THE HUMBLE MOSES, THE AMBITIOUS SIAMAKIS AND THE ALPHABET

Θεσσαλονίκη 22-10-2016

Ο Κωνσταντίνος Σιαμάκης  στο σπουδαίο και μεγάλο του σύγγραμμα «ΤΟ ΑΛΦΑΒΗΤΟ», στο οποίο κανείς δεν μπορεί να του αμφισβητήσει την συστηματική και αξιόλογη έρευνα, όμως κάνει ένα σοβαρό και πολύ ύποπτο λάθος. Η κεντρική ιδέα του αλφαβήτου και ο λόγος για τον οποίο το έγραψε (τουλάχιστον όπως μας έλεγε), ήταν ότι το αλφάβητο το εφεύραν οι εβραίοι και συγκεκριμένα ο Μωυσής, για να γράψει το πρώτο βιβλίο στην ιστορία που ήταν η Πεντάτευχος! Έκπληκτοι τότε και συνεπαρμένοι εμείς οι μαθητές του από την μεγάλη αυτή ανακάλυψη που τόσο εξυψώνει την Βίβλο και μας τονώνει την πίστη, δεν σκεφθήκαμε να εξετάσουμε κάποια απλά πράγματα.

Γράφει λοιπόν (το απόσπασμα το παίρνω απ’ την ιστοσελίδα του, http://philologus.gr/1/44----1450--600-x/78-alfa , που είναι παρμένο απ’ το βιβλίο του):

«Είναι ευνόητο ότι ο Μωυσής προκειμένου να γράψει κάποια βιβλία που ήθελε να μείνουν αιώνια, και μη βλέποντας κάποιο γραμματάριο που είχε αυτό το προσόν, κάθισε και μελέτησε πολλά γραμματάρια, κι αφού είδε τι τους λείπει και προς τα πού βαίνει η εξέλιξή τους, … συνέλαβε τον φθόγγο. … Προσδιόρισε λοιπόν ο Μωυσής τους 19 φθόγγους και 3 διφθογγίες, και όρισε για την γραφική παράσταση του καθενός ένα απλουστευμένο εικονίδιο. … Κι επειδή κατάλαβε αμέσως ότι η ανθρώπινη φωνή δεν αναλύεται περισσότερο, κατάλαβε ότι έφτιαξε το τελειότερο και αξεπέραστο γραμματάριο, αυτό που γύρευε για να γράψει την Γένεση και τ’ άλλα βιβλία της Πεντατεύχου. … Το αλφάβητο το εφεύρε στο Σινά, πριν πάει στην Αίγυπτο να βγάλει τον Ισραήλ.»

Πώς είναι όμως δυνατόν ο Μωυσής να είχε τέτοια ενδιαφέροντα, όταν η Γραφή στην Έξοδο (κεφ. 3 και 4) περιγράφει αναλυτικά τον διάλογο του Μωυσή με τον Θεό που του εμφανίστηκε στην βάτο, και δείχνει τον Μωυσή τελείως απρόθυμο για την αποστολή που θέλει ο Θεός φέρνοντας τις δικαιολογίες «ποιος είμαι εγώ», «δεν είμαι ικανός», «είμαι ισχνόφωνος και βραδύγλωσσος», και «σε παρακαλώ, βάλε κάποιον άλλο»;

Πότε λοιπόν ο Μωυσής εφεύρε το αλφάβητο όταν δεν είχε καμιά όρεξη για την αποστολή αυτή κι όταν η μόνη απασχόλησή του στην έρημο του Σινά ήταν η βοσκή των προβάτων (Εξ 3,1);

Και επιπλέον ο Μωυσής όταν ελευθέρωνε τον Ισραήλ, δεν ήξερε ότι ο Θεός θα τους δώσει γραπτό νόμο. Αυτό το έμαθε πρώτη φορά όταν βρέθηκε με τον λαό στο Σινά (Εξ 19,1-7). Πώς λοιπόν ο Μωυσής σχεδίαζε την γραφή της Πεντατεύχου πριν ελευθερώσει τον Ισραήλ, όταν πάνω απ’ το μισό της περιεχόμενο καλύπτεται απ’ τον νόμο ο οποίος αποκαλύφθηκε στο Σινά;

Λέει λοιπόν η Γραφή:

«καὶ εἶπε Κύριος πρὸς Μωυσῆν· ἀνάβηθι πρός με εἰς τὸ ὄρος καὶ ἴσθι ἐκεῖ· καὶ δώσω σοι τὰ πυξία (= πλάκες) τὰ λίθινα, τὸν νόμον καὶ τὰς ἐντολάς, ἃς ἔγραψα νομοθετῆσαι αὐτοῖς.», Εξ 24,12.

«Καὶ ἔδωκε Μωυσῇ, ἡνίκα κατέπαυσε λαλῶν αὐτῷ ἐν τῷ ὄρει τῷ Σινά, τὰς δύο πλάκας τοῦ μαρτυρίου, πλάκας λιθίνας γεγραμμένας τῷ δακτύλῳ τοῦ Θεοῦ.», Εξ 31,18.

«καὶ αἱ πλάκες ἔργον Θεοῦ ἦσαν, καὶ ἡ γραφὴ γραφὴ Θεοῦ κεκολαμμένη ἐν ταῖς πλαξί.», Εξ 32,16.

«καὶ ἔγραψεν ἐπὶ τὰς πλάκας κατὰ τὴν γραφὴν τὴν πρώτην τοὺς δέκα λόγους, οὓς ἐλάλησε Κύριος πρὸς ὑμᾶς ἐν τῷ ὄρει ἐκ μέσου τοῦ πυρός, καὶ ἔδωκεν αὐτὰς Κύριος ἐμοί.», Δε 10,4.

Βλέπουμε ότι οι λίθινες πλάκες με τις δέκα εντολές, γράφτηκαν απ’ το δάκτυλο του Θεού, με γραφή Θεού, χαραγμένη (κεκολαμμένη) πάνω στις πλάκες. Ρωτάω λοιπόν:

Δεν θα μπορούσε ο Θεός να πει στον Μωυσή απλώς να γράψει τις εντολές, όπως και του είπε και τις έγραψε όλες σε βιβλίο (Εξ 24,4 και 7); Γιατί έπρεπε να του δώσει ειδικά τις δέκα εντολές γραμμένες απ’ το χέρι του και μάλιστα σε λίθινες πλάκες;

Απάντηση. Διότι ήταν το πρωτότυπο κείμενο του αλφαβήτου που το έδωσε κατευθείαν ο Θεός. Και έπρεπε να είναι ευανάγνωστο και ανθεκτικό στην πολλή έκθεση αφού θα διαβάζεται κι από τους πολλούς γραμματείς που θα το μάθουν για να το μεταδώσουν στον λαό, και θα το αντιγράφουν σε πολλά αντίτυπα για να δώσουν πάλι στο λαό. Και προφανώς ο Θεός διάλεξε τα σύμβολα των 22 γραμμάτων από την προηγούμενη συλλαβική γραφή τους και δεν τους ήταν άγνωστα, κι έτσι τα έμαθαν πολύ εύκολα και γρήγορα αφού και πιο λίγα ήταν και πιο απλή η γραφή απ’ τ’ αντίστοιχα συλλαβικά. Και αυτά τα 22 γράμματα αντιστοιχούν αριθμητικά στα 22 βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, όπως μαρτυρεί και ο Ιώσηπος που ήταν εβραίος για τα θεόπνευστα βιβλία των εβραίων (βλέπε και την σελίδα μας, ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΝΩΧ (ΜΕΡΟΣ Β΄) – ΤΑ ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΑΠΟΚΡΥΦΑ & Η ΙΟΥΔΑΪΚΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ , στην παράγραφο Τα θεόπνευστα βιβλία των εβραίων).

[Να σημειώσουμε εδώ σαν παρένθεση που όμως είναι αναγκαία για τους αναγνώστες που δεν έχουν ασχοληθεί πολύ με το θέμα του αλφαβήτου, ότι το αλφάβητο που πήραν οι εβραίοι κατ’ ευθείαν απ’ τον Θεό στο Σινά, είναι αυτό που επικράτησε να λέγεται φοινικικό, τ’ οποίο με τη σειρά του θεωρείται εξέλιξη πρωτοσιναϊτικών και πρωτοχαναανιτικών γραμματαρίων των λαών που έζησαν στη βόρεια Χαναάν, και κυρίως των εβραίων, γι αυτό και λέγεται σημιτικό ή βόρειο σημιτικό. Βλέπε και την ηλεκτρονική Britannica,

https://www.britannica.com/topic/Greek-alphabet . Στην ουσία δηλ. δεν υπάρχει σοβαρή διαφωνία ότι οι εβραίοι είχαν τον κυρίαρχο ρόλο στην εφεύρεση του αλφαβήτου. Στο τέλος δίνουμε μια πιο αναλυτική παρουσίαση στο θέμα.]

Σε πολλά σημεία επίσης η Γραφή λέει ότι τις τέχνες και επιστήμες τις έδωσε με θεία φώτιση ο Θεός στον άνθρωπο, και παραθέτω λίγα αντιπροσωπευτικά σε μετάφραση.

Για την κατασκευή της σκηνής του μαρτυρίου και όλων των σκευών της:

«ἰδοὺ κάλεσε ὁ Θεὸς με τ’ όνομά του τὸν Βεσελεὴλ τὸν τοῦ Οὐρίου τὸν ῎Ωρ, ἐκ τῆς φυλῆς ᾿Ιούδα, καὶ τον πλήρωσε με πνεῦμα θεῖον σοφίας καὶ συνέσεως καὶ ἐπιστήμης για όλα, ώστε ν’ αρχιτεκτονήσει κατὰ πάντα τὰ ἔργα τῆς ἀρχιτεκτονίας, και να φτιάξει τὸ χρυσίον καὶ τὸ ἀργύριον καὶ τὸν χαλκὸν, καὶ να λιθουργήσει τὸν λίθον, καὶ να κατεργασθεί τὰ ξύλα καὶ να φτιάξει κάθε ἔργο με σοφία· καὶ ἔδωκεν συνεργάτη στη διάνοιᾳ του καὶ τον᾿Ελιὰβ τον τοῦ ᾿Αχισαμάχ, ἐκ φυλῆς Δάν. καὶ πλήρωσε αὐτοὺς σοφίας, συνέσεως, διανοίας, ώστε να καταλάβουν πώς να φτιάξουν τὰ ἔργα τοῦ ἁγίου καὶ τὰ ὑφαντὰ καὶ ποικιλτὰ ώστε να ὑφᾶνουν το κόκκινο καὶ την βύσσο, και να φτιάξουν πᾶν ἔργον ἀρχιτεκτονίας και υφαντικής.», Εξ 35,30-35.

Για την ναυπήγηση της κιβωτού του Νώε (Γε 6,14), για την πολεμική τέχνη του Δαυίδ (Ψα 17,35), για την υφαντική τέχνη των γυναικών (Ιώβ 38,36), και γενικά:

«δι᾿ ἐμοῦ (του Θεού) οι βασιλεῖς βασιλεύουν καὶ οἱ δυνάσται γράφουν δικαιοσύνην», Πρμ 8,12-15.

«καὶ η καρδία μου έμαθε πολλά, σοφίαν καὶ γνῶσιν, παραβολὰς καὶ ἐπιστήμην έμαθα ἐγώ (ο Σολομών, που ως γνωστόν την έλαβε απ’ τον Θεό)», Εκ 1,17.

«ὡς οἱ δίκαιοι καὶ οἱ σοφοὶ καὶ αἱ ἐργασίαι αὐτῶν ἐν χειρὶ τοῦ Θεοῦ», Εκ 9,1.

«καὶ τὰ παιδάρια ταῦτα, οἱ τέσσαρες αὐτοί (ο Δανιήλ και οι 3 παίδες), ἔδωκεν αὐτοῖς ὁ Θεὸς σύνεσιν καὶ φρόνησιν ἐν πάσῃ γραμματικῇ καὶ σοφίᾳ·», Δα 1,17.

«ὁ παιδεύων ἔθνη οὐχὶ ἐλέγξει; ὁ διδάσκων ἄνθρωπον γνῶσιν;», Ψα 93,10. 

«απ τον Θεό σοφία καὶ δύναμις, απ’ αὐτόν βουλὴ καὶ σύνεσις. ἐὰν γκρεμίσει, ποιος θα οἰκοδομήσει; ἐὰν κλείσει κατ᾿ ἀνθρώπων, ποιος θ’ ἀνοίξει;», Ιώβ 12,13-14.

Στο τελευταίο χωρίο φαίνεται καθαρά ότι αν ο Θεός μας κλείσει την διάνοια, ποιος μπορεί να μας την ανοίξει για να βρούμε την επιστήμη και την γνώση; Κανείς και τίποτα. Όταν μάλιστα η Γραφή λέει ότι και οι τρίχες της κεφαλής μας είναι αριθμημένες (Μθ 10,30), πώς μπορούμε να κάνουμε κάτι αν δεν μας είναι δοσμένο απ’ τον Θεό; Έτσι λοιπόν καμιά ανθρώπινη επινόηση και ανακάλυψη δεν είναι ανθρώπινο επίτευγμα αλλά δωρεά του Θεού που κρίνει αυτός πότε πρέπει να φωτίσει τους ανθρώπους στην επιστήμη.

Αλλά για τον μωσαϊκό νόμο ειδικά ο Θεός έκανε την απόλυτη θεϊκή δωρεά, και σαν νόημα και σαν γραφή. Και ο Στέφανος όταν δικαζόταν είπε για τον νόμο ότι δόθηκε «εις διαταγάς αγγέλων» (Πρξ 7,53), φράση που δείχνει την ουράνια προέλευση του νόμου. Και ο Παύλος επαναλαμβάνει «διαταγείς δι αγγέλων εν χειρί μεσίτου» (Γα 3,19). Και πάλι «αν λοιπόν ὁ δι' ἀγγέλων λαληθεὶς λόγος ἐγένετο βέβαιος, καὶ πᾶσα παράβασις καὶ παρακοὴ ἔλαβε καταδικαστική μισθαποδοσία» (Εβ 2,2).

Και πουθενά στην Γραφή δεν φαίνεται ότι οι συγγραφείς της είχαν σχέδιο να γράψουν αιώνια βιβλία. Διότι το σχέδιο του Θεού δεν το γνωρίζει ποτέ κανείς. Και όλοι άνθρωποι είτε καλοί είτε κακοί, είμαστε πιόνια στα χέρια του, κι εξυπηρετούμε το σχέδιό του χωρίς να το γνωρίζουμε. Και όλοι ανεξαιρέτως οι προφήτες δεν είχαν ιδέα για την αποστολή τους αφού εμφανίζονται απρόθυμοι διότι είναι ταπεινοί και δεν θεωρούν τους εαυτούς τους άξιους γι αυτήν. Και τα βιβλία τους δεν τα έκαναν αυτοί αιώνια – και δεν είχαν τέτοια φιλόδοξη πρόθεση όταν τα έγραφαν, παρόλο που εκείνη την στιγμή ήταν θεόπνευστοι (!) –, αλλά ο Θεός. Το ίδιο και οι απόστολοι, αφού ο Παύλος στην προς Κολασσαείς επιστολή του στο τέλος γράφει: «καὶ ὅταν ἀναγνωσθῇ παρ' ὑμῖν ἡ ἐπιστολή, ποιήσατε ἵνα καὶ ἐν τῇ Λαοδικέων ἐκκλησίᾳ ἀναγνωσθῇ, καὶ τὴν ἐκ Λαοδικείας ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀναγνῶτε», Κο 4,16.

Δεν φανταζόταν ποτέ λοιπόν ο ταπεινός απόστολος Παύλος – που λέει ότι δεν τολμάει ν’ αξιολογήσει ο ίδιος τον εαυτό του για το αν είναι καλός δάσκαλος, ούτε δέχεται την καλή αξιολόγηση των άλλων γι αυτόν, αλλά μόνο ο Θεός μπορεί να τους αξιολογήσει όλους σωστά, Α΄ Κο 4,1-5 –, ότι όχι μόνο αυτή η Επιστολή του, αλλά και όλες οι Επιστολές του που τις στέλνει σε συγκεκριμένους παραλήπτες, θα διαβάζονταν απ’ όλον τον χριστιανικό κόσμο ως αιώνια Καινή Διαθήκη.

Αλλ’ ο Σιαμάκης που σαν μεγάλος φιλόλογος μελέτησε και βρήκε όλη την ιστορία γύρω απ’ το αλφάβητο και μπράβο του γι αυτό, δεν γνωρίζει ότι όπως ο Θεός δίνει την βροχή του σε δικαίους και αδίκους, έτσι δίνει και τα χαρίσματα της σοφίας και επιστήμης σε κάποιους και μάλιστα αμεταμέλητα (Ρω 11,29), κι ας μην είναι πιστοί. Μόνο που θα πρέπει αυτοί να μην αλαζονεύονται, («Επί δε σης σοφίας μη επαίρου», Πρμ 3,5), διότι θα τους στιγματίσει («ακάθαρτος παρά Θεώ πας υψηλοκάρδιος», Πρμ 16,5 και «θρασύς και αυθάδης και αλαζών, λοιμός καλείται», Πρμ 21,24), και θα τους αντιταχθεί. Και αλίμονό τους.

Φαίνεται ότι ο Σιαμάκης από τότε (1988), ήθελε να μην δίνει σημασία σε περικοπές της Γραφής που δεν ευνοούσαν τα συμπεράσματά του. Ήθελε να βγάλει τον Μωυσή εφευρέτη του αλφαβήτου που δήθεν το επινόησε για να γράψει την αιώνια Πεντάτευχο, και μετέτρεψε τον πιο πράο άνθρωπο της γης (Αρ 12,3) που ούτε περνούσε απ’ το μυαλό του ποιον ρόλο θα παίξει στην ιστορία, σε φιλόδοξο εγωιστή, για να ευλογήσει αργότερα τα γένια του, διότι φαίνεται από τότε υπέφωσκε μέσα του η ιδέα, ότι αυτός ο Σιαμάκης επειδή είναι ο μεγάλος φιλόλογος, πρέπει και να είναι ο μοναδικός ερμηνευτής της Βίβλου, ενώ όλοι οι άλλοι ερμηνευτές είναι «άσχετοι, ανόητοι, και ανίκανοι». Κι αυτός είναι ο μόνος κατάλληλος που πρέπει να γράψει την μετάφρασή της για να μείνει εσαεί στους χριστιανούς!

Ενώ ο Παύλος για όλους τους χριστιανούς λέει:

«ἀλλὰ τὰ μωρὰ τοῦ κόσμου διάλεξε ὁ Θεὸς, για να ντροπιάσει τοὺς σοφούς, … ώστε να μην μπορεί να καυχηθεί κανείς άνθρωπος ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ.», Α΄Κο 1,27-29.

Ο Σιαμάκης ποιος είναι που καυχιέται;

Πόσο αφελείς και βλάκες σταθήκαμε τότε εμείς που τον ακολουθούσαμε θαμπωμένοι απ’ τα δήθεν «επιστημονικά συμπεράσματά» του σαν υπνωτισμένοι! Και βλέπουμε σήμερα, όσοι συνήλθαμε απ’ την ύπνωση, ότι αυτά δεν ήταν παρά μόνο ανόσια πυροτεχνήματα που προξενούν εντύπωση και θαυμασμό! Όμως ακόμα και τότε αν είχαμε τον φωτισμό του Πνεύματος, έπρεπε να θυμηθούμε τον λόγο του Παύλου:

«καὶ ἐὰν ἔχω προφητείαν καὶ εἰδῶ τὰ μυστήρια πάντα καὶ πᾶσαν τὴν γνῶσιν, καὶ ἐὰν ἔχω πᾶσαν τὴν πίστιν, ὥστε ὄρη μεθιστάνειν, ἀγάπην δὲ μὴ ἔχω, οὐδέν εἰμι.», Α΄ Κο 13,2.

Θα μπορούσαμε λοιπόν και τότε να ξεχωρίσουμε ότι ακόμα κι όταν κάποιος κατέχει όλη την επιστήμη, και μπορεί να κάνει θαύματα στ’ όνομα του Χριστού, αν είναι φιλόδοξος και σκληρός και δεν έχει αγάπη, είναι μόνο εχθρός του σταυρού του Χριστού.

Τελικά το μόνο που μπορεί να κρατήσει κάποιος απ’ την μεγάλη έρευνα του Σιαμάκη για το αλφάβητο, είναι ότι αυτό δόθηκε απ’ τον Θεό για να γραφτούν τα πρώτα αλφαβητικά κείμενα της ανθρωπότητας, η θεόπνευστη Πεντάτευχος!

Και ο πάνσοφος Κύριος που αφανίζει την σοφία των σοφών (Α΄ Κο 1,19), τους υπερήφανους σοφούς κι επιστήμονες σαν τον Σιαμάκη, τους χρησιμοποιεί για την δική Του δόξα, κι αφού κάνει την δουλειά Του με την σοφία τους και επιστήμη τους που αυτός τους έδωσε, μετά τους πετάει σαν στυμμένες λεμονόκουπες (!), σύμφωνα με τον λόγο του Παύλου που επαναλαμβάνει τον Ιώβ:

«ἡ γὰρ σοφία τοῦ κόσμου τούτου μωρία παρὰ τῷ Θεῷ ἐστι· γέγραπται γάρ· ὁ δρασσόμενος τοὺς σοφοὺς ἐν τῇ πανουργίᾳ αὐτῶν.», Ιώβ 5,13, Α΄ Κο 3,19.

Ευλογημένο τ’ όνομα του Κυρίου! 

Λίγα λόγια για το αλφάβητο:

Ο Σιαμάκης βρίσκοντας όλα τα στοιχεία στ’ αρχαία κείμενα που αποδεικνύουν την προέλευση του αλφαβήτου απ’ τους εβραίους – και όχι απ’ τους φοίνικες που υπήρξαν απλώς οι θαλασσινοί έμποροι που έρχονταν σε άμεση επαφή με τους έλληνες –, και με δεδομένο την ήδη γνωστή πληροφορία ότι η Πεντάτευχος είναι το αρχαιότερο αλφαβητικό κείμενο στον κόσμο που γράφτηκε απ’ τον Μωυσή, έβγαλε το συμπέρασμα ότι ο Μωυσής είναι ο εφευρέτης του αλφαβήτου.

Πρέπει όμως να σημειώσουμε ότι ήδη είχαν διατυπωθεί από πριν οι επιστημονικές απόψεις που μιλούσανε για την εφεύρεση του αλφαβήτου από τους βόρειους σημίτες που συνόρευαν με τους φοίνικες, κι αυτό γιατί φαίνονται οι σημιτικές λέξεις στα γράμματα, π.χ. άλεφ = βόδι = άλφα, μπεθ = σκηνή = βήτα, γίμελ = καμήλα = γάμα, κλπ.. Ο Σιαμάκης συστηματοποίησε τις πηγές, αφού πιστεύω ότι τις ξεσκόνισε, διέκρινε καθαρά την φοινικική γλώσσα απ’ την σημιτική, πράγμα που δεν ήταν καλά διευκρινισμένο μέχρι τότε, αλλά έφτασε σε λάθος συμπέρασμα, διότι δεν μπορεί να καταλάβει την ταπεινοφροσύνη του Μωυσή που δεν είχε αξιώσεις να εφευρίσκει αλφάβητα, και αδυνατεί επίσης να δώσει την δόξα στο Θεό.

Και πέρα απ’ αυτά που λέω για την φιλοδοξία του Σιαμάκη που ισχύουν, στο συμπέρασμα αυτό παρασύρθηκε και από αρχαίες ελληνικές πηγές που αναφέρουν τ’ όνομα του Μωυσή έστω και λίγο παραλλαγμένο. Αλλ’ η παράδοση αυτή περί του ονόματος του Μωυσή ως εφευρέτη του αλφαβήτου, δεν απηχεί τίποτ’ άλλο απ’ την παράδοση ότι ο Μωυσής έγραψε το πρώτο αλφαβητικό κείμενο. Όπως και σήμερα όποιος χρησιμοποιεί για πρώτη φορά μια συσκευή, θεωρείται και ο εφευρέτης της. Έτσι, ο Μορς που πέτυχε το πρώτο τηλεγράφημα απ’ την Ουάσινγκτον στην Βαλτιμόρη το 1844, ήταν και ο εφευρέτης του τηλέγραφου. Παρόμοια, οι πρώτοι αεροπόροι στην ιστορία ήταν οι αδερφοί Ράιτ, αφού αυτοί κατασκεύασαν το πρώτο αεροπλάνο με το οποίο πέταξαν και αργότερα το βελτίωσαν.

Ποιος λοιπόν κάτοικος της Φοινίκης που είναι και ο γειτονικότερος των Εβραίων, θα μπορούσε να φανταστεί μετά απ’ τις εκατονταετηρίδες που πέρασαν, ότι ο Μωυσής που έγραψε το πρώτο αλφαβητικό κείμενο σύμφωνα με την εβραϊκή παράδοση, δεν είναι ο εφευρέτης του αλλά το πήρε έτοιμο απ’ τον Θεό των εβραίων στον οποίο μάλιστα οι φοίνικες όπως και οι έλληνες δεν πίστευαν;

Ο Μωυσής κατ’ εντολήν του Θεού έγραψε όλον τον νόμο (πλην των δέκα εντολών), αλλά και όλη την ιστορία του κόσμου και ειδικότερα του Ισραήλ μέχρι τότε, μέχρι δηλ. την καταγωγή του. Και χρησιμοποιώντας σαν μπούσουλα το έτοιμο και δοσμένο απ’ τον Θεό αλφάβητο των δέκα εντολών που το έμαθε πολύ γρήγορα (αφού είχε πάρει την μόρφωση και πάσῃ σοφίᾳ Αἰγυπτίων [Πρξ 22,7] και άρα ήξερε την συλλαβική γραφή τόσο των Εβραίων όσο και των Αιγυπτίων), έγραψε όλα τ’ άλλα.

Και τα 2, δηλ. ο νόμος και η ιστορία του κόσμου, του δόθηκαν με αποκάλυψη. Ο μεν νόμος του δόθηκε πάνω στο Σινά (Εξ 24,4 και 7) η δε ιστορία ή τότε ή λίγο αργότερα, και σίγουρα όσο οι Εβραίοι βρίσκονταν στρατοπεδευμένοι στο Σινά. Διότι όταν κατασκευάστηκε η κιβωτός της Διαθήκης τα βιβλία αυτά μπήκαν μέσα σ’ αυτήν σύμφωνα με την εντολή του Θεού που τ’ αποκαλούσε μαρτύριά Του (Έξ 25,15 και 20/40,18). Γι αυτό και τόσο η κιβωτός όσο και η σκηνή που την περιείχε καλούνταν του μαρτυρίου.

Δηλαδή η εβραϊκή παράδοση διαδίδει μεν την αλήθεια σε όλους, αλλά την πίστη στον αληθινό Θεό που έδωσε το αλφάβητο, την κρατούσαν μόνο οι πιστοί εβραίοι και όχι τ’ άλλα έθνη που είχαν τους δικούς τους θεούς. Τα έθνη κρατήσανε μόνο τ’ όνομα του Μωυσή. Συμβαίνει όμως και ν’ αλλάζουν τ’ όνομα και να φτιάχνουν δικό τους αντιπρόσωπο-προφήτη ή εφευρέτη, όπως δείχνουν οι αρχαίες μαρτυρίες (τις φέρνει και ο Σιαμάκης στο ΑΛΦΑΒΗΤΟ και που μιλάνε, άλλη για τον Προμηθέα (Αισχύλος, Προμηθέας Δεσμώτης, 460), άλλη για κάποιο Παλαμήδη σοφό και πολυτεχνίτη που το επινόησε (Ευριπίδης, Παλαμήδης, απόσπασμα 578). Ενώ ο Ηρόδοτος που γράφει ιστορία, αναφέρει για τους φοίνικες που αποίκισαν τον ελλαδικό χώρο με αρχηγό τον Κάδμο, και ότι αυτοί έφεραν τα άγνωστα μέχρι τότε γράμματα του αλφαβήτου που τα ονομάζει διδασκάλια (Ηρόδοτος, Τερψιχόρη, 5,58,1)  

Επομένως το συμπέρασμα του Σιαμάκη, μπορεί να ευνοείται ως έμμεσο απ’ τις θύραθεν πηγές, αλλά δεν ευνοείται καθόλου απ’ την Γραφή που δείχνει τον Μωυσή ως μη έχοντα ιδέα για το σχέδιο του Θεού και ότι θα χρησίμευε μέσα σ’ αυτό το σχέδιο. Ούτε ήξερε τίποτε για νόμο που θα δοθεί μέχρι που πήρε την σχετική πρόσκληση απ’ τον Θεό ν’ ανέβει στο Σινά για να παραλάβει τις δέκα εντολές. Αυτά μας λέει η Γραφή.

            Ας πούμε και λίγα για τα υπόλοιπα βιβλία της Πεντατεύχου:

Η Έξοδος περιέχει γεγονότα τα οποία παρόλο που ο Μωυσής τα έζησε, δεν τα μαρτυρεί σαν ένας απλός αυτόπτης μάρτυρας, αλλά σαν θεόπνευστος προφήτης που γράφει μόνα όσα θέλει ο Θεός. [Έτσι και οι απόστολοι Ιωάννης και Ματθαίος στα Ευαγγέλιά τους γράφουν αυτά που θέλει ο Θεός, γι αυτό και ο Ιωάννης αφηγείται διαφορετικά γεγονότα της δράσης του Χριστού και κυρίως αφηγείται μεγάλες ομιλίες Του.]

Οι Αριθμοί απ' το τέλος του 10ου κεφ. (10,33), διηγούνται το ξεκίνημα του λαού απ' το Σινά, και μέχρι τέλους του βιβλίου καταγράφεται όλη η ιστορία ζωντανά και δημοσιογραφικά, υπό το πρίσμα της πίστης στο Θεό, μέχρι την ώρα που μετά 40 περίπου χρόνια φθάνει ο λαός (όχι ο ίδιος αλλά τα παιδιά εκείνου του λαού) κοντά στον Ιορδάνη ποταμό, στην είσοδο δηλαδή της γης της Επαγγελίας.    

Το Λευιτικό περιέχει διατάξεις του νόμου που αφορούσαν θυσίες, καθαρμούς και άλλα τυπικά στοιχεία.

Το Δευτερονόμιο είναι στην ουσία μια μεγάλη ομιλία του Μωυσή προς τον λαό, όταν έφτασαν κοντά στον Ιορδάνη απ' τ' ανατολικά για να μπουν στην κυρίως γη της Επαγγελίας που ήταν δυτικά του Ιορδάνη. Αφού τους κάνει μια σύντομη ανασκόπηση των γεγονότων απ' την αρχή ακόμα που ήταν στην Αίγυπτο (3 πρώτα κεφάλαια), κατόπιν τους επαναλαμβάνει πολλές εντολές του θεϊκού Νόμου, αλλά και άλλες που τις άκουγαν για πρώτη φορά και που καταγράφτηκαν σ' αυτό το βιβλίο, επισημαίνοντας στο λαό την βαρύτητα της τήρησης ή μη των θεϊκών εντολών. Το βιβλίο κλείνει με τον θάνατο του Μωυσή.

Επομένως στο Σινά καταγράφτηκαν η Γένεσις, η Έξοδος, το Λευιτικό, και το 1ο τμήμα των Αριθμών (μέχρι το Αρ 10,32), δηλαδή περίπου το 70% της Πεντατεύχου. Το υπόλοιπο 2ο τμήμα των Αριθμών και το Δευτερονόμιο γράφτηκαν εκεί, στον Ιορδάνη ποταμό, λίγο πριν την είσοδο του περιούσιου λαού στην κυρίως γη της Επαγγελίας.   

Παρακάτω βάζουμε την απάντηση σε σχόλιο του αγαπητού φίλου Κωνσταντίνου που είχε αναρτήσει τότε στην αρχική μας δημοσίευση, και έχει σχέση με το αλφάβητο και με τα ιερογλυφικά της Αιγύπτου.

Ο Σιαμάκης στο ΑΛΦΑΒΗΤΟ, λέει (και είναι κοινώς αποδεκτό), ότι μετά την διάδοση του αλφαβήτου στ’ άλλα έθνη, υπήρξε μια αντιγραφή και μετατροπή την οποία επέφερε στα εβραϊκά γράμματα (που παρίσταναν μόνο φθόγγους) το κάθε έθνος, όπως αυτό ήθελε να το προσαρμόσει στην δική του γλώσσα. Παρόμοια μετατροπή ως γνωστόν, είχαμε και στην Ελλάδα με την σταδιακή διαμόρφωσή του στην σημερινή μορφή, όπως φαίνεται και στη φωτό που χαρακτηρίζει την παρούσα σελίδα.

Πέρα όμως απ’ το ποσοστό της μετατροπής (μικρό ή μεγάλο) που έφερε το κάθε έθνος στο δικό του αλφάβητο, υπήρξε και μια εξ ολοκλήρου αντιγραφή των εβραϊκών φθόγγων με σκαριφήματα γραμμάτων τελείως διαφορετικά απ’ τα εβραϊκά. Δηλαδή οι ίδιοι φθόγγοι γραμμένοι με άλλα γράμματα. Κι αυτό έγινε από κάποιους που ήθελαν να πάρουν απ’ το αρχικό αλφάβητο την σπουδαία ιδέα της αναπαράστασης των φθόγγων, και να τους παραστήσουν έτσι ώστε να μην φαίνεται ότι έχει σχέση με το εβραϊκό αλφάβητο. Ίσως για λόγους εθνικής ζηλοτυπίας όπως λέει ο Σιαμάκης. Έτσι, δημιουργήθηκαν τα λαθραλφάβητα (όρος του Σιαμάκη). Ένα τέτοιο λαθραλφάβητο δημιούργησαν και οι γραμματείς των Αιγυπτίων χρησιμοποιώντας ίδια σκαριφήματα γραμμάτων απ’ τα ιερογλυφικά που είχανε.

Όμως δεν είναι πάντα η εθνική ζηλοτυπία, ή η ζηλοτυπία γενικότερα που οδηγεί τους ανθρώπους στο να μην θέλουν κάτι ξενόφερτο, αλλά μερικές φορές λειτουργεί η απλότητα που θέλει να περαστεί μεν κάτι καλό, αλλά να περαστεί με τα ήδη γνωστά στοιχεία ώστε να μην χρειάζεται ή εκμάθηση νέων στοιχείων. Και θα φέρω ένα προσωπικό μου παράδειγμα:

Όταν ήμουν έφηβος γύρω στα 16, ο πατέρας μου μου έμαθε ένα κόλπο με τα χαρτιά της τράπουλας, στο οποίο μάντευες τα χαρτιά που είχε ο άλλος κρυμμένα. Αυτό το κόλπο λειτουργούσε με 4 λέξεις, που όμως δεν ήταν λέξεις της καθομιλουμένης, αλλά αλλόκοτες λέξεις που προφανώς τις είχε αυτοσχεδιάσει ο πρώτος που έβγαλε αυτό το κόλπο. Οι λέξεις αυτές μπαίνανε η μια κάτω απ’ την άλλη, δημιουργώντας ζεύγη όμοιων γραμμάτων. Έτσι, αν κάποιος απομνημόνευε τις λέξεις, καθώς και την σειρά που έμπαιναν, μπορούσε να θυμάται τα ζεύγη των όμοιων γραμμάτων. Κι επειδή τα γράμματα αντιπροσώπευαν τις θέσεις των χαρτιών της τράπουλας, μπορούσε έτσι να «μαντεύσει» τα κρυμμένα χαρτιά. Όταν λοιπόν ασχολήθηκα λίγο με το κόλπο αυτό κάνοντάς το σε φίλους, διαπίστωσα ότι θα μπορούσε να λειτουργήσει και με άλλες λέξεις, που είναι πραγματικές και δεν απαιτούν δύσκολη απομνημόνευση. Έκατσα λοιπόν και βρήκα 4 απλές λέξεις της καθομιλουμένης, τις οποίες θυμάμαι ακόμα και σήμερα, ενώ τις άλλες που ήταν αλλόκοτες, τις ξέχασα πολύ γρήγορα. Η απλή και γρήγορη εκμάθηση λοιπόν, λειτουργεί ως κριτήριο για την κατασκευή μιας μεθόδου.

Ο Σιαμάκης αναφέρει ότι οι Αιγύπτιοι ιερείς ήταν οι μόνοι που γνώριζαν γραφή και ανάγνωση στο έθνος τους, και για να καταλάβει κάποιος μια αιγυπτιακή επιγραφή, έπρεπε να του την μεταφράσει ένας ιερέας. Ο απλός λαός δηλαδή δεν ήξερε να γράφει και να διαβάζει. Αυτό μπορεί και να ήταν αλήθεια, διότι και στην Ελλάδα είχαμε μόνο τους πλούσιους που στέλνανε τα παιδιά τους σε σχολές για να μάθουν γράμματα και επιστήμες, και όλες αυτές οι σχολές ήταν επί αδρή πληρωμή. Κατηγορεί λοιπόν ο Σιαμάκης το ιερατείο που είχε την αποκλειστικότητα στα γράμματα, και που κατ’ αυτόν δεν άφηναν άλλους να μαθαίνουν, και που επίτηδες κρατούσαν την γραφή τους σε πρωτόγονο επίπεδο για να μην εξελιχθεί και διαβαστεί έτσι κι απ’ άλλους, και για να μπορούν να την ερμηνεύουν όπως θέλουν. Και λέει ότι οι ιερείς αυτοί έφτιαξαν και το αιγυπτιακό λαθραλφάβητο με τα ιερογλυφικά τους για λόγους εθνικής ζηλοτυπίας.

Απ’ εδώ και πέρα κατά την γνώμη μου ισχύουν τα εξής.

Το ότι τα γράμματα στην Αίγυπτο είχαν βασική σχέση με το ιερατείο, φαίνεται 1ον) απ’ το πρώτο συνθετικό της λέξης ιερογλυφικά, και 2ον) ανευρίσκεται η λέξη ιερογραμματείς στην Στήλη της Ροζέττας (σειρά 7).

Η Στήλη της Ροζέττας πήρε τ’ όνομά της απ’ την πόλη όπου κοντά της βρέθηκε, την πόλη Rachid ή Rosette που βρίσκεται στο βορειοδυτικό τμήμα του Δέλτα του Νείλου. Η Στήλη χρονολογείται στον 2ο π.Χ. αιώνα. Περιέχει κείμενο σε 3 γραφές, 2 αιγυπτιακές και στην αρχαία ελληνική. Η πρώτη αιγυπτιακή είναι γραμμένη με ιερογλυφικά ενώ η άλλη με αρκετά διαφορετικά γράμματα, και χαρακτηρίστηκε απ’ τους ειδικούς ως αιγυπτιακή δημοτική της εποχής.

Η στήλη της Ροζέττας (αντίγραφο). By Kacperg333 (My own photo,), CC BY-SA 3.0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=4515309

Η ελληνική γραφή που είναι τελευταία, έχει τα μικρότερα γράμματα και πιάνει 54 σειρές, η αιγυπτιακή δημοτική είναι μεσαία κι έχει λίγο μεγαλύτερα γράμματα και πιάνει 32 σειρές, και η ιερογλυφική που είναι πρώτη, έχει πολύ μεγάλα γράμματα και είναι άγνωστο το αρχικό κομμάτι της που έσπασε. Φαίνεται δηλαδή, ότι η μεσαία αιγυπτιακή δεν είναι φθογγική αλλά τουλάχιστον συλλαβογραφική (τα γράμματα παριστάνουν συλλαβές όπως στην Γραμμική Β), γι αυτό και πιάνει σχεδόν τις μισές σειρές της ελληνικής. Η δε ιερογλυφική με τόσο μεγάλα γράμματα που έχει, πιστεύω πως είναι λεξεογραφική (τα γράμματα παριστάνουν λέξεις).

Το ελληνικό κείμενο μάλιστα τελειώνει με την φράση: “[Το κείμενο αυτό να γραφτεί πάνω σε] πέτρα στις 2 αιγυπτιακές γραφές και στην ελληνική (ΤΟΙΣ ΤΕ ΙΕΡΟΙΣ ΚΑΙ ΕΓΧΩΡΙΟΙΣ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΙΣ ΓΡΑΜΜΑΣΙΝ) και να στηθεί στους ιερούς ναούς πρώτης και δευτέρας τάξης …” (σειρά 54). Βλέπε την Βικιθήκη, https://el.wikisource.org/wiki/Στήλη_της_Ροζέττας .

Το κείμενο αυτό αποτελεί ψήφισμα όλων των ιερέων (σειρές 6-7), και κάνει λόγο για 2 αιγυπτιακές γραφές, μια ιερή και μια εγχώρια. Και όχι όπως γράφουν οι εγκυκλοπαίδειες (και η Βικιπαίδεια) για μιαν αρχαία αιγυπτιακή και μια δημώδη. Κι ένα ψήφισμα που πρέπει ν’ αναρτηθεί σε όλους τους ναούς, πρέπει να περιέχει γραφές που χρησιμοποιούνται, και όχι αρχαίες που ίσως κάποιοι νέοι ιερείς δεν μπορούν ακόμη να διαβάσουν. Επομένως η ιερογλυφική γραφή της Στήλης είναι γραφή που χρησιμοποιούνταν τότε απ’ τους ιερείς, γι αυτό και λέγονταν ιερή, για ν’ αντιδιαστέλλεται απ’ την 2η αιγυπτιακή γραφή που χρησιμοποιούσαν οι μορφωμένοι του λαού.  

Κι αν οι ιερείς ή κάποιοι άλλοι πλούσιοι μορφωμένοι είχαν βγάλει το λαθραλφάβητο σε ιερογλυφικά, ήταν φυσικό κι επόμενο να δημιουργηθεί και μια ενδιάμεση γραφή ανάμεσα στην λεξεογραφική και την αλφαβητική. Την συλλαβογραφική, απ’ την οποία εξελίχτηκε η 2η δημώδης αιγυπτιακή που μοιάζει σε μικρό μόνο βαθμό με την ιερογλυφική (όπως φαίνεται στην Στήλη της Ροζέττας). Και φυσικά όλ’ αυτά μέσα σ’ εκατονταετηρίδες.  

Έτσι έχουμε 3 τουλάχιστον ιερογλυφικές γραφές που χρησιμοποιήθηκαν απ’ τους Αιγύπτιους. Η λεξεογραφική, η συλλαβογραφική που έδωσε την δημώδη του λαού, και το φθογγικό λαθραλφάβητο που χρησιμοποιήθηκε ίσως λιγότερο απ’ όλες και μόνο από κάποιους μορφωμένους που είτε ανήκαν στο ιερατείο είτε σε κάποια πλούσια τάξη.

Όσο για το αν το αλφάβητο προήλθε απ’ τα ιερογλυφικά αυτό είναι λίγο απίθανο, διότι οι Αιγύπτιοι άφησαν ελάχιστα αλφαβητικά κείμενα.