμή που δεν γνωρίζει γρυ απ’ αυτήν;

            Θα μπορούσα να πω ότι μπερδεύτηκε με την λατινική απ’ την οποία έχει γνώσεις, αλλά και στην λατινική παρόλο που πολλά ουδέτερα ουσιαστικά έχουν χάσει το ουδέτερο γένος κι έχουν μετατραπεί σε αρσενικά ή θηλυκά, εν τούτοις έχουν μείνει αρκετά σε ουδέτερο γένος, όπως τα μέταλλα που στην ελληνική είναι αρσενικά, π.χ. aurum = ο χρυσός, argentum = ο άργυρος, ferrum = ο σίδηρος, aes = ο χαλκός. Επίσης ουδέτερα λατινικά ουσιαστικά υπάρχουν και άλλα που είναι αντίστοιχα αρσενικά και θηλυκά της ελληνικής, όπως τα παρακάτω:

vinum = ο οίνος

flumen = ο ποταμός

mare = η θάλασσα

fulgur = η αστραπή

Και υπάρχουν κι εκείνα τα λατινικά ουσιαστικά που έχουν παρόμοιο γένος με τα αντίστοιχα ελληνικά ουδέτερα, όπως τα παρακάτω:

malum = το μήλο                                lignum = το ραβδί

donum = το δώρο                                castellum = το φρούριο

verbum = το ρήμα                              marmor = το μάρμαρο

nomen             = το όνομα                              corpus = το σώμα

frenum = το χαλινάρι                          animal = το ζώο

ovum   = το αβγό                                exemplar = το παράδειγμα   

[Τα παραπάνω τα πήραμε απ’ το ηλεκτρονικό βιβλίο της Β΄- Γ΄ Λυκείου, Α. Τζαρτζάνου, βλέπε την ιστοσελίδα,

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-B127/596/3933,17432/ ]

            Η αφομοίωση και απορρόφηση του ουδετέρου γένους στην λεγόμενη δημώδη ή Λαϊκή Λατινική γλώσσα (vulgar latin) – που μιλιόταν απ’ τις αρχές ακόμα της 1ης χιλιετίας μ.Χ., αλλά γνώρισε μεγάλη εξέλιξη στο διάστημα 3ου-9ου αι. –, περάστηκε σε μεγαλύτερο βαθμό στις λεγόμενες λατινογενείς ή ρομανικές γλώσσες, απ’ τις οποίες οι κυριότερες είναι: η ιταλική, η γαλλική, η ισπανική, η πορτογαλική και η ρουμανική (βλέπε την ηλεκτρονική αγγλική εγκυκλοπαίδεια Britannica,

https://www.britannica.com/topic/Romance-languages

https://www.britannica.com/topic/Vulgar-Latin).

            Αλλ’ απ’ αυτές μόνο η γαλλική έχει απορροφήσει πλήρως το ουδέτερο γένος, και παρουσιάζει όλα τα ουσιαστικά και ονόματα σε αρσενικό ή θηλυκό γένος, αφού έβγαλε τελείως το ουδέτερο άρθρο, και άφησε μόνο τα 2 αντίστοιχα άρθρα, το αρσενικό le, και το θηλυκό la.

[Βλέπε και την ιστοσελίδα, http://brixfax.co/mf/grammaire/les-genres-en-francais/comment-distinguer-le-genre-en-francais/ , η οποία βοηθάει στην δωρεάν εκμάθηση γαλλικών και στο πώς να ξεχωρίζεις τα γένη των ουσιαστικών.]             

            Αλλά ο Σιαμάκης ούτε απ’ την γαλλική γλώσσα γνωρίζει γρυ, όπως αποδεικνύεται, αφού την ιδιότητα περί του ουδετέρου γένους την αποδίδει σε “άλλον αντ’ άλλου”.

Περίληψη

       Ο θεολόγος Γιάννης Στεφούλης μέσα από αρκετές παραπομπές αρχαίων κειμένων, αποδεικνύει την αστήρικτη άποψη του Σιαμάκη που λέει ότι, «η πόλη της Μικράς Ασίας» που αναφέρεται στην Αποκάλυψη σ’ αιτιατική πτώση “εις Πέργαμον” (Απ 1,11), και σε δοτική πτώση “εν Περγάμω” (Απ 2,12), «είναι ουδετέρου γένους και ποτέ θηλυκού, δηλ. παραδίδεται πάντοτε το Πέργαμον.» (στις 2 πτώσεις της λέξης στην Αποκάλυψη δεν φαίνεται το γένος).

Το συμπέρασμα απ’ την έρευνα του Γιάννη, είναι ότι αρκετοί είναι εκείνοι οι αρχαίοι που γράφουν την συγκεκριμένη πόλη σε θηλυκό γένος, η Πέργαμος, και μάλιστα αυτή είναι και η αρχαιότερη μορφή της καθώς την παραδίδει πρώτος ο Όμηρος στην Ιλιάδα. Ο Γιάννης παραθέτει ανάμεσα σε άλλες παραπομπές, και 2 του διάσημου γραμματικού Ηρωδιανού (2ος αι. μ.Χ.)!

Όμως η χοντρή αστοχία του φιλόλογου Σιαμάκη ο οποίος εκφράζεται με τόση σιγουριά, δεν σταματάει εκεί, αλλά “παίρνει σβάρνα” και όλους τους πανεπιστημιακούς θεολόγους καθηγητές που μετέφρασαν την Καινή Διαθήκη, και τους ειρωνεύεται πικρόχολα επειδή την αναφέρουν ως Πέργαμος, σε θηλυκό γένος.

Και στα λεγόμενα του Σιαμάκη που παραθέτει ο Γιάννης, υπάρχει και μια ακόμη χοντρή αστοχία του: αποφαίνεται ότι στην αγγλική γλώσσα δεν υπάρχει ουδέτερο γένος. Αυτήν την 2η αστοχία του ανέλαβα να δείξω εγώ, και παρεμπιπτόντως, χρησιμοποίησα και κάποια λίγα στοιχεία της λατινικής, και μια μικρή αναφορά στην γαλλική γλώσσα, η οποία είναι αυτή που δεν έχει ουδέτερο γένος και όχι η αγγλική.

Μετά από τέτοιες φιλολογικές απόψεις (που εμείς τις λέμε αστοχίες) που παρουσιάζει ο Σιαμάκης, και τις οποίες τις χρησιμοποιεί ως αφορμή για ν’ ασκήσει την σκληρή κατάκριση και ειρωνεία του, εμείς θα κλείσουμε την σελίδα μας με τις εξής ερωτήσεις:

        Πότε λοιπόν ο Σιαμάκης θα καταλάβει ότι με την σκληρότητα και την υπερηφάνεια με την οποία εκφράζεται γραπτώς, γίνεται μόνο το αποδοκιμαστικό θέαμα άκαρδου ανθρώπου, που άγεται και φέρεται απ’ τον πατέρα του ψεύδους διάβολο (Ιω 8,44);

Πότε θα σταματήσει να λέει ψέμματα, με το καμουφλάζ της φιλολογικής επιστήμης και γλώσσας; Κι αν πιστεύει ότι έτσι ξεγελάει τους ανθρώπους, πότε θα ντραπεί τον Θεό που τον βλέπει; Ή μήπως δεν πιστεύει, ούτε πίστεψε ποτέ στον Θεό;