Ο Λεωνίδας και οι σπαρτιάτες αποφασίζουν να παραμείνουν και να θυσιαστούν. By Ward - The illustrated history of the world Published 1881-1884, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=76109711 https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Thermopylae

THE BATTLE OF THERMOPYLAE & THE FALSE PHILOLOGIST SIAMAKIS (PART IΙ)

Θεσσαλονίκη 17-7-2019

[Συνέχεια απ’ το ΜΕΡΟΣ Α΄] 

Πόσος ήταν στρατός του Ξέρξη;

Για την στρατιά ξηράς του Ξέρξη ο Διόδωρος παραδίδει ότι ήταν πάνω από 1.000.000 άνδρες:

«ὥστ´ ἔχειν αὐτὸν τοὺς σύμπαντας οὐκ ἐλάττους τῶν ἑκατὸν μυριάδων χωρὶς τῆς ναυτικῆς δυνάμεως. », Διόδωρος Σικελιώτης, Ιστορική Βιβλιοθήκη, [11.5].

Και στην ίδια παράγραφο υπολογίζει την ναυτική δύναμη του Ξέρξη άλλη τόση που βρίσκονταν μέσα σε πάνω από 1.200 πλοία [11.3], ώστε το σύνολο να ξεπερνάει τα 2.000.000.

Παρόμοια σχεδόν ο Ηρόδοτος παραδίδει για το σύνολο των περσών. Πιο αναλυτικά υπολογίζει (βάζουμε τους αριθμούς στρογγυλεμένους):

Στρατός ξηράς Ξέρξη από Ασία => γύρω στα 1.800.000 [7.184.4].

Ναυτικό Ξέρξη από Ασία => γύρω στις 500.000 [7.184.4].

Στρατός Ξέρξη που ήρθε από Ευρώπη => γύρω στις 300.000 [7.185.2].

Σύνολο μάχιμων Ξέρξη => γύρω στα 2.600.000 [7.185.3].

Ο Ηρόδοτος υπολογίζει και το υπηρετικό προσωπικό άλλους τόσους περίπου, οπότε βγάζει συνολικά το πλήθος πάνω από 5.000.000 [7.186.1], χωρίς τους ευνούχους και τις γυναίκες που ακολουθούσαν [7.187.1]!

Ο Παυσανίας παρόλο που δίνει συγκεκριμένο αριθμό για τις ελληνικές δυνάμεις, για την δύναμη του Ξέρξη δεν κάνει καμιά αναφορά.

Ο Κτησίας όπως θα δούμε ευθύς παρακάτω, δίνει τον αριθμό του στρατού ξηράς του Ξέρξη σε 800.000, άνευ των αρμάτων και άνευ του στρατού που πήρε από Ευρώπη, για τον οποίο δεν κάνει αναφορά. Όσο όμως κι αν διαφέρει αυτός ο αριθμός απ’ τον αντίστοιχο του Ηροδότου, έχουμε να πούμε ότι με το δεδομένο ότι ο Κτησίας αντλεί την ιστορία του απ’ τα περσικά βασιλικά αρχεία τα οποία δίνουν φυσικά κάπως συμπιεσμένη την εικόνα μιας μεγάλης αλλ’ άδοξης εκστρατείας τους, η διαφορά αυτή δεν θεωρείται σπουδαία. Άλλωστε πολύ μικρότερη είναι η διαφορά των 2 ιστορικών για τον αριθμό των πλοίων του Ξέρξη, αφού ο Κτησίας μιλάει για 1.000 τριήρεις, ενώ ο Ηρόδοτος για 1.207 [7.184.1].

Η εξιστόρηση του Κτησία

Ο Κτησίας δίνει πολλά ιστορικά στοιχεία για τους πέρσες και τους βασιλείς τους στο έργο του Περσικά, του οποίου σύνοψη και αποσπάσματα διασώζουν ο Φώτιος στην Βιβλιοθήκη ή Μυριόβιβλό του, και άλλοι, καθώς δεν σώζονται τα ίδια τα έργα του. Κι όπως θα δούμε οι διαφωνίες του Κτησία με τον Ηρόδοτο είναι ελάχιστες και δευτερευούσης σημασίας, κάτι που έχει μεγάλη σημασία για την αξιοπιστία της αρχαίας ιστορίας, μιας και ο Κτησίας όπως είπαμε αντιπροσωπεύει την πλευρά των περσών. Λέει λοιπόν ο Κτησίας (σύμφωνα με αυτά που διασώζει ο Φώτιος):

… «Ξέρξης δὲ συναγείρας στρατιὰν Περσικήν, ἄνευ τῶν ἁρμάτων ὀγδοήκοντα μυριάδας, καὶ τριήρεις χιλίας, ἤλαυνεν ἐπί τὴν Ἑλλάδα, ζευγνὺς τὴν Ἄβυδον.»

… «Ξέρξης δὲ προσβάλλει ἐν Θερμοπύλαις Λεωνίδᾳ τῷ στρατηγῷ τῶν Λακεδαιμονίων δι’ Ἀρταπάνου, ἔχοντος μυρίους· καὶ κατεκόπη τὸ Περσικὸν πλῆθος, τῶν Λακεδαιμονίων δύο ἤ τριῶν ἀναιρεθέντων. εἶτα προσβαλεῖν κελεύει μετὰ δισμυρίων, καὶ ἧττα γίνεται κἀκείνων, εἷτα μαστιγοῦνται ἐπὶ τῷ πολεμεῖν, καὶ μαστιγούμενοι ἔτι ἡττῶντο. τῇ δὲ ὑστεραίᾳ κελεύει μάχεσθαι μετὰ πεντακιςμυρίων· καὶ ἐπεὶ οὐδὲν ἤνυεν, ἔλυσε τότε τὸν πόλεμον. Θώραξ δὲ ὁ Θεσσαλὸς καὶ Τραχινίων οἱ δυνατοί, Καλλιάδης καὶ Τιμαφέρνης, παρῆσαν στρατιὰν ἔχοντες, καλέσας δὲ Ξέρξης τούτους τε καὶ τὸν Δημάρατον καὶ τὸν Ἡγίαν τὸν Ἐφέσιον, ἔμαθεν ὡς οὐκ ἄν ἡττηθεῖεν Λακεδαιμόνιοι, εἰ μὴ κυκλωθείησαν. ἡγουμένων δὲ τῶν δύο Τραχινίων διὰ δυσβάτου στρατὸς Περσικὸς διελήλυθε, μυριάδες τέσσαρες, καὶ κατὰ νώτου γίνονται τῶν Λακεδαιμονίων· καὶ κυκλωθέντες ἀπέθανον μαχόμενοι ἀνδρείως ἅπαντες.», Κτησίας, Περσικά, στην Βιβλιοθήκη του Φωτίου, έκδοση Ε. Bekker, Βερολίνο, 1824, σελ. 39.

Αφού είδαμε λίγο παραπάνω τις διαφορές στον αριθμό της στρατιάς και των πλοίων του Ξέρξη που δίνει ο Κτησίας, μπορούμε να πούμε ότι οι λίγες – αλλά με αρκετές λεπτομέρειες – πληροφορίες του, διαφωνούν με τον Ηρόδοτο κυρίως στο ποιός οδήγησε προδοτικά τους Πέρσες στο μονοπάτι πάνω στο βουνό, ώστε να βρεθούν πίσω απ’ την παράταξη των ελλήνων. Ο Ηρόδοτος μιλάει για τον Εφιάλτη απ’ την Μαλίδα της Τραχίνας, ενώ ο Κτησίας μιλάει γενικώς για τους Τραχίνιους που ήρθαν με τον στρατό τους να βοηθήσουν τον Ξέρξη, και άρα γνώριζαν τα περάσματα της περιοχής τους.

Όπως ο Κτησίας έτσι και ο Ηρόδοτος θεωρούν την περιοχή της Τραχίνας ως κατακτημένη απ’ τον Ξέρξη, ή καλύτερα να πούμε ότι και οι Τραχίνιοι του έδωσαν γη και ύδωρ, όπως άλλωστε και όλοι οι άλλοι έλληνες στον βορρά. Έτσι το να ήρθε κάποια αντιπροσωπεία απ’ αυτούς για να βοηθήσει τον Ξέρξη οικειοθελώς ή μετά από παραγγελία δική του μιας και γνώριζαν την περιοχή, αυτό δεν αλλάζει την προδοσία, και την διαφορά των 2 ιστορικών την θεωρηθούμε μηδαμινή. Ο δε Ηρόδοτος που αναφέρει πολύ περισσότερα και με άφθονες λεπτομέρειες, δέον να θεωρηθεί πιο αξιόπιστος και για την λεπτομέρεια του μοναδικού προδότη, του Εφιάλτη.

Όσο για τ’ όνομα του Εφιάλτη που απ’ την αρχή μοιάζει πλαστό καθώς σημαίνει αυτόν που πηδάει επιθετικά πάνω σε κάποιον (=> επί + άλτης, λεξικό LSK), έχουμε να πούμε ότι σε πολλές περιπτώσεις είναι δυνατόν η ιστορία να μπερδεύεται με τον θρύλο, και πάντα ο προδότης περνάει στις συνειδήσεις στιγματισμένος. Συνεπώς, αν το Εφιάλτης το απέκτησε μετά και μέσω της θρυλούμενης λαογραφικής παράδοσης, και πέρασε έτσι μετά από μερικές δεκαετίες στον Ηρόδοτο, αυτό είναι δευτερευούσης σημασίας. Διότι όποιος κι αν ήταν αυτός που έγινε αιτία να σκοτωθούν οι πολεμιστές που μάχονταν για την ελευθερία της πατρίδας, και μάλιστα να σκοτωθούν με μπαμπεσιά, αυτός σίγουρα θα μείνει στην ιστορία σαν ένας Εφιάλτης! Δεν αποκλείεται όμως να ήταν αυτό το πραγματικό του όνομα, όπως μας το παραδίνει με την αρχική μορφή του (Επιάλτης) ο Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος και θα το δούμε παρακάτω.

Τις μόνες λεπτομέρειες που αναφέρει ο Κτησίας και δεν αναφέρει ο Ηρόδοτος είναι οι αριθμοί των περσικών σωμάτων που έλαβαν μέρος στην μάχη:

1η μέρα, επιτίθενται => 10.000 κατά την 1η έφοδο, και

20.000 κατά την 2η έφοδο.

2η μέρα, επιτίθενται => 50.000.

3η μέρα, μετά από προδοσία γίνεται η κυκλωτική κίνηση από 4.000.

Ενώ ο Ηρόδοτος αναφέρει για την 1η μέρα ότι επιτέθηκαν στην 1η φάση τα σώματα των Μήδων και των Κισσίων, και στην 2η φάση το επίλεκτο σώμα των Περσών που λέγονταν Αθάνατοι. Για την 2η μέρα ο Ηρόδοτος δεν αναφέρει άλλη λεπτομέρεια πλην της επαναλαμβανόμενης νίκης των ελλήνων. Αναφέρει όμως άλλες λεπτομέρειες της μάχης τόσο για την 1η μέρα όσο και για την 3η μέρα.

Μια κοινή λεπτομέρεια των Κτησία και Ηροδότου που αξίζει να σημειώσουμε είναι αυτή κατά την οποία μαστιγώνονται οι πέρσες που υποχωρούν από τους δικούς τους (!) ώστε να τους αποτραπεί η οπισθοχώρηση, αλλ’ ούτε αυτό το μέτρο αλλάζει το νικηφόρο αποτέλεσμα των ελλήνων! Και αυτή η λεπτομέρεια που λέγεται και από τους 2 ιστορικούς που γράφουν, ο 2ος σύμφωνα με τις πληροφορίες που έχει περισυλλέξει απ’ τους έλληνες, και ο 1ος απ’ τους πέρσες, δείχνει άλλη μια φορά την αξιοπιστία της παράδοσης της αρχαίας ιστορίας.

Ο θυμός του Ξέρξη και το τέλος της εκστρατείας του

Οι έλληνες της νότιας Ελλάδας σ’ αυτόν τον πόλεμο και μπροστά στην τεράστια δύναμη του Ξέρξη, είχαν 2 καλά χαρτιά να παίξουν και τα χρησιμοποίησαν στο έπακρο:

1.      Τα στενά των Θερμοπυλών απ’ όπου έπρεπε να περάσει ο Ξέρξης με τον στρατό του,

2.      Τα πλοία των ελλήνων και κυρίως των Αθηναίων φημίζονταν για την ταχύτητα κι ευελιξία τους, και είχαν μεγάλο πλεονέκτημα σε ναυμαχίες.

Για το 1ο μπορεί ο καθένας να καταλάβει ότι σε στενό χώρο δεν μπορεί να ξεδιπλωθεί ο μεγάλος στρατός. Απλώς θ’ αντέξει περισσότερο χρόνο αφού έχει αρκετούς στρατιώτες για ν’ αντικαθιστά τους νεκρούς του! Ο χρόνος όμως, είναι ένας παράγοντας πολύ κρίσιμος στον πόλεμο. Και ο χρόνος που κερδήθηκε στις Θερμοπύλες παρόλο που χάθηκε η μάχη, ήταν για τους έλληνες ένα μεγάλο πλεονέκτημα, καθώς τις ίδιες μέρες με την μάχη των Θερμοπυλών γίνονταν η ναυμαχία στο απέναντι Αρτεμίσιο, και παρόλο που τα ελληνικά πλοία δεν πέτυχαν εκεί μεγάλη νίκη, πέτυχε όμως γι αυτούς ο καιρός! Διότι πολλά πλοία του Ξέρξη καταστράφηκαν στα βράχια εξαιτίας ξαφνικής καταιγίδας! Και μόλις έφτασαν τα νέα για την ήττα των ελλήνων στις Θερμοπύλες, αναχώρησαν και τα ελληνικά πλοία για τον νότο όπου θα δίνονταν η μεγάλη και νικηφόρα ναυμαχία στην Σαλαμίνα. Δηλ. εξαιτίας της καθυστέρησης στις Θερμοπύλες, καταστράφηκε απ’ τις καιρικές συνθήκες μέρος των πλοίων του Ξέρξη!

Και υπάρχει και κάτι ακόμα που έχασε ο Ξέρξης στις Θερμοπύλες. Ο στρατός του υπέστη απώλειες φυσικά, δυσανάλογα μεγαλύτερες απ’ τις αντίστοιχες των ελλήνων. Αλλά δεν τον στενοχώρησε τόσο ο αριθμός των απωλειών, αλλά η αιτία των απωλειών! Βλέπετε στις Θερμοπύλες ο Ξέρξης έδωσε την 1η μάχη εναντίον των ελλήνων που ήρθε να κυριέψει. Όντας σίγουρος με τον ασυνήθιστα μεγάλο στρατό που τον ακολουθούσε, και βλέποντας ότι μέχρι τις Θερμοπύλες διάβηκε την βόρεια Ελλάδα και την Θεσσαλία κάνοντας … περίπατο, ξαφνικά δέχθηκε την 1η ψυχρολουσία! Η αντίσταση των ελλήνων στις Θερμοπύλες υπήρξε όχι μόνο απρόβλεπτη σ’ ένταση και πείσμα, αλλά επιπλέον προέρχονταν από ένα στρατό τόσο μικρό, όσο το ένα εκατοστό του δικού του, που μάλιστα του κατάφερε απρόσμενα μεγάλες απώλειες!

Γι αυτό και ο Ξέρξης εξοργίστηκε πολύ με τον Λεωνίδα που ηγούνταν της ελληνικής δύναμης, ώστε μετά την μάχη θέλησε να εξευτελίσει το πτώμα του, παρά την συνήθεια των περσών που έτρεφαν σεβασμό στους νεκρούς αντιπάλους τους που επέδειξαν πολεμική αρετή, όπως παραδίδει ο Ηρόδοτος [7.238.1-2]. Έτσι, του έκοψε το κεφάλι και το κρέμασε σε κοντάρι!

Επιπλέον ο Ξέρξης για να μην φανούν οι τόσες απώλειές του (20.000), διέταξε να ταφούν τα 19.000 πτώματα, και να ρίξουν από πάνω χόρτα και κλαδιά, ώστε να μην γίνεται αντιληπτό ότι εκεί τάφηκαν στρατιώτες του! Και άφησε έκθετα τα 1.000 πτώματα ως δήθεν μοναδικές απώλειές του και τα σκόρπισε στον χώρο. Τα δε πτώματα των ελλήνων που έφταναν τις 4.000, τα έκανε ένα σωρό. Και κατόπιν κάλεσε το ναυτικό του να δει το θέαμα με το πλαστό αποτέλεσμα: 1.000 νεκροί πέρσες και σκόρπιοι απ’ την μια, και 4.000 νεκροί έλληνες σε σωρό απ’ την άλλη! Και το θέαμα λέει ο Ηρόδοτος καταντούσε γελοίο και φάνηκε η πλαστότητά του [8.24.1-8.25.2]!

Και την συνέχεια της ιστορίας αναφέρουμε με λίγα λόγια και σχεδόν επιγραμματικά παρακάτω (οι παραπομπές είναι του Ηροδότου):

Ο στρατός του Ξέρξη από ξηράς κατευθυνόμενος προς νότο και χωρίς να συναντήσει καμιά αντίσταση, καταστρέφει και πυρπολεί τα πάντα στο πέρασμά του, μέχρι και την Αθήνα [8.50.1-2] αφού στο μεταξύ οι έλληνες έχουν εκκενώσει τις πόλεις τους, μαζί και την Αθήνα.

Λαβαίνει χώρα η ναυμαχία της Σαλαμίνας (480 π.Χ.), όπου ηττάται το ναυτικό του Ξέρξη κατά κράτος [8.83.1-8.99.2].

Ο Ξέρξης παίρνει τον δρόμο του γυρισμού στην Περσία [8.107.1], ενώ αφήνει τον στρατηγό του Μαρδόνιο να συνεχίσει την μάχη από ξηράς με 300.000 στρατό [8.100.5].

Λαβαίνει χώρα η μάχη στις Πλαταιές (479 π.Χ.) όπου πάλι οι πέρσες ηττούνται κατά κράτος και ο Μαρδόνιος σκοτώνεται [9.22-70].

Παράλληλα με το χρόνο στις Πλαταιές, λαμβάνει χώρα και η ναυμαχία της Μυκάλης (στα παράλια της Μ. Ασίας, ανάμεσα στην Ιωνία και στην Καρία), όπου πάλι οι περσικές δυνάμεις συντρίβονται [9.96-106].

Με τις Πλαταιές και την Μυκάλη τελειώνει και η 2η και τελευταία περσική εισβολή στην Ελλάδα. Μέχρι και τις Πλαταιές, τα ίδια περίπου με μικρές διαφορές εξιστορεί και ο Κτησίας στο σύγγραμμα που αναφέραμε παραπάνω, σελ. 39.

Στον παρακάτω χάρτη φαίνονται οι περσικές εισβολές και οι αντίστοιχες μάχες, στον Μαραθώνα (490 π.Χ.), στις Θερμοπύλες (480 μ.Χ.), στο Αρτεμίσιο (480 π.Χ.), στην Σαλαμίνα (480 π.Χ.), στις Πλαταιές (479 π.Χ.) και στην Μυκάλη (479 π.Χ.).

Ελληνο-περσικοί πόλεμοι User:Bibi Saint-Pol (original in English); Alexikoua (Greek translation) Map Greco-Persian Wars-en.svg από τα Κοινά, CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=9720183 https://el.wikipedia.org/wiki/Μάχη_των_Πλαταιών

Οι νεώτεροι ξένοι ιστορικοί για την μάχη των Θερμοπυλών – Φιλέλληνες και ανθέλληνες

Οι πολλές συμφωνίες όπως είδαμε των αρχαίων ιστορικών αφήνουν τους νεώτερους ευρωπαίους ιστορικούς έκθετους, αφού μερικοί απ’ αυτούς προσπαθούν να μειώσουν την αξία της χαμένης μεν αλλά σπουδαίας και μεγάλης μάχης στις Θερμοπύλες επί Ξέρξη. Και για να μειώσουν αυτήν την αξία, “εφευρίσκουν” 2 επιχειρήματα:

1.      Θεωρούν ότι τα στρατεύματα του Ξέρξη που παραδίδουν οι αρχαίοι ιστορικοί είναι υπερβολικά, και θα πρέπει να ήταν πολύ μικρότερα!

Έτσι η αγγλική Βικιπαίδεια μας παραπέμπει στα βιβλία των Kenneth Sacks (2003), Jack Cassin-Scott (1977), Barkworth (1993), οι οποίοι μιλάνε για 100.000 μέχρι το πολύ 300.000. Βλέπε και την σελίδα, https://en.wikipedia.org/wiki/Battle_of_Thermopylae .

Η δε εγκυκλοπαίδεια Britannica μιλάει για 70.000 – 170.000. Βλέπε και την σελίδα της, https://www.britannica.com/event/Battle-of-Thermopylae-Greek-history-480-BC .

Και ο Nicholas Hammond του γνωστού εκδοτικού οίκου που έβγαλε διάφορους τόμους της Cambridge Ancient History  και της 2ης έκδοσης του Oxford Classical Dictionary (1970) δέχεται λιγότερους από 300.000.

Ο δε βρετανός Sir Frederick Maurice που διετέλεσε στρατηγός στον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο διατείνεται ότι οι πέρσες δεν ήταν δυνατόν να ξεπερνούσαν τις 175.000 διότι δεν θα επαρκούσε το νερό!! Αυτό το τελευταίο μας αφήνει άναυδους καθώς αναρωτιόμαστε: δηλ. ο Ξέρξης που κουβαλούσε μαζί του άπειρο πλήθος μεταφορικών ζώων για να μεταφέρουν τις προμήθειές ανεφοδιασμού του, δεν μπορούσε να κουβαλάει και πόσιμο νερό που θα το ανανέωνε στους έστω … χείμαρρους της ελληνικής επικράτειας;; Βλέπε και το εμπεριστατωμένο άρθρο της ιστοσελίδας, https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Battle_of_Thermopylae .

Μα είναι δυνατόν ένας αξιωματικός του στρατού να σκέφτεται έτσι; Εκτός κι αν αυτός το είπε επίτηδες εκφράζοντας μια ανθελληνική άποψη! Διότι πρέπει να ξέρουμε ότι, όπως υπάρχουν στο εξωτερικό φιλέλληνες, έτσι υπάρχουν και ανθέλληνες!

Απ’ την άλλη μεριά έχουμε ξένους ερευνητές που δεν συμμερίζονται την άποψη των προηγουμένων συναδέλφων τους.

Έτσι, ο επίσης βρετανός Munro (1929) θεωρεί αξιόπιστους τους αρχαίους ιστορικούς. Το ίδιο και ο αμερικανός Reginald Walter Mcan (1973), καθώς και ο ιστορικός και μετρολόγος (ειδικός στα αρχαία και μεσαιωνικά μέτρα και σταθμά) και επίσης αμερικανός Livio Catullo Stecchini (2007). Βλέπε πάλι την σελίδα, https://www.newworldencyclopedia.org/entry/Battle_of_Thermopylae .

2.      Τους είναι αδύνατο να κατανοήσουν την επιμονή των Σπαρτιατών να παραμείνουν στα στενά των Θερμοπυλών ακόμα κι όταν μάθανε για την προδοσία, κι ότι σε λίγες ώρες θα κυκλωθούν απ’ τον εχθρό και άρα η μάχη θα χαθεί και οι ίδιοι θα σκοτωθούν. Κι έτσι εδώ εκδηλώνουν μεγάλη απορία.

Θα θεωρήσουμε ως εκπρόσωπο αυτής της άποψης τον νεώτερο άγγλο ιστορικό του 20ού αι. Charles Hignett που εισηγήθηκε τον τίτλο «an unsolved riddle = ένα άλυτο αίνιγμα», για την παραμονή του Λεωνίδα και των αντρών του σε μια χαμένη και θανατηφόρα γι αυτούς μάχη. Την συγκεκριμένη αναφορά βρήκαμε στην ιστοσελίδα, https://www.livius.org/articles/battle/thermopylae-480-bce/ Ας απαντήσουμε λοιπόν στον κύριο Hignett, και σε όποιον άλλο συμμερίζεται την άποψή του:

Οι Σπαρτιάτες που είχαν σκληρό στρατιωτικό σύστημα όπου εκπαιδεύονταν από παιδιά, θεωρούσαν ως ιδανικό που έπρεπε να κρατήσουν μέχρι θανάτου, την αφοσίωση στην πατρίδα τους Σπάρτη και στους νόμους της, οι οποίοι υπαγόρευαν την μάχη μέχρι τελικής πτώσεως, και δίδασκαν την μεγάλη δόξα μετά από έναν τέτοιο θάνατο.

Όμως, παρόλο που οι θυσίες των ελλήνων δεν γίνονται κατανοητές από κάποιους, υπάρχουν όμως άλλοι ξένοι που τις κατανοούν και πολλές φορές συμπάσχουν με τους έλληνες, όπως εξηγούμε παρακάτω.

Το φιλελληνικό ρεύμα των ξένων δεν είναι άγνωστο σε κανένα έλληνα. Μετά τον ευρωπαϊκό Διαφωτισμό και κυρίως τον Ουμανισμό που είχαν γίνει αιτία να έρθουν στο φως και στην διάθεση της ευρωπαϊκής διανόησης τα χειρόγραφα των αρχαίων ελλήνων συγγραφέων, υπήρξε μια διαφορετική αντιμετώπιση των ξένων για τα εσωτερικά της Ελλάδας και την εν γένει ελληνική σκέψη και κουλτούρα. Και σ’ αυτό βέβαια δεν συνετέλεσαν μόνο τα έργα των αρχαίων κλασσικών και φιλοσόφων, αλλά και τα έργα των αρχαίων ελλήνων ιστορικών και των επιστημόνων.

Έτσι η αρχαία ελληνική ιστορία με τα κατορθώματα και τις ήττες που είχε να δείξει, εντυπωσίαζε τους κύκλους των ευρωπαίων λογίων, που έβλεπαν σ’ αυτές με συγκίνηση τους αγώνες των ελλήνων ενάντια σε ξένους κατακτητές. Γι αυτό και κατά την επανάσταση του 1821 δεν ήταν λίγοι εκείνοι οι ξένοι που ήρθαν στην Ελλάδα και πολέμησαν στο πλευρό των ελλήνων. Πολύ ενδιαφέρον και διαφωτιστικό άρθρο για το θέμα αυτό, υπάρχει στην ιστοσελίδα του «Πρώτου Θέματος», https://www.protothema.gr/stories/article/665572/agnostoi-kai-ligotero-gnostoi-filellines/ .

Στην παραπάνω σελίδα βλέπει κανείς τις θυσίες των ξένων για την ελευθερία των ελλήνων! Ποιό είναι λοιπόν το «άλυτο αίνιγμα» που επικαλείται ο Hignett; Και να φανταστούμε ότι ο Hignett διετέλεσε επί πολλά χρόνια καθηγητής στην Οξφόρδη διδάσκοντας αποκλειστικά και μόνο την Ιστορία του Ηροδότου, όταν είναι γνωστό ότι ο Ηρόδοτος επαινεί ως άριστο ηρωισμό την πολεμική αυτοθυσία των ελλήνων! Παραθέτουμε ένα χαρακτηριστικό του απόσπασμα:

«[7.224.1] … καὶ Λεωνίδης τε ἐν τούτῳ τῷ πόνῳ πίπτει ἀνὴρ γενόμενος ἄριστος, καὶ ἕτεροι μετ᾽ αὐτοῦ ὀνομαστοὶ Σπαρτιητέων, τῶν ἐγὼ ὡς ἀνδρῶν ἀξίων γενομένων ἐπυθόμην τὰ οὐνόματα, ἐπυθόμην δὲ καὶ ἁπάντων τῶν τριηκοσίων.»

Μετάφραση Η. Σπυρόπουλου: «Και σ᾽ αυτόν τον αγώνα πέφτει ο Λεωνίδας αφού αποδείχτηκε άντρας με λαμπρότατη παλικαριά και μαζί του κι άλλοι σημαντικοί Σπαρτιάτες, των οποίων γενομένων αξίων παλικαριών εγώ ρώτησα κι έμαθα τα ονόματα, μάλιστα έμαθα κι όλων των τριακοσίων.».

[Όλη την ιστορία του Ηροδότου, κείμενο και μετάφραση, που είναι σε 9 βιβλία (Ηροδότου Ιστορίαι), μπορείτε να την διαβάσετε στην ιστοσελίδα του Κέντρου Ελληνικής Γλώσσας, http://www.greek-language.gr/digitalResources/ancient_greek/library/index.html?author_id=153 .]

Αρχαίοι και μεσαιωνικοί ιστορικοί για την μάχη των Θερμοπυλών

Για την μάχη των Θερμοπυλών με τους πέρσες του Ξέρξη, αναφέρονται με λίγα λόγια και σχεδόν επιγραμματικά, οι παρακάτω αρχαίοι ιστορικοί:

Θουκυδίδης (4.36.3.3), Ξενοφών (6.5.43.5), Δημοσθένης (59.95.5), Λυκούργος ο ρήτορας (108,8), Επίκτητος (2.20.26.8), Δίων Κάσσιος (286.24), Δίων Χρυσόστομος (11.149.2), Μάξιμος Σοφιστής (23.2.ε.2), Μένανδρος ο ρήτορας (364.2), Ωριγένης (Κατά Κέλσου 2.17.10). Και κατά τον Μεσαίωνα (8ος αι.) ο χρονογράφος Γεώργιος Σύγγελος (301.15).

Εκείνοι οι ιστορικοί που αναφέρονται με λίγες επιπλέον φράσεις για την μάχη, ή είναι μεν σύντομοι αλλ’ όμως αναφέρουν ενδιαφέρουσες λεπτομέρειες όπως ο αριθμός της περσικής δύναμης, είναι οι παρακάτω και παραθέτουμε τ’ αποσπάσματά τους:

«Λακεδαιμόνιοι δὲ καὶ τῶν συμμάχων ἔνιοι εἰς Θερμο- 
πύλας ἀπήντησαν, ἡγούμενοι διὰ τὴν στενότητα τῶν χω- 
(31) ρίων τὴν πάροδον οἷοί τ’ ἔσεσθαι διαφυλάξαι. γενομένου
δὲ τοῦ κινδύνου κατὰ τὸν αὐτὸν χρόνον Ἀθηναῖοι μὲν ἐνί- 
κων τῇ ναυμαχίᾳ, Λακεδαιμόνιοι δέ, οὐ ταῖς ψυχαῖς ἐνδεεῖς 
γενόμενοι, ἀλλὰ τοῦ πλήθους ψευσθέντες καὶ οὓς φυλάξειν 
ᾤοντο καὶ πρὸς οὓς κινδυνεύσειν ἔμελλον, <διεφθάρησαν>    (5)
οὐχ ἡττηθέντες τῶν ἐναντίων, ἀλλ’ ἀποθανόντες οὗπερ ἐτά- 
(32) χθησαν μάχεσθαι· », Λυσίας (459-380 π.Χ.), Επιτάφιος, 30.3-31.5.

«Λακεδαιμόνιοι μὲν εἰς Θερμοπύλας πρὸς τὸ πεζὸν, χιλίους 
αὑτῶν ἐπιλέξαντες καὶ τῶν συμμάχων ὀλίγους παραλαβόν-    (5)
τες, ὡς ἐν τοῖς στενοῖς κωλύσοντες αὐτοὺς περαιτέρω 
προελθεῖν, οἱ δ’ ἡμέτεροι πατέρες ἐπ’ Ἀρτεμίσιον, ἑξή- 
κοντα τριήρεις πληρώσαντες πρὸς ἅπαν τὸ τῶν πολεμίων
ναυτικόν.», Ισοκράτης (436-338 π.Χ.), Πανηγυρικός, 90.4-5.

«καὶ τῶν χιλίων τῶν εἰς Θερμοπύλας ἀπαντησάντων,   (5) (100) οἳ πρὸς ἑβδομήκοντα μυριάδας [700.000]τῶν βαρβάρων συμβαλόντες
οὐκ ἔφυγον οὐδ’ ἡττήθησαν, ἀλλ’ ἐνταῦθα τὸν βίον ἐτε- 
λεύτησαν οὗπερ ἐτάχθησαν,», Ισοκράτης, Αρχίδαμος, 99.5-100.2.

«Ἕλληνες
ἐν Θερμοπύλαις τοσοῦτοι Ξέρξην ὑπέστησαν. Τύριοι δὲ οὐκ εἰσὶ
πεντακόσιαι μυριάδες [5.000.000], ἀλλὰ ὀλίγοι, …», Χαρίτων (100 π.Χ.-100 μ.Χ.), Τα περί Χεραίαν και Καλλιρρόην, 7.3.9.5.

«ὁμοίως δὲ καὶ κατορθώματα͵ ὅπου τι κατορθωθῆναι συνέβη παρὰ τὴν ἐμπειρίαν τῶν τόπων· καθάπερ ἐν τοῖς περὶ Θερμοπύλας στενοῖς ὁ Ἐφιάλτης λέγεται δείξας τὴν διὰ τῶν ὀρῶν ἀτραπὸν τοῖς Πέρσαις ὑποχειρίους αὐτοῖς ποιῆσαι τοὺς περὶ Λεωνίδαν καὶ δέξασθαι τοὺς βαρβάρους εἴσω Πυλῶν.», Στράβων (64 π.Χ.-24 μ.Χ.), 1.1.17.

«κατὰ τὴν λεγομένην ἀτραπὸν περιελθών͵ ᾗ δὴ καὶ Λακεδαιμονίοις τοῖς ἀμφὶ Λεωνίδαν Ξέρξης ἐπέθετο͵ ἀφυλάκτων 79 τότε τῶν ὀρῶν ὄντων.», Αππιανός (2ος αι. μ.Χ,), 78.3-79.1.

«4   Ξέρξης ἐν Θερμοπύλαις πολλῶν βαρβάρων πεσόντων ἀποκρυπτόμενος τὸ πλῆθος τῶν νεκρῶν προσέταξε τοῖς οἰκείοις αὐτῶν διὰ νυκτὸς τοὺς αὑτοῖς προσήκοντας γῇ κατακρύψαι. 5   Ξέρξης ἐν Θερμοπύλαις διὰ τὴν στενότητα τῶν ὀρῶν πολλοὺς Περσῶν ἀποβαλὼν, Τραχινίου ἀνδρὸς Ἐφιάλτου δείξαντος ἀτραπὸν περὶ τοῖς ὄρεσι στενὴν, ἔπεμψεν ἄνδρας δισμυρίους, οἳ περιελθόντες κατὰ νώτου γενόμενοι τῶν Ἑλλήνων ἀπέκτειναν ἅπαντας, ὧν ἡγεῖτο Λεωνίδας.», Πολύαινος ο ρήτωρ ή Μακεδών (2ος αι. μ.Χ.), 7.15.4-5.

«Περσῶν μετὰ πεντακοσίων μυριάδων [5.000.000] ἐπὶ τὴν Ἑλλάδα φερομένων͵ Λακεδαιμόνιοι τριακοσίους εἰς Θερμοπύλας ἔπεμψαν στρατηγὸν αὐτοῖς δόντες Λεωνίδαν.», Ιωάννης Στοβαίος (5ος αι. μ.Χ.), 3.7.65.5.

«Οτι ἀπορέοντος τοῦ βασιλέως ὅ τι χρήσηται τῷ παρε όντι πρήγματι͵ Ἐπιάλτης ὁ Εὐρυδήμου ἀνὴρ Μηλιεὺς ἦλθέ οἱ ἐς λόγους ὡς μέγα τι παρὰ βασιλέως δοκέων οἴσεσθαι͵ ἔφρασέ τε τὴν ἀτραπὸν τὴν διὰ τοῦ ὄρεος φέρουσαν ἐς Θερμοπύλας καὶ διέφθειρε τοὺς ταύτῃ ὑπομείναντας Ἑλλήνων.», Κωνσταντίνος Πορφυρογέννητος (10ος αι., αναπαράγει τον Ηρόδοτο), 2.22.19.

Τις παραπομπές των ιστορικών πήραμε απ’ το πολύ χρήσιμο site του TLG (http://stephanus.tlg.uci.edu ).

Τέλος, είναι γνωστά τα ηρωικά επιγράμματα που κατατέθηκαν στον τόπο της μάχης απ’ τους έλληνες ως φόρος τιμής στους νεκρούς που έπεσαν. Ανάμεσα σ’ αυτούς που έγραψαν τα επιγράμματα είναι και ο ποιητής Σιμωνίδης (556-469 π.Χ.).

Η αρχαία Σπάρτη και ο ψευτο-ηθικός Σιαμάκης

Η Σπάρτη ως πόλη-κράτος είχε υιοθετήσει ένα αυστηρό μιλιταριστικό σύστημα για να μπορέσει όχι μόνο να προστατευθεί από τις γείτονες πόλεις-κράτη – καθώς είδαμε το πολύ σκληρό ανταγωνιστικό περιβάλλον που επικρατούσε στον ελληνικό χώρο – αλλά και να μπορέσει κάποτε να ηγηθεί της ελληνικής επικράτειας, όπως και τα κατάφερε για ένα διάστημα. Αυτό το σύστημα υπαγόρευε την συνεχή στρατιωτική εκπαίδευση και σκληραγωγία των αρρένων απ’ την παιδική ηλικία των 7 ετών μέχρι το 30ό έτος. Και όλη αυτήν την περίοδο της ζωής των οι Σπαρτιάτες την περνούσαν στο στρατόπεδο! Οπωσδήποτε σκληρό σύστημα!

Και αφού υπήρχε τόση εκτεταμένη χρονικά συναναστροφή αρρένων στο στρατόπεδο, ήταν στατιστικά επόμενο να δημιουργηθούν φαινόμενα ομοφυλοφιλίας και παιδεραστίας, τα οποία οι αρχαίοι ιστορικοί, άλλοι τα μαρτυρούν άμεσα (Πλούταρχος, Βίοι Παράλληλοι/Λυκούργος, 18) και άλλοι έμμεσα (Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία, 2.12-14). Κι αυτό του Σιαμάκη «του ήρθε κουτί» για να ξεσπάσει βρίζοντας και ειρωνεύοντας την αρχαία Σπάρτη επιδεικνύοντας έτσι την δήθεν χριστιανική του ηθική και δικαιοσύνη. Ενώ στην πραγματικότητα εκείνο που δείχνει χωρίς να το θέλει, είναι μόνο η απωθημένη κακία της σκληρής, υποκριτικής και βλάσφημης ηθικής του.

Όμως πέρα και πάνω απ’ αυτά τα φαινόμενα εκτροπής της σεξουαλικής ηθικής των σπαρτιατών – που δεν είχαν και μεγάλες διαφορές από άλλα φαινόμενα και σε άλλες μερικές ελληνικές πόλεις (Ξενοφών, Λακεδαιμονίων Πολιτεία, 2.12-14), ή απ’ όλο τον υπόλοιπο ειδωλολατρικό κόσμο που ήταν πιο «βρώμικος» σεξουαλικά απ’ τους έλληνες (βλέπε και τις σελίδες μας, ΑΠ' ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΤΗΣ ΤΡΥΦΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ IΩΑΝΝΗ (ΜΕΡΟΣ Α΄) - Ο ΑΝΤΙΧΡΙΣΤΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΡΧΑΙΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ , ΑΠ’ ΤΟΝ ΠΑΡΑΔΕΙΣΟ ΤΗΣ ΤΡΥΦΗΣ ΣΤΗΝ ΑΠΟΚΑΛΥΨΗ ΤΟΥ IΩΑΝΝΗ (ΜΕΡΟΣ Β΄) – Ο ΨΕΥΔΟ-ΕΡΜΗΝΕΥΤΗΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ), όπως βλέπουμε και στην Παλαιά Διαθήκη για την καθημερινή ηθική των γειτονικών του Ισραήλ λαών της Παλαιστίνης, αλλά και των προκατόχων της γης του Ισραήλ που διατηρούσαν και άρρενες ιερείς στα πορνικά ιερατεία τους, και αυτό φαίνεται χαρακτηριστικά απ’ την φράση του μωσαϊκού νόμου, «Οὐκ ἔσται πόρνη ἀπὸ θυγατέρων ᾿Ισραήλ, καὶ οὐκ ἔσται πορνεύων ἀπὸ υἱῶν ᾿Ισραήλ· οὐκ ἔσται τελεσφόρος ἀπὸ θυγατέρων ᾿Ισραήλ, καὶ οὐκ ἔσται τελεισκόμενος ἀπὸ υἱῶν ᾿Ισραήλ.» – πέρα λοιπόν απ’ αυτά, οι σπαρτιάτες είχαν αυξημένη πίστη στην πατρίδα Σπάρτη και στους νόμους της, και ο θάνατος στην μάχη γι αυτούς αποτελούσε εκπλήρωση του καθήκοντός των! Καθήκον το οποίο μάθαιναν κι εκπαιδεύονταν για δεκαετίες απ’ την παιδική τους ηλικία!

Κι ο Σιαμάκης μπροστά στην δήθεν άτεγκτη αλλά κατά βάθος υποκριτική ηθική του, θέλει να παραβλέπει αυτό το καθήκον και δεν αναγνωρίζει κανένα ιδανικό στους σπαρτιάτες. Χαρακτηρίζει δε ως διαολόσταλμα το γνωστό «Ἢ τὰν ἢ ἐπὶ τᾶς» που έλεγε η μητέρα του σπαρτιάτη όταν τον ξεπροβόδιζε για την μάχη (στο βιβλίο του Έκφυλοι).

Και βρίσκει την ευκαιρία να υποβιβάσει τους σπαρτιάτες για τον απλούστατο λόγο ότι ο ίδιος δεν έχει καμιά ηθική και κανένα ιδανικό. Ούτε είχε ποτέ, όπως άλλωστε δεν και έχει ποτέ ιδανικά ο κάθε φιλόδοξος και αλαζόνας γιατί εκείνο που ενδιαφέρει ένα τέτοιο άτομο είναι μόνο η προβολή του. Ο Σιαμάκης είναι ψεύτης και πλαστογράφος της χριστιανικής ηθικής! Και τα ψέματά του και την πλαστογραφία του, τ’ αποδεικνύουμε πολλαπλώς στις σελίδες μας.

Αντί περίληψης

Τα ψεύδη του Σιαμάκη πάνω στ’ αρχαία κείμενα και τις ψευδείς ερμηνείες του για τις δήθεν ιστορικές αναφορές (!) τα είδαμε γι άλλη μια φορά. Βρίζει τους σπαρτιάτες, ενώ δεν μπορεί να τους φτάσει στη αυτοθυσία. Οι Σπαρτιάτες πέθαιναν τουλάχιστον για την πατρίδα, ενώ ο Σιαμάκης δεν προσφέρεται να κάνει κάτι για κανέναν, πόσο μάλλον για τον Θεό που καυχιέται ότι Τον εκπροσωπεί, ο πλάνος και φαρισαίος!

Και με τις βρισιές και ειρωνείες του ο Σιαμάκης νομίζει ότι περνιέται για ηθικός και δίκαιος και καλός χριστιανός! Και ξεχνάει αυτά που διάβαζε τόσα χρόνια στην Καινή Διαθήκη και ειδικά στις επιστολές του Παύλου, όπου ο απόστολος δεν βρίζει και δεν ειρωνεύεται ποτέ τους ανθρώπους που πέφτουν σε τέτοια αμαρτήματα. Αλλ’ αρκείται να τους ονομάσει μαλακούς (= απαλούς, τρυφερούς, που έχουν την απαλότητα κι ευαισθησία της γυναίκας, Α΄ Κο 6,9) και αρσενοκοίτες (= που πλαγιάζουν στην κοίτη με άντρες, Α΄ Κο 6,9, Α΄ Τιμ 1,10) και κατεργαζόμενους την ασχημοσύνη (Ρω 1,27-28). Και βέβαια ο απόστολος λέει ότι αν δεν μετανοήσουν γι αυτά και δεν αλλάξουν, τότε δεν πρόκειται να κληρονομήσουν την βασιλεία του Θεού. Αλλά η μετάνοια είναι δυνατή ακόμη και γι αυτά τ’ αμαρτήματα, καθώς λέει ότι υπήρξαν και απ’ τους χριστιανούς κάποιοι που είχαν πέσει σε τέτοια πριν μετανοήσουν και βαπτιστούν (Α΄ Κο 6,11)!

Και σε άλλα σημεία ο Παύλος τονίζει την πραότητα που πρέπει να δείχνει πάντα ο διδάσκαλος του ευαγγελίου όταν ακόμα συνδιαλέγεται ή απευθύνεται στους αντιτιθέμενους, όπως τα Β΄ Τιμ 2,24-25, Κολ 4,5-6, Ττ 3,1-3. Κι ο απόστολος και αδερφός του Κυρίου Ιούδας γράφει στην Επιστολή του για τον αρχάγγελο Μιχαήλ που όταν αντίκρισε κάποτε τον διάβολο – σε πνευματικό χώρο φυσικά – δεν τόλμησε να τον κακολογήσει («οὐκ ἐτόλμησε κρίσιν ἐπενεγκεῖν βλασφημίας, ἀλλ' εἶπεν· ἐπιτιμήσαι σοι Κύριος. », Ιδ 9), δείχνοντας έτσι πόσο σπουδαίο είναι για τον χριστιανό να μην ανταποδίδει λοιδορίες, ειρωνείες και λοιπές κακίες.

Ο Σιαμάκης όμως, σαν μεγάλος υποκριτής, δεν διαθέτει την συγχωρητικότητα που έχει ο Κύριος, κι όπως κάθε υποκριτής δεν βλέπει τις αδικίες και τα εγκλήματα που κάνει ο ίδιος. Έτσι με τις πλατωνικές μοιχείες του και τις κατ’ επέκταση διαλύσεις οικογενειών που έχει κάνει, έχει αποδείξει ότι είναι πολύ χειρότερος απ’ τους αρχαίους Σπαρτιάτες που εξαναγκάσθηκαν να ζουν σε τέτοιες συνθήκες από μικρά παιδιά! Γι αυτό και ο Παύλος αφού αναλύσει αυτού του είδους την σαρκική ασχημοσύνη, συνεχίζοντας στην ίδια Επιστολή του αναφέρεται περισσότερο στις άλλες ηθικές αδικίες και ασέβειες, και λέει:

«πεπληρωμένους πάσῃ ἀδικίᾳ πορνείᾳ πονηρίᾳ πλεονεξίᾳ κακίᾳ, μεστοὺς φθόνου φόνου ἔριδος δόλου κακοηθείας, 30 ψιθυριστάς, καταλάλους, θεοστυγεῖς, ὑβριστάς, ὑπερηφάνους, ἀλαζόνας, ἐφευρετὰς κακῶν, γονεῦσιν ἀπειθεῖς, 31 ἀσυνέτους, ἀσυνθέτους (= παραβάτες), ἀστόργους, ἀσπόνδους (= θανασίμως αδιάλλακτους), ἀνελεήμονας· », Ρω 1,29-30.

Απ’ τους παραπάνω χαρακτηρισμούς του Παύλου, ακόμα και το γονεύσιν απειθείς ο Σιαμάκης το διαπράττει με το να παροτρύνει τα παιδιά να περιφρονούν τους γονείς τους! Κι έτσι είναι ένοχος για τους περισσότερους χαρακτηρισμούς του Παύλου που έχουμε βάλει με χρώμα! Για δε την πορνεία ειδικά, έχουμε επαναλάβει ότι την διαπράττει πλατωνικά, και πάντως την διαπράττει!

Για τον κακοήθη χαρακτήρα του, την γεμάτη ψεύδος και κακία καταλαλιά του και τον γεμάτο φθόνο και φόνο ψιθυρισμό του που κάνει εις βάρος αθώων πατεράδων προκειμένου να τους εξοντώσει, για να έχει δικές του τις αντίστοιχες οικογένειες, έχουμε ήδη πει πολλά και θα πούμε ακόμα όσα χρειαστεί, προκειμένου να γκρεμίσουμε την ψευδή φήμη που απέκτησε, αυτός ο παμπόνηρος εφευρετής κακών και ανήκουστος πλάνος κι αιρετικός Σιαμάκης! Όσο για το τελευταίο χαρακτηρισμό του Παύλου, ανελεήμονας, έχουμε αφιερώσει ξεχωριστή σελίδα: ΤΟ ΕΛΕΟΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ & Ο ΣΤΥΓΝΟΣ ΚΑΙ ΑΝΕΛΕΗΤΟΣ ΣΙΑΜΑΚΗΣ .