THE BOOK OF ENOCH (PART IV) – THE DEAD SEA

SCROLLS (QUMRAN) & ESSENES –DATING                                                                                   

Θεσσαλονίκη   24-10-2020

Φτάσαμε στο τέλος της έρευνάς μας για τον ψευδο-Ενώχ. Στην παρούσα σελίδα μας θα εκθέσουμε το φινάλε της εξέλιξης του παραμυθιού, δηλ. του ψευδο-Ενώχ, που βαδίζει παράλληλα με την αγωνιώδη συγγραφή μερικών βιβλίων της Καινής Διαθήκης, καθώς γίνεται εν μέσω πολέμου της εκκλησίας κατά των αιρετικών.

Πριν όμως, χρειάζεται να βάλουμε μερικές αναφορές έγκριτων ερευνητών (αγγλικό κείμενο και μετάφραση), πριν εκθέσουμε το δικό μας συμπέρασμα, που το βασίσαμε άλλωστε σ’ αυτές τις αναφορές, και στ’ άλλα στοιχεία που εκθέσαμε στις προηγούμενες σελίδες μας της ίδιας ενότητας. Βλέπε και τις σελίδες μας,

1)    ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΝΩΧ (ΜΕΡΟΣ Α΄) – Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΠΑΡΑΜΥΘΙΟΥ ,

2)    ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΝΩΧ (ΜΕΡΟΣ Β΄) – ΤΑ ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΑΠΟΚΡΥΦΑ & Η ΙΟΥΔΑΪΚΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ,

3)    ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΝΩΧ (ΜΕΡΟΣ Γ΄) – Ο ΕΡΕΥΝΗΤΗΣ MILIK .

Κι επειδή όπως είδαμε η υπόθεση του ψευδο-Ενώχ μπλέκεται με τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας (Κουμράν), αξίζει να βάλουμε και κάποια σημαντικά στοιχεία γι αυτά, που όμως μας αφορούν.

            Τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας (Κουμράν)

Τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας (ή του Κουμράν) ανακαλύφθηκαν το 1947 και θεωρούνται ως η μεγαλύτερη αρχαιολογική ανακάλυψη του 20ού αι.. Εισαγωγικά στοιχεία γι αυτά θα βρείτε στην επίσημη σελίδα των Αρχαιοτήτων του Ισραήλ,

http://www.antiquities.org.il/article_eng.aspx?sec_id=17&sub_subj_id=524#MMMas .

Παραθέτουμε μερικά: 

«The most well-known texts among the Dead Sea Scrolls are the ancient religious writings found in eleven caves near the site of Qumran. Discoveries from additional sites yielded mostly documents and letters, especially papyri that had been hidden in caves by refugees from wars. While some of these writings survived as nearly intact scrolls, most of the archive consists of thousands of parchment and papyrus fragments.».

Μετάφραση => «Τα πιο γνωστά κείμενα μεταξύ των κυλίνδρων (scrolls) της Νεκράς Θάλασσας είναι τα αρχαία θρησκευτικά κείμενα που βρέθηκαν σε έντεκα σπήλαια κοντά στην τοποθεσία του Κουμράν. Ανακαλύψεις από πρόσθετες τοποθεσίες απέδωσαν κυρίως έγγραφα και γράμματα, ειδικά παπύρους που είχαν κρυφτεί σε σπηλιές από πρόσφυγες πολέμων. Ενώ μερικά από αυτά τα γραπτά επέζησαν ως σχεδόν ανέπαφοι κύλινδροι (ρόλλοι), το μεγαλύτερο μέρος του αρχείου αποτελείται από χιλιάδες θραύσματα περγαμηνής και πάπυρου.»,

https://www.deadseascrolls.org.il/learn-about-the-scrolls/introduction  .

iQS = Τhe Community Rule (Κουμράν):

«The importance of this work lies in the fact that it provides a rare opportunity to learn about the lives of the sectarians, whom we assume to be Essenes, through their own rule literature. Prior to the discovery of the scrolls, little was known about the Essenes apart from the evidence of classical sources (Flavius Josephus, Philo, and Pliny the Elder), as well as a few hints in rabbinic literature.».

Μετάφραση => Η σημασία αυτού του έργου έγκειται στο γεγονός ότι παρέχει μια σπάνια ευκαιρία να μάθουμε για τις ζωές των σεχταριστών [απ’ την λέξη σέχτα = κάστα, τάξη], για τους οποίους υποθέτουμε ότι ήταν οι Εσσαίοι, μέσω της δικής τους βιβλιογραφίας. Πριν από την ανακάλυψη των χειρογράφων, λίγα ήταν γνωστά για τους Εσσαίους εκτός από τα στοιχεία των κλασσικών πηγών (Φλάβιος Ιώσηπος, Φίλων, και Πλίνιος ο Πρεσβύτερος), καθώς και μερικά σημεία στη ραββινική λογοτεχνία.».

«It deals with such subjects as the admission of new members, conduct at communal meals, and even theological doctrines (such as the belief in cosmic dualism and in predestination). The picture that emerges from the scroll is one of a communal, ascetic life governed by rigorous rules, which transformed the members of the Community into "priests in spirit," who lived sacred lives in a "spiritual temple." ».

Μετάφραση => «Ασχολείται με θέματα όπως η είσοδος νέων μελών, η συμπεριφορά σε κοινά γεύματα, ακόμη και τα θεολογικά δόγματα (όπως η πίστη στον κοσμικό δυϊσμό και στον απόλυτο προορισμό). Η εικόνα που αναδύεται από τον κύλινδρο είναι μια κοινοτική, ασκητική ζωή που διέπεται από αυστηρούς κανόνες, που μετέτρεψαν τα μέλη της Κοινότητας σε «ιερείς σε πνεύμα», που έζησαν ιερούς βίους σε έναν «πνευματικό ναό.»,

http://dss.collections.imj.org.il/community .

[Η ηλεκτρονική σελίδα των ψηφιοποιημένων χειρογράφων του Ισραηλινού Μουσείου στην Ιερουσαλήμ, όπου μπορεί κανείς να τα διαβάσει, αν ξέρει αραμαϊκά. Η συγκεκριμένη σελίδα περιέχει τον Κανόνα της Κοινότητας (The Community Rule)]. 

«These apocryphal and pseudoepigraphical books were cherished by the members of the Judean Desert sect. … In some cases, several manuscripts of the same work were discovered, indicating that the sectarians highly valued these compositions and even considered a few of them (such as the First Book of Enoch) as full-fledged “Holy Scriptures.”»,

Μετάφραση => «Αυτά τα απόκρυφα και ψευδεπίγραφα βιβλία λατρεύονταν από τα μέλη της σέκτας της ερήμου της Ιουδαίας. … Σε ορισμένες περιπτώσεις, ανακαλύφθηκαν αρκετά χειρόγραφα του ίδιου έργου, που δείχνουν ότι οι σεχταριστές εκτιμούσαν πολύ αυτές τις συνθέσεις και μάλιστα θεωρούσαν μερικές από αυτές (όπως το Α΄ Ενώχ) ως πλήρεις “Αγίες Γραφές”.»,

https://www.imj.org.il/en/wings/shrine-book/dead-sea-scrolls , Israel Museum, Jerusalem.

Τα χειρόγραφα του Κουμράν βρέθηκαν μέσα σε πήλινα βάζα, για τα οποία η αρχαιολόγος Rachel Bar-Nathan λέει:

«Bar‐Nathan used this datum, which is by all accounts not established beyond any doubt, that the so‐called cylindrical scroll jars must be dated to the Great Revolt (Bar‐Nathan 2006: 275), to bolster her support of the idea that the scrolls were deposited in the caves before or during the Great Revolt and that there was no link between the jars found at the site and the caves in the Hasmonean (late Hellenistic) period:»,

Μετάφραση => «Η Bar ‐ Nathan χρησιμοποίησε αυτό το δεδομένο, στο οποίο πέρα από κάθε άλλο υπολογισμό και αμφιβολία, ότι τα βάζα των λεγόμενων κυλίνδρων (ρόλλων) πρέπει να χρονολογηθούν στη Μεγάλη Επανάσταση [1ος Ιουδαϊκός Πόλεμος, 66-73 μ.Χ.] (Bar Nathan 2006: 275), για να ενισχύσει την υποστήριξή της στην ιδέα ότι οι κύλινδροι είχαν τοποθετηθεί στα σπήλαια πριν ή κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Επανάστασης και ότι δεν υπήρχε σχέση μεταξύ των βάζων που βρέθηκαν στο χώρο και των σπηλαίων κατά την περίοδο των Χασμοναίων (ύστερη Ελληνιστική, 160-130 π.Χ.)!»,

The Oxford Handbook of the Dead Sea Scrolls, 2010, on line pdf, p. 40.

«The Essene hypothesis, first proposed by Eliezer Sukenik (Sukenik 1948: 16) became the regnant view by the middle of the 1950s. As elaborated in the late 1950s, this form of the theory holds that Khirbet Qumran is the place where, in the reign of either Jonathan or of Simon Maccabee (i.e. in the period 161–135 BCE), a dissident group of Jews took up a monastic lifestyle. These Essenes had departed Jerusalem, under the leadership of “the Teacher of Righteousness”, in protest of the current High Priest. … «In particular, the standard view for the time of the Teacher's rise can now be seen as ill founded, but profound questions also emerge concerning the movement in the first century CE.»,

Μετάφραση => «Η υπόθεση των Εσσηνών [ή Εσσαίων], που προτάθηκε για πρώτη φορά από τον Eliezer Sukenik (Sukenik 1948: 16) έγινε η αναγεννητική άποψη στα μέσα της δεκαετίας του 1950. Όπως περιγράφεται στα τέλη της δεκαετίας του 1950, αυτή η μορφή της θεωρίας υποστηρίζει ότι το Khirbet Qumran είναι ο τόπος όπου, κατά τη βασιλεία είτε του Ιωνάθαν, είτε του Σίμωνα Μακκαβαίου (δηλ. την περίοδο 161–135 π.Χ.), μια αντιφρονούντα ομάδα Εβραίων υιοθέτησε ένα μοναστικό τρόπο ζωής. Αυτοί οι Εσσηνοί είχαν αναχωρήσει από την Ιερουσαλήμ, υπό την ηγεσία του Δασκάλου της Δικαιοσύνης, σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τον τρέχοντα Αρχιερέα. … Συγκεκριμένα, η στάνταρ αυτή άποψη για την εποχή της ανόδου του Δασκάλου μπορεί τώρα να θεωρηθεί ως αβάσιμη, αλλά αναδύονται επίσης βαθιά ερωτήματα που σχετίζουν το κίνημα με τον πρώτο αιώνα μ.Χ.»!,

The Oxford Handbook of the Dead Sea Scrolls, 2010, on line pdf, p. 70-71.

«An axiom of this combination between texts and archaeology was that the manuscripts found in the caves had all been composed or copied at Khirbet Qumran.»,

Μετάφραση => «Ένα αξίωμα αυτού του συνδυασμού μεταξύ κειμένων και αρχαιολογίας ήταν ότι όλα τα χειρόγραφα που βρέθηκαν στις σπηλιές συντάχθηκαν ή αντιγράφηκαν στο Khirbet Qumran.»,

The Oxford Handbook of the Dead Sea Scrolls, 2010, on line pdf, p. 71.

«Ada Yardeni, one of the two or three leading palaeographers now working in the field of Qumranology, has highlighted the imprecision and subjectivity of palaeographic dating in her own work. She does not follow the Cross twenty‐five‐year method, frequently allowing the more reasonable span of a century for a palaeographic date.»,

Μετάφραση => «Η Ada Yardeni, μια από τους δύο ή τρεις κορυφαίους παλαιογράφους που εργάζονται τώρα στον τομέα της Κουραμνολογίας, τόνισε την ανακρίβεια και την υποκειμενικότητα της παλαιογραφικής χρονολόγησης στο έργο της. Δεν ακολουθεί τη μέθοδο του Cross των εικοσιπέντε ετών, επιτρέποντας συχνά το πιο λογικό εύρος ενός αιώνα για μια παλαιογραφική ημερομηνία. »,

The Oxford Handbook of the Dead Sea Scrolls, 2010, on line pdf, p. 73-74.

Τα παραπάνω είναι αρκετά νομίζω για να καταλάβουμε το νόημα της μεγάλης αρχαιολογικής ανακάλυψης με τα χειρόγραφα του Κουμράν, που θεωρήθηκε η μεγαλύτερη του 20ού αιώνα (στην αρχαιολογία). Σ’ αυτά λοιπόν φαίνεται μια σέχτα (θρησκευτική ομάδα) του Ιουδαϊσμού, προφανώς οι Εσσαίοι ή Εσσηνοί [1]. Αυτοί είχαν, εκτός απ’ τα ιερά βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης, και άλλα βιβλία, απόκρυφα που τα παραδέχονταν ως προφητικά. Το αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι η οργάνωση της κοινότητάς τους έμοιαζε με των χριστιανών!

Πρέπει επομένως ν’ απαντηθούν τα παρακάτω ερωτήματα:

1)    Πότε ιδρύθηκε η σέχτα των Εσσαίων;

2)    Ποιά η σχέση της με τις άλλες γνωστές 2 απ’ την εποχή του Χριστού (Καινή Δαιθήκη), τους Φαρισαίους και Σαδδουκαίους;

Και το κυριότερο ερώτημα:

3)    Γιατί η Καινή Διαθήκη που περιγράφει μέσα στα Ευαγγέλια όλα τα στοιχεία του Ιουδαϊσμού της εποχής της, δεν αναφέρει πουθενά του Εσσαίους, ή ότι υπήρχε και μια 3η θρησκευτική ομάδα; 

Οι απαντήσεις μας θα δοθούν παρακάτω, καθώς οι Εσσαίοι σχετίζονται άμεσα με τα ιουδαϊκής προέλευσης απόκρυφα βιβλία, το σπουδαιότερο των οποίων είναι ο ψευδο-Ενώχ!

____________________

[1] Τ’ όνομα των Εσσαίων δεν αναφέρεται στα χειρόγραφα του Κουμράν, αλλά οι ερευνητές τους συνέδεσαν με το Κουμράν καθώς η περιοχή ταιριάζει στην γεωγραφική τοποθεσία που ορίζουν γι αυτούς οι αρχαίοι συγγραφείς και ειδικά ο Πλίνιος, όπως θα δούμε παρακάτω.

____________________

                                                Εσσαίοι

Οι Εσσαίοι ως ιουδαϊκή σέχτα εμφανίζονται τον 1ο αι. μ.Χ. με 1ον βεβαιωμένο μάρτυρα τον Φίλωνα γύρω στο 30-50 μ.Χ.. Άλλοι 2 αρχαίοι συγγραφείς που μιλούν γι αυτούς, είναι οι Πλίνιος πρεσβύτερος (γύρω στο 80 μ.Χ.) και Ιώσηπος (γύρω στο 90 μ.Χ.). Όμως, και οι 2 αυτοί συγγραφείς αναφέρονται στις παρατηρήσεις που κάνανε και στις πληροφορίες που γνώριζαν για τους Εσσαίους πριν τον 1ο Ιουδαϊκό Πόλεμο, δηλ. πριν το 70 μ.Χ., διότι και οι 2 δεν θα ξαναβρεθούν στην Παλαιστίνη από την λήξη του πολέμου και μέχρι το τέλος της ζωής τους. Και οι Εσσαίοι θα εξαφανιστούν από τότε, και θα επιζήσουν μόνο μέσα στα παραπάνω κείμενα και σε τίποτα παραπέρα, μέχρι τον 20ό αιώνα.

Η εύρεση των χειρογράφων του Κουμράν επανέφερε στο προσκήνιο τους Εσσαίους, πιο ζωντανά τώρα αφού έριξε φως στην κοινότητά τους μέσω του περιεχομένου των χειρογράφων. Κι επειδή ανάμεσα στα χειρόγραφα βρέθηκαν και αρκετά αποσπάσματα αποκρύφων (μαζί και του ψευδο-Ενώχ) που μιλούν για επανάσταση των Ιουδαίων που «θα έρθει» (!), πολύ εύκολα και αβασάνιστα οι ερευνητές χρονολόγησαν στον 3ο αι. ή στα τέλη του 2ου αι. π.Χ. τόσο τα χειρόγραφα του Κουμράν όσο και τους Εσσαίους που συνδέονται ως σέχτα με αυτά. Πιο συγκεκριμένα και αναλυτικά, οι ερευνητές φέρνουν 2 λόγους γι αυτό:

1)    Οι Εσσαίοι παρουσιάζονται απ’ τις μαρτυρίες Φίλωνα, Ιώσηπου και Πλίνιου του πρεσβύτερου ως αρκετά ασκητικοί και αφοσιωμένοι στις παραδόσεις και στην ηθική του Νόμου και των προφητών. Άρα ισχυρίζονται ότι, κατά την περίοδο του Δεύτερου Ναού (μετά το 400 π.Χ.) αρνούνται να συμμετέχουν στην διαφθορά, στις ίντριγκες και τις εμφύλιες διενέξεις των καστών που υπάρχουν (βάλλονται ιδιαίτερα κατά των Σαδδουκαίων) με επίκεντρο τον Ναό των Ιεροσολύμων, και βγαίνουν έξω απ’ τα Ιεροσόλυμα, στην έρημο της Ιουδαίας ή σε άλλες πόλεις. Εκεί διαμορφώνουν τα δικά τους έθιμα με νηστείες, αποχή από γάμο και καθαρμούς, και διαφυλάττουν τα κείμενα που θεωρούν ιερά.

2)    Ανάμεσα σ’ αυτά τα κείμενα των Εσσαίων είναι και απόκρυφα που προφητεύουν επανάσταση των Ιουδαίων απ’ τους κατακτητές, γι αυτό και οι ερευνητές τα χρονολογούν πριν την Μακκαβαϊκή τέτοια (167 π.Χ.). Γι αυτό και ο Milik όπως είδαμε, μιλάει για τον σαμαρειτικό Ναό που έγινε στ’ όρος Γαριζίν στα χρόνια του Μ. Αλέξανδρου (330-320 π.Χ.). Κι έτσι, αυτά τα ιουδαϊκά απόκρυφα «δημιούργησαν» την λεγόμενη Ιουδαϊκή αποκαλυπτική γραμματεία, η οποία αφενός δεν έχει τεκμηριωμένη σωστά την χρονολόγησή της (όπως αποδείξαμε παραπάνω για τον ψευδο-Ενώχ), και αφετέρου το περιεχόμενό της προδίδει τις χριστιανικές ιδέες που έχει κλέψει [2]! 

______________________

[2] Η μετά θάνατον ζωή είναι ιδέα πανανθρώπινη και την συναντάμε σε αρχαιότατους συγγραφείς και φιλοσόφους, όπως στον Όμηρο που μιλάει για τον Οδυσσέα που κατέβηκε στον Άδη και είδε γνωστούς νεκρούς (ραψωδία λ΄). Όμως, η θεολογική ιδέα της ανάστασης των νεκρών συναντάται για 1η φορά στην Καινή Διαθήκη, καθώς είναι το πρώτο κείμενο στην παγκόσμια γραμματεία που την προβάλλει, και μάλιστα ως δόγμα! Στην Παλαιά Διαθήκη υπάρχουν ελάχιστες αναφορές που όμως δεν την προβάλλουν, αλλά την παρουσιάζουν είτε ως προφητικό όραμα (τα οστά που απέκτησαν σάρκες και πνεύμα, Ιεζ κεφ. 37), είτε ως ελπίδα των ανθρώπων που θέλουν τα οστά τους να τύχουν σε καλό μέρος ή μαζί με τους απογόνους τους [ταφή Ιακώβ (Γε 49,29), οστά Ιωσήφ (Γε 50,25), οστά προφήτη (Γ΄ Βα 13,31)].

Η ιδέα των αγίων και προφητών που είχαν για την μετά θάνατο ζωή, ήταν πανανθρώπινη όπως όλων των αρχαίων – εκτός του μικρού ποσοστού των αθέων και μηδενιστών που δεν πρόσμεναν τίποτα, και νόμιζαν ότι με τον θάνατο περνούν στην ανυπαρξία, όπως και σήμερα υπάρχουν τέτοιοι –. Όμως οι άνθρωποι του Θεού λογάριαζαν τον Άδη χειρότερα απ’ τους αρχαίους έλληνες, ως μέρος απόλυτης αδράνειας και απουσίας ζωής! Γι αυτό και οι Δαβίδ και Σολομώντας τον ταυτίζουν σχεδόν με την ανυπαρξία, καθώς λένε:

«ὅτι οὐκ ἐγκαταλείψεις τὴν ψυχήν μου εἰς ᾅδην, οὐδὲ δώσεις τὸν ὅσιόν σου ἰδεῖν διαφθοράν.», Ψα 15,10.

«ᾅδης καὶ ἀπώλεια φανερὰ παρὰ τῷ Κυρίῳ· πῶς οὐχὶ καὶ αἱ καρδίαι τῶν ἀνθρώπων;», Πρμ 15,11.  

Βλέπουμε λοιπόν τους προφήτες που έχουν μια φωτισμένη απ’ τον Θεό διάνοια, να επαναλαμβάνουν στους στίχους τους τις έννοιες διαφθορά-άδης, και απώλεια-άδης, δείχνοντας έτσι ότι τις θεωρούν ταυτόσημες. Μάλιστα το ψαλμικό χωρίο το χρησιμοποιεί ο απ. Πέτρος για να δηλώσει ότι ο προπάτορας και βασιλιάς Δαβίδ που το είπε, δεν το είπε για τον εαυτό του, αφού πέθανε και θάφτηκε, αλλά το είπε προφητικά για τον Ιησού Χριστό (Πρξ 2,25-32)!

Ήξεραν επίσης οι δίκαιοι της Παλαιάς Διαθήκης, ότι αν ο Θεός θέλει, μπορεί ν’ αναστήσει τους νεκρούς, όπως συνέβη με τις αναστάσεις που πέτυχαν οι προφήτες Ηλίας κι Ελισαίος (Γ΄ Βα 17,17-22, Δ΄ Βα κεφ. 4), αλλά δεν είχαν την παραμικρή υπόσχεση απ’ τον Θεό για ανάσταση νεκρών. Γι αυτό και δεν μπορούσαν να πουν κάτι μετά βεβαιότητας! Η ανάσταση λοιπόν ήταν ένα ιδιαίτερα έκτακτο, περιστασιακό και εξαιρετικά σπάνιο γεγονός στον χώρο και χρόνο της Παλαιάς Διαθήκης, και δεν μπορεί να θεωρηθεί ως θεολογική ιδέα της, για τον κυριότερο λόγο ότι δεν είπε κάτι σχετικό ο Θεός!

__________________

Είδαμε επίσης ότι όσο οι έρευνες συνεχίζονται γύρω απ’ τα χειρόγραφα του Κουμράν, τόσο οι χρονολογήσεις για τους Εσσαίους πέφτουν σε νεώτερα χρόνια και φτάνουν στον 1ο αι. μ.Χ., και γίνεται αντιληπτό με την εις άτοπον απαγωγή, ότι η σέχτα των Εσσαίων δημιουργήθηκε στο α΄ μισό του 1ου αι. μ.Χ.. Διότι η έλλειψη μαρτυριών για τους Εσσαίους πριν τον Φίλωνα είναι ένα μεγάλο εμπόδιο που δεν είναι εύκολο να ξεπεραστεί! Και συνάγεται το συμπέρασμα ότι η αβασάνιστη χρονολογική τοποθέτηση των Εσσαίων 3 αιώνες πίσω, έγινε λόγω της ηθελημένης απ’ τους ερευνητές χρονολόγησης των αποκρύφων και των προφητειών τους για επανάσταση τις οποίες αβασάνιστα τις τοποθέτησαν πριν το 167 π.Χ. (Μακκαβαϊκή επανάσταση), η οποία «συμπαρέσυρε» την δημιουργία της κοινότητας των Εσσαίων προς τα πίσω!

Και ακόμα είδαμε τα χαρακτηριστικά των αποκρύφων της Ιουδαϊκής αποκαλυπτικής γραμματείας που μυρίζουν από μακριά κλοπή χριστιανικών ιδεών, σε προηγούμενη σελίδα μας της ίδιας ενότητας,

ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟΥ ΕΝΩΧ (ΜΕΡΟΣ Β΄) – ΤΑ ΕΠΙΒΛΑΒΗ ΑΠΟΚΡΥΦΑ & Η ΙΟΥΔΑΪΚΗ ΑΠΟΚΑΛΥΠΤΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ .

Παρόμοια ο ψευδο-Ενώχ περιέχει ιδέες για ανάσταση νεκρών, μεσσία, υιό του Θεού, υιό του ανθρώπου, βασιλεία Θεού, τελική κρίση. Ειδικά οι αναφορές για αιώνια και λαμπρή ζωή των δικαίων, καταδίκη των ασεβών, διαγραφή των ονομάτων τους απ’ το βιβλίο ζωής, τιμωρία τους σε πύρινο καμίνι, δείχνουν με το δάχτυλο την Αποκάλυψη του Ιωάννη, απ’ την οποία ο αποκρυφογράφος τα έχει κλέψει!

Για το περιεχόμενο των αποκρύφων και του ψευδο-Ενώχ παραπέμπουμε στο βιβλίο του καθ. Δ. Καϊμάκη, Η Ιουδαϊκή Αποκαλυπτική Γραμματεία και η Θεολογία της, 2007.

Ας αναπλάσουμε τώρα την ιστορία με αποκλειστικά στοιχεία αυτά που είναι βεβαιωμένα, και όχι αυτά που θέλουν ο Milik με τους ομοίους του.

Η ιστορία των Εσσαίων βαδίζει παράλληλα με την ιστορία της εκκλησίας

Οι Εσσαίοι ήταν συντηρητική μερίδα που αρχικά ανήκε στους Φαρισαίους. Αλλά δεν ξεχώριζαν απ’ αυτούς, ούτε είχαν διαφορετικό όνομα. Πίστευαν ειλικρινά στον Θεό (όπως ο απ. Παύλος που ανήκε στους Φαρισαίους) και δεν ήταν υποκριτές και φιλάργυροι όπως εκείνοι που ήρθαν σε σύγκρουση με τον Κύριο. Με την παρουσία του Χριστού όμως και την δράση Του (διδασκαλία και θαυματουργικά σημεία), ήρθαν σε μεγάλο δίλημμα. Ήταν γι αυτούς ο Ιησούς ο αναμενόμενος Μεσσίας; Βρισκόμαστε στο 30 μ.Χ.. Απ’ την μια αναγνώριζαν το κήρυγμά του Χριστού στα ηθικά και πνευματικά σημεία, αλλ’ απ’ την άλλη πίστευαν στα λεγόμενα των Φαρισαίων ότι ο μεσσίας δεν μπορεί να είναι απ’ την Ναζαρέτ της Γαλιλαίας! Λίγο αργότερα όμως, η συμπεριφορά των άλλων Φαρισαίων που εναντιώθηκαν στον Χριστό και τέλος Τον σταύρωσαν, τους σκανδάλισε.

Έτσι, χώρισαν απ’ τους Φαρισαίους (34 μ.Χ.), αλλά το λάθος τους ήταν ότι δεν πίστεψαν στον Χριστό! Θαύμασαν όμως την αγάπη και ανιδιοτέλεια που έφερνε το νέο κήρυγμα, το λεγόμενο ευαγγέλιο, την κοινοκτημοσύνη των χριστιανών και την αποφασιστικότητα της πίστης τους μπροστά στους διωγμούς που υπέστησαν, ακόμα και μπροστά στον θάνατο! Έτσι, όταν ξεχώρισαν ως ιδιαίτερη σέχτα και βγήκαν απ’ την Ιερουσαλήμ, έκαναν κοινότητα στην ερημική περιοχή βορειοδυτικά της Νεκράς Θάλασσας (Κουμράν, ίσως πήγαν και σε άλλα μέρη της Ιουδαίας) όπου κατέφευγαν στο παρελθόν (απ’ το 400 π.Χ., μετά δηλ. τον Νεεμία, τον τελευταίο ευσεβή ηγέτη) οι γενικότεροι αμφισβητίες και ευσεβείς ισραηλίτες που διαφωνούσαν με τις πονηρές μεθόδους και ίντριγκες των καστών του ιερατείου που νέμονταν τον Ναό και τους θησαυρούς του.

[Αυτές οι κάστες βρίσκονταν σε διαρκή διαμάχη, μερικές φορές ξεσήκωναν την οργή των κατακτητών που επενέβαινε κάνοντας διωγμούς και σφαγές. Άλλοτε πάλι οι ίδιοι οι εβραίοι μιας κάστας ξεσήκωναν επανάσταση προκειμένου να ανακηρυχτούν ηγέτες και να ελέγχουν τον Ναό. Τέτοια ήταν και η περίπτωση με τα Μακκαβαϊκά επεισόδια, όπου ο Ιούδας Μακκαβαίος που αναφέρεται στον Δανιήλ ως ο «ηγούμενος διαθήκης» (= ηγέτης του λαού του Θεού) που έκανε συμμαχία και με δόλο εξαπάτησε τους συμμάχους του για να νικήσει τον στρατό του Σελευκίδη βασιλιά (Δα 11,22-23). Το αποτέλεσμα ήταν ότι οι ευσεβείς εβραίοι συχνά αντιμετώπιζαν διωγμούς (βλέπε και την προφητεία του Δανιήλ, Δα 11,32-35) και μερικοί έτρεχαν να κρυφτούν στις ερημιές, παίρνοντας μαζί τους και βιβλία (χειρόγραφα) της Γραφής, δημιουργώντας απομονωμένους οικισμούς σαν αυτόν του οποίου τα λείψανα βρέθηκαν στο Κουμράν. Οι τελευταίοι κάτοικοι της ερήμου αυτής ήταν επί εποχής του ρωμαίου στρατηγού Πομπήιου (63 π.Χ.) ο οποίος εξουδετέρωσε τους τελευταίους επαναστάτες, και από τότε υπήρχε σχετική ειρήνη στα Ιεροσόλυμα, τουλάχιστον ως προς τις ίντριγκες και διαμάχες για τον έλεγχο του Ναού. Έτσι, ο τελευταίος αποικισμός της ερήμου τελείωσε 70 χρόνια πριν καταφθάσουν εκεί οι Εσσαίοι.]

 Οι Εσσαίοι λοιπόν αποτελούσαν μια τέτοια κοινότητα που όμως δεν είχε σχέση με τις προηγούμενες που κατοίκησαν παλαιότερα στην περιοχή, διότι δεν ήταν διωγμένοι αλλά ήταν ένα είδος αντιρρησιών συνείδησης στην παραδοσιακή κουλτούρα των φαρισαίων. Εκεί αντέγραψαν αρκετά στοιχεία απ’ τα χριστιανικά πρότυπα: κοινό ταμείο για βοήθεια στους άπορους και φτωχούς, μάζεμα κατά την 7η μέρα της εβδομάδος με ανάγνωση της Γραφής και επεξήγηση της διδαχής απ’ τον επικεφαλής πρεσβύτερο, και κοινά δείπνα. Είχαν τάξη και πειθαρχία στις εντολές των πρεσβυτέρων τους (με την λέξη πρεσβύτεροι ονομάζουν οι Φίλων και Ιώσηπος τους επικεφαλείς των, παρόμοια με των χριστιανών!). Δεν προωθούσαν πολύ τον γάμο αν και δεν τον απέρριπταν εντελώς, και κρατούσαν καθαρμούς και λουτρό του σώματος.

Τα παραπάνω μαρτυρούν οι Φίλων (Περὶ τοῦ πάντα σπουδαῖον ἐλεύθερον εἶναι, 75-91) και Ιώσηπος (Ιουδαϊκός Πόλεμος, 2,119-161). Ο 3ος που μαρτυρεί για τους Εσσαίους είναι ο Πλίνιος ο πρεσβύτερος, αλλά μόνο την γεωγραφική τους τοποθεσία κοντά στην Νεκρά Θάλασσα (ανατολικά και βόρεια), και ότι σαν φυλή ξεχώριζαν απ’ όλο τον κόσμο γιατί δεν είχαν τον γάμο (Φυσική Ιστορία, 5,15, μεταφρασμένη στ’ αγγλικά απ’ τον H. Rackham (τόμοι 1-5, 9), W.H.S. Jones (τόμοι 6-8), και D.E. Eichholz (τόμοι 10), 1938.

Ο αποπροσανατολισμός όμως των Εσσαίων απ’ την ορθή αλήθεια του Θεού που ήταν πλέον το ευαγγέλιο της Καινής Διαθήκης, πρώτα προφορικό και μετά γραπτό, τους έριξε σε μεγαλύτερα λάθη, όπως ότι δοκιμάζανε τις γυναίκες αν κάνουν παιδιά και μετά τις παντρεύονταν (!, Ιώσηπος, Ιουδαϊκός Πόλεμος, 2,161), και αλλοίωσαν  τους στίχους της Γραφής για το διαζύγιο στο σημείο του Μαλαχία (2,16) [4]. Και αφού άρχισαν να παραποιούν την Γραφή, προχώρησαν ακόμα πιο πέρα: κατάντησαν να υιοθετούν κακοδοξίες, δεισιδαιμονίες και ψευδείς «προφητολογίες» για τα μέλλοντα [5]. Έτσι, κάποιοι απ’ αυτούς έγραψαν και απόκρυφα με δήθεν προφητείες για τα έσχατα, από φθόνο προς την χριστιανική ιδέα και ελπίδα για τα έσχατα, την τελική κρίση καθώς και την ανάσταση των νεκρών. Μπήκαμε στην εποχή που κυκλοφορούν οι Επιστολές του Παύλου προς Θεσσαλονικείς με τις προφητείες του για τα έσχατα οι οποίες γράφτηκαν στα 51-52 μ.Χ.. Τότε επίσης, τα Ευαγγέλια Ματθαίου και Μάρκου που περιέχουν την προφητεία του Κυρίου για τα έσχατα ήδη είναι γνωστά από χρόνια και κυκλοφορούν (Μθ κεφ. 24, Μκ κεφ. 13).  

Την περίοδο αυτή γράφονται απ’ τους Εσσαίους τα αποκρυφιστικά κείμενα που μιλούν για Δάσκαλο δικαιοσύνης που πρέπει ν’ ακολουθήσουν οι πιστοί του Θεού, πνευματικό τρόπο ζωής και όχι μέσω των θυσιών του μωσαϊκού Νόμου, ανάσταση νεκρών, τελική κρίση. Ιδέες που «κλέβουν» απ’ το Ευαγγέλιο των χριστιανών που έχουν Αρχηγό και Δάσκαλό τους τον Ιησού Χριστό. Εξάλλου το ευαγγέλιο που εξαπλώνεται, ήδη άρχισε να παραδίνεται γραπτό! Δεν γράφεται όμως ακόμα το 1ο μέρος του ψευδο-Ενώχ, αυτό με τους πονηρούς αγγέλους που κυρίως εξετάσαμε στις προηγούμενες σελίδες μας!

Γράφουν επίσης και για τον μεσσία που θα έρθει! Μόνο που τον μεσσία τον μπέρδευαν ως ηγέτη που θα ξαναφέρει την εγκόσμια αποκατάσταση και εθνική δόξα του Ισραήλ. Κάποιοι λοιπόν απ’ αυτούς που αισθάνονταν περισσότερο πατριώτες, καλλιέργησαν την ιδέα της επανάστασης [6]. Βρισκόμαστε πλέον γύρω στο 60 μ.Χ. και το κλίμα στην Ιουδαία γίνεται  επαναστατικό.

Στο μεταξύ η εκκλησία του Χριστού περνάει την πιο σκληρή δοκιμασία, καθώς δέχεται επίθεση από 3 μέτωπα συγχρόνως. Δεν έφταναν δηλ. οι διωγμοί εκ μέρους των Ιουδαίων, εμφανίστηκαν μεγάλοι αιρετικοί μέσα στην εκκλησία.

Ας γυρίσουμε τώρα λίγο πίσω στο χρόνο, για να δούμε την ιστορία των αιρετικών που ταλανίζουν εδώ και χρόνια την εκκλησία. Οι ιουδαΐζοντες που ενόχλησαν σοβαρά την εκκλησία κατά την 1η αποστολική Σύνοδο (48-49 μ.Χ.) και χτυπήθηκαν τότε δυνατά απ’ τους αποστόλους και λίγο αργότερα απ’ τον Παύλο που γράφει την προς Γαλάτας Επιστολή, επανέρχονται στο προσκήνιο σαν υποτροπιάζουσα αρρώστια, και παρασύρουν μαζί τους τον Ιάκωβο, τον αδελφό του Κυρίου. Τότε γίνονται τα γνωστά γεγονότα της σύλληψης του Παύλου απ’ τους ρωμαίους (Πρξ κεφ. 21). Βρισκόμαστε γύρω στο 56 μ.Χ. και ακολουθεί η διετής κράτηση του Παύλου στην Καισάρεια, και αμέσως μετά το ταξίδι στη Ρώμη με το γνωστό ναυάγιο και την διετή κράτηση του Παύλου εκεί (Πρξ κεφ. 22-28). Φτάνουμε έτσι περίπου στο 60 μ.Χ..     

Μπαίνουμε τώρα στην πιο δύσκολη φάση για την εκκλησία, καθώς οι ιουδαΐζοντες έχουν αναθαρρήσει, και συγχρόνως εμφανίζονται άλλου είδους επικίνδυνοι αιρετικοί: οι νικολαΐτες με τα σαρκικά όργια, τα οποία εισάγουν σιγά και σταδιακά, αφού πρώτα διαδίδουν ότι κατέχουν την υψηλή πνευματική γνώση (Γνωστικοί). Ταυτόχρονα αρνούνται την θεότητα του Χριστού (Β΄ Πε 2,1, Ιδ 4). Η αίρεση των νικολαϊτών αρχίζει να εξαπλώνεται στη Μ. Ασία. Όμως οι απόστολοι αντιδρούν με πόλεμο εναντίον των αιρετικών, ενωμένοι σαν γροθιά γύρω απ’ την αλήθεια του ευαγγελίου, παρόλο που είναι μακριά ο ένας απ’ τον άλλο! Ο Παύλος είναι στη φυλακή της Ρώμης, ο Πέτρος είναι στη Βαβυλώνα της Αιγύπτου, ο Ιάκωβος είναι στα Ιεροσόλυμα, ο Ιούδας ο αδελφός του κάπου στη πατρίδα του Γαλιλαία, ο Ιωάννης είναι στην Πάτμο.  

Ήδη ο Παύλος απ’ την φυλακή στέλνει την προς Κολασσαείς Επιστολή με την παραγγελία να δοθεί και στους Λαοδικείς. Μ’ αυτήν χτυπάει ένα ασκητικό παρακλάδι των Γνωστικών που διδάσκει αποχή από τροφές και γάμο (Κο 2,16 & 20-21), ενώ συγχρόνως υπονομεύει την θεότητα του Χριστού (Κο 2,8-9) διδάσκοντας αγγελολατρία και υψηλή ουράνια γνώση (Κο 2,18). Και λίγο αργότερα τους τελευταίους μήνες πριν εκτελεστεί, ο Παύλος στιγματίζει τους Γνωστικούς αιρετικούς με τον όρο ψευδώνυμος γνώσις (Α΄ Τιμ 6,20).

Όμως ο κλοιός του θανάτου σφίγγει γύρω απ’ τους αποστόλους: Ο Παύλος εκτελείται στη φυλακή, ο Ιάκωβος φονεύεται στα Ιεροσόλυμα, και οι διωγμοί των χριστιανών εκ μέρους των Ιουδαίων καλά κρατούν. Όμως οι απόστολοι υπερασπίζονται την εκκλησία και την αλήθεια του ευαγγελίου μέχρι τελευταίας πνοής.

Είμαστε στα 60-61 μ.Χ. και οι αιρετικοί συνεχίζουν να παρενοχλούν επιθετικά την εκκλησία. Και τότε ο Ιωάννης στέλνει στις εκκλησίες της Μ. Ασίας την πρώτη δυνατή ομοβροντία: την Αποκάλυψη [3]! Το αποτέλεσμα: σοκάρονται οι πάντες! Και οι χριστιανοί βρίσκουν παρηγοριά στις δυσκολίες και θλίψεις διαβάζοντας την «νίκη του Αρνίου του εσφαγμένου», καθώς ο Ιωάννης τους προετοιμάζει προφητεύοντας σκληρότερους διωγμούς, και ψευδοπροφήτες (= αντίχριστους) που θα συμμαχήσουν με την πολιτεία (τους βασιλείς <=> θηρίο με 7 κεφάλια και 10 κέρατα, Απ κεφ. 13 & 17) και θα κηρύξουν διωγμούς των χριστιανών!

Οι ιουδαΐζοντες «ζαρώνουν» καθώς ο Ιωάννης αποκαλύπτει το ψεύδος τους και τους αποκαλεί «συναγωγή του Σατανά» (Απ 2,9 & 3,9), και μετανοούν (Απ 3,9). Εκείνοι όμως οι αιρετικοί που λόγω της ξεδιαντροπιάς και αναισθησίας τους συνεχίζουν να παρενοχλούν την εκκλησία είναι οι νικολαΐτες παρ’ όλες τις εις βάρος τους φράσεις του Ιωάννη (Απ 2,6 & 15).

Πολύ γρήγορα οι απόστολοι περνούν πάλι στην επίθεση. Ο Πέτρος γράφει και στέλνει στις εκκλησίες της Μ. Ασίας την 1η του Επιστολή, αναγνωριστική και με ήπιο ύφος, για να δείξει ότι οι απόστολοι είναι ακόμα εδώ, και καλά θα κάνουν οι αιρετικοί να μετανοήσουν.

 Όμως τα νέα της επιμονής των νικολαϊτών που έρχονται γρήγορα, αναγκάζουν τον Πέτρο να γράψει και 2η Επιστολή, αυτή τη φορά σε σκληρότερη γλώσσα! Οι αιρετικοί ή να μετανοήσουν ή ν’ αφήσουν ήσυχη την εκκλησία! Στην Επιστολή του αυτή υπονοεί ανοιχτά την Αποκάλυψη του Ιωάννη όταν λέει:

«οὐ γὰρ θελήματι ἀνθρώπου ἠνέχθη ποτὲ προφητεία, ἀλλ' ὑπὸ Πνεύματος ἁγίου φερόμενοι ἐλάλησαν ἅγιοι Θεοῦ ἄνθρωποι.», Β΄ Πε 1,19-21.

Σχεδόν στην ίδια εποχή γράφει και ο Ιούδας την Επιστολή του, ανεξάρτητα απ’ τον Πέτρο, γι αυτό και με την ίδια θεοπνευστία και σχεδόν τα ίδια λόγια με του Πέτρου επιτίθεται με δύναμη στους νικολαΐτες της Μ. Ασίας. Βρισκόμαστε στα 61-62 μ.Χ..

Γύρω στο 63 μ.Χ. κι ενώ κυκλοφορούν οι Επιστολές Πέτρου, Ιούδα και η Αποκάλυψη, ένας ιουδαίος αποκρυφογράφος απ΄ την σέχτα των Εσσαίων, φανερά εντυπωσιασμένος απ’ την Αποκάλυψη και την ομιλία των αγγέλων με τον Ιωάννη, και με αφορμή την άγνωστη προφητεία του Ενώχ που αποκαλύπτει ο Ιούδας, δημιουργεί το 1ο μέρος του ψευδο-Ενώχ, αυτό με τους πονηρούς αγγέλους. Και τον φτιάχνει με μπόλικη μυθολογία και κακοδοξία, κλέβοντας αρκετές φράσεις της Αποκάλυψης, την δίστιχη προφητεία του Ενώχ απ’ την Επιστολή του Ιούδα, την τιμωρία-τήρηση των πονηρών αγγέλων στο σκοτάδι απ’ τους Πέτρο και Ιούδα (Β΄ Πε 2,4, Ιδ 6), και τον κατακλυσμό του Νώε απ’ την Γένεση. Παραλλάζει επίσης άλλα βιβλικά στοιχεία, όπως τους γίγαντες της Γένεσης και την λίμνη του πυρός της Αποκάλυψης ή την γέεννα που αναφέρει ο Κύριος στα Ευαγγέλια, όπου ρίχνονται τελικά οι ασεβείς. Ενσωματώνει δε σ’ αυτό σε μορφή συμπιλήματος, και άλλα παλαιότερα βιβλία που βασίζονται σε παλιούς ιουδαϊκούς θρύλους με αστρονομικές-αστρολογικές γνώσεις, μαζί και στοιχεία ημερολογίου, καθώς υιοθετεί ως τελειότερο το ημερολόγιο των 364 ημερών!

Αξιοσημείωτο επίσης είναι ότι το συμπίλημα του ψευδο-Ενώχ αναφέρεται στην γνωστή απ’ τα Ευαγγέλια έχθρα μεταξύ των Φαρισαίων και των Σαδδουκαίων (Πρξ 23,7-10) και θεωρεί τους τελευταίους διεφθαρμένους, στοιχείο που δείχνει την πνευματική καταγωγή της τάξης των Εσσαίων!

Τα παραπάνω στοιχεία του περιεχομένου του ψευδο-Ενώχ πήραμε απ’ την περίληψη του αποκρύφου που βάζει ο καθ. Δ. Καϊμάκης στο βιβλίο του,

Δημ. Καϊμάκη, Η Ιουδαϊκή Αποκαλυπτική Γραμματεία και η Θεολογία της, 2007, σελ. 60-87.

Το 66 μ.Χ. ξεσπάει η επανάσταση για τα καλά. Οι ρωμαίοι με τις λεγεώνες τους έρχονται δριμείς να καταστείλουν την επανάσταση, και οι Εσσαίοι από φόβο μήπως τα χειρόγραφά τους καταστραφούν, τα κρύβουν μέσα σε καινούργια πήλινα δοχεία που τοποθετούν μέσα στις σπηλιές του Κουμράν, τις οποίες έχουν σκάψει στο βράχο γι αυτόν τον λόγο. Άλλωστε γνωρίζουν ότι οι βράχοι του Κουμράν είναι μαλακοί και σκάβονται εύκολα (μαλακός κι εύθρυπτος ασβεστόλιθος).

Σπήλαιο 4 του Κουμράν (Δυτική Όχθη του Ιορδάνη) όπου βρέθηκε το 90% των χειρογράφων του Κουμράν. Η τρύπα στον βράχο είναι όσο για να μπορεί να περάσει ένας άνθρωπος. Και άλλα σπήλαια-τρύπες διακρίνονται στο φόντο ψηλά. Η διάβρωση μετά από 19 αιώνες έχει χαλάσει πολύ τις προσβάσεις. By Effi Schweizer - Own work, Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=3089552

Ρόλλοι (scrolls) ή ειλητάρια χειρογράφων στο σημείο που βρέθηκαν. Διακρίνεται η φθορά τους. Άλλα χειρόγραφα όμως υπέστησαν μεγάλη φθορά ώστε απέμειναν μικρά κομματάκια (tiny fragments).  By Abraham Meir Habermann, 1901–1980 - https://archive.org/details/scrollsfromdeser00habeuoft , Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=19884036

Τα βάζα μέσα στα οποία βρέθηκαν τα χειρόγραφα. Όλα χρονολογούνται της εποχής λίγο πριν ή συγχρόνως με την Ιουδαϊκή επανάσταση του 66 μ.Χ.. By Abraham Meir Habermann, 1901-1980 - https://archive.org/details/scrollsfromdeser00habeuoft , Public Domain, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=19872189

Μετά το τέλος του πολέμου και την ταπεινωτική ήττα των εβραίων (73 μ.Χ.), οι Εσσαίοι έχουν διαλυθεί, και τα χειρόγραφα θα παραμείνουν θαμμένα στα σπήλαια για 19 αιώνες. Θα προστεθούν και άλλα απόκρυφα κι έγγραφα σε σπήλαια γύρω απ’ την Νεκρά Θάλασσα (οχυρό Masada), που κι αυτά έχουν γραφτεί για να δώσουν θάρρος κι ελπίδες στους εβραίους κατά την προετοιμασία του 2ου Ιουδαϊκού πολέμου γύρω στο 130 μ.Χ.. Κι εκείνα θα παραμείνουν θαμμένα, χωρίς να αναζητηθούν ποτέ απ’ τους κατόχους τους, όπως και τα πρώτα!   

Υποσημειώσεις

(Μετά τις υποσημειώσεις βάζουμε ένα επιπλέον μικρό τμήμα που αφορά την ραδιοχρονολόγηση με άνθρακα-14 του αστρολογικού μέρους του ψευδο-Ενώχ.)

[3] Ο μόνος που λέει ότι η Αποκάλυψη είναι γραμμένη επί του αυτοκράτορα Δομιτιανού (81-96 μ.Χ.) είναι ο Ειρηναίος, και απ’ αυτόν επικράτησε να το λένε και όλοι σχεδόν οι θεολόγοι. Όμως θ’ αποδείξουμε σε άλλη χρονική στιγμή αν ο Κύριος θελήσει, ότι ο Ειρηναίος εδώ κάνει λάθος, όπως κάνει λάθος και για τον Πολύκαρπο Σμύρνης ότι υπήρξε μαθητής του ευαγγελιστή Ιωάννη (βλέπε και την σελίδα μας,  Ο ΚΑΝΟΝΑΣ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΓΡΑΦΗΣ & Η ΠΑΡΑΔΟΣΗ ΤΟΥ (ΜΕΡΟΣ Α΄) ). Και θ’ αποδείξουμε ότι τα λάθη του αυτά είναι εσκεμμένα, καθώς ο αντιαιρετικός ζήλος του τον ωθεί ώστε να υπερβάλλει, επειδή θέλει να αναιρέσει την αιρετική διδασκαλία των γνωστικών με το επιχείρημα ότι, οι γνήσιοι επίσκοποι των χριστιανών έχουν αποστολική διαδοχή χειροτονίας σε αντίθεση με τους γνωστικούς που δεν έχουν!   

Μετά απ’ την ιστορία που αναπλάσαμε σε παράλληλη χρονολογική σχέση με την συγγραφή μερικών βιβλίων της Καινής Διαθήκης – και όπως αποδείξαμε, ο ψευδο-Ενώχ κλέβει απ’ την θεοπνευστία της –, απομένει ένα τελευταίο σημαντικό να πούμε για το απόκρυφο.

Όπως ο φθόνος οδήγησε τον διάβολο και τους δαίμονες ενάντια στον Θεό, έτσι πάλι ο φθόνος είναι που οδηγεί πάντα τους εχθρούς του λαού του Θεού, και τους εχθρούς της Αγίας Του Γραφής, ώστε να γράψουν απόκρυφα με κλεμμένες απ’ αυτήν ιδέες. Τόσο ωραίες είναι λοιπόν οι ιδέες της Καινής Διαθήκης, της οποίας ακόμα και οι αυτούσιες φράσεις γίνονται αντικείμενα κλοπής. Αυτός ο φθόνος οδήγησε και την κοινότητα των Εσσαίων να μοιάσει αρκετά στην κοινότητα των χριστιανών, αφού αρνήθηκαν να πάνε με τους χριστιανούς. Ο ίδιος φθόνος φαίνεται ανάγλυφα στα λόγια του Ιώσηπου, ο οποίος όπως και ο Φίλων, απέφυγε συστηματικά να μιλήσει για τους χριστιανούς που στα χρόνια του ήταν ένα μικρό αλλά πολύ γνωστό κλάσμα της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας καθώς ήδη κατά τη φυλάκιση του Παύλου στη Ρώμη (γύρω στο 60 μ.Χ.) οι εκεί ιουδαίοι δηλώνουν στον Παύλο ότι «περὶ μὲν γὰρ τῆς αἱρέσεως ταύτης γνωστόν ἐστιν ἡμῖν ὅτι πανταχοῦ ἀντιλέγεται» (Πρξ 28:22). Είχε εξαπλωθεί λοιπόν η φήμη για το κίνημα του χριστιανισμού σε όλη την αυτοκρατορία και ότι αυτό αντιμετώπιζε παντού αντίρρηση. Παραθέτω τα λόγια του Ιώσηπου:

«διήλεγξεν δὲ αὐτῶν ἐν ἅπασιν τὰς ψυχὰς ὁ πρὸς Ῥωμαίους πόλεμος, ἐν ᾧ στρεβλούμενοί τε καὶ λυγιζόμενοι καιόμενοί τε καὶ κλώμενοι καὶ διὰ πάντων ὁδεύοντες τῶν βασανιστηρίων ὀργάνων, ἵν' ἢ βλασφημήσωσιν τὸν νομοθέτην ἢ φάγωσίν τι τῶν ἀσυνήθων, οὐδέτερον ὑπέμειναν παθεῖν, ἀλλ' οὐδὲ κολακεῦσαί ποτε τοὺς αἰκιζομένους ἢ δακρῦσαι. μειδιῶντες δὲ ἐν ταῖς ἀλγηδόσιν καὶ κατειρωνευόμενοι τῶν τὰς βασάνους προσφερόντων εὔθυμοι τὰς ψυχὰς ἠφίεσαν ὡς πάλιν κομιούμενοι.»

Μετάφραση => «Έλεγξε εντελώς δε όλων τους (των Εσσαίων) τις ζωές, ο πόλεμος προς τους Ρωμαίους, κατά τον οποίο στρεβλωμένοι και λυγισμένοι, καιγόμενοι και κοβόμενοι, και περνώντας από όλα τα βασανιστήρια όργανα, ώστε να βλασφημήσουν τον νομοθέτη (Θεό) ή να φάγουν κάτι ασύνηθες, τα υπέμειναν ουδέτερα, αλλ’ ούτε και κολάκευσαν ποτέ τους δημίους τους ή δάκρυσαν. Χαμογελώντας δε μέσα στους πόνους τους και κατειρωνευόμενοι αυτούς που τους προσέφεραν τα βάσανα, εύθυμοι τις ζωές τους άφησαν, όπως για να τις πάρουν πάλι πίσω», Ιώσηπος, Ιουδαϊκός Πόλεμος, 2,152-153.

Ας μην μας ξεγελάει ο Ιώσηπος, ότι αυτά τα πάθαιναν οι Εσσαίοι απ’ τους Ρωμαίους στον πόλεμο! Οι χριστιανοί ήταν που τα πάθαιναν αυτά, στους γενικευμένους και μεγάλους διωγμούς των Ρωμαίων που προφήτεψαν οι απόστολοι, Παύλος και Ιωάννης (ο Παύλος στην προς Θεσσαλονικείς Β΄ Επιστολή του (2,10-11), και ο Ιωάννης στην Αποκάλυψη (κεφ.13 & 17), εκτός απ’ το «κατειρωνευόμενοι», που δεν το έκαναν οι χριστιανοί, αφού δεν αντιμίλησαν και δεν ειρωνεύτηκαν ποτέ τους δημίους τους! Αλλά πήγαν πραείς στη σφαγή σαν τα πρόβατα, όπως και ο Κύριός τους, με την ορατή γι αυτούς ελπίδα ότι εκεί που πάνε θα Τον συναντήσουν (Α΄ Θε 4,13-17, Ρω 6,8, Φλπ 1,23, Β΄ Τιμ 2,11)!

 Ο φθόνος είναι που οδηγεί τους ιουδαίους συγγραφείς, ώστε να «κλέψουν» για λογαριασμό των δικών τους σεχτών, την απαράμιλλη και αξιοθαύμαστη υπομονή των χριστιανών στα μαρτύρια!

[4] Ο Μαλαχίας λέει:

«καὶ φυλάξασθε ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν, καὶ γυναῖκα νεότητός σου μὴ ἐγκαταλίπῃς· 16 ἀλλὰ ἐὰν μισήσας ἐξαποστείλῃς, λέγει Κύριος ὁ Θεὸς τοῦ ᾿Ισραήλ, καὶ καλύψει ἀσέβεια ἐπὶ τὰ ἐνθυμήματά σου, λέγει Κύριος παντοκράτωρ. καὶ φυλάξασθε ἐν τῷ πνεύματι ὑμῶν καὶ οὐ μὴ ἐγκαταλίπητε.», Μαλ 2,15-16.

Εδώ ο προφήτης Μαλαχίας τονίζει την συζυγική πίστη που πρέπει να δείξουν οι άνδρες σύζυγοι στην γυναίκα που έχουν απ’ την νεότητά τους, και να μην την εγκαταλείψουν όταν περάσουν τα χρόνια με το πρόσχημα ότι δεν είναι καλή, σύμφωνα με την ευκολία διαζυγίου που τους παρέχει ο μωσαϊκός Νόμος. Αυτό το είδος διαζυγίου ο Κύριος το στιγματίζει και το καταργεί (βιβλίο αποστασίου, Μθ 19,7, Μκ 10,4). Κι ο Θεός μέσω του προφήτη τους προειδοποιεί: «αν το κάνουν, η ασέβεια θα σκεπάσει το μυαλό τους»!  

Οι Εσσαίοι όμως άλλαξαν το παραπάνω χωρίο, όπως μας βεβαιώνει το Εγχειρίδιο της Οξφόρδης για τα χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας:

«Malachi 2: 16. This verse, in first person, voices God's disapproval of divorce with the words: “for I hate divorce”. In a Qumran scroll (4QXII , col. 2) this verse reads: “for if you hate her, divorce (her)” (Ulrich and Fuller 1997: 224). Μετάφραση => Μαλαχίας 2,16. Αυτό το χωρίο, σε α΄ πρόσωπο, εκφωνεί την μη έγκριση του διαζυγίου με τα λόγια: “αν την μισώ, την χωρίζω”. Στο χειρόγραφο του Κουμράν (4QXII, στήλη 2) αυτός ο στίχος διαβάζεται: “γι αυτό αν την μισήσεις, χώρισέ (την)”. (Ulrich και Fuller 1997: 224). »,

The Oxford Handbook of the Dead Sea Scrolls, Edited by John J. Collins and Timothy H. Lim, Online Publication Date: Jan 2011, Women in Qumran and the Dead Sea Scrolls, pdf, p. 93.

[5] Ο Ιώσηπος λέει χαρακτηριστικά για τους Εσσαίους:

«Εἰσὶν δ' ἐν αὐτοῖς οἳ καὶ τὰ μέλλοντα προγινώσκειν ὑπισχνοῦνται, βίβλοις ἱεραῖς καὶ διαφόροις ἁγνείαις καὶ προφητῶν ἀποφθέγμασιν ἐμπαιδοτριβούμενοι: σπάνιον δ' εἴ ποτε ἐν ταῖς προαγορεύσεσιν ἀστοχοῦσιν.»!!, Ιώσηπος, Ιουδαϊκός Πόλεμος, 2,159.

 Εδώ πρόκειται για μια μαρτυρία εκ των ουκ άνευ. Παραδέχεται το προφητικό αξίωμα των Εσσαίων, αλλά δεν αναφέρει καθόλου απόκρυφα βιβλία! Διότι απλούστατα, δεν παραδέχεται τον ψευδο-Ενώχ!

[6] Δεν είναι τυχαίο το σχόλιο για τις πατριωτικές κι επαναστατικές τάσεις που κάνει ο Ιωάννης Χρυσόστομος, που βρίσκει σύνδεση ανάμεσα στους Εσσαίους και στους πολεμιστές κι επαναστάτες, τους λεγόμενους σικάριους, τους οποίους αναφέρει και η Καινή Διαθήκη (σικάριοι, Πρξ 21,38):

«Τρεῖς γάρ εἰσι παρ’ αὐτοῖς αἱρέσεις αἱ γενικαὶ, Φα-
ρισαῖοι, Σαδδουκαῖοι, καὶ Ἐσσηνοὶ, οἱ καὶ Ὅσιοι λέγον-
ται (τοῦτο γάρ ἐστι τὸ Ἐσσηνοὶ ὄνομα) διὰ τὸ τοῦ βίου
σεμνόν· οἱ αὐτοὶ δὲ καὶ Σικάριοι διὰ τὸ εἶναι ζηλωταί.»,

Ιωάννης Χρυσόστομος, Ομιλία στις Πράξεις των Αποστόλων, PG 60,324,27.

Το Εγχειρίδιο του Πολέμου (The War Scroll) στα εβραϊκά με την τετράγωνη Ηρωδιανή γραφή (περίοδος Ηρωδών 40 π.Χ.-66 μ.Χ.) που βρέθηκε στο σπήλαιο 1 του Κουμράν. By Matson Photo Service - American Colony Jerusalem - Library of Congress, CC0, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=19526978

Η ραδιοχρονολόγηση του αστρολογικού μέρους του ψευδο-Ενώχ

Η αγγλική Βικιπαίδεια έχει λήμμα με ονομασία Carbon dating the Dead Sea Scrolls και αναφέρεται σε μια σειρά μετρήσεων ραδιοάνθρακα (άνθρακα 14) που πραγματοποιήθηκαν στα χειρόγραφα Νεκράς Θάλασσας, πρώτα από το εργαστήριο AMS (Accelerator Mass Spectrometry) του Ινστιτούτου Τεχνολογίας της Ζυρίχης το 1991 και στη συνέχεια από το AMS Facility στο Πανεπιστήμιο της Αριζόνα στο Τούσον (Tucson) στα 1994–95.

Μια από τις πρώτες δοκιμές χρονολόγησης με άνθρακα-14 πραγματοποιήθηκε από τον Willard Libby, τον εφευρέτη της μεθόδου στις 14 Νοεμβρίου 1950. Αυτό ήταν σε ένα κομμάτι λινού υφάσματος από το σπήλαιο Qumran 1, με το προκύπτον εύρος χρονολογιών να είναι 167 π.Χ. – 233 μ.Χ.. Την ίδια εποχή ο F.E. Zeuner πραγματοποίησε δοκιμές σε ξυλεία φοίνικα από την τοποθεσία Qumran, αποφέροντας εύρος χρονολογιών 70 π.Χ. - 90 CE. Το 1963, ο Libby δοκίμασε ένα δείγμα από το Isaiah Scroll (ρόλλος του Ησαΐα), το οποίο παρείχε εύρος 200 π.Χ. – 1 μ.Χ..

Παρακάτω βάζουμε τμήμα του πίνακα που μας δίνει η σελίδα αυτή της αγγλικής Βικιπαίδειας, που περιέχει γνωστά χειρόγραφα. Στην 1η στήλη αριστερά μπαίνει το αρχικό του του ερευνητή ή της πόλεως όπου εκτελέστηκε η μέτρηση (L για Libby, Τ για Τουσόν, Ζ  για Ζυρίχη):

https://en.wikipedia.org/wiki/Carbon_dating_the_Dead_Sea_Scrolls .

Σε κίτρινο φόντο το Αστρολογικό μέρος του ψευδο-Ενώχ. Σε γαλάζιο φόντο τα χειρόγραφα των Ησαΐα και του Υπομνήματος στον Αββακούμ που προέρχονται απ’ τον 2ο ή 1ο αι. π.Χ., αφού αναφέρονται σε βιβλία της Παλαιάς Διαθήκης. Σε μερικά η μέτρηση δίνει διπλό εύρος! Η γενικότερη αβεβαιότητα είναι φανερή. Σημαντικό ποσοστό χειρογράφων του πίνακα (του οποίου εμείς παραθέτουμε περίπου το μισό τμήμα) έδειξε ηλικίες απ΄ τον 1ο αι. π.Χ. μέχρι το 70 μ.Χ. ή μέχρι το 130 μ.Χ..

Αλλ’ ακόμα κι αν θεωρήσουμε ότι το Αστρολογικό μέρος του ψευδο-Ενώχ είναι μέσα στο χρονικό διάστημα που αναφέρει, δηλ. στρόγγυλα 150-50 π.Χ., αυτό δεν μας λέει κάτι για την εξάρτησή του με την Καινή Διαθήκη και την Επιστολή του Ιούδα, διότι είδαμε στις προηγούμενες σελίδες μας ότι ο ψευδο-Ενώχ είναι συμπίλημα από 5 μέρη ανεξάρτητα μεταξύ τους που γράφτηκαν σε διαφορετικούς χρόνους.

Το Αστρολογικό μέρος ασχολείται μόνο με το ημερολόγιο των 364 ημερών και τα ουράνια φαινόμενα, για την εξήγηση των οποίων δίνει φυσικά, μεταφυσικές ερμηνείες που ανήκουν σε μια γραώδη θρησκευτική δεισιδαιμονία (!) που δεν έχει καμιά σχέση με την επιστήμη της αστρονομίας, και την οποία αστρονομία ήδη οι αρχαίοι έλληνες μαθηματικοί την είχαν προχωρημένη από 100 χρόνια πριν απ’ αυτήν την ψευδο-αστρονομία του ψευδο-Ενώχ! Άλλωστε, ούτε αυτό το μέρος, όπως και τα υπόλοιπα μέρη του του ψευδο-Ενώχ οι ιουδαίοι ραββίνοι δεν τα ενέταξαν στον Κανόνα τους!

Απ’ την ψευδο-αστρονομία του ψευδο-Ενώχ, και τις μεταφυσικές «εξηγήσεις» της αρκεί να δώσουμε το εξής παράδειγμα, παραθέτοντας απόσπασμα απ’ το βιβλίο του καθηγητή της Θεολογικής Σχολής Θεσ/νίκης, Δημ. Καϊμάκη:

«Οι άρχοντες των χιλιάρχων είναι στην υπηρεσία των 4 εμβόλιμων ημερών [αυτές που προστίθενται στο ηλιακό έτος των 360 ημερών για να γίνουν 364], που συχνά δεν προσμετρώνται στον υπολογισμό του έτους και εξαιτίας τους πλανώνται οι άνθρωποι (Α΄ Ενώχ 72,37)», Δημ. Καϊμάκη, Η Ιουδαϊκή Αποκαλυπτική Γραμματεία και η Θεολογία της, 2007, σελ. 78.

Αποδεικνύουμε επίσης ότι το ημερολόγιο των 364 ημερών που πλασάρει ο ψευδο-Ενώχ είναι ανυπόστατο και ανύπαρκτο σε όλο τον αρχαίο κόσμο. Τις αποδείξεις αυτές έχουμε στην ιδιαίτερη σελίδα μας για τ’ αρχαία ημερολόγια, όπου τιμής ένεκεν αναφέρουμε αρκετά για τους αρχαίους έλληνες αστρονόμους και την πρωτοπόρα συμβολή τους στην διαμόρφωση του ημερολογίου, 

ΤΑ ΑΡΧΑΙΑ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΑ & Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΣΤΡΟΝΟΜΩΝ .

Τέλος με την ευκαιρία του ψευδο-Ενώχ, αφιερώνουμε μια σελίδα στην ψευδο-επιστήμη του συκοφάντη και υβριστή Σιαμάκη, 

ΤΟ ΑΠΟΚΡΥΦΟ "ΕΝΩΧ" ΚΑΙ Ο ΨΕΥΔΟ-ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΣΙΑΜΑΚΗΣ .

Για την πρωτοπορία γενικά των αρχαίων ελλήνων αστρονόμων, βλέπε και τις σελίδες μας για τον Αρίσταρχο τον Σάμιο και τον Αρχιμήδη,

Ενδιαφέροντα σχόλια (13) - ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ - ΜΕΡΟΣ Α΄ και

Ενδιαφέροντα σχόλια (13) - ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ ΚΑΙ ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ - ΜΕΡΟΣ Β΄ ).